Làng chiếu Định Yên – Miệt mài gìn giữ di sản quốc gia
Theo các nhà nghiên cứu thì cư dân làng chiếu Định Yên có gốc gác từ đồng bằng ven biển Bắc Bộ (Thái Bình, Nam Định). Khi vào phương Nam, lưu dân đã mang theo nghề dệt chiếu truyền thống. “Thiên thời, địa lợi”, nhờ đất đai màu mỡ, trù phú, những cách đồng lát mênh mông bao bọc khu vực đồng bằng sông Cứu Long là nguồn nguyên liệu lý tưởng để nghề dệt chiếu phát triển. Với đôi bàn tay khéo léo, sự cần, sáng tạo, chắt lọc những cái hay, cái đẹp, người dân Định Yên dần tạo nên thương hiệu “chiếu Định Yên” nức tiếng gần xa.
Với đôi bàn tay khéo léo, sự cần cù, sáng tạo, người dân Định Yên dần tạo nên thương hiệu “chiếu Định Yên” nức tiếng gần xa.
Từ những năm 1920, nghề dệt chiếu ở Định Yên phát triển phồn thịnh, nguyên liệu tại chỗ không đủ, phải mua thêm lác chẻ sẵn, phơi khô từ phía Sa Đéc và các nơi chở đến. Cho đến trước 1954, chiếu Định Yên nhờ chất lượng cao, giá cả vừa phải nên được nhiều ghe thương hồ chở bán khắp vùng Đồng bằng sông Cửu Long, lên đến Nam Vang (Campuchia).
Từ đầu làng đến cuối xóm, từ trong nhà ra ngoài ngõ, ngôi làng vùng sông nước đồng bằng sông Cứu Long luôn rực rỡ sắc màu xanh, đỏ, tím, vàng của những bó lác, những tấm chiếu phơi trong nắng... thật chẳng khác nào những thảm hoa. Còn nơi ghe thuyền neo đậu để cung cấp lác cho Định Yên giờ đây đã hình thành nên bến Lác, hàng ngày nhộn nhịp giao thương, mua bán tấp nập.
Ghe chở lác nguyên liệu cung cấp cho Định Yên.
Để làm nên chiếc chiếu mềm mại, bền chắc, người thợ Định Yên phải trải qua rất nhiều công đoạn tỉ mỉ. Từ chọn sợi lát đều trắng đẹp, đều nhau, nhỏ và nhuyễn đến vuốt sợi cho sạch sẽ, nhuộm màu, căng sợi trân lên khung dệt, dệt chiếu...., tất cả đều được làm một cách cẩn thận với tất cả tình yêu, sự trân trọng nghề quý của cha ông.
Những bó lác đã nhuộm màu rực rỡ trong nắng.
Chỉ nói riêng khâu nhuộm màu sợi lát đã thể hiện sự cầu kỳ tỉ mỉ của nghề dệt chiếu Định Yên. Chỉ những người thợ có thâm niên mới có thể đảm nhiệm khâu này để đảm bảo cho ra đời sợi lát bóng đẹp, đều màu.
Những bó lát trắng sau khi lựa chọn kỹ càng sẽ đưa vào bể nhuộm lớn được đun sôi bằng lò trấu. Lò phải canh thật kỹ sao cho từ lúc nhúng lác, bó đầu đến bó cuối cùng phải giữ tiêu chuẩn nhiệt độ như nhau. Để cho ra sắc độ màu đậm hay nhạt, người thợ sẽ nhuộm 1 lần hoặc 2, 3 lần.
Bể nhuộm lác phải đảm bảo nhiệt độ sôi từ đầu đến cuối như nhau.
Tất cả những nguyên liệu tốt nhất đã sẵn sàng để người thợ bắt đầu miệt mài bên khung dệt thực hiện tác phẩm của mình bằng cả tâm huyết.
Cha truyền con nối, trải qua bao biến thiên của lịch sử, hiện tại xã Định Yên còn khoảng 700-800 hộ tham gia các hoạt động liên quan đến nghề dệt chiếu.
Giờ đây, hình ảnh người thợ miệt mài bên khung dệt thủ công đã dần thay thế bởi máy dệt công nghiệp, các cơ sở sản xuất tập trung hình thành, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương. Dệt chiếu máy cho sản lượng cao gấp 4-5 lần/ ngày so với dệt thủ công. Độ chắc, dày, bền đẹp cũng cao hơn. Từ đó, thu nhập của người thợ cũng tăng lên đáng kể.
Những cỗ máy dệt đã thay thế khung dệt thủ công truyền thống.
