Người có công đầu với nghề sản xuất tơ sen ở Việt Nam
LNV - Với trách nhiệm là một Ủy viên thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội - Trần Thị Quốc Khánh luôn suy nghĩ, trăn trở, chủ động trao đổi, xin chủ trương, đề xuất kiến nghị với Chính phủ, các bộ, ngành, cơ quan hữu quan để góp phần khắc phục, tháo gỡ những khó khăn cho bà con vùng trồng sen.
Cây sen được người Việt Nam từ xưa đến nay thường rất ưa chuộng bởi ý nghĩa nhiều mặt của nó trong đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội và tâm linh. Việc trồng sen tạo ra cảnh quan đẹp ở làng quê và các đô thị, chỉ các sản phẩm, như: Hạt, lá, củ, nhụy hoa, hương hoa sen là được con người khai thác, chế biến và sử dụng. Tuy nhiên, thân cây sen và cọng lá sen chưa bao giờ được chú ý khai thác, sử dụng, chế biến, trở nên khô héo, lụi tàn, làm cho cảnh quan trở nên đìu hiu và gây ô nhiễm ở các đầm, hồ, ao...
Với trách nhiệm là một Ủy viên thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội - T.S Trần Thị Quốc Khánh luôn suy nghĩ, trăn trở, chủ động trao đổi, tìm tòi xin chủ trương, đề xuất kiến nghị với Chính phủ, các bộ, ngành, cơ quan hữu quan để góp phần khắc phục, tháo gỡ những khó khăn trên cho bà con vùng trồng sen.
Quá trình hình thành và phát triển
Năm 2013, theo đề nghị của ĐBQH, Bộ Ngoại giao Việt Nam chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Myanma nắm tình hình và có văn bản trả lời Đại biểu Trần Thị Quốc Khánh. Đây là tài liệu có ý nghĩa rất quan trọng, giúp Nhóm nghiên cứu (gồm Đại biểu quốc hội Trần Thị Quốc Khánh và Viện Kinh tế sinh thái) có cơ sở lý luận và thực tiễn, đăng ký đề tài khoa học “Nghiên cứu thử nghiệm mô hình sản xuất bột sợi từ thân cọng cây sen nhằm góp phần nâng cao thu nhập cho phụ nữ nông thôn Việt Nam”.
Cuối năm 2016, Bộ Khoa học và Công nghệ giao cho Viện Kinh tế sinh thái chủ trì nghiên cứu đề tài khoa học độc lập cấp quốc gia “Nghiên cứu thử nghiệm mô hình sản xuất sợi từ cuống sen tại Việt Nam” (năm 2016 - 2019) do GS.TSKH Nguyễn Duy Chuyên (Chủ nhiệm đề tài) và PGS.TS. Trần Lưu Vân Hiền (Phó Chủ nhiệm đề tài).
Đầu năm 2017, theo sự giới thiệu của lãnh đạo huyện Mỹ Đức và xã Phùng Xá, Ban Chủ nhiệm đề tài phối hợp với Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận (ở Đội 13, Thôn Hạ, xã Phùng Xá, huyện Mỹ Đức, Thành phố Hà Nội) bàn triển khai thực hiện lấy sợi từ tơ sen.
Bà Phan Thị Thuận cùng một số cán bộ Viện Kinh tế sinh thái thử nghiệm lấy sợi từ cuống sen thành công (năm 2017). Đặc biệt, với kinh nghiệm và trình độ chuyên môn, tay nghề của mình, sau nhiều ngày đêm nghiên cứu, sáng tạo, bà Phan Thị Thuận đã lần đầu tiên dệt vải lụa từ tơ sen thành công; Trở thành người Việt Nam đầu tiên dệt vải từ tơ sen. Cũng từ đó, xã Phùng Xá, huyện Mỹ Đức trở thành địa phương đầu tiên có nghề dệt vải từ tơ sen ở Việt Nam.
