Người nâng tầm nghệ thuật tỉa hoa đu đủ chẻ cánh
Trải qua thời gian, nghệ thuật hoa chẻ cánh truyền thống của Hà Nội xưa có lẽ đã từng có thời điểm bị mai một trước sự đổ bộ của nhiều loại hoa đẹp, mẫu mã, hình thức bắt mắt. Thế nhưng, ở Hà Nội, vẫn có một người phụ nữ gốc Hà Thành đến nay vẫn gìn giữ nghệ thuật tỉa hoa đu đủ chẻ cánh truyền thống như giữ gìn lại một nét đẹp văn hóa riêng có của người Hà Nội.
Đó chính là nghệ nhân Nguyễn Thị Thu - một trong số ít người còn theo đuổi, gìn giữ và nâng tầm nghệ thuật tỉa hoa đu đủ chẻ cánh truyền thống.
![]() |
Nghệ nhân Thu và nghệ thuật hoa chẻ cánh. |
Chị Nguyễn Thị Thu sinh năm 1973 tại Hà Nội. Giống như nhiều gia đình Hà Nội những năm 1980 ngày ấy, chị Thu cũng được bố mẹ cho đi học lớp nữ công tinh hoa như bao người con gái Hà Nội ngày xưa. Thiếu nữ Hà Thành ngày ấy nhanh chóng bị thu hút bởi bộ môn nghệ thuật tỉa hoa chẻ cánh từ quả đu đủ xanh.
Trong kí ức của chị Thu, những bông hoa đu đủ được tỉa rất kỳ công và tỉ mỉ thường xuất hiện trong các dịp quan trọng của người Hà Nội. Chính vì vậy, để làm nên một bông hoa từ quả đu đủ xanh cũng đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ ngay từ khâu chọn nguyên liệu.
Với chị, mỗi bông hoa đu đủ không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là biểu tượng của sự cần mẫn, khéo léo và tình yêu sâu đậm dành cho mảnh đất Hà thành.
“Những năm 1980, hầu như nhà nào ở phố cổ cũng biết tỉa hoa đu đủ chẻ cánh để bày mâm cỗ Tết. Nhưng theo thời gian, nghề này dần mai một. Tôi không muốn một nét đẹp như thế bị lãng quên” - chị Thu chia sẻ. Cũng chính tình yêu với văn hóa Hà Nội đã thúc giục chị học hỏi, tìm tòi thêm nhiều kỹ thuật mới để biến những bông hoa giản dị ấy thành những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.
Nghệ thuật tỉa hoa đu đủ chẻ cánh thoạt nhìn có vẻ đơn giản, nhưng để làm được một bông hoa hoàn hảo, người tỉa phải có đôi tay khéo léo và óc sáng tạo tinh tế.
Chị Thu cho biết, mỗi bông hoa được tạo thành từ việc chẻ mỏng từng cánh đu đủ, sau đó uốn nắn thành hình dáng hoa. Quan trọng nhất là phải làm sao để cánh hoa mềm mại, tự nhiên và giữ được màu sắc tươi sáng. Đặc biệt, không phải quả đu đủ nào cũng có thể tỉa hoa, chúng phải có độ già vừa đủ để cánh hoa không bị gãy, đồng thời phải giữ được tươi lâu. Chính sự khắt khe trong việc chọn nguyên liệu đã làm nên sự khác biệt trong các tác phẩm của chị.
Không dừng lại ở việc giữ nguyên nét truyền thống, chị Thu đã sáng tạo ra nhiều mẫu hoa mới từ quả đu đủ để phù hợp hơn với thị hiếu hiện đại. Chị kết hợp hoa đu đủ với các loại hoa quả khác để tạo thành những mâm cỗ vừa đẹp mắt, vừa ý nghĩa. Những tác phẩm của chị được nhiều nhà hàng, khách sạn cao cấp tại Hà Nội đặt làm để trang trí trong các sự kiện lớn. “Tôi muốn hoa đu đủ không chỉ là một phần của mâm cỗ truyền thống mà còn trở thành một phần của nghệ thuật trang trí đương đại” - chị Thu tâm sự.
![]() |
Với chị Thu, mỗi bông hoa đu đủ không chỉ là sản phẩm nghệ thuật mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về tình cảm gia đình. Trong văn hóa Việt, mâm cỗ ngày Tết không chỉ dành để cúng gia tiên mà còn là dịp để các thành viên quây quần, sum vầy bên nhau. Những bông hoa đu đủ được tỉa tỉ mỉ như thay lời chúc cho một năm mới an khang, thịnh vượng. Chị nhớ lại: “Tôi từng gặp một cụ bà gần 90 tuổi, bà xúc động khi nhìn thấy hoa đu đủ trên mâm cỗ. Bà kể rằng, thời trẻ, mẹ bà cũng từng tỉa hoa như thế để bày cỗ ngày Tết. Nhìn những bông hoa ấy, bà như thấy lại cả một trời ký ức”.
Truyền nghề cho thế hệ trẻ
Không chỉ dừng lại ở việc sáng tạo, năm 2015, chị Thu quyết định mở lớp dạy tỉa hoa đu đủ ngay tại nhà với mong muốn truyền nghề cho thế hệ trẻ. Nhiều bạn trẻ tại Hà Nội và các tỉnh lân cận đã tìm đến chị để học nghề. Trong số đó, có những người đã thành công mở lớp dạy tỉa hoa hoặc kinh doanh dịch vụ trang trí mâm cỗ.
Chị cũng đang ấp ủ dự án mở một trung tâm dạy nghề tại Hà Nội, kết hợp giữa tỉa hoa truyền thống và trang trí hiện đại để thu hút nhiều người trẻ, đồng thời lên kế hoạch tổ chức các workshop tại các trường học để giới thiệu nghệ thuật này đến với học sinh. Chị hy vọng, thông qua các buổi học, thế hệ trẻ sẽ thêm yêu và trân trọng những giá trị truyền thống.
Ngoài ra, chị Thu còn có ý định xuất bản một cuốn sách hướng dẫn tỉa hoa đu đủ, trong đó chia sẻ chi tiết các bước thực hiện cũng như những câu chuyện văn hóa gắn liền với loại hình nghệ thuật này. Cuốn sách sẽ là “cầu nối” đưa nghệ thuật tỉa hoa đu đủ đến gần hơn với cộng đồng quốc tế. Chị cũng đang hợp tác với một số nghệ nhân nước ngoài để giới thiệu nghệ thuật này tại các hội chợ quốc tế.
Qua nhiều năm nghiên cứu, tự tìm tòi, sáng tạo và làm bằng tất cả đam mê, chị Thu đã tích lũy cho mình nhiều kinh nghiệm và phát triển bộ môn nghệ thuật tỉa hoa chẻ cánh từ quả đu đủ xanh.
Từ quả đu đủ xanh, những bông hoa như hoa ngọc lan, hoa bưởi, hoa súng, hoa thược dược hay những bông cúc đại đoá, bông hồng nhung mướt cánh, những bông sen bách diệp dần bung nở rực rỡ tỏa hương sắc được tạo nên từ đôi bàn tay cắt tỉa khéo léo của người con gái Hà Thành.
Dù hiện nay, cuộc sống ở Thủ đô đã có nhiều sự thay đổi với nhịp sống nhanh và hiện đại, thế nhưng vẫn có những người phụ nữ Hà Thành giống như nghệ nhân Nguyễn Thị Thu đang ngày ngày gìn giữ môn nghệ thuật tỉa hoa đu đủ chẻ cánh truyền thống, cũng là gìn giữ lại một nét tinh hoa văn hóa độc đáo của người Hà Nội.
Tin liên quan

