Hà Nội: 16°C Hà Nội
Đà Nẵng: 20°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 26°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 19°C Thừa Thiên Huế

Giữ mãi với tình yêu nghề đan

LNV - Về Cà Mau, hỏi “miệt Cái Tàu” thì chắc hẳn ai cũng biết đến bởi nơi đây không chỉ nổi tiếng với phong cảnh thiên nhiên trù phú, đặc sản mật ong rừng tràm U Minh mà còn là quê hương của nghề đan lát truyền thống. Nghề đan lát của người dân sống dọc hai bên bờ sông Cái Tàu (U Minh) được hình thành từ xa xưa và lưu truyền qua nhiều thế hệ. Ngày nay, mặc dù nghề đan lát không còn sôi động như trước, song vẫn còn nhiều gia đình tha thiết với nghề để mưu sinh hoặc bởi trong lòng vẫn âm ỉ một tình yêu với nghề đan lát.
THU NHẬP TỈ LỆ NGHỊCH VỚI CÔNG SỨC

Theo sông Cái Tàu (hướng về thị trấn U Minh) đến xã Nguyễn Phích, rẽ vào những con rạch với cái tên mộc mạc như Rạch Giồng Ông, Rạch Sộp, Rạch Chệt, Rạch Tắc,… có thể nghe được tiếng chẻ tre, chẻ trúc, tiếng dọng nan, tiếng nan chạm vào nhau tí tách… làm thành âm thanh lao động rộn ràng của những xóm xa xôi chuyên làm nghề đan lát.

Người địa phương giới thiệu chúng tôi đến Rạch Chệt - một trong những xóm ven sông Cái Tàu hiện vẫn còn nhiều gia đình sống bằng nghề đan lát, có gia đình lưu truyền nghề này qua nhiều thế hệ. Hơn 40 hộ dân ở Rạch Chệt đã có hơn một nửa sống bằng nghề đan lát truyền thống. Chị Phạm Thu Chung (53 tuổi, ngụ tại Rạch Chệt) cho hay: “Bây giờ người ta sống nhiều nghề khác nhau, ít ai theo nghề đan lát vì nó khá cực mà thu nhập không được bao nhiêu. Tuy vậy, nhiều gia đình ở đây hai, ba đời sống bằng nghề đan lát. Gia đình tôi cũng vậy”.


Nghề đan ở Cái Tàu


Tùy vào nhu cầu sử dụng mà sản phẩm đan lát cũng có sự khác nhau như: thúng, rổ, nia, xịa, xề, rá,… Để thành phẩm, người lao động phải trải qua những công đoạn khác nhau mà công đoạn nào cũng cần sự công phu, tỉ mỉ. Từ cây trúc, cây tre, người lao động phải cắt khúc, chẻ nan, lách nan, vót nan, gầy mê, đan, đát, lận vành và cuối cùng là nứt bằng dây nilon để vành tre được dính chặt vào mê. Nếu tính ra chắc khoảng 9, 10 công đoạn. Mỗi tháng, một hộ gia đình có thể sản xuất dao động 50 - 60 cái thúng, 150 - 200 cái rổ. Thúng và rổ là hai sản phẩm chính, còn nia, xịa, xề, rá khi được đặt hàng người lao động mới sản xuất, thường số lượng sản xuất ít hơn so với thúng, rổ.

Công phu, vất vả như thế, song đồ nan thành phẩm ngày càng rớt giá. Chị Võ Hồng Phỉ (44 tuổi, ngụ tại Rạch Chệt) chia sẻ: “Mỗi cái rổ bán ra chỉ được 7.000 - 10.000 đồng, đó là loại đồ hàng. Còn đồ đặt để đem đi triển lãm, làm quà tặng thì được hơn 15.000 đồng/ cái. Làm đồ hàng nhanh hơn đồ đặt vì nó không cần sự trau chuốt kỹ lưỡng, chỉ cần chắc chắn. Còn đồ đặt phải trau chuốt từng sợi nan cho bóng mượt, cho đều, mang tính thẩm mỹ, có khi mỗi tháng chỉ làm ra 40 - 50 cái là cùng”. Với giá thành 7.000 - 10.000 đồng/ cái rổ, 25.000 - 30.000/ cái thúng, mỗi tháng thu nhập bình quân của một gia đình chỉ khoảng 2 - 4 triệu đồng. Mặc dù vật liệu (chủ yếu là cây trúc, tre) khá rẻ, nhưng số tiền thu lại đó thật sự ít ỏi, tỉ lệ nghịch với công sức người lao động bỏ ra.