Năm 2018, nhân sự kiện Hội nghị thường niên lần thứ 26 của Diễn đàn Nghị viện Châu Á- Thái Bình Dương lần đầu tiên được tổ chức tại Hà Nội (từ ngày 18 đến ngày 21/01/2018), Đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh có văn bản báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV về việc báo cáo, cung cấp thông tin ngoại giao Nghị viện hỗ trợ nghiên cứu sản xuất sợi tơ sen Myanmar - Việt Nam, trong đó nêu lên một số kết quả hoạt động ngoại giao Nghị viện góp phần thúc đẩy phối hợp, tổ chức nghiên cứu kinh nghiệm sản xuất sợi tơ sen của Myanmar những năm qua (2013 - 2017); đồng thời kiến nghị một số nội dung cụ thể với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, một số cơ quan của Quốc hội nhằm tiếp tục quan tâm, phối hợp, hỗ trợ tổ chức, cá nhân hai nước thắt chặt tình hữu nghị hợp tác Việt Nam- Myanmar trong xây dựng làng nghề, du lịch, sản xuất các sản phẩm từ sen…
Ngày 13/2/2018 Tổng Thư ký Quốc hội có Công văn số 1591/TTKQH-TH gửi Văn phòng Chính phủ về kiến nghị của Đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh đề nghị quan tâm hỗ trợ, tạo điều kiện triển khai có hiệu quả các kết quả nghiên cứu đề tài đạt được. Văn phòng Chính phủ cũng gửi Công văn số 2006/VPCP-CN ngày 03/3/2018 đến Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc kiến nghị của Đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh để có biện pháp hỗ trợ phù hợp triển khai có hiệu quả các kết quả nghiên cứu của Đề tài.
Đầu năm 2019, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Chính phủ phối hợp cùng Đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh đề nghị Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận chuẩn bị một số sản phẩm khăn Tơ sen để phục vụ công tác đối ngoại của Thủ tướng Chính phủ. Trên cơ sở đó, Lãnh đạo huyện Mỹ Đức và xã Phùng Xá quan tâm tạo thuận lợi, giúp Nghệ nhân thực hiện thành công nhiệm vụ quan trọng này.
Lần đầu tiên sản phẩm khăn quàng dệt từ tơ sen Mỹ Đức của Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận được vinh dự phục vụ chuyến công du của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng phu nhân và Đoàn cấp cao Chính phủ Việt Nam tham dự họp các nước G20 và thăm Nhật Bản (từ ngày 26/6 đến ngày 2/7/2019). Đây được coi sự kiện ghi dấu ấn những nỗ lực, tâm huyết của nghệ nhân, sự hỗ trợ của các nhà khoa học, các vị Đại biểu Quốc hội, lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương, khăn dệt từ tơ sen Việt Nam trở thành sản phẩm độc đáo, thân thiện môi trường, góp phần giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, lần đầu tiên “được xuất ngoại”, chia sẻ cùng bạn bè quốc tế. Sự kiện này còn là niềm tự hào và triển vọng lớn cho nghề sản xuất sợi và dệt vải từ tơ sen của Việt Nam từ nay về sau.
Từ thành công bước đầu, theo gợi ý của Đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh, Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận cùng gia đình tiếp tục nghiên cứu, sáng tạo, hợp tác sản xuất được sợi chỉ thêu từ tơ sen, dệt vải hoa sen chìm, thêu tranh từ tơ sen… Đây là những sản phẩm chưa từng có ở Việt Nam và nhiều nước trên thế giới từ trước đến nay. Những sản phẩm này được giới thiệu, trưng bày tại Hội chợ, triển lãm, thu hút sự quan tâm của các tầng lớp nhân dân và khách nước ngoài.
Triển vọng nghề sản xuất sợi tơ sen
Theo Tổng cục thống kê, tính đến hết năm 2017, cả nước có 96,02 triệu người (trong đó: Nữ chiếm khoảng 48,94%; độ tuổi lao động là hơn 72,04 triệu người, chiếm khoảng 75% tổng dân số cả nước). Điều đó cho thấy nhu cầu việc làm của người lao động Việt Nam nói chung là khá cao.
Bên cạnh đó, với hơn 70% dân số tập trung ở nông thôn, chủ yếu tập trung ở các vùng Đồng bằng Sông Hồng (21,8%), Đồng bằng Sông Cửu Long (19,1%), Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung (21,6%), các vùng còn lại chiếm 17,2%. Đây là những nơi người nông dân đã và đang có nghề trồng sen, khai thác và chế biến các sản phẩm từ sen. (Ví dụ: Khu vực Đồng bằng sông Hồng (gồm Thành phố Hà Nội và các tỉnh: Bắc Ninh, Hà Nam, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng); miền Trung (gồm Nghệ An, Thừa Thiên Huế…); Đồng bằng sông Cửu Long (gồm: Cần Thơ, Đồng Tháp), (theo cuốn “Tài nguyên di truyền cây sen ở Việt Nam” của các tác giả Nguyễn Thị Ngọc Huệ, Hoàng thị Nga, La Tuấn Nghĩa, NXB Nông nghiệp, H.2017, tr. 56- 59). Đặc điểm này cho thấy lực lượng lao động là nông dân hay ở nông thôn “rất có tiềm năng” trực tiếp và gián tiếp tham gia vào quá trình trồng sen, chế biến, khai thác các sản phẩm từ sen nói chung và sản xuất, kinh doanh, dịch vụ các sản phẩm từ sợi sen nói riêng.
