Hà Nội: 17°C Hà Nội
Đà Nẵng: 22°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 29°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 20°C Thừa Thiên Huế

Nghệ nhân thổi hồn vào từng bức tranh thêu

LNV - Nghệ nhân thêu tay Nguyễn Thị Tiệp đã hơn 30 năm gắn bó với nghề thêu tay truyền thống. Với bà thêu tay không đơn thuần chỉ là tạo nên hình khối, màu sắc cho bức tranh mà đó còn là cái hồn của người thêu, tình cảm với quê hương, đất nước qua từng đường kim, mũi chỉ.
Hồn quê trong mỗi bức tranh

Hình ảnh người nghệ nhân với cặp kính lão vẫn ngày ngày miệt mài, tỉ mỉ xâu kim, kéo chỉ khiến chúng tôi không thể dời mắt. Từng đường kim cứ đều đều đâm lên đâm xuống, từng bông hoa, chiếc lá cũng thế dần dần hiện lên thật kì diệu và tinh tế. Người nghệ nhân ấy vẫn say sưa với công việc của mình mà không biết rằng chúng tôi – những vị khách không mời mà đến đang đứng ngắm nghía từng cử chỉ của bà.

Đến khi hết một đường chỉ, bà mới rảnh tay và nhìn ngó xung quanh, thấy chúng tôi bà nở một nụ cười tươi vui. Thấy những vị khách yêu thích những bức tranh thêu tay truyền thống bà ngưng tay, giới thiệu cho chúng tôi từng bức tranh của mình. Đằng sau mỗi bức tranh là một câu chuyện, một thông điệp bà muốn gửi gắm tới mọi người.


Nghệ nhân Trần Thị Tiệp trình diễn kỹ thuật thêu tay tại Hội chợ quốc tế quà tặng thủ công mỹ nghệ Hà Nội 2018.


Nghệ nhân Trần Thị Tiệp sinh ra và lớn lên tại thôn Vĩnh Trung, xã Khai Thái, huyện Phú Xuyên (Hà Nội) đến nay đã ngoài 60 tuổi. Bà chia sẻ, mình gắn bó với nghề đã hơn 30 năm, những ngày đầu đến với tranh thêu tay cũng vô cùng tình cờ. Ngày ấy học hết cấp II, thấy các bà, các chị thêu tranh cho hợp tác xã để xuất khẩu sang Liên Xô (cũ) mình cũng thấy thích thú rồi xin vào học thêu tại hợp tác xã. Ở đây mình được các “tiền bối” chỉ cho những kiến thức cơ bản, các kiểu thêu cho từng họa tiết. Những ngày đầu thêu tay rất khó, vì nó đòi hỏi từng đường thêu phải đều nhau, chỉ không được xoắn, hay đè lên nhau…chính vì vậy phải mất khá nhiều thời gian để hoàn thành được một họa tiết cho bức tranh..."

Dần dần, cứ kiên trì rồi trình độ ngày một cao lên. Cứ thế tình yêu với tranh thêu tay truyền thống trong bà cứ lớn dần lên. Đối với người nghệ nhân này, tranh thêu tay không chỉ là “miếng cơm, manh áo” mà nó còn là tình yêu và là nơi để lưu giữ nét đẹp truyền thống của người dân Việt Nam.


Chỉ đến mỗi bức tranh bà đền dừng lại kể cho chúng tôi nghe về ý nghĩa của chúng. Các loại tranh bà thêu chủ yếu là những bức tranh phong cảnh, các bức tranh về làng quê Việt Nam xưa với cây đa, bến nước, sân đình…Các địa danh nổi tiếng như: Hà Nội với lá vàng mùa thu bên hồ Hoàn Kiếm, Quảng Ninh với hình ảnh vịnh Hạ Long khi bình minh lên đón ánh nắng ban mai dịu nhẹ, ấm áp. Những bức tranh thêu hoa sen, từng cánh hoa mỏng manh, ep ấp và sống động.

