Hà Nội: 33°C Hà Nội
Đà Nẵng: 29°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 28°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 29°C Thừa Thiên Huế

Nơi giữ hồn gốm truyền thống của người Thái nơi đất cách mạng

LNV - Không chỉ nổi tiếng là vùng đất lịch sử, quê hương cách mạng của tỉnh Sơn La, xã Mường Chanh (Sơn La) còn được biết đến là cái nôi của nghề gốm truyền thống của đồng bào Thái. Trải qua bao thăng trầm, những người thợ gốm nơi đây vẫn miệt mài giữ lửa, gìn giữ một di sản văn hóa độc đáo của cộng đồng.

Từ chất đất cao lanh đến nét đặc trưng của gốm Mường Chanh

Nơi giữ hồn gốm truyền thống của người Thái nơi đất cách mạng
Mường Chanh hôm nay vẫn rộn vang tiếng bàn xoay, vẫn đỏ lửa lò nung mỗi vụ gốm. Những chum, vại, bình, tượng… ra đời không chỉ phục vụ đời sống, mà còn là chứng nhân cho sự khéo léo, sáng tạo của con người nơi đây. Ảnh: ST

Người dân Mường Chanh kể rằng, dưới lớp ruộng đồng trù phú của vùng đất này ẩn chứa một loại đất sét cao lanh quý hiếm, vừa mềm vừa dẻo, rất thích hợp để làm gốm. Từ nguồn nguyên liệu đặc biệt ấy, bà con đã sáng tạo nên những chum, vại, hũ… phục vụ sinh hoạt hằng ngày. Ban đầu, gốm chỉ để dùng trong gia đình, dần dần tiếng lành đồn xa, trở thành hàng hóa trao đổi với các vùng lân cận.

Ở tuổi 80, ông Hoàng Văn Nam (bản Noong Ten) vẫn gắn bó với nghề gốm truyền thống. Đôi bàn tay chai sần của ông vẫn thoăn thoắt nhào đất, nặn gốm trên bàn xoay. Ông kể lại “thời vàng son” của nghề gốm Mường Chanh: “Ngày trước, gốm ở đây có tiếng khắp vùng Tây Bắc. Chum, vại, hũ không chỉ đựng muối, mắm, rượu, hạt giống mà còn là của hồi môn quý khi cha mẹ gả con, ngang giá với bạc trắng hoa xoè”.

Cùng với ông Nam, gia đình ông Hoàng Văn Mẳn (bản Đen) là một trong số ít hộ còn duy trì nghề làm gốm tại Mường Chanh. Sinh ra trong gia đình có truyền thống, ngay từ nhỏ ông đã quen với việc lựa đất, nặn gốm. Dù trải qua nhiều biến động, đến nay ông vẫn miệt mài giữ nghề, đồng thời sáng tạo thêm nhiều sản phẩm mới phù hợp thị hiếu.

“Cái hay của gốm Mường Chanh là tất cả đều thủ công, không men, không tráng màu, giữ sự mộc mạc vốn có. Trước kia chủ yếu làm chum, vại, nay tôi làm thêm bình hoa, tượng gốm, hũ đựng trầm để đáp ứng nhu cầu trang trí, làm quà tặng. Mỗi mẻ gốm thành công là thêm một lần tích lũy kinh nghiệm và thêm trân quý nghề của cha ông để lại” – ông Mẳn chia sẻ.

Quy trình làm gốm trải qua nhiều công đoạn vất vả. Đất sét cao lanh phải đào sâu cả mét, đem về ủ dưới gầm sàn giữ ẩm. Sau khi nhào nhuyễn, đất được tạo hình trên bàn xoay, uốn nắn bằng tay và dụng cụ. Đồ gốm sau khi hong khô sẽ đưa vào lò nung suốt một ngày một đêm, rồi tiếp tục ủ trong lò cả tuần lễ để đạt độ bền chắc. Sự công phu ấy đã làm nên sức sống cho gốm Mường Chanh, khiến mỗi sản phẩm không chỉ là vật dụng mà còn chứa đựng tinh hoa văn hóa.

