Hành trình của chiếc chiếu hoa
Các bậc cao niên kể lại rằng, từ xa xưa người dân huyện Hoài Nhơn đã lớn lên bên khung dệt, cả đời gắn bó với cây cói. Người người dệt chiếu, nhà nhà dệt chiếu, hình thành nên nghề truyền thống lâu đời. Đến nay, hầu hết các hộ nông dân ở Hoài Nhơn vẫn gắn bó giữ nghề với hàng trăm héc ta cói trên đồng, mỗi năm cho sản lượng hàng chục ngàn đôi chiếu và hàng vạn m2 chiếu mỹ nghệ xuất khẩu.
![]() |
Nguyên liệu chính để làm nên những chiếc chiếu bền đẹp là cây cói, hay còn gọi là lác, loại cây thân thảo có đặc tính mềm, dai cao chừng 1,5m thường mọc hoang ở những nơi ẩm ướt, đầm lầy. Người nông dân Hoài Nhơn đã cải tạo những thửa ruộng bị nhiễm phèn chua nặng không thể canh tác lúa màu thành những cánh đồng cói mướt xanh đầy sức sống.
![]() |
Hoài Nhơn đang vào mùa thu hoạch cói chính vụ (tháng 4) đẹp không thua bất kỳ một bức tranh ngày mùa ở nơi nào. Trước mắt tôi là khung cảnh thanh bình, bát ngát của đồng cói thôn Chương Hòa đang rập rờn trong gió như tấm lụa xanh khổng lồ trải miên man tận chân trời. Mùa cói "chín" là khi cây cói đã già, trổ bông và cao hơn đầu người. Cây cói chín không chuyển màu vàng tươi như lúa mà chỉ trổ hoa trong khi vẫn giữ nguyên màu xanh mướt. Từ sáng tinh mơ, những người nông dân cần mẫn ra đồng thu hoạch cói. Vùng quê yên bình trở nên tấp nập rộn ràng. Những người thợ quen tay cắt cói thoăn thoắt bằng lưỡi liềm sắc bén, cắt đến đâu thì lọc lấy thân chính bên trong đến đó. Cây cói tươi được buộc thành từng bó, dựng thành hàng hoặc trải dài trên ruộng. Giữa cánh đồng cói bạt ngàn thấp thoáng những lưng áo đẫm mồ hôi.
![]() |
Cói tươi nhanh chóng được đưa về so lựa từng cây rồi chẻ nhỏ đem phơi. Người thợ phải trông chừng thật kỹ quá trình thân cói se lại cho tới khi sợi cói đạt độ dai tiêu chuẩn là thu gom lại ngay, phơi thêm có thể khiến sợi cói bị giòn, dễ gãy. Sợi cói khô lúc này được chia ra, một phần để dệt những chiếc chiếu trơn mộc mạc, một phần đem đi nhuộm màu để dệt chiếu hoa. Để nhuộm màu cói, người ta nấu những nồi phẩm màu lớn rồi nhúng từng nạm cói vào, có thể nhuộm một đến hai lần sao cho màu thấm vào sợi đồng đều rồi mang ra phơi nắng cho sợi cói lên màu tươi mới, bền màu.
![]() |
![]() |
Trước đây, dệt chiếu bằng phương pháp thủ công cần có 2 người với những thao tác phối hợp nhịp nhàng ăn ý. Những đôi tay thoăn thoắt dẻo dai thực hiện nhiều động tác nhấn, đè, cắt, tạo hình, tạo chữ, sao cho đường nét sắc sảo, đồng đều, ghép từng sợi cói, mảng màu để khi hoàn thiện sẽ tạo thành những hoa văn, họa tiết hài hòa. Chiếc chiếu thành phẩm là sau khi đã được cắt biên gọn gàng, bện 2 đầu và may đường viền hoàn chỉnh rồi đem phơi nắng lần nữa để chiếu càng sáng bóng, tăng độ bền đẹp. Ngày nay, chiếc máy dệt đã giúp người thợ tăng năng suất lao động và sáng tạo thêm nhiều mẫu mã mới. Sản phẩm từ cói được mở rộng như dép, mũ, túi xách… đưa nghề dệt cói gắn với du lịch. Từ đó những làng nghề truyền thống ở Hoài Nhơn được đông đảo du khách biết tới.
