Tinh hoa nghề truyền thống ở Cao Bằng
Pác Rằng - theo tiếng Nùng có nghĩa là đầu mó nước. Nơi đây có một nguồn nước trong vắt không bao giờ cạn cung cấp nước cho cả bản từ nhiều đời. Bản Pác Rằng nằm trên địa phận xã Phúc Sen, huyện Quảng Uyên là nơi có nghề rèn từ hàng trăm năm trước. Tương truyền, làng nghề rèn đã có từ thế kỉ 11, ban đầu là nơi sản xuất vũ khí cho Nùng Tôn Phúc và Nùng Trí Cao chống lại quân Tống. Sau chiến tranh, người dân ở đây đã chuyển sang rèn công cụ phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt. Người dân sinh sống ở Phúc Sen chủ yếu là đồng bào dân tộc Nùng An, có khoảng 400 hộ dân thì một nửa trong số này làm nghề rèn. Sản phẩm rèn của Phúc Sen chủ yếu phục vụ sản xuất và một phần để trao đổi hàng hóa thiết yếu khác. Nhờ có những sản phẩm chất lượng nên danh tiếng làng nghề dần lan xa, người dân nhiều vùng lân cận đã đến Phúc Sen đặt hàng.
Một bản làng cổ khác của người Nùng là Lũng Rì. Theo tiếng Nùng, Lũng Rì có nghĩa là thung lũng chạy dài. Bản Lũng Rì nằm ở xã Tự Do, huyện Quảng Hòa là nơi nổi tiếng với nghề làm ngói máng âm dương. Để có được một viên ngói, người Lũng Rì phải làm rất nhiều công đoạn, từ chọn đất, lọc sạch đất, làm nhuyễn đất, rồi mới đến tạo hình ngói máng, phơi ngói và cuối cùng là đưa vào lò nung… Tất cả các công đoạn đó đều làm thủ công. Ngói được cho vào lò lửa đỏ 7 ngày đêm và luôn phải giữ nhiệt độ ở mức ổn định. Mỗi lò nung trung bình có thể nung được 15 nghìn viên ngói mỗi mẻ. Nếu vào mùa hè trời khô ráo, cũng phải mất đến 3 tháng để làm được mẻ ngói đầy lò nung. Mất nhiều công sức như vậy nhưng giá bán của mỗi viên ngói lại chẳng được là bao. Vậy nên, nghề làm ngói ở Lũng Rì càng ngày càng ít người bám trụ.
Làng bún Hồng Quang là nơi chuyên sản xuất bún khô được làm từ ngô. Điều thú vị có lẽ đến từ sắc màu của những sợi bún nên được gọi là bún ngũ sắc. Nguyên liệu chính của loại bún này là ngô tẻ giống địa phương, hạt đều, chắc để cho thành phẩm thơm và có màu vàng đẹp. Ngô sau khi phơi khô sẽ được xay nhỏ rồi ngâm qua đêm. Tiếp đó, ngô được xát mịn rồi thêm bột gạo để cho vào máy trộn, pha thêm nước, đem hỗn hợp này vào máy ép bún để ra sản phẩm.
Gọi là bún ngũ sắc nhưng người dân Hồng Quang có thể làm ra bún với 8 màu khác nhau. Ví dụ màu vàng của ngô, màu tím từ lá cẩm, hoa đậu biếc cho màu xanh... Tất cả đều là nguyên liệu tự nhiên, không dùng phẩm màu nên rất an toàn. Vì khác biệt ở nguyên liệu nên các loại bún có giá thành khác nhau và cũng cho những hương vị riêng rất ngon miệng. Bún ngũ sắc hợp dùng với canh xương, hoặc làm bún đậu, bún xào, bún ốc và ngon nhất là món bún trộn cùng với hành, giò, rau củ…
Người Dao Tiền ở Cao Bằng là dân tộc có trang phục vô cùng đặc sắc. Nổi bật lên là những đồ trang trí, trang sức được làm bằng bạc tinh xảo. Trải qua thăng trầm, đến nay chỉ còn lại duy nhất một nghệ nhân chạm bạc cuối cùng là ông Lý Phú Cát, 57 tuổi ở thôn Hoài Khao, xã Quang Thành, huyện Nguyên Bình. Với ông Cát, chạm khắc bạc không chỉ là nghề đem lại thu nhập cho gia đình mà còn lưu giữ bản sắc, hồn cốt của người Dao Tiền. Ông đã chuyển ra khỏi làng, dựng một căn nhà nhỏ trong khu rừng yên tĩnh để làm nghề chạm bạc. Hàng ngày, trong căn nhà nhỏ giữa núi rừng Phia Oắc, qua đôi bàn tay khéo léo của mình, ông vẫn miệt mài chế tác ra những bộ trang sức truyền thống. Tiếng gõ chạm bạc đều đều chính là sự thể hiện tình yêu của ông đối với nghề của tổ tiên để lại cũng như niềm đam mê với văn hóa dân tộc mình.