Giữ nghề và phát triển trong giai đoạn mới

Nơi giữ hồn gốm truyền thống của người Thái nơi đất cách mạng
Nghề gốm gắn bó mật thiết với đời sống. Từ việc chọn đất sét, nhào trộn, tạo hình đến trang trí hoa văn, tất cả đều làm thủ công, đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo. Đặc biệt, gốm Mường Chanh không tráng men mà sử dụng khói lá dẻ trong quá trình nung để tạo màu xám đen đặc trưng, bền chắc, mộc mạc nhưng rất riêng.

Hiện nay, số hộ còn gắn bó với nghề gốm ở Mường Chanh chỉ còn đếm trên đầu ngón tay. Song, chính quyền địa phương và người dân đang nỗ lực giữ nghề bằng nhiều giải pháp. Xã đã triển khai mô hình trải nghiệm nghề gốm phục vụ khách du lịch, đồng thời khuyến khích bà con sản xuất kết hợp yếu tố truyền thống với thiết kế hiện đại để mở rộng thị trường.

Sản phẩm gốm Mường Chanh được đưa đi trưng bày tại nhiều hội chợ, sự kiện trong và ngoài tỉnh. Một số doanh nghiệp, đơn vị đã tìm đến để hợp tác, tiêu thụ sản phẩm. Đây là tín hiệu tích cực, mở ra cơ hội đưa gốm truyền thống đến gần hơn với du khách và thị trường.

Dù còn nhiều khó khăn, nhưng niềm mong mỏi lớn nhất của những người thợ gốm như ông Nam, ông Mẳn vẫn là làm sao để nghề không bị mai một, để thế hệ sau tiếp tục nối nghiệp. “Chúng tôi không chỉ muốn tạo ra những vật dụng hữu ích, mà còn mong sản phẩm gốm mang hồn cốt của dân tộc Thái, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa lâu đời” – ông Nam tâm sự.

Giữ nghề làm gốm truyền thống chính là giữ gìn một phần ký ức, văn hóa của đồng bào Thái. Với sự chung tay của cộng đồng và chính quyền, tin rằng gốm Mường Chanh sẽ không chỉ tồn tại mà còn vươn xa, trở thành sản phẩm mang đậm dấu ấn văn hóa Sơn La, góp phần làm giàu thêm bản đồ nghề thủ công truyền thống của Việt Nam./.

Thanh Huyền

Tin liên quan

Phu nhân Chủ tịch Quốc hội tham quan cơ sở gốm truyền thống ở Thủ đô Tashkent của Uzbekistan

Phu nhân Chủ tịch Quốc hội tham quan cơ sở gốm truyền thống ở Thủ đô Tashkent của Uzbekistan

LNV - Chiều 7/4, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Cộng hòa Uzbekistan của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam, Phu nhân Nguyễn Thị Thanh Nga đã đến thăm cơ sở trưng bày gốm sứ truyền thống của gia đình Rakhimov.
Làng nghề gốm sứ Lái Thiêu (Bình Dương)

Làng nghề gốm sứ Lái Thiêu (Bình Dương)

LNV - Bình Dương là một tỉnh khá nổi tiếng với hệ thống các làng nghề thủ công truyền thống như sơn mài, gốm, đúc đồng, chạm khắc,… trên khắp các địa bàn của tỉnh. Trong số các làng nghề kể tên ở trên thì làng nghề gốm sứ Bình Dương là một trong những thương hiệu gốm nổi tiếng trong và ngoài nước. Nhờ đôi bàn tay khéo léo cùng với óc sáng tạo tuyệt vời của các nghệ nhân đã tạo ra vô số các sản phẩm gốm với đầy đủ các mẫu mã khác nhau.
Chiêm ngưỡng bộ siêu tập Gốm cổ Bát Tràng độc đáo, đặc sắc

Chiêm ngưỡng bộ siêu tập Gốm cổ Bát Tràng độc đáo, đặc sắc

LNV - Ngày 18/5, Bảo tàng Lịch sử quốc gia khai mạc trưng bày chuyên đề "Gốm cổ Bát Tràng" nhân dịp Ngày Quốc tế bảo tàng (18/5).