“GIỮ NGHỀ VÌ TÌNH YÊU…”

Ngày nay, khi những sản phẩm bằng nhựa, inox, nhôm… lên ngôi, đồ nan không còn giữ vị trí độc tôn như mười năm về trước. Những chuyến ghe chở đồ nan đi bán ở các tỉnh khác bắt đầu thưa thớt dần, nhiều người cũng bỏ nghề đan lát để làm công việc khác vì đồ nan ế ẩm, thu nhập ít ỏi. Thế nhưng, ở Rạch Chệt và những con rạch lân cận khác như Rạch Sộp, Rạch Tắc… bên dòng sông Cái Tàu vẫn còn văng vẳng tiếng chẻ trúc, dọng nan.

Gặp chị Trần Ngọc Bích (40 tuổi, ngụ tại Rạch Chệt) đang ngồi vót nan dưới bóng mát của căn chòi tạm dựng bên bờ sông, chúng tôi hỏi động lực nào để chị giữ lấy nghề đan lát trong khi chị vẫn còn nhiều sự lựa chọn khác. Nở nụ cười tươi rói, chị Bích tâm sự: “Mẹ dạy chị em tôi đan rổ từ hồi tôi còn nhỏ xíu, khi tôi lấy chồng, chồng tôi làm vuông tôm, thu nhập cũng kha khá, nhưng tôi vẫn theo nghề đan lát. Ở xứ này, chúng tôi giữ nghề vì tình yêu là chính. Nghề truyền thống mà, bỏ sao được”.


Chị Võ Hồng Phỉ (44 tuổi) theo chồng về Rạch Chệt đã hơn 20 năm, thử qua nhiều nghề mưu sinh, cuối cùng chị Phỉ cũng chọn nghề đan lát. Không quá khó để học cách đan lát cái thúng, cái rổ, chỉ cần chú tâm, chịu khó và nhớ kỹ từng đường luồng nan. Nhờ tích góp từ tiền đan lát nhiều năm cùng với mấy vụ tôm trúng mùa, vợ chồng chị cũng đã cất được nhà, tuy không quá khang trang nhưng chắc chắn. Căn nhà từ lâu là ước mơ của vợ chồng chị. Gia đình ông Phạm Sơn Hà (74 tuổi, ngụ tại Rạch Chệt) dù chật vật vẫn nỗ lực giữ nghề truyền thống. Con ông Hà người nào cũng biết đan rổ, đan thúng, có người nhờ chăm chỉ đan lát mà nuôi được con cho đến khi vào đại học. Những người lao động nơi đây đã giữ gìn nghề đan lát bằng tình yêu và niềm tri ân sâu sắc. Nghề đan lát tuy khó làm giàu nhưng vẫn đảm bảo cuộc sống của họ.

Du lịch Cà Mau ngày càng phát triển, du khách đến với “thành phố cực Nam” thường theo sông Cái Tàu về U Minh để thưởng thức những đặc sản nổi tiếng như dâu da, mật ong rừng tràm,… và thâm nhập vào những xóm đan đát sót lại. Thúng, rổ, rá được quan tâm với tư cách là đồ thủ công mỹ nghệ tạo thành từ đôi bàn tay khéo của những người yêu và khát khao giữ gìn nghề truyền thống. Những sản phẩm đan lát ngày một được nâng giá, cuộc sống người dân ngày càng ấm no hơn. Trong những dịp Hội chợ Du lịch ở Cà Mau và nhiều tỉnh, thành phố khác, sản phẩm đan lát Cái Tàu được trưng bày trang trọng, được giới thiệu đến bạn bè trong nước và quốc tế. Đó chẳng những là niềm tự hào của người Cà Mau nói chung, “miệt Cái Tàu” nói riêng mà còn góp phần thúc đẩy du lịch Cà Mau phát triển.

Một sự thật đáng buồn là nhiều người không còn thiết tha với nghề đan lát truyền thống. Nói đúng hơn, nghề đan lát đang đứng trước nguy cơ mai một. Với tình yêu dành cho những giá trị truyền thống, chúng tôi hy vọng rằng nghề đan lát sẽ có điều kiện phát triển, thương hiệu “Đồ nan Cái Tàu” được lan xa và chất lượng cuộc sống của người lao động được nâng cao hơn.

