Hà Nội: 19°C Hà Nội
Đà Nẵng: 20°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 27°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 20°C Thừa Thiên Huế

Độc đáo ''cây đàn tình'' của người Gié - Triêng ở Tây Nguyên

LNV - M’bin puil còn được ví như “Cây đàn tình”, là một nhạc cụ độc đáo trong 14 nhạc cụ của dân tộc Gié – Triêng ở Tây Nguyên. Đặc biệt, đàn còn là một nhạc cụ quan trọng và không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Gié- Triêng.


Nghệ nhân A Broh vẽ (A-Pẹ) dân tộc Gié Triêng đang chế tác đàn Pin puil.


Cùng với khèn bè, M’bin puil là nhạc cụ mà bất cứ người con trai Gié - Triêng nào đến tuổi trưởng thành đều phải biết sử dụng thuần thục để gửi gắm tâm tư tình cảm mong làm lay động và chinh phục được người con gái mà mình yêu thương để được chọn làm chồng.

M’bin puil có hình dáng và cấu trúc các bộ phận gần giống với đàn Ghi - ta và đàn Măng- đô - lin nhưng được chế tác với kỹ thuật thủ công một cách tỉ mỹ và công phu hơn nhiều. Hộp cộng hưởng của đàn (tiếng Gié - Triêng gọi là pok) được tạo tác từ một khúc cây khoét rỗng hình ovan trên đó có hai lỗ nhỏ, có phần nắp (ka - độp) được gắn bằng sáp ong rừng; cần đàn (gok), khóa điều chỉnh âm (loong kieng); dây đàn (che); phím đàn (too), lược đàn (lang - căng)... đặc biệt ở đầu đàn, phía trên khóa chỉnh âm có khắc tạc, tạo hình cô gái trong tư thế đang đứng với trang phục truyền thống của người Triêng rất sinh động. Để chế tác được M’bin puil (pin - puil) đòi hỏi nghệ nhân phải có tay nghề cao, tính cẩn thận, tỉ mỉ và bàn tay khéo léo để tạo tác từng chi tiết. Ngoài ra, họ cần phải có đôi tai thính, khiếu cảm nhận âm thanh tinh tế thì mới tạo ra những M’bin puil có chất lượng âm thanh tốt, đạt chuẩn. Nguyên liệu để làm đàn M’bin puil cũng phải được chọn lựa khá kỹ càng. Gỗ được chọn để làm đàn phải là thân cây hamal (ha-ma-lờ) hoặc cây sưa để cho âm thanh tốt. Dây đàn là sợi xơ lấy từ thân cây đùng đình ở độ tuổi vừa cho quả (không già quá và cũng không non) để đạt được độ bền, dẻo, đàn hồi phát ra âm thanh trầm, bổng đúng với tính chất của Pin puil. Ngoài ra, còn có sáp ong rừng để gắn kết các bộ phận cần thiết với nhau.

Theo lời nghệ nhân ưu tú A Broh vẽ (A-Pẹ) ở làng Đắc Răng, xã Đắc Dục, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum thì việc tạo tác hình cô gái không chỉ là trang trí, mà với người Triêng còn có ý nghĩa là biểu tượng riêng để phân biệt đây là cây đàn dùng để thể hiện tình yêu, chinh phục trái tim người mình yêu của các chàng trai. Nó được sử dụng trong ngữ cảnh nhất định: đó là vào những buổi tối, người con trai Gié - Triêng khi đến tuổi trưởng thành thường ôm đàn ngồi trước hiên nhà sàn của mình gảy lên những khúc tâm tình cho các cô gái trong buôn làng qua lại lắng nghe. Thông qua tiếng đàn, các cô gái sẽ tìm tới người mình thích, đồng cảm để tìm hiểu, chia sẻ nếu thấy tâm đầu ý hợp sẽ nhờ bà mối sang nhà trai mang theo một ghè rượu nhỏ và một con gà thưa chuyện. Đám hỏi thường được diễn ra trong đêm một cách gọn lẹ, kín đáo cùng với sự trao đổi, thỏa thuận đồ sính lễ mang qua cho cả nhà trai và nhà gái khi cô dâu về nhà chồng, chú rể qua nhà vợ. Đồng thời, định ngày tổ chức đám cưới ngay sau đó. Người Gié - Triêng thường chọn ngày trăng sáng đẹp để làm đám cưới nhưng chỉ trước và sau ngày rằm, tránh không chọn ngày rằm vì đó cũng là điều họ kiêng kỵ.