Tin mới hơn

Mô hình “làng hoa du lịch” từ đề tài nghiên cứu của Hà Nội

Mô hình “làng hoa du lịch” từ đề tài nghiên cứu của Hà Nội

LNV - Từ một làng hoa truyền thống của Thủ đô đang chứng kiến những bước chuyển mình mới nhờ đề tài “Nghiên cứu thiết kế và xây dựng mô hình làng hoa, cây cảnh gắn với du lịch tại Hà Nội”
Nơi giữ hồn gốm truyền thống của người Thái nơi đất cách mạng

Nơi giữ hồn gốm truyền thống của người Thái nơi đất cách mạng

LNV - Không chỉ nổi tiếng là vùng đất lịch sử, quê hương cách mạng của tỉnh Sơn La, xã Mường Chanh (Sơn La) còn được biết đến là cái nôi của nghề gốm truyền thống của đồng bào Thái. Trải qua bao thăng trầm, những người thợ gốm nơi đây vẫn miệt mài giữ lửa, gìn giữ một di sản văn hóa độc đáo của cộng đồng.

Tin khác

Váy thổ cẩm nở hoa

Váy thổ cẩm nở hoa

LNV - Có những buổi sớm, khi mây vẫn còn cuộn tròn trong thung, tôi đã nghe tiếng bước chân rộn rã của những cô gái vùng cao.
Làng nghề làm bánh Trung thu truyền thống An toàn thực phẩm đặt lên hàng đầu

Làng nghề làm bánh Trung thu truyền thống An toàn thực phẩm đặt lên hàng đầu

LNV - Mỗi dịp Trung thu, các làng nghề truyền thống làm bánh Trung thu lại bước vào mùa sản xuất cao điểm. Dù thị trường ngày càng đa dạng với sự cạnh tranh của nhiều dòng sản phẩm hiện đại, bánh Trung thu truyền thống vẫn giữ được chỗ đứng riêng nhờ hương vị đặc trưng.
Vỏ lon hóa lồng đèn sáng tạo độc đáo của thợ khóa Sài Gòn

Vỏ lon hóa lồng đèn sáng tạo độc đáo của thợ khóa Sài Gòn

LNV - Giữa phố phường Sài Gòn nhộn nhịp, ông Nguyễn Văn Tuấn người thợ sửa khóa ở phường Tân Định (TP HCM) đã sáng tạo nên lồng đèn Trung thu từ những vỏ lon bỏ đi. Từ vật liệu tưởng chừng vô giá trị, ông mang đến cho lễ hội trăng rằm một sắc màu rất riêng.
Ninh Bình bảo tồn và quảng bá làng nghề truyền thống gắn với du lịch

Ninh Bình bảo tồn và quảng bá làng nghề truyền thống gắn với du lịch

LNV - Ninh Bình không chỉ nổi tiếng với những danh thắng thiên nhiên hùng vĩ như Tràng An, Tam Cốc – Bích Động hay chùa Bái Đính, mà còn là vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa với các làng nghề thủ công truyền thống, là yếu tố góp phần làm nên nét văn hóa độc đáo của tỉnh Ninh Bình. Các làng nghề thủ công truyền thống không chỉ là nơi lưu giữ những tinh hoa của các thế hệ trước mà còn đóng góp tích cực vào phát triển du lịch địa phương theo hướng bền vững.
Nghệ nhân Hưng Yên: Giữ lửa di sản, thắp sáng du lịch cộng đồng

Nghệ nhân Hưng Yên: Giữ lửa di sản, thắp sáng du lịch cộng đồng

LNV - Nắm giữ “vốn cổ” di sản văn hóa phi vật thể, các nghệ nhân ở Hưng Yên không chỉ hăng say bảo tồn, phát huy giá trị nghệ thuật cổ truyền, mà còn trở thành nhân tố quan trọng thúc đẩy du lịch cộng đồng, góp phần phát triển kinh tế – xã hội địa phương.
Làng trống Ông Hảo 45 năm giữ hồn Tết Trung thu

Làng trống Ông Hảo 45 năm giữ hồn Tết Trung thu

LNV - Làng trống Ông Hảo (Hưng Yên) những ngày này lại rộn ràng không khí của những người thợ đang ngày đêm miệt mài chuẩn bị những chiếc trống cho Trung thu sắp đến.
Làng Ông Hảo giữ hồn đồ chơi Trung thu truyền thống

