Hà Nội: 37°C Hà Nội
Đà Nẵng: 37°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 32°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 35°C Thừa Thiên Huế

Làng nghề gỗ Tam Sơn: Cơ hội và thách thức

LNV - Nhắc đến những làng nghề đồ gỗ mỹ nghệ nổi tiếng ở Bắc Ninh thì không thể không đến làng nghề Tam Sơn, TP Từ Sơn. Nằm cách thủ đô Hà Nội khoảng 25km về hướng Đông Bắc, làng gỗ Tam Sơn được biết đến nhiều là một vùng đất khoa bảng lớn thứ 4 ở Việt Nam thời xưa.


Sự phát triển của làng nghề gỗ Tam Sơn được ghi nhận từ sau những năm 1990

Sự phát triển của làng nghề gỗ Tam Sơn chính thức được ghi nhận từ sau những năm 1990. Trải qua nhiều thăng trầm của thời cuộc, nghề mộc truyền thống làng vẫn được gìn giữ cho đến ngày nay. Hiện sản phẩm của làng nghề không chỉ được thị trường trong nước ưa chuộng mà còn được thị trường nước ngoài đánh giá cao về mẫu mã và chất lượng sản phẩm.

Đến làng gỗ Tam Sơn, khách hàng có thể dễ dàng tìm và mua được một sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ ưng ý. Các sản phẩm được làm hết sức khéo léo, tỉ mỉ và cầu kỳ kể từ khâu chọn nguyên liệu, khâu làm đồ ngang (xẻ gỗ thành tấm theo kích cỡ đã định trước) rồi đến khâu chạm khắc cũng như phun sơn hoàn thiện.

Đặc biệt, sản phẩm đồ gỗ của Tam Sơn chủ yếu được làm theo mẫu mã cổ xưa nên có sức hút rất lớn đối với khách hàng. Những sản phẩm được tạo ra không những có độ bền cao mà còn mang tính thẩm mỹ, có giá trị nghệ thuật độc đáo, điều đó được thể hiện rõ nét qua từng đường nét chạm trổ, những hoa văn tinh tế, sinh động.

Sản phẩm của Tam Sơn được làm từ đôi bàn tay khéo léo của những người thợ có tâm với nghề. Những người thợ trong làng lớp trước truyền lại kinh nghiệm cho lớp thế hệ đi sau lưu giữ những tinh hoa của nghề truyền thống. Với họ thì sản phẩm là đứa con tinh thần, là niềm đam mê nên được chăm chút tỉ mỉ, chính xác đến từng chi tiết trang trí, chạm khắc.
Để có được sản phẩm hoàn chỉnh, quá trình sản xuất được chia làm 4 công đoạn: chọn gỗ, phác thảo bố cục tạo hình, đục thô và cuối cùng là chạm tinh. Mỗi công đoạn đều có những vai trò riêng, trong đó, bước tạo hình được xem là công đoạn khó nhất, tạo nên nét đặc trưng của nghề.

Với những nghệ nhân thì khi cầm chiếc dùi trên được ví như là khâu thổi hồn cốt cho bức tượng thông qua việc bố trí cân xứng vị trí khuôn mặt, chân tay, trang phục... Cùng một mẫu, một loại gỗ nhưng qua mỗi bàn tay người thợ lại cho ra những sản phẩm có giá trị khác nhau, tùy thuộc vào trình độ cũng như năng khiếu của người thợ.

Để làm được một sản phẩm tốt, thì việc lựa chọn chất liệu phải được ưu tiên hàng đầu. Gỗ được xử lý qua nhiều công đoạn phức tạp nên đảm bảo sản phẩm sử dụng có độ bền tới hàng chục năm mà nhìn vẫn như mới. Người dùng sẽ không phải lo lắng về tình trạng cong vênh dù tác động của thời, đặt ngoài trời mà không sợ nứt hỏng, không bị mối mọt tấn công, thậm chí sản phẩm còn toát ra được mùi thơm dễ chịu đặc trưng.

