Nghệ An: Bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào dân tộc Thái
Bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An từ lâu được biết đến là một trong những làng nghề dệt thổ cẩm nổi tiếng của đồng bào dân tộc Thái.
Trong quá trình phát triển, sự cạnh tranh từ các sản phẩm công nghiệp giá rẻ và sự thờ ơ của thế hệ trẻ khiến nghề dệt truyền thống này đứng trước nguy cơ mai một. Nhận thức rõ ràng về nguy cơ này, người dân và chính quyền địa phương cùng nhau thực hiện nhiều biện pháp cụ thể bảo tồn, phát triển nghề dệt thổ cẩm. Qua đó không chỉ giữ gìn văn hóa truyền thống mà còn tạo thêm nguồn thu nhập ổn định cho người dân trong vùng.
![]() |
Sầm Thị Tình, người chắp cánh cho thương hiệu thổ cẩm Hoa Tiến |
Nghề dệt thổ cẩm của người Thái ở bản Hoa Tiến và huyện Quỳ Châu đã có hàng trăm năm lịch sử, mang trong mình những giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào Thái. Trong đời sống hằng ngày, các sản phẩm thổ cẩm không chỉ là vật dụng thiết yếu mà còn là biểu tượng văn hóa, góp phần làm phong phú thêm cuộc sống của người dân nơi đây. Đặc biệt, trong dịp lễ hội, sự kiện của bản làng, thổ cẩm càng trở nên quan trọng hơn, thể hiện rõ sự khéo léo, tài hoa của người thợ dệt.
Trong bối cảnh hiện đại, nghề dệt thổ cẩm đang đối mặt nhiều thách thức. Sự bùng nổ của các sản phẩm công nghiệp với giá rẻ và mẫu mã đa dạng làm giảm nhu cầu đối với những sản phẩm dệt thổ cẩm truyền thống. Thế hệ trẻ do thiếu quan tâm và không được đào tạo đúng cách nên ít tiếp nối nghề dệt của cha ông. Trước tình hình đó, người dân và chính quyền địa phương đã nhận ra tầm quan trọng của công tác bảo tồn, phát triển nghề dệt thổ cẩm.
Ở Hoa Tiến, người Thái không chỉ dệt các loại vải thô, vải sọc, vải ô vuông đơn giản mà còn kết hợp thêu hoa văn. Các kiểu dệt cơ bản như dệt kết hoa văn trên khung, dệt Ikat, dệt thảm mạn, dệt chữ nhân... Hoa văn được thêu qua các thao tác cài, đan trực tiếp trên khung dệt, tạo nên những sản phẩm đẹp mắt và đầy tinh xảo.
Không chỉ tạo thêm việc làm và thu nhập cho người dân, nghề dệt thổ cẩm truyền thống còn góp phần bảo tồn những giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào Thái.
Chị Lô Thị Luân, một người dân bản Hoa Tiến chia sẻ, từ khi nghề dệt thổ cẩm được khôi phục, phụ nữ trong bản đã có thêm việc làm và thu nhập trong thời gian nông nhàn. Mỗi tháng, gia đình chị có thể kiếm từ 2-3 triệu đồng từ nghề dệt, tùy thời gian và công sức dành cho công việc này. “Ngày xưa, mẹ tôi đã làm nghề dệt thổ cẩm. Đến bây giờ, tôi và các cháu vẫn tiếp tục duy trì nghề này. Với người Thái, dệt thổ cẩm chứa đựng nhiều giá trị văn hóa, những họa tiết đa dạng, sắc sảo, phản ánh đời sống sinh hoạt, phong tục tập quán, tôn giáo và thiên nhiên của dân tộc Thái”.
![]() |
Câu lạc bộ dệt thổ cẩm xã Thành Sơn, huyện Anh Sơn |
Động lực từ du lịch cộng đồng
Một trong những yếu tố quan trọng giúp nghề dệt thổ cẩm ở Quỳ Châu phát triển bền vững là du lịch cộng đồng. Việc kết hợp du lịch cộng đồng trong công tác bảo tồn nghề dệt giúp người dân địa phương tăng thêm thu nhập. Du khách khi tham gia tour du lịch về Quỳ Châu, đặc biệt là bản Hoa Tiến sẽ được trải nghiệm các công đoạn trong quá trình dệt thổ cẩm, từ việc nuôi tằm, quay tơ đến dệt vải và nhuộm màu tự nhiên.
Hiện nay, ngoài các sản phẩm truyền thống như váy, áo, khăn piêu, thành viên trong Hợp tác xã còn sáng tạo nhiều sản phẩm mới như: khăn tơ tằm, khăn lụa, túi ví, giày dép thổ cẩm, thú bông và vật dụng trang trí trong nhà (vỏ gối, khăn trải bàn). Sản phẩm thổ cẩm Hoa Tiến có màu sắc tự nhiên, tươi tắn, bền đẹp, chủ yếu được dệt từ tơ tằm, bông ngay ở địa phương.
Những năm gần đây, nghề dệt thổ cẩm Quỳ Châu được biết đến rộng rãi hơn qua các hoạt động thương mại quốc tế. Một trong những người tiên phong trong bảo tồn nghề dệt thổ cẩm ở Hoa Tiến là chị Sầm Thị Tình, con gái của bà Sầm Thị Bích.
Sau khi mở cửa hàng tại Hà Nội mang tên "Hoa Tien Brocade" để quảng bá và tìm đầu ra cho sản phẩm thổ cẩm truyền thống, chị Tình đưa sản phẩm thổ cẩm của bản lên các kênh thương mại điện tử, trưng bày tại hội chợ, hội thảo và gần đây, năm 2022, tham gia Hội thảo nghề dệt may truyền thống các nước ASEAN tổ chức tại Malaysia, giới thiệu sản phẩm thổ cẩm của miền Tây xứ Nghệ.
Chính quyền huyện Quỳ Châu đang xây dựng tour du lịch cộng đồng kết hợp các điểm tham quan văn hóa như Bảo tàng văn hóa các dân tộc, hang Bua, thác Khe Bàn và các điểm di tích lịch sử. Mục tiêu của xã Châu Tiến là thu hút hơn 40.000 lượt khách mỗi năm, tổng thu nhập đạt khoảng 13 tỷ đồng.
Hiện nay, ở bản Hoa Tiến có 2 hợp tác xã (HTX) dệt thổ cẩm. Sản phẩm làm ra bao nhiêu, được HTX thu mua hết bấy nhiêu. Các sản phẩm thổ cẩm cũng ngày càng đa dạng, phong phú hơn vừa giữ được nét truyền thống bản sắc văn hóa dân tộc vừa bắt nhịp với xu hướng và thị hiếu của thời đại. Nhiều sản phẩm như khăn, túi, chăn, gối, quần áo, vật dụng trang trí, đồ lưu niệm... được bày bán trong các hội chợ, sự kiện văn hóa trong và ngoài tỉnh hiện đã có mặt ở nhiều quốc gia trên thế giới. Từ đó góp phần quảng bá văn hóa dân tộc và tăng thu nhập cho người dân địa phương. Những năm gần đây, sản phẩm của HTX làng nghề thổ cẩm Hoa Tiến được người dân đưa lên nhiều kênh online, giới thiệu đến khách hàng trong và ngoài nước. |
Tin liên quan