Làng Ông Hảo giữ hồn đồ chơi Trung thu truyền thống

LVN - Giữa thị trường tràn ngập đồ chơi công nghiệp đủ sắc màu, làng Ông Hảo (xã Nguyễn Văn Linh, huyện Văn Giang, Hưng Yên) vẫn còn những người thợ miệt mài giữ nghề làm trống, mặt nạ giấy bồi, đèn ông sao, đèn kéo quân… Họ không chỉ tạo nên sản phẩm cho một mùa trăng rằm, mà còn lưu giữ ký ức tuổi thơ và hồn cốt văn hóa của Tết Trung thu Việt.
Nghề làm khô cá bổi giữ hồn quê Cà Mau

Nghề làm khô cá bổi giữ hồn quê Cà Mau

LNV - Nghề làm khô cá bổi ở Cà Mau hình thành từ lâu đời, gắn với những câu chuyện dân gian của bác Ba Phi và đến nay đã trở thành sinh kế quan trọng, góp phần làm giàu cho nhiều gia đình, đồng thời tạo nên thương hiệu đặc trưng cho vùng đất U Minh.
Làng gốm Bàu Trúc đứng trước cơ hội trở thành điểm du lịch cộng đồng

Làng gốm Bàu Trúc đứng trước cơ hội trở thành điểm du lịch cộng đồng

LNV - Dự án “Mô hình di sản kết nối gắn với các hành trình du lịch để phát triển cộng đồng các dân tộc thiểu số có di sản tương đồng” do Bộ VH-TT-DL xây dựng được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội mới cho nghề gốm truyền thống Bàu Trúc, đưa nơi đây trở thành điểm đến văn hóa – du lịch đặc sắc trong tương lai.
Nghề làm đầu lân ở Huế gìn giữ tinh hoa truyền thống hàng trăm năm

Nghề làm đầu lân ở Huế gìn giữ tinh hoa truyền thống hàng trăm năm

LNV - Giữa không khí rộn ràng của mùa Trung thu, nghề làm đầu lân ở xứ Huế lại bừng lên sức sống mới. Dẫu chưa được công nhận là làng nghề truyền thống, nhưng với lịch sử hàng trăm năm, nghề thủ công này vẫn tiếp nối qua nhiều thế hệ, góp phần làm phong phú bản sắc văn hóa Cố đô.
Gìn giữ hồn văn hóa Dao Tiền với nghề thổ cẩm

Gìn giữ hồn văn hóa Dao Tiền với nghề thổ cẩm

LNV - Trong đời sống của người Dao Tiền ở xã Tam Kim (Cao Bằng), nghề dệt thổ cẩm đã trở thành một phần không thể thiếu. Từ bao đời nay, những đôi bàn tay khéo léo của phụ nữ nơi đây đã miệt mài quay sợi, nhuộm vải, thêu hoa văn, dệt nên những tấm thổ cẩm rực rỡ sắc màu. Không chỉ đơn thuần là nghề thủ công truyền thống, thổ cẩm Dao Tiền còn là “bảo tàng sống” lưu giữ bản sắc văn hóa của cả một cộng đồng.
Đèn ông sao từ truyền thống đến hiện đại

Đèn ông sao từ truyền thống đến hiện đại

LNV - Trong ký ức của bao thế hệ người Việt, hình ảnh đèn ông sao lung linh trong đêm rằm Trung thu luôn gắn với những kỷ niệm ngọt ngào của tuổi thơ. Đèn ông sao không chỉ là món đồ chơi, mà còn là biểu tượng của sự đoàn viên, niềm vui sum vầy và bản sắc văn hoá dân tộc. Từ làng nghề truyền thống đến nhịp sống hiện đại, chiếc đèn năm cánh này đã đi qua hành trình dài, vừa giữ hồn cốt xưa, vừa mang diện mạo mới để thích ứng với xã hội đương đại.
Mô hình "làng hoa du lịch" từ đề tài nghiên cứu của Hà Nội

