Nghệ nhân làm gốm vuốt tay ở làng nghề gốm cổ
Nữ du khách Nhật Bản được Nghệ nhân Phạm Nguyên (bên phải) hướng dẫn tạo hình gốm thủ công |
Gốm vuốt tay đòi hỏi tâm huyết và kỹ năng tay nghề cao
Ghé thăm Kim Lan vào một buổi chiều đầy nắng, làng gốm cổ bên bờ sông Hồng toát lên nét đẹp nghìn năm tuổi vừa duyên dáng và thơ mộng, song cũng không kém phần nổi bật và sôi động. Nghề gốm sứ nơi đây đã trải qua nhiều nốt thăng trầm, có lúc tưởng chừng như đã bị lãng quên. Nhưng với tâm huyết và nỗ lực của các thế hệ nghệ nhân, thợ giỏi, làng gốm ngày nay đã vươn lên mạnh mẽ và giữ được giá trị riêng cho tên tuổi của mình.
Được biết, hiện nay Kim Lan đang sản xuất rất nhiều loại gốm khác nhau để phục vụ thị trường, nổi bật là dòng gốm vuốt tay và vẽ hình thủ công. Tuy vậy, số người còn làm gốm vuốt tay không còn nhiều bởi đây là sản phẩm cao cấp, đòi hỏi người làm nghề phải có tâm huyết và kinh nghiệm, trong khi đầu ra sản phẩm không mở rộng như các loại gốm bán thủ công khác.
Gốm sứ thủ công là tác phẩm nghệ thuật độc đáo của người nghệ nhân |
Ghé thăm xưởng gốm của nghệ nhân Phạm Nguyên, khi ông đang say sưa làm nghề. Khắp người ông đầy bùn đất, mồ hôi không ngừng rơi trên khuôn mặt, bàn tay thoăn thoắt tạo nặn hình sản phẩm. Vừa làm việc, anh vừa tâm sự chuyện làm nghề. Anh kể: “Từ nhỏ tôi đã lớn lên bên lò gốm của gia đình và dần gắn bó với nghề tạo hình cho đất từ lúc nào không hay. Chứng kiến nhiều sự thăng trầm của làng nghề trong nhiều năm nhưng chúng tôi vẫn tin rằng tinh hoa hàng nghìn năm của Kim Lan không thể biến mất. Bước ngoặt trong việc “hồi sinh” gốm Kim Lan là năm 2010 khi nhiều xưởng gốm mạnh dạn thay đổi phương thức sản xuất chuyển từ nung bằng lò than sang công nghệ nung mới bằng gas. Tuy có nhiều sự thay đổi về cách làm nghề nhưng tôi vẫn quan niệm rằng: kiên trì với gốm sứ vuốt tay truyền thống là cách giữ gìn linh khí tốt nhất cho làng nghề gốm cổ Kim Lan…”
Điểm khác biệt trong sản phẩm của nghệ nhân Phạm Nguyên là gốm sứ men lam làm từ loại đất sét cao lanh được chọn lọc kỹ lưỡng và được tạo hình hoàn toàn bằng tay. Ưu điểm của cách làm này là gốm ra lò có màu trắng đẹp, sản phẩm bền đẹp theo thời gian, đạt chất lượng tốt, vừa có giá trị thẩm mỹ lẫn giá trị kinh tế cao. Tất nhiên, đi đôi với những giá trị đó là sự đòi hỏi cao về công sức, tâm huyết và kỹ năng của người làm nghề nên không phải ai cũng đủ kiên trì để theo đuổi dòng gốm này.
Một sản phẩm gốm đạt chất lượng phải trải qua một quy trình phức tạp với nhiều bước khác nhau như chọn và xử lý đất, tạo hình, trang trí hoa văn, làm men, nung… Ở xưởng sản xuất của nghệ nhân Phạm Nguyên, chỉ tính riêng bước vẽ hoa văn cho gốm đã có thể mất từ 10-15 ngày nên người thợ không chỉ cần khéo tay mà còn phải có đam mê với nghề thì mới duy trì được công việc.
Giữ gìn giá trị cốt lõi của làng nghề truyền thống
Tâm huyết với nghề và những giá trị truyền thống nhưng nghệ nhân Phạm Nguyên không cố chấp trong cách phát triển. Anh lựa chọn việc song hành sản xuất cả sản phẩm truyền thống và sản phẩm bán thủ công. Từ đó, xưởng gốm thu hút được nhiều phân khúc khách hàng, mở rộng thị trường cả trong và ngoài nước.
Những sản phẩm gốm sứ thủ công của Nghệ nhân Phạm Nguyên được nhiều khách hàng yêu thích |
Đầu ra ổn định giúp xưởng gốm có thu nhập để duy trì sản xuất, tạo công ăn việc làm thường xuyên cho hàng chục lao động địa phương. Khi kinh tế được đảm bảo cơ bản thì chúng tôi càng có động lực để không ngừng sáng tạo, đa dạng mẫu mã và nâng cao chất lượng sản phẩm. Đây là điều kiện quan trọng để tiếp thêm sinh khí cho làng nghề gốm Kim Lan phát triển bền vững hơn trong tương lai.
Nghệ nhân Phạm Nguyên cho rằng: “Phát triển một làng nghề truyền thống lâu đời như Kim Lan không phải là chuyện một sớm một chiều, đó là quá trình dài đòi hỏi sự chung tay góp sức của tất cả người làm nghề, chính quyền địa phương cũng như các bộ, ban ngành liên quan. Là một người con của Kim Lan, tôi quyết tâm nỗ lực giữ ngọn lửa nghề để truyền lại cho nhiều thế hệ tiếp theo để làm sao tạo ra nhiều sản phẩm có chất lượng với giá cả hợp lý, vừa đem lại lợi ích kinh tế, vừa gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống dân tộc.”