M’bin puil là một nhạc cụ độc đáo trong 14 nhạc cụ của dân tộc Gié - Triêng. Đặc biệt, đàn còn là một nhạc cụ quan trọng và không thể thiếu trong đời sống tinh thần của họ. Nó chỉ được người Triêng sử dụng khi người con trai, con gái tìm hiểu, tỏ tình với nhau khi đã đến tuổi trưởng thành và trong sinh hoạt vui chơi giữa các cặp vợ chồng khi đã về cùng chung sống dưới một mái nhà.

Đoàn Bích Ngọ

Tin liên quan

Tin mới hơn

Bài viết đầy cảm xúc của Bộ trưởng Lê Minh Hoan về Làng nghề gốm Phù Lãng

Bài viết đầy cảm xúc của Bộ trưởng Lê Minh Hoan về Làng nghề gốm Phù Lãng

LNV - Hồn đất thăng hoa qua bàn tay người thợ
Phú Yên: Phục hồi và phát triển Làng nghề bánh tráng Long Bình

Phú Yên: Phục hồi và phát triển Làng nghề bánh tráng Long Bình

LNV - Làng nghề bánh tráng Long Bình, ở khu phố Long Bình, thị trấn La Hai, huyện Đồng Xuân là một trong ba làng nghề truyền thống được UBND tỉnh Phú Yên hỗ trợ về vốn đầu tư, đào tạo nghề, tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm tạo điều kiện cho làng nghề được phục hồi và phát triển.
Làng nghề đèn lồng Hội An tất bật vào vụ Tết

Làng nghề đèn lồng Hội An tất bật vào vụ Tết

LNV - Những ngày này, làng nghề đèn lồng truyền thống Hội An (Quảng Nam) đang bước vào giai đoạn nhộn nhịp nhất trong năm. Nhiều cơ sở tất bật ngày đêm sản xuất những chiếc đèn lồng để phục vụ Tết Nguyên đán 2025.
Thách thức bảo tồn nghề nón Huế

Thách thức bảo tồn nghề nón Huế

LNV - Hai câu thơ: "Ai ra xứ Huế mộng mơ / Mua về chiếc nón bài thơ làm quà" của tác giả Nguyễn Khoa Điềm là một trong những câu thơ nổi bật trong thơ ca dân tộc, phản ánh một cách tinh tế về vẻ đẹp và bản sắc văn hóa của vùng đất Huế. Những từ ngữ giản dị nhưng đầy sức gợi, "xứ Huế mộng mơ" đã khắc họa được hình ảnh của một mảnh đất yên bình, thơ mộng, nơi có những giá trị văn hóa lâu đời, đặc biệt là những làng nghề truyền thống như nghề làm nón lá.
Kết nối nghề xưa với văn hóa truyền thống

Kết nối nghề xưa với văn hóa truyền thống

LNV - Làng nghề vùng Bắc Bộ từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong di sản văn hóa dân tộc Việt Nam, gắn liền với quá trình truyền nghề qua nhiều thế hệ. Những tinh hoa từ nghề xưa không chỉ là sản phẩm thủ công mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa truyền thống, góp phần quan trọng trong sự phát triển bền vững của các làng nghề trong thời đại ngày nay.
Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên

Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên

LNV - Ngày 20/12/2024, tại Hà Nội, Tạp chí Làng nghề Việt Nam – Cơ quan của Trung ương Hiệp Hội Làng nghề Việt Nam tổ chức kỉ niệm 13 năm Ngày xuất bản số báo đầu tiên (22/12/2011 – 22/12/2024). Tổng kết công tác năm 2024 – Triển khai công tác năm 2025.

Tin khác

Làng nghề làm than đước Năm Căn Trăm năm giữa rừng đước bạt ngàn

Làng nghề làm than đước Năm Căn Trăm năm giữa rừng đước bạt ngàn

LNV - Năm Căn, vùng đất tận cùng của Tổ quốc, không chỉ nổi tiếng với những cánh rừng ngập mặn xanh mướt mà còn được biết đến với nghề làm than đước. Nghề thủ công này đã gắn liền với cuộc sống của người dân địa phương, góp phần tạo nên một nét đẹp riêng biệt của vùng đất này.
Làng nghề đan lưới Vân Trình Di sản văn hoá bền vững

Làng nghề đan lưới Vân Trình Di sản văn hoá bền vững

LNV - Làng nghề đan lưới Vân Trình, với hơn 500 năm lịch sử, không chỉ là nguồn sinh kế bền vững cho hơn 800 lao động mà còn là niềm tự hào văn hóa, gắn liền với linh hồn và bản sắc của người dân Thừa Thiên Huế.
Phường Quảng An, quận Tây Hồ đón nhận 2 danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội

Phường Quảng An, quận Tây Hồ đón nhận 2 danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội

LNV - UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 6275/QĐ-UBND về công nhận danh hiệu “Nghề truyền thống, Làng nghề truyền thống” Hà Nội.
Nghề trồng nấm ở An Giang

Nghề trồng nấm ở An Giang

LNV - Những năm gần đây, thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi ở tỉnh An Giang, các mô hình sản xuất hữu cơ, tuần hoàn được đẩy mạnh, trong đó có mô hình trồng nấm vừa tận dụng nguồn rơm sau thu hoạch không phải đốt gây ô nhiễm môi trường khói bụi, vừa phù hợp với nông hộ có ít đất sản xuất mang lại thu nhập cao cho người nông dân, giải quyết việc làm cho người nghèo.
Quảng Ngãi: Nghề làm muối Sa Huỳnh được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Quảng Ngãi: Nghề làm muối Sa Huỳnh được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

LNV - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành Quyết định số 3983 công nhận Nghề thủ công truyền thống nghề làm muối Sa Huỳnh thuộc phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Hằng Khoa - nơi dòng tranh độc đáo hội ngộ nghệ thuật thêu tay và hội họa

Hằng Khoa - nơi dòng tranh độc đáo hội ngộ nghệ thuật thêu tay và hội họa

LNV - Nghề thêu truyền thống có mặt ở nhiều nơi, nhưng để đạt đến mức độ tinh xảo, điêu luyện, không thể không nhắc đến làng nghề thêu ở Mỹ Đức (Hà Nội) – nơi được coi là ‘cái nôi’ của nghệ thuật thêu. Với sự kết hợp độc đáo giữa hội hoạ và thêu, nghệ nhân Nguyễn Thị Hằng, cùng chồng là một hoạ sĩ, đã sáng tạo ra một phương pháp thêu mới lạ. Để có được thành công này, bà đã trải qua hàng năm trời nghiên cứu, cải tiến, và không ngần ngại từ bỏ hàng trăm bức tranh thêu tay tỉ mỉ.
Cu Đơ Ông Bà Thư Viện - Mật ngọt gừng cay thấm đượm tấm lòng người dân xứ Nghệ

Cu Đơ Ông Bà Thư Viện - Mật ngọt gừng cay thấm đượm tấm lòng người dân xứ Nghệ

LNV - Từ những hạt lạc tròn mẩy, mật mía ngọt ngào, gừng tươi cay nồng, những người nghệ nhân đã khéo léo đem nấu và kết hợp cùng bánh đa tạo nên món Cu đơ Ông bà Thư Viện thơm ngon nức tiếng – xứng tầm là đặc sản xứ Nghệ.
Đan quyện tinh hoa và sáng tạo

Đan quyện tinh hoa và sáng tạo

LNV - Hà Nội đang từng bước nâng tầm sản phẩm thủ công, kết hợp hài hòa giữa tinh hoa văn hóa truyền thống và sáng tạo hiện đại
Bình Định: Làng nghề trồng mai tất bật chuẩn bị vụ Tết

Bình Định: Làng nghề trồng mai tất bật chuẩn bị vụ Tết

LNV - Thời gian này, các Làng nghề trồng mai cảnh ở thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định đang tất bật cho việc chăm sóc mai cảnh để giữ lá xanh tốt chờ đến ngày lặt lá. Bởi, cuối tháng 11 âm lịch là thời điểm cây mai cảnh bắt đầu bước vào giai đoạn lặt lá để chuẩn bị đơm hoa đón Tết chào Xuân mới Ất Tỵ năm 2025.
Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024

Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024

LNV - Sáng ngày 8/12, tại Hải Phòng, UBTƯ MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024.
Làng nghề hối hả vào vụ sản xuất phục vụ Tết

Làng nghề hối hả vào vụ sản xuất phục vụ Tết

LNV - Khoảng 2 tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025. Thời điểm này, các làng nghề trong tỉnh có sản phẩm đặc trưng phục vụ Tết như: Hàng thủ công mỹ nghệ, làm hương, trồng hoa, cây cảnh, chế biến nông sản… trở nên nhộn nhịp. Các cơ sở sản xuất, nhà vườn hối hả chạy đua với thời gian để cung ứng những sản phẩm có chất lượng, phục vụ nhu cầu tiêu dùng của thị trường.
Nghề làm người tuyết bằng xốp trên phố cổ Hà Nội

Nghề làm người tuyết bằng xốp trên phố cổ Hà Nội

LNV - Còn vài chục ngày nữa là tới lễ Giáng sinh, thời điểm này, phố hàng Mã đã lung linh màu sắc của ngày Noel. Bên cạnh cây thông, vòng nguyệt quế, trái châu... một món đồ được nhiều người săn đón là mô hình người tuyết xốp.
Hà Nội: Làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân

