Làng nghề - Nhìn lại và đi tới…
Nhìn ở góc độ lợi thế của 7 vùng sinh thái, sản vật phong phú của nông nghiệp, nông thôn, tinh thần vượt khó và khéo tay hay làm của người dân, thì kết quả như trên chưa xứng tầm với tiềm năng, lợi thế phát triển, sự mong đợi trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn và hội nhập toàn cầu của Việt Nam.
Tuy nhiên, khách quan và tĩnh tâm nhìn lại, trong mô hình tăng trưởng kinh tế của nước ta thì kinh tế làng nghề còn nhiều vấn đề bất cập như những rào cản phát triển như: quy hoạch, đất đai, ô nhiễm môi trường, thiếu nguyên liệu đầu vào cho sản xuất. Cùng với khó khăn trên còn là năng lực tiếp cận khoa học công nghệ, vốn và hỗ trợ tài chính của nhà nước, đào tạo nguồn nhân lực, quảng bá sản phẩm, kết nối cung cầu… Vượt lên những khó khăn đó, kinh tế làng nghề đã đóng góp tích cực vào công cuộc phát triển đất nước, giúp tạo việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống của người dân nông thôn. Làng nghề là một lực lượng lớn trong bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.
Dấn sâu vào kinh tế thị trường, làng nghề, sản phẩm làng nghề đang có bước chuyển dịch mạnh mẽ về tư duy và hoạt động trong lĩnh vực sản xuất từ trang trí, làm đẹp sang trọng giá trị sử dụng, giá trị sinh lời, phù hợp với biến động thị trường, phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Làng nghề, sản phẩm làng nghề tiếp tục song hành với ngành du lịch, nâng tầm và lan tỏa hình ảnh con người, văn hóa, tính “chân – thiện – mỹ” và khát vọng vươn xa của dân tộc Việt Nam - Với tinh thần đó và trước thềm Xuân 2023 - chúng ta có quyền hy vọng nhiều hơn vào sự phát triển mạnh mẽ làng nghề Việt Nam trong hiện tại và tương lai.
Khó khăn, thách thức đã nói khá nhiều, nhưng năng lượng nào cho làng nghề, sản phẩm làng nghề phát triển bền vững? Câu trả lời và giải pháp đã được không ít các nhà lãnh đạo, quản lý ngành, các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế của người nông dân đã nêu ra khá đầy đủ như: Chính quyền các địa phương cần quan tâm lắng nghe, chỉ đạo để phát triển kinh tế làng nghề lành mạnh; quan tâm phát triển kinh tế hợp tác để liên kết sản xuất giúp giải quyết các khó khăn của nhân dân. Việc quan trọng nhất trong những năm tới là quy hoạch và phát triển vùng, nguồn nguyên liệu, đảm bảo cung ứng đầy đủ, kịp thời cho sản xuất, trong đó, quản lý mã vùng, truy xuất nguồn gốc, xuất xứ của nguyên liệu phải đạt chuẩn ngay từ đầu vào đối với trục hàng hóa xuất khẩu của làng nghề.
Các cơ quan quản lý Nhà nước, cần tách biệt giữa ngành nghề ở nông thôn với các làng nghề truyền thống để từ đó hoạch định lại các khâu trong liên kết, tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm và ngành hàng; có cơ chế chính sách để giúp nhân dân, các tổ hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp thủ công mỹ nghệ, xuất khẩu… định hình được hướng đi phù hợp. Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu và cạnh tranh xuất khẩu thì bất cứ quốc gia riêng rẻ hoặc thị trường chung các khối, liên hiệp quốc gia đều tăng quyền bảo hộ, dựng lên “hàng rào thương mại” để bảo vệ lợi ích của mình – Vì thế, không gian càng hẹp thì chính sách đối với làng nghề, lao động làng nghề và sản phẩm làng nghề phải càng “tinh”.
Các doanh nghiệp, doanh nhân tiếp tục tìm kiếm thị trường, ban hành quy trình, quy chuẩn đối với từng loại hình, dòng sản phẩm theo ký kết hợp đồng mà ở đó, doanh nghiệp vừa là tổ chức thu mua hàng của làng nghề, vừa là tổ chức bán hàng. Doanh nghiệp và làng nghề phải là một cặp như “đũa có đôi”; do vậy, việc đầu tư nguồn lực tài chính, đào tạo nghề và chuyển giao khoa học công nghệ vào sản xuất, đa dạng hóa mẫu mã sản phẩm để thích ứng với nhu cầu tiêu dùng nội địa và xuất khẩu – Đó là con đường hai chiều dẫn doanh nghiệp đến thành công.