Mỗi bức tranh là một tình cảm riêng. Sinh ra và lớn lên ở làng quê Việt Nam, dù cuộc sống bây giờ có nhiều đổi khác thì với bà hình ảnh làng quê xưa vẫn luôn luôn hiện hữu trong tâm trí bà. Bà luôn muốn mang hình ảnh đồng quê xưa yên bình đến mọi người, chính vì vậy bà đã tái hiện chúng trong mỗi bức tranh của mình. Hình ảnh làng quên hiện lên với ruộng lúa chín vàng, với lũ trẻ mục đồng ngồi trên lưng trâu thổi sáo, với những cánh diều tuổi thơ bay lượn trên nền trời trong xanh, với lũy tre, cây đa đầu làng, nơi người nông dân có thể cùng nhau nghỉ ngơi, trò chuyện, cười nói hả hê sau những giờ làm việc trên cánh đồng nắng gắt…Tất cả đều hiện nên tươi vui, sống động, khiến cho người xem như được sống trong cảnh làng quê yên bình ấy, được đắm mình trong mỗi không gian mà bức tranh mang lại.

Đối với bà cây kim, sợi chỉ là những người bạn thân thiết, cùng bà tạo nên những câu chuyện, giúp bà gửi gắm từng tâm sự, những kỉ niệm xưa cũ…

Nặng lòng với tranh thêu

Trở lại với khung thêu, vừa thêu bà vừa chia sẻ, để trở thành một người thợ trong nghề thêu tay thực sự rất khó, đòi hỏi người thợ phải có lòng kiên trì, vì những bức tranh nhỏ phải mất tầm khoảng 1 tuần mới hoàn thành. Bên cạnh đó là sự tỉ mỉ, khéo léo. Thêu tay truyền thống khác với các kiểu thêu khác như thêu chữ thập, người thêu chỉ cần thêu một kiểu đơn giản với số màu đã được đánh sẵn.

Đối với thêu tay, người thợ phải thêu đều tay, giữ cho chỉ thêu không bị xoán sợi, hay bị rối chỉ, người thêu tranh phải biết cách tự phối màu sao cho thật hài hòa và sinh động. Quan trọng nhất, người thêu tay cần phải có tình yêu đối với nghề, tình yêu với cây kim, sợi chỉ có thế mới ngày đêm miệt mài bên khung thêu được, Nghệ nhân Tiệp chia sẻ.

Đang dở tay với họa tiết của một bông hoa, bà hướng dẫn chúng tôi về việc chọn kim, chọn chỉ, phối màu. Đối với thêu cánh hoa cần có sự mềm mại, vì vậy nên chọn kim nhỏ và đường thêu dài, ngắn, xen kẽ lẫn nhau tạo cảm giác tự nhiên, tinh tế. Với phần nhụy hoa, người thêu cần dùng kỹ thuật thêu sa hạt, chọn loại kim to hơn để thể hiện rõ phần nhụy hoa không bị xen lẫn với các phần khác. Phối màu được đánh giá là một công đoạn khó trong thêu tranh, người thêu tranh phải có con mắt thẩm mỹ, kết hợp màu đậm, nhạt để bức tranh có chiều sâu, tinh tế.

Khi chúng tôi hỏi về việc dạy nghề, học nghề, nghệ nhân Tiệp giọng trầm xuống, chia sẻ: Giờ giới trẻ không còn mặn mà với nghề này nữa, vì thu nhập thấp và là nghề thủ công. Hiện nay, có nhiều dòng tranh xuất hiện, đơn giản, dễ làm không mất quá nhiều thời gian nổi lên như “mì ăn liền”. chính vì vậy mà tranh thêu tay truyền thống rất khó cạnh tranh được. Hiện nay, gắn bó với nghề thường là những người ở thế hệ trước, những người trẻ cũng có nhưng tỉ lệ thấp và thường chỉ thêu những lúc nông nhàn, rảnh rỗi, chứ không coi đây là nghề để nuôi sống bản thân và gia đình, chính vì vậy mà họ không dồn nhiều tâm huyết vào tranh thêu tay truyền thống.

Tuy nhiên, chỉ những người biết chơi tranh, sành chơi tranh và am hiểu về các dòng tranh mới thấy được hết những gì tinh túy nhất của tranh thêu tay. Dòng tranh này vẫn luôn có những nét riêng mà không dòng tranh nào có được. Chính những người nghệ nhân đã mang lại cho tranh cái “hồn” đặc trưng ấy.

Đối với Nghệ nhân Tiệp, thêu tay là tình yêu, là niềm hạnh phúc. Chỉ cần là mắt còn sáng thì người nghệ nhân sẽ luôn gắn bó với nghề, gìn giữ nghề. Gửi gắm tâm hồn mình vào mỗi bức tranh.