Đặc biệt, năm 2006, nhờ cụm công nghiệp làng nghề công nghệ cao Tam Sơn được tỉnh Bắc Ninh quy hoạch và triển khai xây dựng có tổng diện tích hơn 12 ha, đã tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp và người dân Tam Sơn có mặt bằng mở rộng sản xuất, kinh doanh. Cùng với các chính sách hỗ trợ của các ban ngành chức năng, Tam Sơn đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực học tập, nâng cao trình độ tay nghề, trình độ quản lý, chủ động tìm kiếm thị trường tiêu thụ… nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Từ năm 2010 đến 2015, có thể được coi là thời kỳ hoàng kim của làng nghề gỗ mỹ nghệ Tam Sơn. Nhờ doanh thu khủng từ các sản phẩm gỗ nội thất, các chủ cơ sở tại Tam Sơn dần có nguồn vốn để mở rộng kinh doanh, có những cơ sở trong làng đạt mức quy mô đến 5 tỷ đồng. Giá trị sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ trên địa bàn xã năm 2018 ước đạt 341 tỷ đồng, góp phần đưa thu nhập bình quân của người dân trong xã đạt 37,2 triệu đồng/người/năm.




Hiện sản phẩm của làng nghề không chỉ được thị trường trong nước ưa chuộng mà còn được thị trường nước


Bên cạnh những thuận lợi, làng nghề gỗ Tam Sơn đứng trước nhiều thách thức cũng giống như nhiều làng nghề gỗ khác, đặc biệt là sau đại dịch covid- 19.

Cơ chế thắt chặt và suy thoái kinh tế của một số nước đã tác động trực tiếp đến thị trường đồ gỗ mỹ nghệ, khiến hàng gỗ của Tam Sơn cũng như các làng nghề khác bị ứ đọng lại, gặp khó khăn trong việc tiêu thụ.

Hiện nay, việc sản xuất đồ gỗ tại Tam Sơn vẫn chủ yếu theo mô hình hộ gia đình nên các sản phẩm không đồng đều cả về chất lượng và số lượng. Điều này kéo theo giá cả hàng hóa không bền vững, thậm chí không giữ được mức giá chung. Hơn nữa, đặc tính sản xuất nhỏ lẻ cũng khiến chính quyền địa phương cũng khó kiểm soát về mặt giá cả, an ninh, ô nhiễm môi trường.

Cùng với quá trình phát triển, hệ thống máy móc ra đời như máy đục, máy gọt… thay thế cho phương pháp gọt thủ công khiến lượng hàng hóa nhiều lên nhưng vẫn thiếu cái “hồn”, cái “tâm” của người thợ, chưa đạt giá trị tương xứng với thương hiệu làng nghề. Trong khi đó, nguồn gỗ như gỗ hương, gỗ trắc, gỗ gụ… cũng khan hiếm dần, không còn đa dạng như trước khiến giá nguyên liệu tăng, giá hàng hóa đội lên mỗi năm, càng kén chọn người mua.

Kết quả khảo sát của Tổ chức Forest Trends, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest) và các hiệp hội gỗ tại các làng nghề công bố trong báo cáo “Tác động của đại dịch Covid-19 tới các làng nghề gỗ" mới đây cho thấy, hiện năng lực sản xuất của các hộ dân đã giảm tới 62%, gần 38% còn lại mới được phục hồi sau khi các địa phương nới lỏng giãn cách trong thời gian trở lại đây. Hiện tại, lực lượng lao động tại các làng nghề bị suy giảm nghiêm trọng, đặc biệt là nhóm lao động tự do từ các nơi khác tới làm thuê cho các hộ tại đây. Đầu ra sản phẩm của các hộ giảm khoảng 76%, thu nhập của hộ giảm cũng gần 90%, nguồn gỗ nguyên liệu đầu vào cho sản xuất giảm 68% do không tiêu thụ được sản phẩm đầu ra.

Cùng với đó, chi phí nguyên phụ liệu đầu vào cho sản xuất tăng, giãn cách làm cước vận chuyển và giá phụ liệu tăng bình quân khoảng 20-25%, trong khi chi phí gỗ nguyên liệu đầu vào tăng khoảng 5-10%.