Đồng Nai: Phát triển du lịch trên nền tảng nông thôn mới
10:04 | 06/05/2025 Nông thôn mới

Phụ nữ Tây Hồ chung tay bảo tồn nghề truyền thống: Hành trình từ những búp sen
10:39 | 29/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hà Giang: Du lịch cộng đồng gắn với làng nghề truyền thống ở Hà Giang
10:09 | 29/04/2025 Du lịch làng nghề
Tin mới hơn

Những làng dệt thổ cẩm ở Tây Bắc
09:38 | 09/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Theo dấu tằm tơ
09:37 | 09/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lan tỏa hương vị bánh gai xứ Dừa
11:04 | 08/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng Nghề Truyền Thống Hồi Sinh Nhờ Thương Mại Điện Tử
09:04 | 07/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: Bảo tồn và phát triển Làng nghề dệt thổ cẩm xã Vĩnh Hiệp
09:04 | 07/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thái Bình: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
10:04 | 06/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Làng gốm Bàu Trúc – Bảo tồn và phát triển di sản gốm Chăm trong thời hiện đại
10:04 | 06/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bảo tồn và phát triển làng nghề Hà Nam trong xu thế mới
12:19 | 05/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Về thăm làng nghề bánh phồng Sơn Đốc hơn trăm năm tuổi
12:15 | 05/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề làm cờ Tổ quốc tất bật trước dịp kỉ niệm ngày giải phóng miền nam, thống nhất đất nước
10:18 | 29/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

“Mặc áo mới” cho sản phẩm làng nghề gỗ
14:36 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Trần Văn Việt thổi hồn vào đá
14:36 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

10 làng nghề lâu đời nổi tiếng ở Bắc Giang
14:36 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Mang du lịch, ẩm thực, làng nghề Việt Nam đến châu Âu
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

5 làng nghề miền Tây có truyền thống lâu đời
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Người đàn ông thổi hồn vào từng thớ gỗ
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề làm dưa bồn bồn
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Những người giữ hồn đất nung tại Lò lu Đại Hưng
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề thúng chai với 'tuyệt chiêu' chống thấm
10:04 | 23/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lào Cai: Nghề làm nón lá cọ Bản Liền
10:04 | 23/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lễ hội Quà tặng Du lịch Hà Nội 2025: Lan toả tinh hoa làng nghề
10:01 | 23/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ba Vì (Hà Nội): Chi hội cựu Công an xã Phú Đông góp phần xây dựng nông thôn mới
09:59 Nông thôn mới

Diễu hành xe đạp làng nghề
09:41 Tin tức

Hà Nội: Thành lập 2 cụm công nghiệp làng nghề vốn gần 370 tỷ đồng
09:40 Nghiên cứu trao đổi

Thành phố biển Quy Nhơn rực rỡ sắc vàng hoa lim xẹt
09:39 Du lịch làng nghề

Những làng dệt thổ cẩm ở Tây Bắc
09:38 Làng nghề, nghệ nhân