Những người lưu giữ nét đẹp nghề đan lát ở Lâm Hà
Họ là những người con Hà Nam, theo bố mẹ di dân vào Lâm Hà – Lâm Đồng những năm sau giải phóng theo diện đi xây dựng vùng kinh tế mới. Vốn có nghề mây tre đan truyền thống từ quê, khi vào lập vùng kinh tế mới, họ tiếp tục phát triển nghề của cha ông để lại. Sau một thời gian, thấy bà con nuôi tằm dùng nhiều nong, né mà phải mua xa, họ bắt đầu chuyển sang nghề làm nong, né phục vụ cho làng nuôi tằm.
Trước đây khi nhu cầu mua của người dân cao, có khoảng hơn 20 hộ theo nghề. Khi ấy xóm nhộn nhịp người đến mua, có người từ tỉnh khác biết đến xóm cũng không ngại đường xa đến đặt làm số lượng lớn, 2 đến 3 nhà phải cùng nhau làm cho kịp thời gian giao cho khách. Đến nay, xóm đan lát đã tồn tại được gần 30 năm.
Cái nong, cái né… từ những đôi tay khéo léo
Các sản phẩm của xóm đan lát được làm từ lồ ô - một loại cây họ tre. Lồ ô được nhập từ Đắk Lắk, sau đó đem phơi khô và ngâm để tránh mối mọt.
Lồ ô sau khi nhập về được đem đi phơi tăng độ bền cho sản phẩm.
Do đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo néo nên tất cả các công đoạn của nghề đan nong, né vẫn phải làm bằng phương pháp thủ công thông qua đôi tay của người thợ. Để làm nên một sản phẩm, đối với người thợ đan lát đó là một nghệ thuật. Đặc biệt, đối với sản phẩm tre càng đòi hỏi nhiều công phu, tỉ mỉ, qua nhiều công đoạn của người thợ mới tạo nên được như: chẻ lồ ô, đan ruột, lên cạp,…. Đối với nghề đan, lên cạp là công đoạn cực nhất vì cần sức khỏe và phải chắc. Trung bình một ngày người thành thạo nghề có thể đan được 2 – 3 cái nong. Một bộ nong né người dân sử dụng được khoảng 3 – 4 năm.
Xóm đan không còn “thịnh vượng” như xưa
Những năm trở lại đây, để tiện lợi và hiệu quả hơn, người nuôi tằm chuyển qua dùng né gỗ thay cho né truyền thống làm bằng tre. Theo người nuôi tằm, việc dùng né gỗ giúp tiết kiệm thời gian thu hoạch kén và đem lại thu nhập cao hơn so với né tre.
“Dạo này người nuôi tằm ít sử dụng nong, né làm bằng tre lắm. Giờ người ta dùng né gỗ với sàn sắt hết rồi”, bà Nguyễn Thị Thìn (72 tuổi) chia sẻ và cho biết, chính vì nhu cầu mua ngày càng giảm, các hộ gia đình trong xóm đan này cũng bỏ nghề dần. Hiện nay chỉ còn lại hơn chục hộ bám nghề để gìn giữ nghề đan lát truyền thống của cha ông để lại.
Bà Nguyễn Thị Thìn, một người nhiều tuổi nghề trong xóm đan lát ở huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng
Với đôi tay nhanh thoăn thoắt đang chẻ từng cây lồ ô, chị Nguyễn Thị Tấm (44 tuổi) cho biết bà con trong xóm vẫn sống chủ yếu với nghề nông. Nghề đan nong, né được bà con coi là nghề phụ, làm vào những ngày rảnh rỗi để giữ nghề và kiếm thêm thu nhập. Tuy nhiên, bây giờ xóm chỉ còn vài hộ tầm trung tuổi, còn lại hầu hết là các ông bà lớn tuổi bám nghề.
“Giờ lớp trẻ bỏ nghề, đi học, làm công nhân xí nghiệp hết rồi. Giờ bọn trẻ nó không thích ở nhà ngồi một chỗ làm mấy cái này đâu", chị Tấm tâm sự.
Chị Nguyễn Thị Tấm chẻ lồ ô để đan.
Ngoài những sản phẩm phục vụ bà con nuôi tằm, xóm đan còn tạo ra nhiều sản phẩm nhằm thu hút khách du lịch. Được biết xóm đan có địa thế thuận lợi, nằm ngay trên trục đường chính từ Đà Lạt xuống Nam Ban, do đó, nếu đi cung đường này du khách có thể ngắm nhìn những sản phẩm mỹ nghệ được người dân trưng bày trước sân.
Một số sản phẩm khác của xóm đan.
Những năm về trước, đây là một địa điểm thu hút khách du lịch trong và ngoài nước. Tưởng chừng như có thể góp phần phát triển du lịch địa phương, nhưng từ khi dịch Covid-19 bùng phát, du khách đến tham quan ngày càng thưa thớt, chỉ lác đác ít người tò mò dừng chân ghé tham quan.
Bài, ảnh: Phương Tâm
Tin liên quan
Tin mới hơn