Ngoài ra, cả nước hiện có khoảng 17 triệu thanh niên nông thôn từ 15-30 tuổi (chiếm 70% số thanh niên và 60% lao động nông thôn). Trong đó, 80% trong số này chưa qua đào tạo chuyên môn. Đây là lực lượng lao động trẻ, khỏe, giàu tiềm năng, nếu được hướng dẫn, dạy nghề, sử dụng thời gian nghỉ hè tham gia se, rút sợi tơ sen, vừa tăng thêm thu nhập, vừa góp phần hướng nghiệp, khởi nghiệp cho họ.
Trong phạm vi tham gia nghiên cứu đề tài và thực hiện trách nhiệm của một Nghệ nhân ưu tú, từ năm 2017 đến nay, bà Phan Thị Thuận đã tham gia và trực tiếp hướng dẫn, đào tạo, dạy nghề lấy sợi tơ sen và dệt vải lụa từ tơ sen cho hàng trăm nông dân, phụ nữ, các em học sinh, sinh viên nghỉ hè của xã Phùng Xá, các xã trong huyện Mỹ Đức và các quận, huyện khác của Thành phố Hà Nội cùng các địa phương khác (Đồng Tháp, Cần Thơ…). Bà còn thanh toán, chi trả mỗi người một ngày từ 50 ngàn đến 100 ngàn đồng để các học viên yên tâm tham gia học nghề se, rút sợi tơ sen. Đối với các em học sinh, sinh viên được tham gia “lao động nông nhàn” rút sợi tơ sen vào kỳ nghỉ hè là một niềm vui, vừa được học nghề mới, vừa “được trả lương theo sản phẩm” trong dịp hè, cuối kỳ nghỉ lại có thêm tiền mua giấy bút, sách vở…
Với những cố gắng, nỗ lực của Nghệ nhân cùng sự hỗ trợ của Ban Chủ nhiệm đề tài, chính quyền huyện Mỹ Đức và xã Phùng Xá thống nhất giao cho bà Phan Thị Thuận “mượn” trụ sở của một trường học và một số diện tích khác để tiếp tục phát triển nghề lấy tơ sợi, dệt vải tơ lụa từ tơ sen. Đặc biệt vào cuối năm 2019, nhiều hộ nông dân trong xã đã đề nghị bà Thuận nhận đất ruộng trũng của họ, trồng lúa không có năng suất để bà Thuận trồng sen, phát triển làng nghề sen, như ý kiến của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường trả lời trước Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 (tháng 11/2019). Từ đây, đất ruộng trũng không còn lo khó khăn; Người nông dân không còn lo thiếu việc làm; Tơ sen từ đây đã và đang trở thành mặt hàng có giá trị tạo sinh kế cho người nông dân nghèo, ở vùng sâu, vùng xa, giúp họ từng bước đổi đời.
Từ đầu năm 2020 đến nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, thực hiện giãn cách xã hội, nhiều ngành nghề sản xuất, kinh doanh, dịch vụ gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, với việc sản xuất sợi, dệt vải từ tơ sen, Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận vẫn có những đơn hàng của khách hàng trong nước và quốc tế (tuy chưa được nhiều như mong muốn). Những sản phẩm (khăn quàng, tranh thêu) từ tơ sen của gia đình Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận vẫn được Chính phủ đặt hàng làm quà tặng cho lãnh đạo các nước bởi tính độc đáo, thân thiện môi trường, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc và góp phần tích cực trong Chương trình xây dựng nông thôn mới.
Với trách nhiệm là một Ủy viên thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội - T.S Trần Thị Quốc Khánh luôn suy nghĩ, trăn trở, chủ động trao đổi, tìm tòi xin chủ trương, đề xuất kiến nghị với Chính phủ, các bộ, ngành, cơ quan hữu quan để góp phần khắc phục, tháo gỡ những khó khăn trên cho bà con vùng trồng sen.
Quá trình hình thành và phát triển
Năm 2013, theo đề nghị của ĐBQH, Bộ Ngoại giao Việt Nam chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Myanma nắm tình hình và có văn bản trả lời Đại biểu Trần Thị Quốc Khánh. Đây là tài liệu có ý nghĩa rất quan trọng, giúp Nhóm nghiên cứu (gồm Đại biểu quốc hội Trần Thị Quốc Khánh và Viện Kinh tế sinh thái) có cơ sở lý luận và thực tiễn, đăng ký đề tài khoa học “Nghiên cứu thử nghiệm mô hình sản xuất bột sợi từ thân cọng cây sen nhằm góp phần nâng cao thu nhập cho phụ nữ nông thôn Việt Nam”.