Mô hình "làng hoa du lịch" từ đề tài nghiên cứu của Hà Nội

LNV - Từ một làng hoa truyền thống của Thủ đô đang chứng kiến những bước chuyển mình mới nhờ đề tài “Nghiên cứu thiết kế và xây dựng mô hình làng hoa, cây cảnh gắn với du lịch tại Hà Nội”. Đây là đề tài mô hình “làng hoa du lịch” nông nghiệp hiện đại do Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Hoa, Cây cảnh thuộc Viện Nghiên cứu Rau quả chủ trì; PGS.TS. Đặng Văn Đông làm chủ nhiệm (triển khai giai đoạn 2023 -2025) đã mở ra cách tiếp cận mới để phát huy giá trị kinh tế, văn hóa và cảnh quan của các làng nghề hoa, cây cảnh ngoại thành Hà Nội.
Làng nghề Báo Đáp giữ lửa nghề đèn ông sao

Làng nghề Báo Đáp giữ lửa nghề đèn ông sao

LNV - Không khí đón Tết Trung thu đang rộn ràng khắp nơi, tại thôn Báo Đáp, phường Hồng Quang, tỉnh Ninh Bình, làng nghề làm đèn ông sao lớn nhất miền Bắc, người dân tất bật hoàn thành những chiếc đèn năm cánh rực rỡ sắc màu, phục vụ thiếu nhi vui hội trăng rằm.
Làng hoa Sa Đéc tất bật xuống giống vụ hoa Tết, lễ hội Festival Hoa

Làng hoa Sa Đéc tất bật xuống giống vụ hoa Tết, lễ hội Festival Hoa

LNV - Để chuẩn bị cho thị trường Tết 2026 và Festival hoa, kiểng Sa Đéc lần thứ II, nông dân làng hoa Sa Đéc (Đồng Tháp) đang tất bật xuống giống các loại hoa, trong đó có nhiều giống mới.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Mô hình “làng hoa du lịch” từ đề tài nghiên cứu của Hà Nội

Mô hình “làng hoa du lịch” từ đề tài nghiên cứu của Hà Nội

LNV - Từ một làng hoa truyền thống của Thủ đô đang chứng kiến những bước chuyển mình mới nhờ đề tài “Nghiên cứu thiết kế và xây dựng mô hình làng hoa, cây cảnh gắn với du lịch tại Hà Nội”
Gốm Chu Đậu tự hào với 5 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 5 sao

Gốm Chu Đậu tự hào với 5 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 5 sao

OVN - Gốm Chu Đậu – thương hiệu Quốc gia của Việt Nam vừa vinh dự có 5 sản phẩm tiêu biểu đạt chứng nhận OCOP 5 sao cấp Quốc gia. Đây là cột mốc quan trọng, khẳng định vị thế của dòng gốm truyền thống trên bản đồ văn hóa và kinh tế.
Triển lãm Chuyên đề sản phẩm thủ công mỹ nghệ mây tre giang đan, guột cỏ tế, sừng mỹ nghệ năm 2025

Triển lãm Chuyên đề sản phẩm thủ công mỹ nghệ mây tre giang đan, guột cỏ tế, sừng mỹ nghệ năm 2025

LNV - Với quy mô gần 500m² và hơn 400 sản phẩm đặc sắc, Triển lãm Chuyên đề sản phẩm thủ công mỹ nghệ mây tre giang đan, guột cỏ tế, sừng mỹ nghệ năm 2025 mang đến một không gian sáng tạo ấn tượng. Thông qua sự kiện, ngành công thương Hà Nội hỗ trợ các là
Chương trình khuyến mại tập trung quốc gia năm 2025 sẽ bắt đầu từ 1/12

Chương trình khuyến mại tập trung quốc gia năm 2025 sẽ bắt đầu từ 1/12

LNV - Chương trình Khuyến mại tập trung quốc gia lần thứ hai trong năm 2025 được tổ chức đồng thời trên phạm vi toàn quốc từ ngày 1-12-2025 đến ngày 18-1-2026.
Bắc Ninh triển khai chính sách ưu đãi chương trình khuyến công

Bắc Ninh triển khai chính sách ưu đãi chương trình khuyến công

LNV - Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc Công ty CP Xuất nhập khẩu VIFOCO Nguyễn Xuân Việt cho biết, ngay từ khi thành lập (năm 2008), Công ty đã chú trọng áp dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất chế biến nông sản cấp đông, đông lạnh theo ti
Giao diện di động