Tinh hoa nghề truyền thống ở Cao Bằng
Pác Rằng - theo tiếng Nùng có nghĩa là đầu mó nước. Nơi đây có một nguồn nước trong vắt không bao giờ cạn cung cấp nước cho cả bản từ nhiều đời. Bản Pác Rằng nằm trên địa phận xã Phúc Sen, huyện Quảng Uyên là nơi có nghề rèn từ hàng trăm năm trước. Tương truyền, làng nghề rèn đã có từ thế kỉ 11, ban đầu là nơi sản xuất vũ khí cho Nùng Tôn Phúc và Nùng Trí Cao chống lại quân Tống. Sau chiến tranh, người dân ở đây đã chuyển sang rèn công cụ phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt. Người dân sinh sống ở Phúc Sen chủ yếu là đồng bào dân tộc Nùng An, có khoảng 400 hộ dân thì một nửa trong số này làm nghề rèn. Sản phẩm rèn của Phúc Sen chủ yếu phục vụ sản xuất và một phần để trao đổi hàng hóa thiết yếu khác. Nhờ có những sản phẩm chất lượng nên danh tiếng làng nghề dần lan xa, người dân nhiều vùng lân cận đã đến Phúc Sen đặt hàng.
Một bản làng cổ khác của người Nùng là Lũng Rì. Theo tiếng Nùng, Lũng Rì có nghĩa là thung lũng chạy dài. Bản Lũng Rì nằm ở xã Tự Do, huyện Quảng Hòa là nơi nổi tiếng với nghề làm ngói máng âm dương. Để có được một viên ngói, người Lũng Rì phải làm rất nhiều công đoạn, từ chọn đất, lọc sạch đất, làm nhuyễn đất, rồi mới đến tạo hình ngói máng, phơi ngói và cuối cùng là đưa vào lò nung… Tất cả các công đoạn đó đều làm thủ công. Ngói được cho vào lò lửa đỏ 7 ngày đêm và luôn phải giữ nhiệt độ ở mức ổn định. Mỗi lò nung trung bình có thể nung được 15 nghìn viên ngói mỗi mẻ. Nếu vào mùa hè trời khô ráo, cũng phải mất đến 3 tháng để làm được mẻ ngói đầy lò nung. Mất nhiều công sức như vậy nhưng giá bán của mỗi viên ngói lại chẳng được là bao. Vậy nên, nghề làm ngói ở Lũng Rì càng ngày càng ít người bám trụ.
Làng bún Hồng Quang là nơi chuyên sản xuất bún khô được làm từ ngô. Điều thú vị có lẽ đến từ sắc màu của những sợi bún nên được gọi là bún ngũ sắc. Nguyên liệu chính của loại bún này là ngô tẻ giống địa phương, hạt đều, chắc để cho thành phẩm thơm và có màu vàng đẹp. Ngô sau khi phơi khô sẽ được xay nhỏ rồi ngâm qua đêm. Tiếp đó, ngô được xát mịn rồi thêm bột gạo để cho vào máy trộn, pha thêm nước, đem hỗn hợp này vào máy ép bún để ra sản phẩm.