Đại biểu Quốc hội, Tiến sĩ Trần Thị Quốc Khánh (ngoài cùng, bên trái) và Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận
Cuối năm 2016, Bộ Khoa học và Công nghệ giao cho Viện Kinh tế sinh thái chủ trì nghiên cứu đề tài khoa học độc lập cấp quốc gia “Nghiên cứu thử nghiệm mô hình sản xuất sợi từ cuống sen tại Việt Nam” (năm 2016 - 2019) do GS.TSKH Nguyễn Duy Chuyên (Chủ nhiệm đề tài) và PGS.TS. Trần Lưu Vân Hiền (Phó Chủ nhiệm đề tài).
Đầu năm 2017, theo sự giới thiệu của lãnh đạo huyện Mỹ Đức và xã Phùng Xá, Ban Chủ nhiệm đề tài phối hợp với Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận (ở Đội 13, Thôn Hạ, xã Phùng Xá, huyện Mỹ Đức, Thành phố Hà Nội) bàn triển khai thực hiện lấy sợi từ tơ sen.
Bà Phan Thị Thuận cùng một số cán bộ Viện Kinh tế sinh thái thử nghiệm lấy sợi từ cuống sen thành công (năm 2017). Đặc biệt, với kinh nghiệm và trình độ chuyên môn, tay nghề của mình, sau nhiều ngày đêm nghiên cứu, sáng tạo, bà Phan Thị Thuận đã lần đầu tiên dệt vải lụa từ tơ sen thành công; Trở thành người Việt Nam đầu tiên dệt vải từ tơ sen. Cũng từ đó, xã Phùng Xá, huyện Mỹ Đức trở thành địa phương đầu tiên có nghề dệt vải từ tơ sen ở Việt Nam.
Năm 2018, nhân sự kiện Hội nghị thường niên lần thứ 26 của Diễn đàn Nghị viện Châu Á- Thái Bình Dương lần đầu tiên được tổ chức tại Hà Nội (từ ngày 18 đến ngày 21/01/2018), Đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh có văn bản báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV về việc báo cáo, cung cấp thông tin ngoại giao Nghị viện hỗ trợ nghiên cứu sản xuất sợi tơ sen Myanmar - Việt Nam, trong đó nêu lên một số kết quả hoạt động ngoại giao Nghị viện góp phần thúc đẩy phối hợp, tổ chức nghiên cứu kinh nghiệm sản xuất sợi tơ sen của Myanmar những năm qua (2013 - 2017); đồng thời kiến nghị một số nội dung cụ thể với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, một số cơ quan của Quốc hội nhằm tiếp tục quan tâm, phối hợp, hỗ trợ tổ chức, cá nhân hai nước thắt chặt tình hữu nghị hợp tác Việt Nam- Myanmar trong xây dựng làng nghề, du lịch, sản xuất các sản phẩm từ sen…
Nghệ nhân tạo ra tơ từ cuống sen.
Ngày 13/2/2018 Tổng Thư ký Quốc hội có Công văn số 1591/TTKQH-TH gửi Văn phòng Chính phủ về kiến nghị của Đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh đề nghị quan tâm hỗ trợ, tạo điều kiện triển khai có hiệu quả các kết quả nghiên cứu đề tài đạt được. Văn phòng Chính phủ cũng gửi Công văn số 2006/VPCP-CN ngày 03/3/2018 đến Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc kiến nghị của Đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh để có biện pháp hỗ trợ phù hợp triển khai có hiệu quả các kết quả nghiên cứu của Đề tài.
Đầu năm 2019, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng Chính phủ phối hợp cùng Đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh đề nghị Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận chuẩn bị một số sản phẩm khăn Tơ sen để phục vụ công tác đối ngoại của Thủ tướng Chính phủ. Trên cơ sở đó, Lãnh đạo huyện Mỹ Đức và xã Phùng Xá quan tâm tạo thuận lợi, giúp Nghệ nhân thực hiện thành công nhiệm vụ quan trọng này.
Nghệ nhân Phan Thị Thuận với các nữ đại biểu Quốc hội.
Lần đầu tiên sản phẩm khăn quàng dệt từ tơ sen Mỹ Đức của Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận được vinh dự phục vụ chuyến công du của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng phu nhân và Đoàn cấp cao Chính phủ Việt Nam tham dự họp các nước G20 và thăm Nhật Bản (từ ngày 26/6 đến ngày 2/7/2019). Đây được coi sự kiện ghi dấu ấn những nỗ lực, tâm huyết của nghệ nhân, sự hỗ trợ của các nhà khoa học, các vị Đại biểu Quốc hội, lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương, khăn dệt từ tơ sen Việt Nam trở thành sản phẩm độc đáo, thân thiện môi trường, góp phần giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, lần đầu tiên “được xuất ngoại”, chia sẻ cùng bạn bè quốc tế. Sự kiện này còn là niềm tự hào và triển vọng lớn cho nghề sản xuất sợi và dệt vải từ tơ sen của Việt Nam từ nay về sau.
