Từ thực hiện “Tháng Công nhân”, kiến nghị về “Ngày Làng nghề Việt Nam”

Tháng Công nhân năm 2021: “Đoàn kết, sáng tạo, vượt khó, phát triển”

Theo thông báo ngày 24/2/2012 nêu trên, Ban Bí thư cơ bản nhất trí nội dung đề xuất của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức hoạt động trong "Tháng Công nhân", với mục tiêu chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân, viên chức, lao động; xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định, tiến bộ trong doanh nghiệp; Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ đảng, nâng cao trách nhiệm của chính quyền các cấp quan tâm xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp, hiện đại hoá đất nước.

Năm 2021 là năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; Kỷ niệm 135 năm ngày Quốc tế Lao động 1-5, cũng là kỷ niệm 75 năm ngày Quốc tế Lao động lần đầu tiên được tổ chức trọng thể tại Hà Nội, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam đã đề xuất chủ đề của Tháng Công nhân 2021 là “Đoàn kết, sáng tạo, vượt khó, phát triển”, chỉ đạo các cấp công đoàn tiếp tục tổ chức các hoạt động đang phát huy hiệu quả, được đông đảo đoàn viên công đoàn, công nhân, viên chức, lao động đón nhận, được các cấp ủy đảng, chính quyền, người sử dụng lao động quan tâm, ủng hộ. Đồng thời, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam tập trung thực hiện bốn hoạt động trọng tâm gồm: Chương trình “75 nghìn sáng kiến, vượt khó, phát triển”; Chương trình “Đoàn kết, sáng tạo, vượt khó, phát triển”; “Lắng nghe - Thấu hiểu - Chia sẻ” với đoàn viên, người lao động; Tổ chức các hoạt động “Cảm ơn người lao động”; Tổ chức tuyên dương đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động “Đoàn kết, sáng tạo, vượt khó, phát triển”. Mỗi chương trình, hoạt động sẽ có những điểm nhấn mang lại cảm xúc ấm áp và hạnh phúc cho đoàn viên, người lao động (Báo Nhân Dân ngày 26/3/2021).

Các chủ hộ kinh doanh/doanh nhân làng nghề nước ta cần hòa vào phong trào chung, tìm hiểu thêm các chương trình nói trên, vận dụng cụ thể vào từng làng nghề, từng cơ sở sản xuất kinh doanh, với khát vọng phát triển làng nghề lên một tầm cao mói theo Nghị quyết Đại hội XIII. Tại mỗi hộ kinh doanh/doanh nghiệp làng nghề, có thể xây dựng các chương trình cụ thể, như: Chương trình sáng tạo mẫu mã, kiểu dáng sản phẩm; Chương trình ứng dụng kinh tế số theo Công nghệ 4.0; Chương trình liên kết theo chuỗi giá trị; Chương trình nâng cao năng lực quản trị cho chủ hộ; Chương trình xúc tiến thương mại điện tử; Chương trình bồi dưỡng nghệ nhân, thợ giỏi, Chương trình nâng cao đời sống của người lao động, v.v…

Hình ảnh Chủ tịch Hồ Chủ tịch về thăm Làng Bát Tràng ngày 20/02/1959

Lấy ngày 20/02 hàng năm là “Ngày Làng nghề Việt Nam”

Ý tưởng có một ngày trong năm là “Ngày Làng nghề Việt Nam” là nguyện vọng thiết tha từ nhiều năm nay của Thường trực Hiệp hội Làng nghề Việt Nam; Bài viết xin góp một số ý kiến để hiện thực hóa nguyện vọng này, chủ yếu là xuất phát từ nhận thức về vị trí, vai trò quan trọng và có ý nghĩa sâu xa của làng nghề trong công cuộc phát triển đất nước ta.

Hiện nay, làng nghề là một bộ phận quan trọng của kinh tế nông thôn, đã tồn tại tử rất lâu trong lịch sử với sự ra đời của các nghề thủ công, các làng nghề. Cả nước ta hiện có khoảng 5.411 làng nghề với 1.864 làng nghề truyền thống. Có thể tóm tắt vị trí của làng nghề qua bốn nội dung sau đây.