Gìn giữ nghề dệt thổ cẩm – Hồn cốt văn hóa của người Mông ở Pà Cò
14:06 | 21/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Cao Bằng: Làng nghề trồng đào Nam Phong 2, xã Hưng Đạo đón Bằng công nhận của UBND tỉnh
14:05 | 21/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ lửa nghề xưa giữa lòng quê Quảng Ngãi
08:55 | 21/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề truyền thống ở Quảng Hòa
08:54 | 21/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chuyện đũa tre của người Tày
10:30 | 20/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nước mắm truyền thống kỳ vọng được bảo vệ
10:20 | 20/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Nghệ nhân gìn giữ di sản cồng chiêng Tây Nguyên
09:55 | 19/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề nhuộm vải chàm của người Nùng
09:55 | 19/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thanh Hóa: Phát huy tiềm năng làng nghề truyền thống gắn với phát triển du lịch
09:55 | 19/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề thêu Xuân Nẻo Thêu hồn dân tộc, dệt màu quê hương
15:40 | 16/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

“Giữ lửa” nghề làm trống Đọi Tam
15:39 | 16/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giới trẻ gìn giữ món bánh truyền thống
09:36 | 16/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khi làng nghề chạm ngõ hàng hiệu: Ai đang mua - đang bán?
09:36 | 16/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề làm bánh cuốn ở Mão Điền
09:36 | 16/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ lửa nghề dệt thổ cẩm của người Ba Na ở Bình Định
09:27 | 15/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đan Phượng: Diễn tập chữa cháy tại làng nghề chế biến lâm sản
09:24 | 15/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Người giữ hồn dân ca Bài chòi xứ Bình Định
09:23 | 15/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề thêu Xuân Nẻo: Thêu hồn dân tộc, dệt màu quê hương
20:34 | 14/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa làng nghề lên phố
09:11 | 14/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Người “gieo mầm” làng nón Đồng Văn
10:05 | 13/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển nghề truyền thống ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số
09:14 | 13/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Tiền Giang công nhận 4 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu và nâng cao
14:06 Nông thôn mới

Gìn giữ nghề dệt thổ cẩm – Hồn cốt văn hóa của người Mông ở Pà Cò
14:06 Làng nghề, nghệ nhân

Cao Bằng: Làng nghề trồng đào Nam Phong 2, xã Hưng Đạo đón Bằng công nhận của UBND tỉnh
14:05 Làng nghề, nghệ nhân

Minh bạch hóa thông tin, nâng giá trị sản phẩm nông thôn mới
14:05 Nông thôn mới

COVID-19 đã là bệnh truyền nhiễm nhóm B, người mắc có cần cách ly y tế?
14:05 Sức khỏe - Đời sống