Từ thành công bước đầu, theo gợi ý của Đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh, Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận cùng gia đình tiếp tục nghiên cứu, sáng tạo, hợp tác sản xuất được sợi chỉ thêu từ tơ sen, dệt vải hoa sen chìm, thêu tranh từ tơ sen… Đây là những sản phẩm chưa từng có ở Việt Nam và nhiều nước trên thế giới từ trước đến nay. Những sản phẩm này được giới thiệu, trưng bày tại Hội chợ, triển lãm, thu hút sự quan tâm của các tầng lớp nhân dân và khách nước ngoài.
Triển vọng nghề sản xuất sợi tơ sen
Theo Tổng cục thống kê, tính đến hết năm 2017, cả nước có 96,02 triệu người (trong đó: Nữ chiếm khoảng 48,94%; độ tuổi lao động là hơn 72,04 triệu người, chiếm khoảng 75% tổng dân số cả nước). Điều đó cho thấy nhu cầu việc làm của người lao động Việt Nam nói chung là khá cao.
Bên cạnh đó, với hơn 70% dân số tập trung ở nông thôn, chủ yếu tập trung ở các vùng Đồng bằng Sông Hồng (21,8%), Đồng bằng Sông Cửu Long (19,1%), Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung (21,6%), các vùng còn lại chiếm 17,2%. Đây là những nơi người nông dân đã và đang có nghề trồng sen, khai thác và chế biến các sản phẩm từ sen. (Ví dụ: Khu vực Đồng bằng sông Hồng (gồm Thành phố Hà Nội và các tỉnh: Bắc Ninh, Hà Nam, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng); miền Trung (gồm Nghệ An, Thừa Thiên Huế…); Đồng bằng sông Cửu Long (gồm: Cần Thơ, Đồng Tháp), (theo cuốn “Tài nguyên di truyền cây sen ở Việt Nam” của các tác giả Nguyễn Thị Ngọc Huệ, Hoàng thị Nga, La Tuấn Nghĩa, NXB Nông nghiệp, H.2017, tr. 56- 59). Đặc điểm này cho thấy lực lượng lao động là nông dân hay ở nông thôn “rất có tiềm năng” trực tiếp và gián tiếp tham gia vào quá trình trồng sen, chế biến, khai thác các sản phẩm từ sen nói chung và sản xuất, kinh doanh, dịch vụ các sản phẩm từ sợi sen nói riêng.
Ngoài ra, cả nước hiện có khoảng 17 triệu thanh niên nông thôn từ 15-30 tuổi (chiếm 70% số thanh niên và 60% lao động nông thôn). Trong đó, 80% trong số này chưa qua đào tạo chuyên môn. Đây là lực lượng lao động trẻ, khỏe, giàu tiềm năng, nếu được hướng dẫn, dạy nghề, sử dụng thời gian nghỉ hè tham gia se, rút sợi tơ sen, vừa tăng thêm thu nhập, vừa góp phần hướng nghiệp, khởi nghiệp cho họ.
Trong phạm vi tham gia nghiên cứu đề tài và thực hiện trách nhiệm của một Nghệ nhân ưu tú, từ năm 2017 đến nay, bà Phan Thị Thuận đã tham gia và trực tiếp hướng dẫn, đào tạo, dạy nghề lấy sợi tơ sen và dệt vải lụa từ tơ sen cho hàng trăm nông dân, phụ nữ, các em học sinh, sinh viên nghỉ hè của xã Phùng Xá, các xã trong huyện Mỹ Đức và các quận, huyện khác của Thành phố Hà Nội cùng các địa phương khác (Đồng Tháp, Cần Thơ…). Bà còn thanh toán, chi trả mỗi người một ngày từ 50 ngàn đến 100 ngàn đồng để các học viên yên tâm tham gia học nghề se, rút sợi tơ sen. Đối với các em học sinh, sinh viên được tham gia “lao động nông nhàn” rút sợi tơ sen vào kỳ nghỉ hè là một niềm vui, vừa được học nghề mới, vừa “được trả lương theo sản phẩm” trong dịp hè, cuối kỳ nghỉ lại có thêm tiền mua giấy bút, sách vở…
Với những cố gắng, nỗ lực của Nghệ nhân cùng sự hỗ trợ của Ban Chủ nhiệm đề tài, chính quyền huyện Mỹ Đức và xã Phùng Xá thống nhất giao cho bà Phan Thị Thuận “mượn” trụ sở của một trường học và một số diện tích khác để tiếp tục phát triển nghề lấy tơ sợi, dệt vải tơ lụa từ tơ sen. Đặc biệt vào cuối năm 2019, nhiều hộ nông dân trong xã đã đề nghị bà Thuận nhận đất ruộng trũng của họ, trồng lúa không có năng suất để bà Thuận trồng sen, phát triển làng nghề sen, như ý kiến của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường trả lời trước Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 (tháng 11/2019). Từ đây, đất ruộng trũng không còn lo khó khăn; Người nông dân không còn lo thiếu việc làm; Tơ sen từ đây đã và đang trở thành mặt hàng có giá trị tạo sinh kế cho người nông dân nghèo, ở vùng sâu, vùng xa, giúp họ từng bước đổi đời.