Bài, ảnh: Ngô Hằng

Tin liên quan

Tin mới hơn

Phú Yên: Phục hồi và phát triển Làng nghề bánh tráng Long Bình

Phú Yên: Phục hồi và phát triển Làng nghề bánh tráng Long Bình

LNV - Làng nghề bánh tráng Long Bình, ở khu phố Long Bình, thị trấn La Hai, huyện Đồng Xuân là một trong ba làng nghề truyền thống được UBND tỉnh Phú Yên hỗ trợ về vốn đầu tư, đào tạo nghề, tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm tạo điều kiện cho làng nghề được phục hồi và phát triển.
Làng nghề đèn lồng Hội An tất bật vào vụ Tết

Làng nghề đèn lồng Hội An tất bật vào vụ Tết

LNV - Những ngày này, làng nghề đèn lồng truyền thống Hội An (Quảng Nam) đang bước vào giai đoạn nhộn nhịp nhất trong năm. Nhiều cơ sở tất bật ngày đêm sản xuất những chiếc đèn lồng để phục vụ Tết Nguyên đán 2025.
Thách thức bảo tồn nghề nón Huế

Thách thức bảo tồn nghề nón Huế

LNV - Hai câu thơ: "Ai ra xứ Huế mộng mơ / Mua về chiếc nón bài thơ làm quà" của tác giả Nguyễn Khoa Điềm là một trong những câu thơ nổi bật trong thơ ca dân tộc, phản ánh một cách tinh tế về vẻ đẹp và bản sắc văn hóa của vùng đất Huế. Những từ ngữ giản dị nhưng đầy sức gợi, "xứ Huế mộng mơ" đã khắc họa được hình ảnh của một mảnh đất yên bình, thơ mộng, nơi có những giá trị văn hóa lâu đời, đặc biệt là những làng nghề truyền thống như nghề làm nón lá.
Kết nối nghề xưa với văn hóa truyền thống

Kết nối nghề xưa với văn hóa truyền thống

LNV - Làng nghề vùng Bắc Bộ từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong di sản văn hóa dân tộc Việt Nam, gắn liền với quá trình truyền nghề qua nhiều thế hệ. Những tinh hoa từ nghề xưa không chỉ là sản phẩm thủ công mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa truyền thống, góp phần quan trọng trong sự phát triển bền vững của các làng nghề trong thời đại ngày nay.
Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên

Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên

LNV - Ngày 20/12/2024, tại Hà Nội, Tạp chí Làng nghề Việt Nam – Cơ quan của Trung ương Hiệp Hội Làng nghề Việt Nam tổ chức kỉ niệm 13 năm Ngày xuất bản số báo đầu tiên (22/12/2011 – 22/12/2024). Tổng kết công tác năm 2024 – Triển khai công tác năm 2025.
Làng nghề làm than đước Năm Căn Trăm năm giữa rừng đước bạt ngàn

Làng nghề làm than đước Năm Căn Trăm năm giữa rừng đước bạt ngàn

LNV - Năm Căn, vùng đất tận cùng của Tổ quốc, không chỉ nổi tiếng với những cánh rừng ngập mặn xanh mướt mà còn được biết đến với nghề làm than đước. Nghề thủ công này đã gắn liền với cuộc sống của người dân địa phương, góp phần tạo nên một nét đẹp riêng biệt của vùng đất này.

Tin khác

Làng nghề đan lưới Vân Trình Di sản văn hoá bền vững

Làng nghề đan lưới Vân Trình Di sản văn hoá bền vững

LNV - Làng nghề đan lưới Vân Trình, với hơn 500 năm lịch sử, không chỉ là nguồn sinh kế bền vững cho hơn 800 lao động mà còn là niềm tự hào văn hóa, gắn liền với linh hồn và bản sắc của người dân Thừa Thiên Huế.
Phường Quảng An, quận Tây Hồ đón nhận 2 danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội

Phường Quảng An, quận Tây Hồ đón nhận 2 danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội

LNV - UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 6275/QĐ-UBND về công nhận danh hiệu “Nghề truyền thống, Làng nghề truyền thống” Hà Nội.
Nghề trồng nấm ở An Giang