Đến làng Kim Lan hôm nay, luôn thấy khung cảnh người xe nườm nượp đến làng tham quan, mua bán gốm sứ. Ở trong làng, lò gốm của hàng trăm gia đình ngày đêm đỏ lửa làm gốm giữ nghề. Làng gốm Kim Lan còn có hẳn một khu bảo tàng gốm sứ, một khu chợ gốm sứ để giới thiệu và trưng bày các sản phẩm gốm từ thời cổ xưa đến hiện đại.
Những khó khăn, trăn trở về giữ gìn và phát triển nghề gốm Kim Lan vẫn còn đó, nhưng chúng ta tin rằng với đam mê và tâm huyết của nhiều nghệ nhân, thợ giỏi như anh Phạm Nguyên thì thương hiệu gốm Kim Lam sẽ sớm ngày khẳng định được vị trí của mình trong các làng nghề gốm nổi tiếng ở Việt Nam.
Khi nói về việc giữ gìn, phát triển làng gốm cổ trong bối cảnh mới, ông Lưu Duy Dần, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam nhấn mạnh: “Để làng nghề Việt Nam phát triển mạnh mẽ trong thời đại 4.0 thì việc các nghệ nhân, thợ giỏi không ngừng đổi mới sáng tạo, hiện đại hóa quy trình sản xuất, đa dạng mẫu mã là yếu tố sống còn với làng nghề. Chúng ta trân quý lịch sử, kế thừa truyền thống của cha ông, gìn giữ giá trị cốt lõi của nghề nhưng không thể đi mãi theo lối mòn cũ. Thế hệ trẻ ngày nay ở làng nghề phải năng động, sáng tạo, hướng tới sự phát triển bền vững và thịnh vượng. Tăng cường kết nối cộng đồng làng nghề, bảo tồn văn hóa, phát triển du lịch, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế là những điều quan trọng để làng nghề, nghệ nhân thực hiện trong bối cảnh mới.”. |
Tin liên quan
Làng nghề gốm Gia Thuỷ - Nơi ngọn lửa nung rực cháy suốt 5 thập kỷ
09:40 | 11/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đắk Lắk: Gốm đen cổ Yang Tao khắc khoải hồi sinh
19:59 | 21/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hồi sinh nghề gốm cổ tại buôn Dơng Bắk
09:16 | 07/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin mới hơn
Phụ nữ Nghệ An bảo tồn và phát huy nghề truyền thống
15:53 | 12/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nam Định: Làng nghề nước mắm truyền thống Sa Châu tập trung sản xuất hàng Tết
09:56 | 08/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề chiếu Định Yên bảo tồn nét đẹp thủ công giữa thời đại mới
09:52 | 08/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Trên 1000 sản phẩm có mặt tại Hội chợ sản phẩm làng nghề và nông sản thực phẩm an toàn Hà Nội
23:00 | 06/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề làm đá Bửu Long hàng trăm năm tuổi
14:17 | 06/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nồng nàn hương vị rượu Quán Đế Phú Yên
10:22 | 04/11/2024 OCOP
Tin khác
Chiếc mâm mây được ví như linh hồn của dân tộc Hà Nhì
08:50 | 04/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tranh gốm Kim Lan - Di sản văn hoá
08:49 | 04/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghệ nhân điêu khắc đá mỹ nghệ Cao Văn Chiến
09:35 | 02/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hồi sinh nghề gốm cổ buôn Dơng Bắk
10:07 | 01/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Những nghệ nhân tâm huyết với nghề làm nón Mão Cầu
10:06 | 01/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Trưng bày nghề thủ công truyền thống tỉnh Ninh Bình
14:25 | 31/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hà Nội: Công nhận danh hiệu 3 làng nghề và làng nghề truyền thống
09:41 | 30/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hiệp hội Làng nghề Hải Phòng Khai trương hoạt động văn phòng đại diện Hiệp hội Làng nghề thành phố tại huyện Kiến Thụy, quận Dương Kinh, quận Đồ Sơn
09:54 | 29/10/2024 Tin tức
Hội làng nghề dệt lụa Vạn Phúc tổ chức Đại hội II, nhiệm kỳ 2024 - 2029
19:07 | 27/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa huyện Hoài Đức tổ chức Đại hội nhiệm kỳ 2024 - 2029
19:09 | 26/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Quảng Nam thu hồi bằng công nhận làng nghề dệt chiếu hơn 500 tuổi
09:23 | 25/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề Mây tre đan trăm tuổi ở Hoằng Thịnh
19:59 | 21/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Về Trù Sơn, nghe chuyện làng nồi
11:14 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Có 331 làng nghề, truyền thống được công nhận
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh: Làng nghề mộc Bình Cầu hồi sinh
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Trường Tiểu học Nga Phú Không ngừng nỗ lực nâng cao chất lượng giáo dục
08:18 Tin tức
Festival sản phẩm nông nghiệp và làng nghề Hà Nội lần thứ 3 năm 2024 thu hút 260 đơn vị tham gia
16:11 Tin tức
Phụ nữ Nghệ An bảo tồn và phát huy nghề truyền thống
15:53 Làng nghề, nghệ nhân
Chủ tịch nước dự lễ kỷ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam tại Chile
15:50 Tin tức
Hội chợ triển lãm nông nghiệp quốc tế lần thứ 24: Đa dạng sản phẩm nông nghiệp đến từ nhiều quốc gia hội tụ tại Việt Nam
14:00 Tin tức