Hoàng Khánh Duy

Tin liên quan

Tin mới hơn

Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên

Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên

LNV - Ngày 20/12/2024, tại Hà Nội, Tạp chí Làng nghề Việt Nam – Cơ quan của Trung ương Hiệp Hội Làng nghề Việt Nam tổ chức kỉ niệm 13 năm Ngày xuất bản số báo đầu tiên (22/12/2011 – 22/12/2024). Tổng kết công tác năm 2024 – Triển khai công tác năm 2025.
Làng nghề làm than đước Năm Căn Trăm năm giữa rừng đước bạt ngàn

Làng nghề làm than đước Năm Căn Trăm năm giữa rừng đước bạt ngàn

LNV - Năm Căn, vùng đất tận cùng của Tổ quốc, không chỉ nổi tiếng với những cánh rừng ngập mặn xanh mướt mà còn được biết đến với nghề làm than đước. Nghề thủ công này đã gắn liền với cuộc sống của người dân địa phương, góp phần tạo nên một nét đẹp riêng biệt của vùng đất này.
Làng nghề đan lưới Vân Trình Di sản văn hoá bền vững

Làng nghề đan lưới Vân Trình Di sản văn hoá bền vững

LNV - Làng nghề đan lưới Vân Trình, với hơn 500 năm lịch sử, không chỉ là nguồn sinh kế bền vững cho hơn 800 lao động mà còn là niềm tự hào văn hóa, gắn liền với linh hồn và bản sắc của người dân Thừa Thiên Huế.
Phường Quảng An, quận Tây Hồ đón nhận 2 danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội

Phường Quảng An, quận Tây Hồ đón nhận 2 danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội

LNV - UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 6275/QĐ-UBND về công nhận danh hiệu “Nghề truyền thống, Làng nghề truyền thống” Hà Nội.
Nghề trồng nấm ở An Giang

Nghề trồng nấm ở An Giang

LNV - Những năm gần đây, thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi ở tỉnh An Giang, các mô hình sản xuất hữu cơ, tuần hoàn được đẩy mạnh, trong đó có mô hình trồng nấm vừa tận dụng nguồn rơm sau thu hoạch không phải đốt gây ô nhiễm môi trường khói bụi, vừa phù hợp với nông hộ có ít đất sản xuất mang lại thu nhập cao cho người nông dân, giải quyết việc làm cho người nghèo.
Quảng Ngãi: Nghề làm muối Sa Huỳnh được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Quảng Ngãi: Nghề làm muối Sa Huỳnh được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

LNV - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành Quyết định số 3983 công nhận Nghề thủ công truyền thống nghề làm muối Sa Huỳnh thuộc phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Tin khác

Hằng Khoa - nơi dòng tranh độc đáo hội ngộ nghệ thuật thêu tay và hội họa

Hằng Khoa - nơi dòng tranh độc đáo hội ngộ nghệ thuật thêu tay và hội họa

LNV - Nghề thêu truyền thống có mặt ở nhiều nơi, nhưng để đạt đến mức độ tinh xảo, điêu luyện, không thể không nhắc đến làng nghề thêu ở Mỹ Đức (Hà Nội) – nơi được coi là ‘cái nôi’ của nghệ thuật thêu. Với sự kết hợp độc đáo giữa hội hoạ và thêu, nghệ nhân Nguyễn Thị Hằng, cùng chồng là một hoạ sĩ, đã sáng tạo ra một phương pháp thêu mới lạ. Để có được thành công này, bà đã trải qua hàng năm trời nghiên cứu, cải tiến, và không ngần ngại từ bỏ hàng trăm bức tranh thêu tay tỉ mỉ.
Cu Đơ Ông Bà Thư Viện - Mật ngọt gừng cay thấm đượm tấm lòng người dân xứ Nghệ

Cu Đơ Ông Bà Thư Viện - Mật ngọt gừng cay thấm đượm tấm lòng người dân xứ Nghệ

LNV - Từ những hạt lạc tròn mẩy, mật mía ngọt ngào, gừng tươi cay nồng, những người nghệ nhân đã khéo léo đem nấu và kết hợp cùng bánh đa tạo nên món Cu đơ Ông bà Thư Viện thơm ngon nức tiếng – xứng tầm là đặc sản xứ Nghệ.
Đan quyện tinh hoa và sáng tạo

Đan quyện tinh hoa và sáng tạo

LNV - Hà Nội đang từng bước nâng tầm sản phẩm thủ công, kết hợp hài hòa giữa tinh hoa văn hóa truyền thống và sáng tạo hiện đại
Bình Định: Làng nghề trồng mai tất bật chuẩn bị vụ Tết