Đối với làng nghề, vấn đề là “làm mới” sản phẩm đảm bảo quy trình sản xuất, tiêu chuẩn, hàng hóa tiêu dùng mang đầy đủ trách nhiệm kinh tế, xã hội và môi trường. Đứng trước việc “làm mới” đó, người lao động còn mang theo tâm lý cũ, cách làm cũ, phương tiện cũ…thì chắc chắn không thành công! Do vậy, phải bồi bổ, trọng dụng các nghệ nhân, thợ lành nghề truyền, dạy nghề cho lớp trẻ. Ủng hộ lớp trẻ là ủng hộ tương lai, là chung tay xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, áp dụng kỹ thuật hiện đại tiên tiến. Đồng thời phát triển mạnh trang thông tin điện tử là địa chỉ tin cậy tuyên truyền chính sách, là diễn đàn cho các doanh nghiệp hội viên, quảng bá sản phẩm, tìm kiếm khách hàng, đối tác đầu tư.
Năm 2022 đã qua, chúng ta cần nhìn lại chính mình. Xuân 2023 đang đến, hối thúc chúng ta đi tới bằng niềm tin và quyết tâm hành động, cho làng nghề phồn thịnh, văn minh.
Bài và ảnh Hoàng Trọng Thuỷ
Tin liên quan
Tin mới hơn
Chuyển đổi số trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam
08:57 | 15/03/2024 Nghiên cứu trao đổi
Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh trực tuyến trên nền tảng mạng xã hội tại Việt Nam
14:18 | 07/03/2024 Nghiên cứu trao đổi
Hà Nội phát triển làng nghề truyền thống, góp phần phát triển công nghiệp văn hóa
09:27 | 04/03/2024 Nghiên cứu trao đổi
Lợi ích bán hàng online với sản phẩm thủ công mỹ nghệ
17:43 | 19/01/2024 Nghiên cứu trao đổi
Làng nghề dệt lụa Vạn Phúc kinh doanh online trên nền tảng kỹ thuật số
10:04 | 15/01/2024 Nghiên cứu trao đổi
Những khó khăn cần tháo gỡ của sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam ra thị trường quốc tế
14:26 | 10/01/2024 Nghiên cứu trao đổi
Tin khác
Đề xuất giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường nước ở các làng nghề
14:51 | 04/01/2024 Nghiên cứu trao đổi
Nâng cao kỹ năng bán hàng online, marketing cho các cơ sở công nghiệp nông thôn làng nghề
10:13 | 21/12/2023 Nghiên cứu trao đổi
Thực trạng và giải pháp thương mại điện tử của các cơ sở công nghiệp nông thôn tại các làng nghề hiện nay
11:51 | 13/12/2023 Nghiên cứu trao đổi
Cuốn sách "Phát huy truyền thống đại đoàn kết dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc " của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
09:27 | 01/12/2023 Nghiên cứu trao đổi
Bình Dương: Kỳ vọng có thêm sản phẩm OCOP thủ công mỹ nghệ
10:00 | 29/11/2023 Nghiên cứu trao đổi
Tìm hiểu về phòng, chống tham nhũng và đức thanh liêm của người xưa
08:57 | 24/11/2023 Nghiên cứu trao đổi
Hiệp hội Làng nghề Việt Nam tổ chức nhiều hoạt động tiến tới Đại hội đại biểu lần thứ V
14:25 | 16/11/2023 Nghiên cứu trao đổi
Bảo tồn và phát triển làng nghề Hà Nội “Hội tụ - kết tinh - lan tỏa”
14:24 | 16/11/2023 Nghiên cứu trao đổi
Thực trạng và giải pháp phát triển làng nghề, ngành nghề nông thôn
10:22 | 09/11/2023 Nghiên cứu trao đổi
Kết nối văn hoá biển Quảng Ninh - Hải Phòng trong phát triển kinh tế - xã hội của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
09:58 | 13/10/2023 Nghiên cứu trao đổi
Hải Phòng xây dựng thành phố theo hướng hiện đại, văn minh
09:58 | 13/10/2023 Nghiên cứu trao đổi
Những bài học kinh nghiệm qua 18 năm hoạt động của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam
15:41 | 05/10/2023 Nghiên cứu trao đổi
Làng nghề Việt Nam - Sản xuất sạch hơn và tiết kiệm năng lượng hướng tới phát triển bền vững
09:00 | 22/09/2023 Nghiên cứu trao đổi
Thực trạng và giải pháp nâng cao năng lực thiết kế mẫu mã sản phẩm thủ công mỹ nghệ
11:22 | 13/09/2023 Nghiên cứu trao đổi
Nghệ nhân giữ gìn “hồn cốt” của một làng nghề
15:53 | 08/09/2023 Nghiên cứu trao đổi
Hội hữu nghị Việt Nam - Ấn Độ TP.Hà Nội tổ chức Lễ trồng cây hữu nghị năm 2024 tại huyện Quốc Oai
15:47 Môi trường
Lạc sen Nghệ An đạt chuẩn 4 sao OCOP
10:26 Kinh tế
Bình Thuận: Phát huy tiềm năng ngành nghề nông thôn
10:26 Làng nghề, nghệ nhân
Triển khai xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2024 - 2025
10:24 Nông thôn mới
Làng nghề áo dài Trạch Xá nghìn năm tuổi
10:24 Làng nghề, nghệ nhân