Hiện còn thiếu các tổ chức đại diện hiệu quả cho các hộ tại các làng nghề và Tam Sơn cũng không nằm ngoài điều này. Vì vậy đã làm cho kết nối giữa làng nghề và các cơ quan liên quan, bao gồm các cơ quan quản lý, hiệp hội gỗ, các tổ chức phát triển lỏng lẻo. Sự lỏng lẻo này hình thành cách hiểu chưa đúng về vai trò và vị thế của các hộ làng nghề và làm mất cơ hội tiếp cận với các nguồn lực phát triển cho hộ.

Làng nghề Tam Sơn cũng đang phải đối mặt với nguy cơ ô nhiễm môi trường, mất an toàn lao động. Sản phẩm của làng được làm từ gỗ, phải trải qua các công đoạn xẻ gỗ, bào, phay, đục, phun sơn... trong quá trình làm người lao động phải tiếp xúc trực tiếp với bụi bẩn, tiếng ồn, mùi hóa chất từ sơn, đánh bóng sản phẩm.
Việc áp dụng máy móc vào sản xuất tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn, nếu như người làm không nắm vững nguyên lý, cách sử dụng, chú trọng tuân thủ các biện pháp đảm bảo an toàn.

Chính vì vậy để tiếp tục phát triển bền vững, đảm bảo an toàn lao động, bảo vệ môi trường thì Tam Sơn rất cần sự quan tâm hơn nữa của các cơ sở ban ngành địa phương và trung ương mới có thể khẳng định thương hiệu của nghề gỗ Tam Sơn nói riêng và Việt Nam nói chung, mang sản phẩm đến với bạn bè năm châu.

Thanh Hoa

Tin liên quan

Tin mới hơn

Một số làng nghề truyền thống ở Hà Nội

Một số làng nghề truyền thống ở Hà Nội

LNV - Với bề dày lịch sử cùng câu chuyện ý nghĩa ẩn giấu trong từng sản phẩm, những làng nghề truyền thống đã mang những giá trị văn hóa đẹp đẽ nhất khắc sâu trong tâm hồn của mỗi người con đất Việt.
Độc đáo nghề làm hương trám đen làng Chóa

Độc đáo nghề làm hương trám đen làng Chóa

LNV - Nằm ở phía Bắc tỉnh Bắc Ninh nơi con sông Cầu uốn khúc, làng Chóa nổi tiếng với nghề làm hương trám đen đã có từ lâu đời.
Làng nghề tủ thờ truyền thống hơn 100 tuổi

Làng nghề tủ thờ truyền thống hơn 100 tuổi

LNV - Thị xã Gò Công (Tiền Giang) là một trong những đô thị có bề dày văn hóa, lịch sử từ lâu đời. Tại đây, có làng nghề truyền thống tủ thờ Gò Công tuổi đời trên 100 năm hết sức nổi tiếng.
Khám phá làng nghề Sơn Đồng nghìn năm tuổi

Khám phá làng nghề Sơn Đồng nghìn năm tuổi

LNV - Làng nghề Sơn Đồng (huyện Hoài Đức, Hà Nội) có lịch sử tồn tại và phát triển hơn 1.000 năm. Nghề tạc tượng phật và làm đồ thờ bằng gỗ ở đây nổi tiếng khắp trong và ngoài nước. Bằng sự tài hoa, cái tâm với nghề, các nghệ nhân Sơn Đồng đã chế tác ra những sản phẩm điêu khắc tinh tế, độc đáo.
Doanh nghiệp và hợp tác xã thúc đẩy sự phát triển của làng nghề

Doanh nghiệp và hợp tác xã thúc đẩy sự phát triển của làng nghề

LNV - Để các làng nghề truyền thống, làng nghề tiểu thủ công nghiệp phát triển, bên cạnh sự quan tâm của chính quyền địa phương thì các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) làng nghề cũng có vai trò quan trọng.
Gìn giữ và phát triển nghề nón lá truyền thống

Gìn giữ và phát triển nghề nón lá truyền thống

LNV - Trải qua bao thăng trầm của thời gian, dù nhiều ngành nghề truyền thống đang đứng trước nguy cơ bị mai một nhưng nghề làm nón lá ở TX Ba Đồn, Quảng Bình vẫn được duy trì và phát triển, mang lại thu nhập ổn định cho người dân địa phương.