Từ đầu năm 2020 đến nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, thực hiện giãn cách xã hội, nhiều ngành nghề sản xuất, kinh doanh, dịch vụ gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, với việc sản xuất sợi, dệt vải từ tơ sen, Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận vẫn có những đơn hàng của khách hàng trong nước và quốc tế (tuy chưa được nhiều như mong muốn). Những sản phẩm (khăn quàng, tranh thêu) từ tơ sen của gia đình Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận vẫn được Chính phủ đặt hàng làm quà tặng cho lãnh đạo các nước bởi tính độc đáo, thân thiện môi trường, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc và góp phần tích cực trong Chương trình xây dựng nông thôn mới.
PV
Tin liên quan
Tin mới hơn
Quảng bá tinh hoa làng nghề Hà Nội qua những hội chợ lớn
18:55 | 12/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Hội chợ Làng nghề Việt Nam lần thứ 21 tại Hà Nội và Hội chợ Lifestyle Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh vừa qua đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận cho Thủ đô, không chỉ về quảng bá thương hiệu mà còn đạt doanh thu hàng chục tỷ đồng và mở ra cơ hội hợp tác phân phối quy mô lớn.
Khám phá hàng ngàn đặc sản 3 miền tại Hội chợ AgroViet 2025
14:00 | 12/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường, ngày 12/11, Trung tâm Xúc tiến Thương mại Nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã tổ chức khai mạc Hội chợ Triển lãm Nông nghiệp Quốc tế lần thứ 25 – AgroViet 2025. Sự kiện là hoạt động xúc tiến thương mại thường niên quan trọng của ngành nông nghiệp Việt Nam, nhằm quảng bá sản phẩm, kết nối doanh nghiệp và thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững.
Phú Vinh - nơi những sợi mây đan nên hồn Việt
13:43 | 12/11/2025 Tin tức
LNV - Có những sợi mây tưởng chừng mong manh, nhưng qua bàn tay người thợ Phú Vinh lại bền chặt như gốc tre giữa đồng. Có những nan tre tưởng chừng thô ráp, nhưng khi được uốn lượn, đan xen, lại hóa thành những tác phẩm có hồn, mang hơi thở của quê hương.
Khi bánh đa nem làng Chều bước vào thời hiện đại
10:18 | 12/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng Chều, xã Nam Xang, tỉnh Ninh Bình từ lâu nổi tiếng với nghề làm bánh đa nem truyền thống. Những năm gần đây, nhiều hộ dân đã mạnh dạn đầu tư công nghệ, đổi mới quy trình sản xuất, đưa nghề cổ truyền bước sang giai đoạn phát triển mới, vừa giữ được hương vị xưa vừa mở rộng thị trường trong và ngoài nước.
Nghề dệt chiếu cói Tiên Kiều giữa nhịp sống hiện đại
11:33 | 10/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Từng là nơi rực rỡ tiếng khung cửi, vang vọng mùi thơm cỏ cói phơi nắng và được mệnh danh là thủ phủ chiếu cói của vùng đồng chiêm trũng, thôn Tiên Kiều (xã Hà Đông, thành phố Hải Phòng) nay chỉ còn le lói vài mái nhà giữ nghề. Sự thưa vắng của những khung dệt cũ gợi một nỗi quạnh hiu khó gọi tên, khi một làng nghề từng tràn đầy sức sống đang dần trôi vào ký ức.
Tò he Xuân La và hành trình chuyển mình trong kỷ nguyên số
12:28 | 09/11/2025 Tin tức
LNV - Trong nhịp sống sôi động của thời đại công nghệ, khi trò chơi điện tử và giải trí trực tuyến chiếm lĩnh phần lớn đời sống tinh thần thì tò he vẫn giữ được chỗ đứng riêng. Tò he giờ đây không chỉ xuất hiện bên cổng trường hay khu vui chơi, ngày nay thứ đồ chơi truyền thống ấy đã bước tới không gian mạng, đến gần hơn với công chúng trẻ. Người góp phần quan trọng trong hành trình ấy là nghệ nhân Đặng Văn Hậu, người con của làng Xuân La (xã Phượng Dực, Thành phố Hà Nội) - cái nôi của nghề nặn tò he trứ danh đất Thăng Long.