Nghề trồng nấm ở An Giang

LNV - Những năm gần đây, thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi ở tỉnh An Giang, các mô hình sản xuất hữu cơ, tuần hoàn được đẩy mạnh, trong đó có mô hình trồng nấm vừa tận dụng nguồn rơm sau thu hoạch không phải đốt gây ô nhiễm môi trường khói bụi, vừa phù hợp với nông hộ có ít đất sản xuất mang lại thu nhập cao cho người nông dân, giải quyết việc làm cho người nghèo.
Quảng Ngãi: Nghề làm muối Sa Huỳnh được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Quảng Ngãi: Nghề làm muối Sa Huỳnh được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

LNV - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành Quyết định số 3983 công nhận Nghề thủ công truyền thống nghề làm muối Sa Huỳnh thuộc phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Hằng Khoa - nơi dòng tranh độc đáo hội ngộ nghệ thuật thêu tay và hội họa

Hằng Khoa - nơi dòng tranh độc đáo hội ngộ nghệ thuật thêu tay và hội họa

LNV - Nghề thêu truyền thống có mặt ở nhiều nơi, nhưng để đạt đến mức độ tinh xảo, điêu luyện, không thể không nhắc đến làng nghề thêu ở Mỹ Đức (Hà Nội) – nơi được coi là ‘cái nôi’ của nghệ thuật thêu. Với sự kết hợp độc đáo giữa hội hoạ và thêu, nghệ nhân Nguyễn Thị Hằng, cùng chồng là một hoạ sĩ, đã sáng tạo ra một phương pháp thêu mới lạ. Để có được thành công này, bà đã trải qua hàng năm trời nghiên cứu, cải tiến, và không ngần ngại từ bỏ hàng trăm bức tranh thêu tay tỉ mỉ.
Cu Đơ Ông Bà Thư Viện - Mật ngọt gừng cay thấm đượm tấm lòng người dân xứ Nghệ

Cu Đơ Ông Bà Thư Viện - Mật ngọt gừng cay thấm đượm tấm lòng người dân xứ Nghệ

LNV - Từ những hạt lạc tròn mẩy, mật mía ngọt ngào, gừng tươi cay nồng, những người nghệ nhân đã khéo léo đem nấu và kết hợp cùng bánh đa tạo nên món Cu đơ Ông bà Thư Viện thơm ngon nức tiếng – xứng tầm là đặc sản xứ Nghệ.
Đan quyện tinh hoa và sáng tạo

Đan quyện tinh hoa và sáng tạo

LNV - Hà Nội đang từng bước nâng tầm sản phẩm thủ công, kết hợp hài hòa giữa tinh hoa văn hóa truyền thống và sáng tạo hiện đại
Bình Định: Làng nghề trồng mai tất bật chuẩn bị vụ Tết

Bình Định: Làng nghề trồng mai tất bật chuẩn bị vụ Tết

LNV - Thời gian này, các Làng nghề trồng mai cảnh ở thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định đang tất bật cho việc chăm sóc mai cảnh để giữ lá xanh tốt chờ đến ngày lặt lá. Bởi, cuối tháng 11 âm lịch là thời điểm cây mai cảnh bắt đầu bước vào giai đoạn lặt lá để chuẩn bị đơm hoa đón Tết chào Xuân mới Ất Tỵ năm 2025.
Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024

Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024

LNV - Sáng ngày 8/12, tại Hải Phòng, UBTƯ MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024.
Làng nghề hối hả vào vụ sản xuất phục vụ Tết

Làng nghề hối hả vào vụ sản xuất phục vụ Tết

LNV - Khoảng 2 tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025. Thời điểm này, các làng nghề trong tỉnh có sản phẩm đặc trưng phục vụ Tết như: Hàng thủ công mỹ nghệ, làm hương, trồng hoa, cây cảnh, chế biến nông sản… trở nên nhộn nhịp. Các cơ sở sản xuất, nhà vườn hối hả chạy đua với thời gian để cung ứng những sản phẩm có chất lượng, phục vụ nhu cầu tiêu dùng của thị trường.
Nghề làm người tuyết bằng xốp trên phố cổ Hà Nội

Nghề làm người tuyết bằng xốp trên phố cổ Hà Nội

LNV - Còn vài chục ngày nữa là tới lễ Giáng sinh, thời điểm này, phố hàng Mã đã lung linh màu sắc của ngày Noel. Bên cạnh cây thông, vòng nguyệt quế, trái châu... một món đồ được nhiều người săn đón là mô hình người tuyết xốp.
Hà Nội: Làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân

Hà Nội: Làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân

LNV - Xã Hồng Vân thuộc huyện Thường Tín từ lâu được biết đến là làng nghề sinh vật cảnh vô cùng độc đáo. Tại vùng quê trù phú này, mỗi cây cảnh đều là một tác phẩm nghệ thuật mang trong mình hơi thở của thiên nhiên và dấu ấn sáng tạo của các nghệ nhân.
Làng miến truyền thống Bình Lư hối hả vào vụ Tết

Làng miến truyền thống Bình Lư hối hả vào vụ Tết

LNV - Gần hai tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, các cơ sở sản xuất miến của làng nghề truyền thống xã Bình Lư (huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu) lại hối hả vào vụ mới, chuẩn bị hàng Tết đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng.
Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường – Phát triển nền kinh tế xanh bền vững, tôn vinh làng nghề và sản phẩm Ocop

Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường – Phát triển nền kinh tế xanh bền vững, tôn vinh làng nghề và sản phẩm Ocop

LNV - Ngày 2/12/2024, tại Nhà khách Chính phủ, Viện Nghiên cứu Phát triển Doanh nhân Việt Nam -Asean (EDRI) đã trang trọng công bố “Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường”, một chương trình mang tầm Quốc gia dân tộc nhằm đoàn kết, phát triển doanh nhân các dòng họ Việt Nam và mục tiêu xây dựng nền kinh tế xanh bền vững đưa Việt Nam vươn tầm thế giới.
Sản phẩm OCOP, làng nghề Hà Nội vươn tầm thế giới

Sản phẩm OCOP, làng nghề Hà Nội vươn tầm thế giới

LNV - Năm 2024, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội tiếp tục tham dự cùng Trung tâm Xúc tiến Thương mại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Không gian trưng bày, quảng bá sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ, nông sản thực phẩm Việt Nam gồm 16 doanh nghiệp của Hà Nội và các tỉnh thành Việt Nam tại Hội chợ Thủ công mỹ nghệ quốc tế Artigiano lần thứ 28 diễn ra tại Trung tâm triển lãm ở thành phố Milan, Italia.
Xem thêm
qc-vinamilk-100-thanh-trung
Mới nhất Đọc nhiều
Bình Định triển khai Chương trình “Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp”

Bình Định triển khai Chương trình “Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp”

LNV - Thực hiện Quyết định số 897, ngày 26/7/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình “Hỗ trợ Thanh niên khởi nghiệp” giai đoạn 2022 - 2030, UBND tỉnh Bình Định vừa ban hành Kế hoạch triển khai Chương trình “Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệ
Quảng Ngãi: Đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP đạt 4, 5 sao

Quảng Ngãi: Đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP đạt 4, 5 sao

LNV - Ngày 25/12, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền chủ trì cuộc họp Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP có tiềm năng đạt 4, 5 sao năm 2024.
Phú Yên: Phục hồi và phát triển Làng nghề bánh tráng Long Bình

Phú Yên: Phục hồi và phát triển Làng nghề bánh tráng Long Bình

LNV - Làng nghề bánh tráng Long Bình, ở khu phố Long Bình, thị trấn La Hai, huyện Đồng Xuân là một trong ba làng nghề truyền thống được UBND tỉnh Phú Yên hỗ trợ về vốn đầu tư, đào tạo nghề, tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm tạo điều kiện cho Làng nghề đ
Hội Nhà văn Hà Nội: Tổng kết công tác năm, trao giải thưởng văn học và kết nạp hội viên mới 2024

Hội Nhà văn Hà Nội: Tổng kết công tác năm, trao giải thưởng văn học và kết nạp hội viên mới 2024

LNV - Sáng 25/12/2024, tại Nhà Văn hóa quận Đống Đa, Hội Nhà văn Hà Nội long trọng tổ chức Lễ tổng kết công tác năm và trao giải thưởng văn học Thủ đô; trao quyết định kết nạp hội viên mới của Hội Nhà văn Hà Nội năm 2024.
Quận Cầu Giấy (Hà Nội): Vươn mình trong kỷ nguyên mới

Quận Cầu Giấy (Hà Nội): Vươn mình trong kỷ nguyên mới

LNV - Năm 2024, quận Cầu Giấy tiếp tục ghi nhận những bước phát triển đồng bộ và toàn diện trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, tài chính - ngân sách, văn minh đô thị. Vượt qua khó khăn, quận Cầu Giấy khẳng định vai trò là một trong
qc-vinamilk-dinh-duong-vang
Giao diện di động