Một là, làng nghề gồm phần lớn là các hộ kinh doanh do tư nhân làm chủ, thể hiện sức dân trong phát triển đất nước và đang còn rất nhiều tiềm năng. Nếu nói kinh tế nông thôn là “bệ đỡ” cho kinh tế cả nước, thì làng nghề chính là một bộ phận quan trọng của kinh tế nông thôn, trước hết là thu nhận và tạo việc làm cho người lao động.

Hai là, mỗi làng nghề truyền thống là một bảo tàng lưu giữ tinh hoa văn hóa dân tộc trong các sản phẩm thủ công, một số đã là di sản vật thể và phi vật thể quốc gia hoặc được UNESCO công nhận; Nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ được xuất khẩu tới nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Ba là, làng nghề góp phần xây dựng nông thôn mới thịnh vượng, cộng đồng dân cư gắn kết, ấm no, hạnh phúc; Tại các làng nghề truyền thống, hầu như không có tệ nạn xã hội, bảo đảm an toàn, an ninh cho làng xóm.

Bốn là, làng nghề có những sản phẩm du lịch đặc sắc, nhất là du lịch văn hóa, tâm linh, với các di tích văn hóa, lễ hội truyền thống, lịch sử các vị Tổ nghề; Là nơi khách du lịch tiếp xúc với các nghệ nhân, tìm hiểu kỹ thuật, công nghệ chế tác sản phẩm thủ công mỹ nghệ đang là xu hướng của du khách.

Về một ngày cụ thể trong năm xứng đáng để lấy là Ngày Làng nghề Việt Nam, Thường trực Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đã đề xuất ngày 20/2. Đó là vì, theo lịch sử, sáng ngày 20/2/1959, Chủ tịch Hô Chí Minh đã về thăm làng Bát Tràng. Chủ tịch đi thăm khu làng mới, vào thăm một số gia đình, thăm hỏi đời sống và công việc xây dựng nhà ở của các gia đình. Sau đó, Người đi thăm trụ sở HTX Minh Châu, thăm hỏi và tìm hiểu một số công đoạn sản xuất. Người nhắc: Sản xuất ra mặt hàng phải “nhanh, nhiều, tốt, rẻ”; muốn làm được như vậy phải có sáng kiến cải tiến kỹ thuật, mỗi người làm việc bằng hai để tăng năng suất lao động. Người nhắc nhở xã cần chú ý phát triển đường xá, giao thông, trồng cây để cải tạo môi trường. Cuối cùng, Người nhấn mạnh: “Làng Bát Tràng mới phải làm sao trở thành một trong những làng kiểu mẫu ở nước Việt Nam mới, nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa” (theo “Bát Tràng, làng nghề, làng văn”, Ban Đại diện nhân dân làng Bát Tràng, tr. 478, Nxb Hà Nội, 2013).

Như vậy, lấy ngày 20/2 hàng năm là Ngày Làng nghề Việt Nam sẽ có ý nghĩa và tác dụng về nhiều mặt: (i) khẳng định tầm nhìn của Hồ Chủ tịch đối với nghề gốm sứ - nghề thủ công truyền thống của dân tộc, vì chỉ duy nhất Làng nghề Bát Tràng được Người về thăm; (ii) tăng thêm niềm tự hào của cộng đồng làng nghề, thúc đẩy các làng nghề phát huy tiềm năng vươn lên xứng đáng với vinh dự được Bác quan tâm; (iii) thúc đẩy làng nghề học tập và làm theo những điều Bác nhắc đến như: Tăng năng suất lao động, bảo vệ môi trường, xây dựng làng nghề kiểu mẫu, v.v…(iv) cuối cùng là để nâng cao thêm nhận thức của xã hội về vị trí của làng nghề trong bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc, đồng thời nhắc nhở xã hội quan tâm trợ giúp làng nghề phát triển bền vững.

Trên đây là một số ý kiến để cụ thể hóa ý tưởng của Thường trực Hiệp hội Làng nghề Việt Nam về vấn đề này, rất mong Hiệp hội xúc tiến các thủ tục để kiến nghị “Ngày Làng nghề Việt Nam 20/2” sớm trở thành hiện thực, đáp ứng lòng mong mỏi của cộng đồng làng nghề nước ta.

CGCC Vũ Quốc Tuấn
Chủ tịch Hội đồng Tư vấn – Hiệp hội Làng nghề Việt Nam