Gọi là bún ngũ sắc nhưng người dân Hồng Quang có thể làm ra bún với 8 màu khác nhau. Ví dụ màu vàng của ngô, màu tím từ lá cẩm, hoa đậu biếc cho màu xanh... Tất cả đều là nguyên liệu tự nhiên, không dùng phẩm màu nên rất an toàn. Vì khác biệt ở nguyên liệu nên các loại bún có giá thành khác nhau và cũng cho những hương vị riêng rất ngon miệng. Bún ngũ sắc hợp dùng với canh xương, hoặc làm bún đậu, bún xào, bún ốc và ngon nhất là món bún trộn cùng với hành, giò, rau củ…
Người Dao Tiền ở Cao Bằng là dân tộc có trang phục vô cùng đặc sắc. Nổi bật lên là những đồ trang trí, trang sức được làm bằng bạc tinh xảo. Trải qua thăng trầm, đến nay chỉ còn lại duy nhất một nghệ nhân chạm bạc cuối cùng là ông Lý Phú Cát, 57 tuổi ở thôn Hoài Khao, xã Quang Thành, huyện Nguyên Bình. Với ông Cát, chạm khắc bạc không chỉ là nghề đem lại thu nhập cho gia đình mà còn lưu giữ bản sắc, hồn cốt của người Dao Tiền. Ông đã chuyển ra khỏi làng, dựng một căn nhà nhỏ trong khu rừng yên tĩnh để làm nghề chạm bạc. Hàng ngày, trong căn nhà nhỏ giữa núi rừng Phia Oắc, qua đôi bàn tay khéo léo của mình, ông vẫn miệt mài chế tác ra những bộ trang sức truyền thống. Tiếng gõ chạm bạc đều đều chính là sự thể hiện tình yêu của ông đối với nghề của tổ tiên để lại cũng như niềm đam mê với văn hóa dân tộc mình.
Tin liên quan
Hành trình từ bản đến thế giới của hợp tác xã Hoa Tiến
14:18 | 21/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thi đan lát, dệt thổ cẩm tại Tuần lễ Hoa Dã quỳ-Núi lửa Chư Đang Ya
09:07 | 21/11/2024 Tin tức
Nghề thêu thổ cẩm và in hoa văn bằng sáp ong của người Dao Tiền
17:26 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin mới hơn
Phú Yên: Phục hồi và phát triển Làng nghề bánh tráng Long Bình
20:33 | 26/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề đèn lồng Hội An tất bật vào vụ Tết
10:04 | 23/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thách thức bảo tồn nghề nón Huế
09:12 | 23/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Kết nối nghề xưa với văn hóa truyền thống
09:11 | 23/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên
15:10 | 20/12/2024 Tin tức
Làng nghề làm than đước Năm Căn Trăm năm giữa rừng đước bạt ngàn
09:53 | 19/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Làng nghề đan lưới Vân Trình Di sản văn hoá bền vững
09:53 | 19/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phường Quảng An, quận Tây Hồ đón nhận 2 danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội
10:26 | 18/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề trồng nấm ở An Giang
10:25 | 18/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Quảng Ngãi: Nghề làm muối Sa Huỳnh được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
09:20 | 17/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hằng Khoa - nơi dòng tranh độc đáo hội ngộ nghệ thuật thêu tay và hội họa
19:35 | 16/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cu Đơ Ông Bà Thư Viện - Mật ngọt gừng cay thấm đượm tấm lòng người dân xứ Nghệ
09:00 | 13/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đan quyện tinh hoa và sáng tạo
09:41 | 12/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Làng nghề trồng mai tất bật chuẩn bị vụ Tết
14:47 | 11/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024
14:14 | 09/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề hối hả vào vụ sản xuất phục vụ Tết
13:55 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề làm người tuyết bằng xốp trên phố cổ Hà Nội
13:53 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hà Nội: Làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân
13:52 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng miến truyền thống Bình Lư hối hả vào vụ Tết
14:00 | 05/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường – Phát triển nền kinh tế xanh bền vững, tôn vinh làng nghề và sản phẩm Ocop
10:41 | 04/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Sản phẩm OCOP, làng nghề Hà Nội vươn tầm thế giới
15:18 | 03/12/2024 Tin tức
Bình Định triển khai Chương trình “Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp”
20:35 Khởi nghiệp
Quảng Ngãi: Đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP đạt 4, 5 sao
20:34 OCOP
Phú Yên: Phục hồi và phát triển Làng nghề bánh tráng Long Bình
20:33 Làng nghề, nghệ nhân
Hội Nhà văn Hà Nội: Tổng kết công tác năm, trao giải thưởng văn học và kết nạp hội viên mới 2024
20:32 Tin tức
Quận Cầu Giấy (Hà Nội): Vươn mình trong kỷ nguyên mới
20:32 Tin tức