Ông Nguyễn Ngọc Thanh, chủ cơ sở dệt chiếu Thanh Hùng cho biết: "Nhờ cơ giới hóa nên thu nhập của người dệt chiếu tăng lên đáng kể. Trung bình một người làm được 10 chiếc chiếu/ngày, thu nhập từ 130.000-150.000 đồng/ngày. Trước đây làm bằng thủ công 2 người chỉ làm 5-6 chiếc chiếu/ngày".
Tuy nhiên, sản phẩm chiếu dệt thủ công lại sở hữu những kỹ thuật mà sản phẩm dệt máy không thay thế được. Do đó, chiếu dệt truyền thống làm ra đến đâu vẫn tiêu thụ hết đến đó, là sản phẩm yêu thích của những người ưa sự độc đáo, khác biệt.
Qua bàn tay khéo léo, sự cần cù và tình yêu nghề truyền thống của cha ông, hàng năm các hộ dân nơi đây đã sản xuất ra hàng triệu sản phẩm chiếu có hoa văn rực rỡ, mịn màng và bền chắc, được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng.
Chiếu Định Yên đã xuất sang nhiều thị trường nước ngoài: Thái Lan, Campuchia, Lào...
Năm 2013, nghề dệt chiếu ở xã Định Yên, huyện Lấp Vò, Đồng Tháp được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Sự tồn tại và phát triển của nghề dệt chiếu Định Yên hôm nay là thành quả của việc biết gắn liền giữa bảo tồn di sản và đáp ứng nhu cầu cho cộng đồng. Người Định Yên tự hào khi sở hữu di sản văn hóa của địa phương nói riêng và Việt Nam nói chung, vì vậy, hàng ngày bên khung dệt, họ miệt mài lưu truyền, phát huy nghề truyền thống của cha ông.
Theo TH&PL
Tin liên quan
Tin mới hơn
Hà Nội: Công nhận danh hiệu 3 làng nghề và làng nghề truyền thống
09:41 | 30/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hiệp hội Làng nghề Hải Phòng Khai trương hoạt động văn phòng đại diện Hiệp hội Làng nghề thành phố tại huyện Kiến Thụy, quận Dương Kinh, quận Đồ Sơn
09:54 | 29/10/2024 Tin tức
Hội làng nghề dệt lụa Vạn Phúc tổ chức Đại hội II, nhiệm kỳ 2024 - 2029
19:07 | 27/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa huyện Hoài Đức tổ chức Đại hội nhiệm kỳ 2024 - 2029
19:09 | 26/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Quảng Nam thu hồi bằng công nhận làng nghề dệt chiếu hơn 500 tuổi
09:23 | 25/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đắk Lắk: Gốm đen cổ Yang Tao khắc khoải hồi sinh
19:59 | 21/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Làng nghề Mây tre đan trăm tuổi ở Hoằng Thịnh
19:59 | 21/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Về Trù Sơn, nghe chuyện làng nồi
11:14 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Có 331 làng nghề, truyền thống được công nhận
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh: Làng nghề mộc Bình Cầu hồi sinh
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bát Tràng đưa thương hiệu gốm Việt ngày càng vươn xa
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội chợ Làng nghề Việt Nam 2024: Hội tụ hàng nghìn sản phẩm đặc sắc
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đà Nẵng: Nghề làm bánh tráng Tuý Loan là di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.
11:12 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Luồng sinh khí mới cho các làng nghề ở Hải Dương
14:34 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc Hội chợ quốc tế Quà tặng hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội 2024
14:16 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Lễ trao giải cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ năm 2024
14:12 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tháo gỡ khó khăn cho làng nghề
13:49 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hoạ sĩ trẻ đam mê nghệ thuật sơn mài truyền thống
13:48 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề truyền thống Minh Khai có nhiều sản phẩm OCOP
13:43 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đẩy mạnh hoạt động marketing để xuất khẩu sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề Việt Nam
11:07 | 10/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Yên: Đưa thổ cẩm Xí Thoại trở thành sản phẩm du lịch
10:01 | 09/10/2024 Văn hóa - Xã hội
Huyện Hoài Đức (Hà Nội): Sơn Đồng xây dựng NTM kiểu mẫu kết hợp nâng cao năng lực marketing xuất khẩu sản phẩm thủ công mỹ nghệ
10:17 Nông thôn mới
Vĩnh Phúc: Thúc đẩy phát triển hoạt động khuyến công
10:05 Khuyến công
Triển lãm các sản phẩm OCOP xuất khẩu từ ngày 31-10 đến ngày 4-11
10:04 Tin tức
Xuất khẩu rau, quả lập kỷ lục mới
10:01 Kinh tế
Trà vỏ chuối hỗ trợ giấc ngủ ngon ít người biết
09:49 Sức khỏe - Đời sống