Theo lời các cụ già ở Gia An Đông khẳng định, nghề dệt chiếu ở đây có từ rất sớm. Tương truyền do cụ Bá Hộ từ Thanh Hóa vào đây khai hoang lập làng và đã mang theo nghề dệt chiếu để khởi xướng lập nghiệp nơi đất khách quê người. Về sau dân làng nghề suy tôn làm vị Tổ nghề. Tuy chưa xác định cụ thể nhưng ta có thể đoán định làng nghề dệt chiếu Chương Hòa được hình thành cách đây trên dưới 300 năm. Trước kia, những người thợ dệt chiếu ở Hoài Châu đã sử dụng gạch nung, phẩm màu cùng chất kết dính bồ lời mà nhuộm cói để dệt chiếu bông, dùng khung dệt mà lúc đầu khung rất thô sơ, mẫu mã cũng đơn giản. Dần dần tích lũy kinh nghiệm nâng cao tay nghề, các nghệ nhân cải tiến khung dệt ngày càng tinh vi hơn, mẫu mã được sáng tạo nhiều và phong phú hơn. |
Tin liên quan
![Bình Định: Triển khai hiệu quả đề án khuyến công](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/23/3120240717233658.jpg?rt=20240718233608?240719095154)
Bình Định: Triển khai hiệu quả đề án khuyến công
09:51 | 19/07/2024 Khuyến công
![Bình Định nghiệm thu đề án khuyến công Hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị cho đơn vị sản xuất bàn ghế](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/16/21-1-120240703160612.jpg?rt=20240704153707?240705091050)
Bình Định nghiệm thu đề án khuyến công Hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị cho đơn vị sản xuất bàn ghế
09:10 | 05/07/2024 Khuyến công
![Bình Định: Công nhận 60 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/18/12/5720240618120832.jpg?rt=20240618131726?240619092908)
Bình Định: Công nhận 60 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu
09:29 | 19/06/2024 Khuyến công
Tin mới hơn
![An Giang: Nỗ lực bảo tồn làng nghề truyền thống](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/23/09/2220240723093333.jpg?rt=20240723093335?240723101632)
An Giang: Nỗ lực bảo tồn làng nghề truyền thống
10:16 | 23/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Thái Nguyên tham dự hội chợ ẩm thực " món ngon từ biển" và sản phẩm OCOP làng nghề tỉnh Bình Định.](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/16/z5645466625025-12c5ba1a4642045ddb3c5490a3dbdaad20240718161134.jpg?rt=20240718161136?240723092521)
Thái Nguyên tham dự hội chợ ẩm thực " món ngon từ biển" và sản phẩm OCOP làng nghề tỉnh Bình Định.
09:17 | 19/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Độc đáo làng nghề làm miến khô tại phố Núi - Buôn Mê Thuột](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/23/2120240717233641.jpg?rt=20240718000719?240718092237)
Độc đáo làng nghề làm miến khô tại phố Núi - Buôn Mê Thuột
09:22 | 18/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Quảng Nam: Tôn vinh Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia nghề đan võng ngô đồng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/10/anh-bai-chinh120240717105849.jpg?rt=20240717105854?240717110324)
Quảng Nam: Tôn vinh Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia nghề đan võng ngô đồng
11:02 | 17/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Làng nghề làm trống Bắc Thai trăm năm tuổi](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/11/420240716114317.jpg?240716022223)
Làng nghề làm trống Bắc Thai trăm năm tuổi
14:22 | 16/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Làng nghề truyền thống Minh Khánh - Đỏ lửa làng rèn trăm năm](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/15/14/1020240715145221.jpg?240716095325)
Làng nghề truyền thống Minh Khánh - Đỏ lửa làng rèn trăm năm
09:53 | 16/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
![Công nghệ nâng tầm mây tre đan Vân Sơn](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/11/1920240711111513.jpg?rt=20240711114705?240712093515)
Công nghệ nâng tầm mây tre đan Vân Sơn
09:35 | 12/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Nghệ nhân bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa người Hrê](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/11/4120240711111431.jpg?rt=20240711115107?240712093404)
Nghệ nhân bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa người Hrê
09:34 | 12/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Bình Định: Làng nghề trồng hoa Bình Lâm và hành trình công nhận làng nghề truyền thống](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/11/6020240711111400.jpg?rt=20240711114040?240711022545)
Bình Định: Làng nghề trồng hoa Bình Lâm và hành trình công nhận làng nghề truyền thống
14:25 | 11/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Huyện Ba Vì (Hà Nội): Xã Minh Châu xây dựng nông thôn mới nâng cao](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/11/5420240711111411.jpg?rt=20240711120026?240712103341)
Huyện Ba Vì (Hà Nội): Xã Minh Châu xây dựng nông thôn mới nâng cao
14:25 | 11/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Có chính sách thông thoáng hỗ trợ làng nghề Hà Nội phát triển](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/10/13/1520240710131733.jpg?rt=20240710132009?240710020417)
Có chính sách thông thoáng hỗ trợ làng nghề Hà Nội phát triển
14:04 | 10/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Người đam mê với điêu khắc gốm](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/10/10/phuong120240710104200.jpg?rt=20240710104234?240710104255)
Người đam mê với điêu khắc gốm
10:42 | 10/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Luật Thủ đô (sửa đổi): Thúc đẩy gìn giữ, bảo tồn và phát triển làng nghề](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/09/09/320240709090649.jpg?rt=20240709090650?240709093139)
Luật Thủ đô (sửa đổi): Thúc đẩy gìn giữ, bảo tồn và phát triển làng nghề