Tin khác

Nghề chạm bạc của người Nùng Hà Giang

Nghề chạm bạc của người Nùng Hà Giang

LNV - Bạc và các trang sức làm từ bạc có vai trò rất quan trọng trong đời sống văn hóa, tinh thần của người Nùng ở Hà Giang. Trong quan niệm của người Nùng, bạc là vật liệu thiêng có thể đuổi tà ma, gió độc, đồng thời là hồn cốt, là tập tục, nếu không đeo bạc, người Nùng không biết nguồn cội, không biết tổ tiên.
Cô gái trẻ đam mê với hát Then

Cô gái trẻ đam mê với hát Then

LNV - Chu Hải Hậu là cô gái dân tộc Tày hiện đang sinh sống tại xóm Suối Bốc, xã Yên Ninh, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên, người đã âm thâm suốt 5 năm qua mở một lớp học hoàn toàn miễn phí cho các em học sinh và cả những người hâm mộ và yêu thích cây đàn Tính và điệu hát Then của dân tộc Tày. Tiếng đàn Tính ngân nga, lời hát Then tha thiết. Đây là thành quả sau nhiều tháng ngày tập luyện của Chu Hải Hậu và các em học sinh ở xóm nhỏ miền núi này.
Quảng Nam: Ra mắt mô hình CLB Dệt thổ cẩm tại xã Axan

Quảng Nam: Ra mắt mô hình CLB Dệt thổ cẩm tại xã Axan

LNV - Ngày 5/5/2023, Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Tây Giang (Quảng Nam) đã phối hợp với Hội Liên hiệp phụ nữ xã Axan ra mắt mô hình Câu lạc bộ Dệt thổ cẩm tại thôn Ki’nonh, xã Axan.
Công nhận nghề làm bánh tráng Thuận Hưng là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Công nhận nghề làm bánh tráng Thuận Hưng là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

LNV - Ngày 19/5, tại Làng nghề làm bánh tráng Thuận Hưng (phường Thuận Hưng, quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ), UBND TP Cần Thơ tổ chức Lễ trao quyết định, giấy chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia cho nghề làm bánh tráng Thuận Hưng.
Nghệ nhân đam mê sinh vật cảnh và sưu tầm cổ vật

Nghệ nhân đam mê sinh vật cảnh và sưu tầm cổ vật

LNV - Nghệ nhân Vũ Đình Ước hiện ở tại thôn 6 Trần Phú, xã Minh Tâm, huyện Thủy Nguyên, (TP Hải Phòng) được biết đến là người mê cây cảnh, phong lan, chim cảnh và thích sưu tầm cổ vật. Ông là nghệ nhân sinh vật cảnh, sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm của mình cho đồng nghiệp, dạy nghề cho lớp trẻ.
Nghệ nhân bàn tay vàng tạo hình xếp mâm ngũ quả

Nghệ nhân bàn tay vàng tạo hình xếp mâm ngũ quả

LNV - Nghệ nhân Bùi Doãn Giới (sn 1982) sinh ra trong gia đình có nghề truyền thống xếp mâm ngũ quả, tại thôn 8, xã Minh Tân, huyện Thủy Nguyên (TP Hải Phòng). Năm 20 tuổi, anh được bố là nghề nhân Bùi Doãn Thặng dạy nghề xếp mâm ngũ quả. Là nghệ nhân khéo nhất trong làng, anh được Hiệp hội Làng nghề Hải Phòng trao tặng danh hiệu: “Bàn tay vàng”.
Đậm sâu gốm Kim Lan

Đậm sâu gốm Kim Lan

LNV - Kim Lan – theo nghiên cứu của nhà khảo cổ Nhật Bản Nishimura Masannari – có thể là làng gốm cổ được hình thành từ thế kỷ IX. Ngày nay, hơn 400 hộ sản xuất tại Kim Lan đang từng bước phục hồi sự hưng thịnh của làng gốm cổ với chất liệu đất đỏ độc đáo.
Có một nghề như thế…