Tin liên quan
Hành trình từ bản đến thế giới của hợp tác xã Hoa Tiến
14:18 | 21/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thi đan lát, dệt thổ cẩm tại Tuần lễ Hoa Dã quỳ-Núi lửa Chư Đang Ya
09:07 | 21/11/2024 Tin tức
Nghề thêu thổ cẩm và in hoa văn bằng sáp ong của người Dao Tiền
17:26 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin mới hơn
Làng hương trăm năm tuổi Quảng Phú Cầu nhộn nhịp những ngày cận Tết rực rỡ sắc Xuân
15:00 | 02/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đã có 144 cơ sở tự nguyện phá dỡ lò đốt, lò tái chế kim loại tại Mẫn Xá
23:50 | 01/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Xã Sơn Đông, TX Sơn Tây (Hà Nội): Tổ chức lễ đón nhận Bằng công nhận làng nghề mộc Vạn An đạt danh hiệu " Làng nghề Hà Nội"
23:38 | 30/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nhọc nhằn nghề trồng dâu nuôi tằm Hồng Đô
09:53 | 29/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cảnh báo nguy cơ cháy nổ tại các làng nghề dịp cuối năm
09:08 | 28/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
“Hội An - Làng nghề lên số” đạt giải thưởng quốc tế Kotler Awards 2024
09:08 | 28/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Ninh Bình: Xã Khánh Dương đón nhận Bằng đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao
11:46 | 27/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bảo tồn, phát triển nghề và làng nghề vùng hồ Thác Bà
09:43 | 27/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Huyện Gia Lâm phát triển du lịch xanh gắn với làng nghề
11:01 | 26/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Về làng “May mặc đệ nhất Hà thành”
11:00 | 26/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thu hút 120.000 nghệ nhân, chuyên gia và 3.000 nhà khoa học vào trường nghề
11:00 | 26/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Ngọt ngào mùa nhãn quê tôi
10:59 | 26/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc triển lãm “Sắc màu di sản văn hóa, thiên nhiên và sản phẩm thủ công truyền thống Việt Nam”
14:13 | 24/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Kẹo dừa Bến Tre - Đặc sản truyền thống
14:19 | 21/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề gốm Gia Thuỷ hơn 60 năm đỏ lửa
14:19 | 21/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội Làng nghề mộc truyền thống Thượng Mạo tổ chức Đại hội III, nhiệm kỳ 2024 - 2029
09:23 | 18/11/2024 Tin tức
Xây dựng hồ sơ đăng ký nhãn hiệu chứng nhận “Hành tím Duyên Hải – Trà Vinh”
10:41 | 15/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Yên: Say đắm hương vị nước mắm Gành Đỏ
16:04 | 14/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thanh Hoá: Bảo tồn làng nghề gắn với phát triển du lịch
09:01 | 14/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phụ nữ Nghệ An bảo tồn và phát huy nghề truyền thống
15:53 | 12/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề gốm Gia Thuỷ - Nơi ngọn lửa nung rực cháy suốt 5 thập kỷ
09:40 | 11/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng hương trăm năm tuổi Quảng Phú Cầu nhộn nhịp những ngày cận Tết rực rỡ sắc Xuân
15:00 Làng nghề, nghệ nhân
Hợp tác xã Rau quả sạch Chúc Sơn (huyện Chương Mỹ): Điển hình liên kết theo chuỗi ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất
11:55 Kinh tế
Dân vận khéo trong xây dựng nông thôn mới
23:51 Nông thôn mới
Đã có 144 cơ sở tự nguyện phá dỡ lò đốt, lò tái chế kim loại tại Mẫn Xá
23:50 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề mộc Vạn An đón nhận danh hiệu Làng nghề Hà Nội
23:50 Tin tức