Bình Định: Làng nghề trồng mai tất bật chuẩn bị vụ Tết

LNV - Thời gian này, các Làng nghề trồng mai cảnh ở thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định đang tất bật cho việc chăm sóc mai cảnh để giữ lá xanh tốt chờ đến ngày lặt lá. Bởi, cuối tháng 11 âm lịch là thời điểm cây mai cảnh bắt đầu bước vào giai đoạn lặt lá để chuẩn bị đơm hoa đón Tết chào Xuân mới Ất Tỵ năm 2025.
Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024

Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024

LNV - Sáng ngày 8/12, tại Hải Phòng, UBTƯ MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024.
Làng nghề hối hả vào vụ sản xuất phục vụ Tết

Làng nghề hối hả vào vụ sản xuất phục vụ Tết

LNV - Khoảng 2 tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025. Thời điểm này, các làng nghề trong tỉnh có sản phẩm đặc trưng phục vụ Tết như: Hàng thủ công mỹ nghệ, làm hương, trồng hoa, cây cảnh, chế biến nông sản… trở nên nhộn nhịp. Các cơ sở sản xuất, nhà vườn hối hả chạy đua với thời gian để cung ứng những sản phẩm có chất lượng, phục vụ nhu cầu tiêu dùng của thị trường.
Nghề làm người tuyết bằng xốp trên phố cổ Hà Nội

Nghề làm người tuyết bằng xốp trên phố cổ Hà Nội

LNV - Còn vài chục ngày nữa là tới lễ Giáng sinh, thời điểm này, phố hàng Mã đã lung linh màu sắc của ngày Noel. Bên cạnh cây thông, vòng nguyệt quế, trái châu... một món đồ được nhiều người săn đón là mô hình người tuyết xốp.
Hà Nội: Làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân

Hà Nội: Làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân

LNV - Xã Hồng Vân thuộc huyện Thường Tín từ lâu được biết đến là làng nghề sinh vật cảnh vô cùng độc đáo. Tại vùng quê trù phú này, mỗi cây cảnh đều là một tác phẩm nghệ thuật mang trong mình hơi thở của thiên nhiên và dấu ấn sáng tạo của các nghệ nhân.
Làng miến truyền thống Bình Lư hối hả vào vụ Tết

Làng miến truyền thống Bình Lư hối hả vào vụ Tết

LNV - Gần hai tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, các cơ sở sản xuất miến của làng nghề truyền thống xã Bình Lư (huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu) lại hối hả vào vụ mới, chuẩn bị hàng Tết đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng.
Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường – Phát triển nền kinh tế xanh bền vững, tôn vinh làng nghề và sản phẩm Ocop

Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường – Phát triển nền kinh tế xanh bền vững, tôn vinh làng nghề và sản phẩm Ocop

LNV - Ngày 2/12/2024, tại Nhà khách Chính phủ, Viện Nghiên cứu Phát triển Doanh nhân Việt Nam -Asean (EDRI) đã trang trọng công bố “Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường”, một chương trình mang tầm Quốc gia dân tộc nhằm đoàn kết, phát triển doanh nhân các dòng họ Việt Nam và mục tiêu xây dựng nền kinh tế xanh bền vững đưa Việt Nam vươn tầm thế giới.
Sản phẩm OCOP, làng nghề Hà Nội vươn tầm thế giới

Sản phẩm OCOP, làng nghề Hà Nội vươn tầm thế giới

LNV - Năm 2024, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội tiếp tục tham dự cùng Trung tâm Xúc tiến Thương mại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Không gian trưng bày, quảng bá sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ, nông sản thực phẩm Việt Nam gồm 16 doanh nghiệp của Hà Nội và các tỉnh thành Việt Nam tại Hội chợ Thủ công mỹ nghệ quốc tế Artigiano lần thứ 28 diễn ra tại Trung tâm triển lãm ở thành phố Milan, Italia.
"Giữ lửa" nghề tại làng hương xạ truyền thống gần 300 năm ở Hưng Yên

"Giữ lửa" nghề tại làng hương xạ truyền thống gần 300 năm ở Hưng Yên

LNV - Với gần 300 năm làm nghề, làng hương thôn Cao, xã Bảo Khê (Hưng Yên) được ví như cái nôi của nghề làm hương Việt Nam; những ngày cuối tháng 11.2024, trong tiết trời se lạnh, chúng tôi tìm về nơi đây và được chứng kiến bà con đang khẩn trương làm những mẻ hương để kịp cung ứng hàng cho thị trường dịp cuối năm.
Rèn Đa Sỹ - Top 10 thương hiệu quốc gia