Có một nghề như thế…

LNV - Có một nghề trước đây còn ít người biết đến nhưng hiện nay đã có nhiều người biết hơn đến nghề này. Mặc dù về tính chất nghề nghiệp thì nó vẫn rất thầm lặng không khác xưa là bao, dù ngay giữa thời điểm kinh tế thị trường đang phát triển và ồn ào như hiện nay!
Hà Nội gìn giữ, quảng bá nghề thủ công truyền thống

Hà Nội gìn giữ, quảng bá nghề thủ công truyền thống

LNV - Trước những thách thức với làng nghề thủ công truyền thống, TP. Hà Nội đã và đang hỗ trợ làng nghề xây dựng những điểm giới thiệu, bán và trưng bày sản phẩm thủ công mỹ nghệ, sản phẩm lưu niệm...nhằm quảng bá tinh hoa làng nghề cũng như tăng tính trải nghiệm cho du khách khi đến với Thủ đô.
Nghệ nhân Hầu Thanh Tĩnh: Người giữ lửa điệu múa Tắc Xình

Nghệ nhân Hầu Thanh Tĩnh: Người giữ lửa điệu múa Tắc Xình

LNV - Nói đến xã Tức Tranh huyện Phú Lương ngoài đặc sản nổi bật của địa phương là vùng chè Khe Cốc thì bà con xã Tức Tranh không thể không nhắc đến một điệu múa rất nổi tiếng của đồng bào Sán Chay ở xóm Đồng Tâm. Đó là vũ điệu Tắc Xình, năm 2014 đã được Bộ văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Nâng cao ý thức sản xuất sạch để tạo lập các làng nghề "xanh"

Nâng cao ý thức sản xuất sạch để tạo lập các làng nghề "xanh"

LNV - Vĩnh Phúc hiện có 27 làng nghề đã được công nhận. Sự phát triển của các làng nghề đã và đang góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân, góp phần phát triển kinh tế, xã hội (KT - XH) trên toàn tỉnh.
Nghị lực của cô gái một chân làm nghề điêu khắc gỗ

Nghị lực của cô gái một chân làm nghề điêu khắc gỗ

LNV - Thân hình gầy gò, yếu ớt, lại mất một bên chân, thế nhưng Trịnh Thị Liên vẫn nỗ lực trở thành nghệ nhân điêu khắc gỗ mỹ nghệ, truyền cảm hứng cho nhiều người.
Rối nước Đào Thục lưu giữ tinh hoa, hoà nhập quốc tế

Rối nước Đào Thục lưu giữ tinh hoa, hoà nhập quốc tế

LNV - Như thường lệ, cứ mỗi cuối tuần tôi lại thong dong cùng chiếc xe gắn máy cũ kỹ của mình rong ruổi những vùng miền từ nội thành đến ngoại thành Hà Nội, cho đến các tỉnh thành cận kề thủ đô từ Bắc Ninh, Bắc Giang cho đến Hưng Yên, Hải Dương… Mỗi vùng đất là những trải nghiệm lý thú, độc đáo từ nét văn hoá địa phương. Và điểm đến của tôi trong một sáng cuối tuần giữa tháng 3 chính là làng nghề múa rối nước Đào Thục, thuộc huyện Đông Anh, TP. Hà Nội.
Mây tre đan Tăng Tiến đứng vững trên thị trường

Mây tre đan Tăng Tiến đứng vững trên thị trường

LNV - Làng nghề mây tre đan Tăng Tiến, xã Tăng Tiến, huyện Việt Yên (Bắc Giang) là nơi có nghề đan lát truyền thống nổi tiếng từ rất lâu đời. Làng có lịch sử hình thành nghề đến nay đã hơn 300 năm, khoảng vào thời nhà Hậu Lê và ngày một phát triển lớn mạnh.
Nghệ nhân cao tuổi truyền nghề cho con cháu