Tin khác
Xã Ô Diên (Hà Nội): Nghệ nhân Nguyễn Văn Quyết tự hào về làng nghề Diều sáo của Quê hương
09:45 | 09/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thú chơi diều và lễ hội thả diều của Làng Bá Dương Nội - Hồng Hà xã Ô Diên, Hà Nội đã có từ rất lâu đời, phản ánh ước vọng vươn cao, cầu mong mưa thuận gió hòa, làm ăn phát đạt của người nông dân từ bao đời nay.
Quy chế xét tặng các danh hiệu làng nghề Việt Nam lần thứ XII
10:06 | 08/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Quy chế xét tặng các danh hiệu làng nghề Việt Nam lần thứ XII (Ban hành kèm theo Quyết định số 23/2025/HHLN ngày 12/6/2025 của Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam)
Nghệ nhân Nguyễn Văn Quyết tự hào về làng nghề Diều sáo Ô Diên
10:06 | 08/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thú chơi diều và lễ hội thả diều của Làng Bá Dương NộiHồng Hà xã Ô Diên, Hà Nội đã có từ rất lâu đời, phản ánh ước vọng vươn cao, cầu mong mưa thuận gió hòa, làm ăn phát đạt của người nông dân từ bao đời nay.
Tăng cường thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về chất lượng môi trường không khí
20:06 | 07/11/2025 Môi trường
Trong bối cảnh ô nhiễm không khí đang trở thành một trong những thách thức môi trường lớn nhất hiện nay, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao công tác quản lý, kiểm soát chất lượng môi trường không khí, coi đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để bảo vệ sức khỏe nhân dân và phát triển bền vững đất nước.
Xã Phượng Dực khai mạc Triển lãm sản phẩm làng nghề năm 2025
10:39 | 07/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tối 6/11/2025, tại Nhà văn hóa và sân vận động thôn Đồng Tiến, UBND xã Phượng Dực (Hà Nội) long trọng tổ chức Lễ khai mạc Triển lãm các sản phẩm, mẫu thiết kế hàng thủ công mỹ ngh mới, sáng tạo và các sản phẩm làng nghề xã Phượng Dực năm 2025.
Đệ Nhất Đỉnh: Mỗi đỉnh đồng Pháp lam là một tác phẩm nghệ thuật độc bản
15:56 | 03/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Mỗi đỉnh đồng Pháp lam của Đệ Nhất Đỉnh là sự hòa quyện giữa kim loại và lửa, giữa kỹ nghệ chạm khắc truyền thống và nghệ thuật cung đình. Với hoa văn rực rỡ, đường chạm tinh xảo và triết lý ngũ hành ẩn chứa, từng đỉnh đồng không chỉ là vật phẩm thờ tự, mà còn là tác phẩm nghệ thuật lưu giữ tinh hoa văn hóa Việt.
Những người giữ lửa ở làng bánh tráng Phú Hòa Đông
15:33 | 03/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Dù đã trải qua bao thăng trầm cùng dòng chảy thời gian, làng nghề bánh tráng Phú Hòa Đông (huyện Củ Chi, TP. Hồ Chí Minh) vẫn bền bỉ tồn tại, giữ nguyên hồn cốt của nghề truyền thống cha ông để lại.
Nghĩa Đồng làm giàu từ nghề nuôi ong
09:57 | 03/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nghĩa Đồng là xã miền núi của tỉnh Nghệ An, nơi đây có nhiều loại cây, nhiều loại hoa tự nhiên... do vậy rất thích hợp để nuôi ong lấy mật. Nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng đã có truyền thống từ hàng chục năm, tuy nhiên thời kỳ đầu chủ yếu mô hình chỉ mang tính tự phát. Sản phẩm làm ra chủ yếu phục vụ nhu cầu tại chỗ. Những năm gần đây, người dân Nghĩa Đồng đã thành lập tổ hợp tác nuôi ong lấy mật, xây dựng thành công sản phẩm OCOP…
Những nghệ nhân thổi hồn cho "Tinh hoa Thu Hà Nội"
21:59 | 31/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tại Hội chợ Mùa Thu 2025, không gian “Tinh hoa Thu Hà Nội” trở thành điểm nhấn độc đáo, nơi hội tụ hơn 30 nghệ nhân tiêu biểu đại diện cho các làng nghề truyền thống của Thủ đô.
