Nghệ An: Bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào dân tộc Thái
Bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An từ lâu được biết đến là một trong những làng nghề dệt thổ cẩm nổi tiếng của đồng bào dân tộc Thái.
Trong quá trình phát triển, sự cạnh tranh từ các sản phẩm công nghiệp giá rẻ và sự thờ ơ của thế hệ trẻ khiến nghề dệt truyền thống này đứng trước nguy cơ mai một. Nhận thức rõ ràng về nguy cơ này, người dân và chính quyền địa phương cùng nhau thực hiện nhiều biện pháp cụ thể bảo tồn, phát triển nghề dệt thổ cẩm. Qua đó không chỉ giữ gìn văn hóa truyền thống mà còn tạo thêm nguồn thu nhập ổn định cho người dân trong vùng.
![]() |
Sầm Thị Tình, người chắp cánh cho thương hiệu thổ cẩm Hoa Tiến |
Nghề dệt thổ cẩm của người Thái ở bản Hoa Tiến và huyện Quỳ Châu đã có hàng trăm năm lịch sử, mang trong mình những giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào Thái. Trong đời sống hằng ngày, các sản phẩm thổ cẩm không chỉ là vật dụng thiết yếu mà còn là biểu tượng văn hóa, góp phần làm phong phú thêm cuộc sống của người dân nơi đây. Đặc biệt, trong dịp lễ hội, sự kiện của bản làng, thổ cẩm càng trở nên quan trọng hơn, thể hiện rõ sự khéo léo, tài hoa của người thợ dệt.
Trong bối cảnh hiện đại, nghề dệt thổ cẩm đang đối mặt nhiều thách thức. Sự bùng nổ của các sản phẩm công nghiệp với giá rẻ và mẫu mã đa dạng làm giảm nhu cầu đối với những sản phẩm dệt thổ cẩm truyền thống. Thế hệ trẻ do thiếu quan tâm và không được đào tạo đúng cách nên ít tiếp nối nghề dệt của cha ông. Trước tình hình đó, người dân và chính quyền địa phương đã nhận ra tầm quan trọng của công tác bảo tồn, phát triển nghề dệt thổ cẩm.
Ở Hoa Tiến, người Thái không chỉ dệt các loại vải thô, vải sọc, vải ô vuông đơn giản mà còn kết hợp thêu hoa văn. Các kiểu dệt cơ bản như dệt kết hoa văn trên khung, dệt Ikat, dệt thảm mạn, dệt chữ nhân... Hoa văn được thêu qua các thao tác cài, đan trực tiếp trên khung dệt, tạo nên những sản phẩm đẹp mắt và đầy tinh xảo.
Không chỉ tạo thêm việc làm và thu nhập cho người dân, nghề dệt thổ cẩm truyền thống còn góp phần bảo tồn những giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào Thái.
Chị Lô Thị Luân, một người dân bản Hoa Tiến chia sẻ, từ khi nghề dệt thổ cẩm được khôi phục, phụ nữ trong bản đã có thêm việc làm và thu nhập trong thời gian nông nhàn. Mỗi tháng, gia đình chị có thể kiếm từ 2-3 triệu đồng từ nghề dệt, tùy thời gian và công sức dành cho công việc này. “Ngày xưa, mẹ tôi đã làm nghề dệt thổ cẩm. Đến bây giờ, tôi và các cháu vẫn tiếp tục duy trì nghề này. Với người Thái, dệt thổ cẩm chứa đựng nhiều giá trị văn hóa, những họa tiết đa dạng, sắc sảo, phản ánh đời sống sinh hoạt, phong tục tập quán, tôn giáo và thiên nhiên của dân tộc Thái”.
![]() |
Câu lạc bộ dệt thổ cẩm xã Thành Sơn, huyện Anh Sơn |
Động lực từ du lịch cộng đồng
Một trong những yếu tố quan trọng giúp nghề dệt thổ cẩm ở Quỳ Châu phát triển bền vững là du lịch cộng đồng. Việc kết hợp du lịch cộng đồng trong công tác bảo tồn nghề dệt giúp người dân địa phương tăng thêm thu nhập. Du khách khi tham gia tour du lịch về Quỳ Châu, đặc biệt là bản Hoa Tiến sẽ được trải nghiệm các công đoạn trong quá trình dệt thổ cẩm, từ việc nuôi tằm, quay tơ đến dệt vải và nhuộm màu tự nhiên.
Hiện nay, ngoài các sản phẩm truyền thống như váy, áo, khăn piêu, thành viên trong Hợp tác xã còn sáng tạo nhiều sản phẩm mới như: khăn tơ tằm, khăn lụa, túi ví, giày dép thổ cẩm, thú bông và vật dụng trang trí trong nhà (vỏ gối, khăn trải bàn). Sản phẩm thổ cẩm Hoa Tiến có màu sắc tự nhiên, tươi tắn, bền đẹp, chủ yếu được dệt từ tơ tằm, bông ngay ở địa phương.
Những năm gần đây, nghề dệt thổ cẩm Quỳ Châu được biết đến rộng rãi hơn qua các hoạt động thương mại quốc tế. Một trong những người tiên phong trong bảo tồn nghề dệt thổ cẩm ở Hoa Tiến là chị Sầm Thị Tình, con gái của bà Sầm Thị Bích.
Sau khi mở cửa hàng tại Hà Nội mang tên "Hoa Tien Brocade" để quảng bá và tìm đầu ra cho sản phẩm thổ cẩm truyền thống, chị Tình đưa sản phẩm thổ cẩm của bản lên các kênh thương mại điện tử, trưng bày tại hội chợ, hội thảo và gần đây, năm 2022, tham gia Hội thảo nghề dệt may truyền thống các nước ASEAN tổ chức tại Malaysia, giới thiệu sản phẩm thổ cẩm của miền Tây xứ Nghệ.
Chính quyền huyện Quỳ Châu đang xây dựng tour du lịch cộng đồng kết hợp các điểm tham quan văn hóa như Bảo tàng văn hóa các dân tộc, hang Bua, thác Khe Bàn và các điểm di tích lịch sử. Mục tiêu của xã Châu Tiến là thu hút hơn 40.000 lượt khách mỗi năm, tổng thu nhập đạt khoảng 13 tỷ đồng.
Hiện nay, ở bản Hoa Tiến có 2 hợp tác xã (HTX) dệt thổ cẩm. Sản phẩm làm ra bao nhiêu, được HTX thu mua hết bấy nhiêu. Các sản phẩm thổ cẩm cũng ngày càng đa dạng, phong phú hơn vừa giữ được nét truyền thống bản sắc văn hóa dân tộc vừa bắt nhịp với xu hướng và thị hiếu của thời đại. Nhiều sản phẩm như khăn, túi, chăn, gối, quần áo, vật dụng trang trí, đồ lưu niệm... được bày bán trong các hội chợ, sự kiện văn hóa trong và ngoài tỉnh hiện đã có mặt ở nhiều quốc gia trên thế giới. Từ đó góp phần quảng bá văn hóa dân tộc và tăng thu nhập cho người dân địa phương. Những năm gần đây, sản phẩm của HTX làng nghề thổ cẩm Hoa Tiến được người dân đưa lên nhiều kênh online, giới thiệu đến khách hàng trong và ngoài nước. |
Tin liên quan