Nghệ nhân cao tuổi truyền nghề cho con cháu

LNV - Hơn 60 năm gắn bó với khung cửi, nghệ nhân H’Bạch (73 tuổi), bon N’Jiêng, xã Đắk Nia, TP.Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông đã truyền nghề đệt thổ cẩm truyền thống cho thế hệ con và cháu. Đến nay, nghề dệt không chỉ góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống của đồng bào Mạ, mà còn tạo thêm nguồn thu nhập cho gia đình bà, gắn kết tình thân. Hiếm có gia đình nào giữ được nghề truyền thống như gia đình nghệ nhân H’Bạch.
Xem thêm
qc-vinamilk-100-thanh-trung
qc-trang-trai-sinh-thai-vinamilk-green-farm
Mới nhất Đọc nhiều
Nồng ấm rượu men lá bản Xiềng

Nồng ấm rượu men lá bản Xiềng

LNV - Làng nghề rượu men lá ở bản Xiềng, xã Đôn Phục đã có từ lâu, tuy có những thăng trầm, nhưng được nhân dân nơi đây truyền từ bao thế hệ. Những năm gần đây nghề làm rượu men lá đang có chiều hướng phát triển mạnh. Rượu men lá bản Xiềng cho mọi người cảm nhận được cái thơm nồng, đậm hương vị núi rừng miền Tây, xứ Nghệ.
Nghệ nhân lưu giữ, lan tỏa hương vị ẩm thực Hà thành

Nghệ nhân lưu giữ, lan tỏa hương vị ẩm thực Hà thành

LNV - Hà Nội vốn có ẩm thực đa dạng và độc đáo với nhiều món ăn nổi tiếng hút hồn du khách. Mới đây, vào đầu tháng 4/2022, có một nhà hàng đặc sản của Hà Nội vừa được Hội Di sản Việt Nam vinh danh là “Không gian Di sản văn hóa ẩm thực”, đó là nhà hàng “Bún Ốc Bà Ngoại” nằm trên đường Tô Ngọc Vân, ven Hồ Tây, với gần 50 món đặc sản chế biến từ ốc.
Hà Nội tổ chức nhiều chương trình khuyến mại tập trung

Hà Nội tổ chức nhiều chương trình khuyến mại tập trung

LNV - Chương trình phát động sự kiện khuyến mại tập trung năm 2023 có quy mô lớn, trọng tâm vào các tháng 5,7,11 với mức giảm giá, khuyến mại lên tới 100%. Năm nay, chương trình Khuyến mại tập trung thu hút khoảng 20.000 công bố khuyến mại của hơn 3.000 doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực: sản xuất công nghiệp, thương mại, nông nghiệp, du lịch, dịch vụ, xây dựng...
Khuyến công Hải Phòng hỗ trợ tích cực cho Nghệ nhân Làng nghề

Khuyến công Hải Phòng hỗ trợ tích cực cho Nghệ nhân Làng nghề

LNV - Thời gian qua ghi dấu những thành công đáng kể của hoạt động khuyến công Hải Phòng công tác khuyến công đã trở thành một phần không thể thiếu, trở thành động lực khuyến khích ngành công nghiệp công thương của thành phố phát triển, góp phần cải thiện đáng kể công việc của nghệ nhân Làng nghề Hải Phòng, đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn thành phố.
Chương trình điều phối xây dựng nông thôn mới ở Hải Phòng

Chương trình điều phối xây dựng nông thôn mới ở Hải Phòng

LNV - Theo ông Phạm Đức Duyễn, Phó Chánh Văn phòng chuyên trách Văn phòng điều phối xây dựng nông thôn mới Hải Phòng: Trong định hướng phát triển kinh tế, xã hội của thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, xây dựng Nông thôn mới (NTM) được Đảng bộ thành phố xác định là mục tiêu quan trọng hàng đầu, phải tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và ưu tiên nguồn lực; mục tiêu đến năm 2025 có 100% số xã cơ bản đạt tiêu chí xã NTM kiểu mẫu.
qc-fruit-love
qc-viglacera
qc-ao-dai
qc-brg-hapro
qc-vinfast
qc-vietmake
qc-vfresh
qc-bidv
qc-vinamilk-dinh-duong-vang
qc-cse
qc-vinfast-thue-pin
Giao diện di động