Bảo tồn và phát triển ngành nghề mây, tre, lá
Hàng mây tre đan của Việt Nam nằm rải rác ở khắp toàn quốc, chiếm khoảng gần 26% tổng số làng nghề. Trong đó khu vực phía Bắc và miền Trung tập trung nhiều về các sản phẩm mây tre lá và cói, còn khu vực Tây Nam Bộ tập trung nhiều các sản phẩm về bèo tây, lá buông. Ngành hàng này không chỉ góp phần vào giá trị xuất khẩu mà còn góp phần tạo việc làm cho nhiều lao động nông thôn và người dân tộc thiểu số.
Toàn cảnh hội thảo.
Tại hội thảo, Thứ trưởng Trần Thanh Nam ghi nhận những khó khăn, hạn chế của ngành mây, tre, lá Việt Nam đang gặp phải. Trong thời gian tới, để khắc phục những khó khăn, hạn chế trên, chúng ta cần có thống kê cập nhật thường xuyên về vùng nguyên liệu, về tình hình sản xuất và kinh doanh của ngành hàng mây, tre, lá mỹ nghệ để phục vụ định hướng và quy hoạch ngành kịp thời. Ổn định và nâng cao tay nghề lực lượng lao động làng nghề. Thúc đẩy các hoạt động xúc tiến thương mại một cách hiệu quả...
Ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ NN &PTNT chủ trì hội thảo.
Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh: Cần khẩn trương có phương án xây dựng trung tâm thiết kế, sáng tạo ngành nghề thủ công mỹ nghệ. Từ đó, tập trung đẩy mạnh việc thiết kế và phát triển các sản phẩm mới, như một yếu tố quyết định để tạo giá trị gia tăng và tăng kim ngạch xuất khẩu của ngành. Thứ trưởng cũng nhấn mạnh, cần hình thành Hội Mây tre lá Việt Nam với đội ngũ nhân lực chuyên nghiệp và gắn chặt với Hiệp hội Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam...
TS. Tôn Gia Hóa, Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam.
Theo TS. Tôn Gia Hóa, Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam cho biết: Hiện nay, ngành hàng mây, tre, lá phục vụ cho các làng nghề đã trở nên khan hiếm, đặc biệt là một số loài nguyên liệu phục vụ đan lát, làm bàn ghế và tre cuốn như nứa, giang, lùng, tầm vông... Trước đây, các làng nghề đan lát ở Hà Nam và Hà Nội có thể khai thác giang, nứa dễ dàng với chi phí vận chuyển thấp. Nhưng hiện tại nguồn nguyên liệu này ở Hòa Bình gần như đã bị khai thác gần hết. Các làng nghề đan lát đã phải đi khai thác nguyên liệu ở các tỉnh xa hơn như Tuyên Quang, Yên Bái, Thanh Hóa đã dẫn đến chi phí vận chuyển và giá thành của nguyên liệu cao hơn.
Theo ông Lê Bá Ngọc, Chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam, nhiều hộ dân hiện nay đã chuyển diện tích trồng cói sang nuôi thủy sản hoặc trồng lúa khi giá cói xuống thấp hoặc ngược lại. Sự chuyển đổi này gây lãng phí không nhỏ trong việc đầu tư cải tạo đồng ruộng cũng như chi phí đầu tư khác đối với người dân. Huyện Nga Sơn (Thanh Hóa) là trung tâm cói của cả nước, trước đây có 3.255 ha trồng cói, thì năm 2018 trên địa bàn chỉ còn khoảng 1.624 ha và tiếp tục giảm trong năm 2019. Có 2 nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm, thứ nhất do sự ép giá của thị trường Trung Quốc và thứ hai là do biến đổi của thời tiết, khí hậu dẫn đến việc chi phí trồng cói cao.
Nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh, làng nghề mây tre đan Phú Vinh.
Ông Lê Bá Ngọc cho biết, để khắc phục những hạn chế trên cần có quy hoạch và phát triển một số trung tâm nguyên liệu mây tre lớn phục vụ các làng nghề mây tre lá của cả nước. Một số trung tâm có tiềm năng là Thái Bình, Hà Tĩnh (mây vườn), Quảng Nam, Quảng Ngãi, Lâm Đồng (mây nước/mây rừng), Hòa Bình, Thanh Hóa (nứa, giang…) và "Gắn kết các chương trình phát triển nguyên liệu mây tre lá với các chương trình phát triển rừng bền vững và chương trình đa dạng sinh học rừng được các tổ chức quốc tế như EU, JICA, USAID đang quan tâm. Sắp tới có chương trình phát triển rừng bền vững và chương trình đa dạng sinh học rừng của USAID tài trợ, cần đưa các hoạt động phát triển nguyên liệu mây tre và các hoạt động tạo thu nhập từ mây tre vào chương trình này".
Ông Nguyễn Xuân Mai, Giám đốc công ty TNHH Mây tre xuất khẩu Ngọc Động Hà Nam.