Lai Châu: Than Uyên xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển du lịch cộng đồng
14:08 | 19/08/2025 Nông thôn mới

Di sản gốm Chăm Bàu Trúc: Bảo tồn để phát triển
10:33 | 12/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thổ cẩm Xí Thoại: Di sản sống giữa đại ngàn Đắk Lắk
09:35 | 07/08/2025 Du lịch làng nghề
Tin mới hơn

Nâng tầm đặc sản quê hương
10:00 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lưu giữ giá trị văn hóa làng nghề mộc Chợ Thủ
09:16 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Giọt Ngọc gốm Chu Đậu – Quà tặng đặc biệt của Hà Nội dịp Quốc khánh 2/9
14:47 | 28/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng Từ Vân tất bật may, thêu cờ Tổ quốc
15:36 | 27/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nét đẹp làng nghề truyền thống ở Quảng Bình
15:35 | 27/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bắc Ninh: Về Đồng Cống nghe đất chuyển mình
11:18 | 26/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Nỗi lo ở làng nghề gỗ truyền thống Đồng Kỵ
11:18 | 26/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ, phát triển làng nghề truyền thống: Tiềm năng nhưng đầy thách thức
11:17 | 26/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ninh Bình: Hiến đất mở đường - Khi tinh thần cộng đồng tạo nên kỳ tích
14:55 | 21/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn nghề, mở lối mới cho làng nghề Phú Thọ
14:54 | 21/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Cao Bằng: Làng nghề truyền thống vươn mình nhờ sức mạnh kinh tế tập thể
10:32 | 21/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề trồng dâu nuôi tằm – Hướng phát triển bền vững ở xã Đak Lua, Đồng Nai
09:09 | 21/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề gửi hồn dân tộc đi khắp muôn phương
10:50 | 20/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề lưỡi câu Mỹ Hòa vào mùa
09:40 | 20/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Xã Bát Tràng phát huy giá trị làng nghề truyền thống gắn với phát triển du lịch
11:28 | 19/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề Ninh Bình đứng trước cơ hội bứt phá
10:39 | 19/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bánh cuốn Thanh Trì – Niềm tự hào mới của văn hóa ẩm thực Hà Nội
10:27 | 19/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ nghề mây tre đan truyền thống
09:24 | 15/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa làng nghề hội nhập thế giới
09:24 | 15/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Tinh hoa nghề gốm - Khúc hát từ đất, lửa và lòng người
09:23 | 15/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đẹp ngỡ ngàng mùa tằm nhả tơ ở Hưng Yên
10:32 | 12/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gia Lai: Triển lãm “Hồn của đất” tôn vinh tinh hoa gốm sứ và bản sắc văn hóa Việt
18:23 Văn hóa - Xã hội

Gia Lai sẵn sàng trở thành trung tâm đầu tư mới ở Tây Nguyên
18:22 Xúc tiến thương mại

Lễ hội “Tinh hoa Đại ngàn - Biển xanh hội tụ” bản giao hưởng nghệ thuật - văn hóa - du lịch đặc sắc của Gia Lai
18:21 Du lịch làng nghề

Thông báo phân luồng giao thông phục vụ Tổng duyệt Lễ kỷ niệm A80
14:35 Tin tức

Nâng tầm đặc sản quê hương
10:00 Làng nghề, nghệ nhân