Nghệ nhân sinh vật cảnh năng động, sáng tạo
11:02 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ
11:09 | 18/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chủ tịch nước: Sự sáng tạo tạo nên giá trị bền vững cho sản phẩm truyền thống
09:18 | 12/06/2025 Tin tức
Tin mới hơn

Đưa sản phẩm làng nghề lên sách, tăng cơ hội xuất khẩu
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bảo tồn văn hóa làng nghề qua sản phẩm OCOP của Hà Nội
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gia Lâm: Địa danh “Dương Xá” được bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm nông sản chế biến
10:24 | 26/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ tinh hoa làng nghề xứ Quảng
11:03 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chuyện của “Vua gỗ lũa Trai Vàng”
11:02 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông
10:49 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng
10:21 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt
10:08 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá
09:01 | 19/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025
15:44 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt
15:42 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội
15:41 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc
13:19 | 12/06/2025 Tin tức

Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế
09:17 | 12/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề nhìn từ huyện Phú Xuyên
14:48 | 11/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khám phá nghề chằm áo tơi Yên Lạc – Nét đẹp văn hóa truyền thống Hà Tĩnh
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa công nghệ số phát triển ngành ong Việt
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương “di sản sống” giữa đại ngàn Vĩnh Sơn
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

“Nhóm yêu thích nghề làm men lá” giữ gìn và phát triển nghề truyền thống
09:41 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề bánh pía Vũng Thơm
09:39 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bình Định Lê Kim Toàn nghỉ hưu, dấu ấn trọn vẹn hành trình cống hiến
09:19 Tin tức

“Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam” - Lịch sử gần gũi từ những câu chuyện dân gian
09:18 Văn hóa - Xã hội

TP. HCM: Chính thức sáp nhập đơn vị hành chính và công bố nhân sự mới
19:21 Tin tức

Lễ công bố thành lập tỉnh Gia Lai mới, một khởi nguyên lịch sử, một sứ mệnh thiêng liêng
15:42 Tin tức

Du lịch nông nghiệp công nghệ cao: Mô hình tiềm năng tại Nghệ An
13:37 Khuyến nông