Thảo luận tại Hội thảo các Nghệ nhân và Doanh nghiệp đều cho rằng các doanh nghiệp thuộc ngành mây tre đan vẫn phát triển ở quy mô nhỏ. Trên 80% các cơ sở sản xuất không đủ vốn để đổi mới kỹ thuật,đổi mới mẫu mã, mở rộng quy mô sản xuất. Do vậy, hầu hết đều sử dụng công nghệ, thiết bị lạc hậu, năng suất lao động và chất lượng sản phẩm thấp. Hơn nữa, sản phẩm còn thiếu đa dạng về mẫu mã, hạn chế sức cạnh tranh cả trên thị trường trong nước lẫn xuất khẩu.
Do vậy, các đơn vị đề xuất để có thể phát triển ngành nghề mây tre đan một cách bền vững cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các làng nghề, người dân, doanh nghiệp và các cơ quan Nhà nước, có cơ chế chính sách để đề ra những giải pháp đồng bộ quy hoạch vùng nguyên liệu, xây dựng các trung tâm xử lý, bảo quản nguyên liệu và đổi mới mẫu mã sản phẩm.
Tin và ảnh: Nguyễn Vân
Tin liên quan
Tin mới hơn
Diện mạo Thủ đô Hà Nội sau 70 năm giải phóng - Tầm nhìn tương lai
13:48 | 11/10/2024 Nghiên cứu trao đổi
Hiệp định FTA "cơ hội vàng" cho doanh nghiệp làng nghề xuất khẩu
09:55 | 30/09/2024 Nghiên cứu trao đổi
Phát triển làng nghề truyền thống: Cần có sự quan tâm cụ thể hơn từ phía Nhà nước
11:18 | 16/09/2024 Nghiên cứu trao đổi
Làng gốm truyền thống khu vực miền Trung: Phát triển bền vững làng nghề gốm gắn với du lịch
17:27 | 13/09/2024 Nghiên cứu trao đổi
Giải pháp đẩy nhanh xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu tỉnh Vĩnh Phúc
11:04 | 11/09/2024 Nghiên cứu trao đổi
Làng gốm truyền thống khu vực miền Trung: Nhận diện đặc trưng làng nghề gốm khu vực
11:21 | 10/09/2024 Nghiên cứu trao đổi
Tin khác
Làng gốm truyền thống miền Trung: Bảo tồn và phát huy giá trị hướng đến du lịch cộng đồng (Kỳ I)
10:44 | 01/08/2024 Nghiên cứu trao đổi
Quản lý và giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề
15:14 | 26/07/2024 Nghiên cứu trao đổi
Nghề dệt cổ truyền của người Thái ở Tây Bắc trong cuộc sống hiện đại
07:36 | 25/07/2024 Nghiên cứu trao đổi
Gốm cổ Quảng Đức di sản văn hóa tiêu biểu
14:26 | 11/07/2024 Nghiên cứu trao đổi
Tìm giải pháp phát triển làng nghề gắn với văn hóa, du lịch
09:11 | 05/07/2024 Nghiên cứu trao đổi
Cuốn sách của tư duy, tầm nhìn và sự tâm huyết với sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa, con người Việt Nam
09:54 | 24/06/2024 Nghiên cứu trao đổi
Nghề dát vàng bạc quì làng Kiêu Kỵ
09:10 | 18/06/2024 Nghiên cứu trao đổi
Khai thác nguồn lực phát triển kinh tế làng nghề tại Thủ đô
09:28 | 13/06/2024 Nghiên cứu trao đổi
Cần nâng tầm các sản phẩm làng nghề, lưu giữ giá trị văn hóa - lịch sử
10:45 | 07/06/2024 Nghiên cứu trao đổi
Marketing bán hàng online cho sản phẩm gốm bát tràng
10:07 | 30/05/2024 Nghiên cứu trao đổi
Nghề và Làng nghề truyền thống
09:22 | 16/05/2024 Nghiên cứu trao đổi
Vai trò, vị thế của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, trong sự nghiệp bảo tồn và phát triển nghề, làng nghề truyền thống Việt Nam
10:08 | 10/05/2024 Nghiên cứu trao đổi
Hướng đi bền vững để bảo tồn, phát triển làng nghề truyền thống
15:49 | 19/04/2024 Nghiên cứu trao đổi
Văn hóa làng nghề trong văn hóa xứ Nghệ
10:17 | 12/04/2024 Nghiên cứu trao đổi
Phát triển bền vững du lịch làng nghề Thừa Thiên Huế
15:25 | 04/04/2024 Nghiên cứu trao đổi
Tân Chủ tịch nước Lương Cường: Nỗ lực hết sức mình, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ Đảng, Nhà nước, Nhân dân tin tưởng giao phó
10:40 Tin tức
TRỰC TIẾP: Quốc hội khóa XV khai mạc kỳ họp thứ 8, tiến hành bầu Chủ tịch nước
20:00 Tin tức
Đắk Lắk: Gốm đen cổ Yang Tao khắc khoải hồi sinh
19:59 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề Mây tre đan trăm tuổi ở Hoằng Thịnh
19:59 Làng nghề, nghệ nhân
Gia Lai: Sức trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới
19:58 Nông thôn mới