09:31 | 09/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Ẩm thực cá ngừ đại dương và OCOP, Làng nghề được tôn vinh tại Lễ hội tinh hoa đất biển Bình Định năm 2024](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/08/11/h420240708110512.jpg?rt=20240708110539?240708110909)
Ẩm thực cá ngừ đại dương và OCOP, Làng nghề được tôn vinh tại Lễ hội tinh hoa đất biển Bình Định năm 2024
11:09 | 08/07/2024 OCOP
![Nghệ nhân nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới cho làng nghề đúc truyền thống](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/16/10-120240703160700.jpg?rt=20240704000805?240705091142)
Nghệ nhân nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới cho làng nghề đúc truyền thống
09:11 | 05/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Làng nghề “làm nhà” cho chim cảnh](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/16/820240703160711.jpg?rt=20240703235837?240704112606)
Làng nghề “làm nhà” cho chim cảnh
11:26 | 04/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Tương làng Bợ - Sản phẩm OCOP 4 sao nức tiếng gần xa](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/16/22-120240703160609.jpg?rt=20240704000331?240704112830)
Tương làng Bợ - Sản phẩm OCOP 4 sao nức tiếng gần xa
08:44 | 04/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Bình Định: Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/04/00/18-1-120240704001648.jpg?240704084328)
Bình Định: Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1
08:43 | 04/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Phụ nữ Thủ đô: Bảo tồn và phát huy giá trị sản phẩm nghề truyền thống](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/072024/01/15/che-sen-jtql20240701151755.1618350.jpg?rt=20240701151931?240701031954)
Phụ nữ Thủ đô: Bảo tồn và phát huy giá trị sản phẩm nghề truyền thống
15:19 | 01/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Khai mạc kỳ họp thứ mười bảy HĐND thành phố Hà Nội khóa XVI](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/072024/01/15/hop-820240701150903.7104210.jpg?rt=20240701151132?240701031206)
Khai mạc kỳ họp thứ mười bảy HĐND thành phố Hà Nội khóa XVI
15:12 | 01/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Phú Yên: Khảo sát hoạt động làng nghề bánh tráng Long Bình phục vụ phát triển du lịch cộng đồng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/01/12/1120240701121541.jpg?rt=20240701121543?240701024044)
Phú Yên: Khảo sát hoạt động làng nghề bánh tráng Long Bình phục vụ phát triển du lịch cộng đồng
14:40 | 01/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![qc-vinamilk-100-thanh-trung](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/012024/22/13/8-300x25020240122135907.jpg?rt=20240122135908)
![TỔNG THUẬT: LỄ TRUY ĐIỆU VÀ LỄ AN TÁNG TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/072024/26/15/thumbnail/img7243-1721864281096275832949-20-0-621-962-crop-172186456336340879560920240726151716.0157400.jpg?rt=20240726152643?240726032828)
TỔNG THUẬT: LỄ TRUY ĐIỆU VÀ LỄ AN TÁNG TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG
15:27 Tin tức
![Huyện Bình Liêu (Quảng Ninh): Ứng dụng công nghệ số trong xây dựng Nông thôn mới](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/23/thumbnail/3520240717233703.jpg?rt=20240718234710?240726031633)
Huyện Bình Liêu (Quảng Ninh): Ứng dụng công nghệ số trong xây dựng Nông thôn mới
15:16 Nông thôn mới
![Nghề đan võng ngô đồng đón nhận danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/thumbnail/22-120240725092304.jpg?rt=20240725092952?240726031548)
Nghề đan võng ngô đồng đón nhận danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia
15:15 Tin tức
![Quản lý và giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/thumbnail/3820240725092247.jpg?rt=20240725094126?240726031454)
Quản lý và giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề
15:14 Nghiên cứu trao đổi
![Khuyến công Hà Nam: Hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn thiết bị tiên tiến vào sản xuất](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/thumbnail/1620240725092314.jpg?rt=20240725130026?240726031417)
Khuyến công Hà Nam: Hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn thiết bị tiên tiến vào sản xuất
15:14 Khuyến công
![qc-vinamilk-dinh-duong-vang](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/012024/22/14/6-300x50020240122140218.jpg?rt=20240122140220)
![ct-tnhh-pt-xuan-thanh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/ct-tnhh-pt-xuan-thanh20240618120024.png?rt=20240618120024)
![ctcp-xd-tan-loc](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/11/ctcp-xd-tan-loc20240618115958.png?rt=20240618115958)
![nong-nghiep-xanh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/11/nong-nghiep-xanh20240618114304.png?rt=20240618114304)
![minh-hieu](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/minh-hieu20240618120332.png?rt=20240618120338)
![nhu-thanh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/nhu-thanh20240618120332.png?rt=20240618120437)
![an-phat](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/an-phat20240618120333.png?rt=20240618120501)
![thanh-chau](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/thanh-chau20240618120335.png?rt=20240618120525)
![thuan-duc](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/thuan-duc20240618120336.png?rt=20240618120545)
![ha-tinh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/ha-tinh20240618120337.png?rt=20240618120604)
![binh-dinh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/binh-dinh20240618120337.png?rt=20240618120617)