Hà Nội: Làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân

LNV - Xã Hồng Vân thuộc huyện Thường Tín từ lâu được biết đến là làng nghề sinh vật cảnh vô cùng độc đáo. Tại vùng quê trù phú này, mỗi cây cảnh đều là một tác phẩm nghệ thuật mang trong mình hơi thở của thiên nhiên và dấu ấn sáng tạo của các nghệ nhân.
Làng miến truyền thống Bình Lư hối hả vào vụ Tết

Làng miến truyền thống Bình Lư hối hả vào vụ Tết

LNV - Gần hai tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, các cơ sở sản xuất miến của làng nghề truyền thống xã Bình Lư (huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu) lại hối hả vào vụ mới, chuẩn bị hàng Tết đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng.
Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường – Phát triển nền kinh tế xanh bền vững, tôn vinh làng nghề và sản phẩm Ocop

Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường – Phát triển nền kinh tế xanh bền vững, tôn vinh làng nghề và sản phẩm Ocop

LNV - Ngày 2/12/2024, tại Nhà khách Chính phủ, Viện Nghiên cứu Phát triển Doanh nhân Việt Nam -Asean (EDRI) đã trang trọng công bố “Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường”, một chương trình mang tầm Quốc gia dân tộc nhằm đoàn kết, phát triển doanh nhân các dòng họ Việt Nam và mục tiêu xây dựng nền kinh tế xanh bền vững đưa Việt Nam vươn tầm thế giới.
Xem thêm
qc-vinamilk-100-thanh-trung
Mới nhất Đọc nhiều
Phát huy giá trị văn hóa Việt Nam qua lăng kính nghệ thuật thực cảnh "Việt Nam - Huyền sử diễn ca: Thăng Long - Tứ trấn"

Phát huy giá trị văn hóa Việt Nam qua lăng kính nghệ thuật thực cảnh "Việt Nam - Huyền sử diễn ca: Thăng Long - Tứ trấn"

LNV - Tối ngày 29/12, tại Khu di tích Hoàng Thành Thăng Long, Ba Đình, Hà Nội, Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ VHTTDL) chủ trì, phối hợp với Liên đoàn Xiếc Việt Nam, Nhà hát Múa rối Việt Nam, Nhà hát Chèo Việt Nam, Nhà hát Kịch Việt Nam, Nhà hát Cải lương Vi
Nguyễn Phương Trà đoạt vương miện Queen Kid international 2024

Nguyễn Phương Trà đoạt vương miện Queen Kid international 2024

LNV - Nguyễn Phương Trà, mẫu nhí 11 tuổi đến từ Thái Nguyên, vừa đăng quang ngôi vị cao nhất tại cuộc thi Queen Kid international 2024.
Thừa Thiên Huế: Phát huy tiềm năng du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới

Thừa Thiên Huế: Phát huy tiềm năng du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới

LNV - Phát triển du lịch nông thôn trên cơ sở thay đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp, sang phát triển kinh tế nông thôn với mô hình du lịch sinh thái, cộng đồng, khai thác tiềm năng và lợi thế về nông nghiệp, làng nghề đã góp phần giúp các địa phương thực hiện hiệu quả, bền vững các tiêu chí nông thôn mới.
Hà Giang: Hiệu quả kinh tế từ mô hình trồng nấm rơm trong nhà kín

Hà Giang: Hiệu quả kinh tế từ mô hình trồng nấm rơm trong nhà kín

LNV - Tại thôn Tân Tiến 1, xã Tân Tiến, huyện Hoàng Su Phì, nghề trồng nấm rơm trong nhà đang dần khẳng định vai trò quan trọng trong việc cải thiện đời sống kinh tế của người dân địa phương. Điển hình là gia đình anh Vương Văn Đơi, người đã mạnh dạn đầu tư và phát triển mô hình trồng nấm rơm trong môi trường kiểm soát, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Đà Nẵng: Tất bật làng nghề bánh khô mè vụ Tết

Đà Nẵng: Tất bật làng nghề bánh khô mè vụ Tết

LNV - Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 đang tới gần, không khí rộn ràng bao trùm các làng nghề và cơ sở sản xuất bánh khô mè truyền thống tại Đà Nẵng. Đây là thời điểm cao điểm trong năm khi các lò bánh tất bật hoạt động ngày đêm, đỏ lửa không ngừng để đáp ứng nhu cầu lớn của thị trường dịp Tết.
qc-vinamilk-dinh-duong-vang
Giao diện di động