Rèn Đa Sỹ - Top 10 thương hiệu quốc gia

LNV - Làng rèn Đa Sỹ (phường Kiến Hưng, Q.Hà Đông, Hà Nội) nổi tiếng cả nước với sản phẩm dao, kéo và đã xuất khẩu đi các nước lân cận. Ngày nay, người thợ rèn Đa Sỹ vẫn cần mẫn làm nghề và giữ nghề như giữ một nét văn hóa truyền thống đáng quý.
Làng hương trăm năm tuổi Quảng Phú Cầu nhộn nhịp những ngày cận Tết rực rỡ sắc Xuân

Làng hương trăm năm tuổi Quảng Phú Cầu nhộn nhịp những ngày cận Tết rực rỡ sắc Xuân

Trải qua nhiều thăng trầm của thời cuộc, làng hương Quảng Phú Cầu, huyện Ứng Hòa (TP. Hà Nội) vẫn chứng tỏ được sức sống bền bỉ mang đậm nét văn hóa của miền quê Bắc Bộ.
Đã có 144 cơ sở tự nguyện phá dỡ lò đốt, lò tái chế kim loại tại Mẫn Xá

Đã có 144 cơ sở tự nguyện phá dỡ lò đốt, lò tái chế kim loại tại Mẫn Xá

LNV – Tính đến ngày 30/11, tại xã Văn Môn (huyện Yên Phong, Bắc Ninh) đã có 144 cơ sở tự nguyện phá dỡ lò đốt, lò tái chế kim loại tại thôn Mẫn Xá và Cụm công nghiệp làng nghề Mẫn Xá.
Xem thêm
qc-vinamilk-100-thanh-trung
Mới nhất Đọc nhiều
Lễ hội mua sắm nông sản, quảng bá văn hóa gắn kết du lịch tại Sóc Sơn

Lễ hội mua sắm nông sản, quảng bá văn hóa gắn kết du lịch tại Sóc Sơn

LNV - Tối 20/12, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại, Du lịch TP. Hà Nội (HPA) chủ trì, phối hợp với UBND huyện Sóc Sơn và các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức Lễ hội mua sắm năm 2024, với chủ đề Lễ hội mua sắm nông sản, quảng bá văn hóa gắn kết du lịc
Khai mạc chương trình Kết nối sản phẩm OCOP thường kỳ tại TP. HCM

Khai mạc chương trình Kết nối sản phẩm OCOP thường kỳ tại TP. HCM

OVN - Sáng ngày 20/12, tại trụ sở Văn phòng Liên cơ quan Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã diễn ra lễ khai mạc chương trình “Kết nối sản phẩm OCOP thường kỳ tại TP. HCM” với chủ đề “Lễ Hội Nông Sản”.
Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên

Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên

LNV - Ngày 20/12/2024, tại Hà Nội, Tạp chí Làng nghề Việt Nam – Cơ quan của Trung ương Hiệp Hội Làng nghề Việt Nam tổ chức kỉ niệm 13 năm Ngày xuất bản số báo đầu tiên (22/12/2011 – 22/12/2024). Tổng kết công tác năm 2024 – Triển khai công tác năm 2025.
Hoài Đức (Hà Nội): La Phù nâng cấp hạ tầng đáp ứng kịp thời phát triển kinh tế

Hoài Đức (Hà Nội): La Phù nâng cấp hạ tầng đáp ứng kịp thời phát triển kinh tế

LNV - La Phù ngày nay, làng nghề dệt kim đã mai một. Thay vào đó, dịch vụ thương mại đang phát triển và đóng góp đáng kể vào xây dựng địa phương. La Phù có thu nhập bình quân đầu người cao nhất huyện Hoài Đức với 105 triệu đồng/người/năm. Do vậy, La Phù c
Nông nghiệp xanh gắn với bảo vệ môi trường ở Đồng bằng sông Cửu Long

Nông nghiệp xanh gắn với bảo vệ môi trường ở Đồng bằng sông Cửu Long

LNV - Nông nghiệp xanh là định hướng phát triển bền vững của vùng Đồng bằng sông Cửu Long khi giúp nâng cao chất lượng, bảo vệ môi trường, đồng thời tạo sinh kế ổn định cho người dân. Để làm được điều này, chuyên gia cho rằng việc bảo vệ môi trường phải được tích hợp chặt chẽ với các chương trình nâng cao chuỗi giá trị.
qc-vinamilk-dinh-duong-vang
ct-tnhh-pt-xuan-thanh
ctcp-xd-tan-loc
nong-nghiep-xanh
minh-hieu
nhu-thanh
an-phat
thanh-chau
thuan-duc
ha-tinh
binh-dinh
Giao diện di động