Người thầy Mo và hành trình giữ lửa văn hóa Mường
21:56 | 31/10/2025 Tin tức
LNV - Nơi chân núi Khụ Khênh, xã Thượng Cốc (Phú Thọ), vẫn vang vọng tiếng chiêng Mường qua từng mùa lúa chín. Ở đó, Nghệ nhân Nhân dân Bùi Văn Minh – người thầy Mo của bản Mường đã dành cả đời để sưu tầm, gìn giữ và truyền lại linh hồn văn hóa dân tộc cho thế hệ mai sau.
Người giữ nghề giấy bản của người Nùng
08:07 | 31/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa non nước Cao Bằng hùng vĩ, làng Dìa Trên (xã Quảng Uyên) vẫn lưu giữ một nghề truyền thống độc đáo nghề làm giấy bản của người Nùng. Từ đôi bàn tay khéo léo và tấm lòng bền bỉ của những người thợ, đặc biệt là nghệ nhân Nông Thị Kính, nghề thủ công tưởng chừng giản dị ấy vẫn được gìn giữ như một phần hồn của bản làng.
Trao vị thế xứng đáng cho nghệ nhân làng nghề Việt
08:06 | 31/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Một trong những điểm đột phá và nhân văn nhất của Nghị định 235 là mở rộng đối tượng thụ hưởng, chính thức đưa Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú và các nghệ nhân làng nghề vào danh mục được hưởng chính sách khuyến công.
Hà Nội chuẩn bị đón Festival Làng nghề Quốc tế 2025
15:31 | 29/10/2025 Tin tức
LNV - Festival Bảo tồn và Phát triển Làng nghề Quốc tế 2025 sẽ chính thức diễn ra tại Trung tâm Di sản Hoàng thành Thăng Long, Hà Nội từ ngày 14 đến 18/11/2025 với không gian văn hóa mang biểu tượng của chiều sâu lịch sử và văn minh Đại Việt.
Nghệ nhân gìn giữ tinh hoa văn hóa dân tộc
15:30 | 29/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Với bàn tay khéo léo, khối óc tinh tường và tình yêu nghề sâu nặng, các nghệ nhân chính là “báu vật nhân văn sống”, góp phần làm rạng danh bản sắc Việt trên bản đồ văn hóa nhân loại.
Sức sống mới từ Làng nghề: Đào tạo thực chiến, giữ lửa truyền thống
22:15 | 28/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Hà Nội, nơi hội tụ hàng trăm làng nghề truyền thống, công tác truyền nghề và đào tạo nghề cho thế hệ trẻ đang được xem là “chìa khóa” để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa nghề, đồng thời đáp ứng nhu cầu nhân lực có tay nghề cao cho các cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn hiện nay.
Mới nhất
Đọc nhiều
Sắp diễn ra “Festival Nông sản, OCOP, làng nghề gắn kết du lịch - Thái Nguyên 2025”
18:58 Tin tức
OVN - Nhằm tiếp tục khẳng định thương hiệu, tăng cường xúc tiến thương mại, đầu tư và du lịch, từ ngày 19 - 23/12, UBND tỉnh Thái Nguyên tổ chức “Festival
Hội Chữ thập đỏ tỉnh Gia Lai nhìn lại chặng đường 5 năm chung sức vì nhân đạo
18:57 Tin tức
LNV - Trong 5 năm qua (2020 - 2025), cùng với các phong trào thi đua yêu nước của các tầng lớp Nhân dân, các phong trào thi đua của Hội Chữ thập đỏ tỉnh Gia Lai (Bình Định cũ và Gia Lai cũ) được triển khai và phát triển ngày càng sâu rộng, góp phần đáng k
Hội chợ Xúc tiến thương mại - Kết nối cung cầu khu vực Đồng bằng Bắc Bộ 2025
18:56 Tin tức
LNV - Hội chợ Xúc tiến thương mại – Kết nối cung cầu khu vực Đồng bằng Bắc Bộ 2025 đang diễn ra tại Quảng trường Nguyễn Văn Linh (phường Phố Hiến, tỉnh Hưng Yên), quy tụ gần 300 gian hàng của hơn 100 doanh nghiệp trong và ngoài nước, tạo cơ hội giao thươn
OCOP là động lực thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển bền vững
18:56 OCOP
OVN - Sau hơn 7 năm triển khai, Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đã trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế nông thôn, với gần 17.400 sản phẩm được công nhận trên toàn quốc tính đến tháng 9 năm nay, góp phần nâng cao thu nhập và thay đổi tư
Tìm kiếm "Nữ Đại sứ du lịch làng nghề Hà Nội”
18:56 Tin tức
LNV - Nhằm lan tỏa giá trị văn hóa làng nghề và tôn vinh hình ảnh người phụ nữ Thủ đô duyên dáng, hiểu biết, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp và Hỗ trợ phát triển phụ nữ Hà Nội vừa phát động cuộc thi bình chọn “Nữ Đại sứ du lịch làng nghề Hà Nội năm 2025”.
