Làng nghề Mây tre đan Xuân Lai (Bắc Ninh): Xử lý ô nhiễm môi trường để phát triển bền vững
Làng nghề mây tre đan Xuân Lai được UBND tỉnh Bắc Ninh công nhận là làng nghề truyền thống từ năm 2014. Năm 2016, nghề tre trúc hun khói ở đây được Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản Văn hoá phi vật thể quốc gia. Đây là niềm vui, động lực cho địa phương cũng như gần 300 hộ làm nghề sản xuất sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ mây tre đan ở Xuân Lai. Nghề thủ công mỹ nghệ mây tre đan xuất hiện ở Xuân Lai từ hàng trăm năm nay, nhưng là mấy trăm năm thì ngay cả các cụ cao niên trong làng cũng khó có thể xác định chính xác. Nghề cũng trải qua nhiều thăng trầm, theo từng giai đoạn của lịch sử và sự biến động của thị trường. Cả thôn có hơn 900 hộ, trước kia có trên 70% số hộ trong thôn làm nghề tre trúc. Hiện nay, dưới sức ép của thị trường và một số nguyên nhân khác, 1/3 số cơ sở sản xuất mây tre đã bỏ nghề chuyển sang ngành khác, đáp ứng cuộc sống mưu sinh, cả làng chỉ còn khoảng gần 300 hộ làm nghề”.
Mây tre đan Xuân Lai - lưu giữ hồn tre Việt.
Thời gian qua, dù gặp không ít khó khăn, nhưng làng nghề Mây tre đan Xuân Lai vẫn kiên trì bám nghề, không ngừng sáng tạo mẫu mã sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao giá trị nghề thủ công mỹ nghệ.
Từ nguồn vốn vài chục triệu do các thành viên đóng góp, đến nay, nguồn vốn hoạt động của HTX đã lên đến hàng tỷ đồng. Những năm trước đây, sản phẩm của Làng nghề thường làm là giát giường, mành, thang, sào thì đến nay đã mở rộng sang các sản phẩm đòi hỏi tay nghề cao phục vụ các thị trường khó tính như tranh tre, tủ kệ, xích đu...
Sản phẩm thân thiện môi trường
Với đặc thù sản xuất mặt hàng tre trúc nên mô hình sản xuất của Làng nghề ít gây ô nhiêm môi trường như các mô hình sản xuất kim loại, thực phẩm. Bên cạnh đó, Làng nghề Xuân Lai cũng có chiến lược sản xuất kinh doanh thân thiện với môi trường, đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của một mô hình sản xuất công nghiệp, thực hiện tốt việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào trong xử lý nguyên nhiên liệu, nước thải trong khâu hun khói tạo màu và chế tác sản phẩm nên giảm thiểu được rất nhiều nguy cơ ô nhiễm, được người dân trong vùng đánh giá cao
Theo các hộ sản xuất trong làng nghề điều được nhất là tất cả mọi người đều được làm việc trong môi trường sạch sẽ, thoáng mát, công việc không quá vất vả vì làm việc 8 tiếng/ngày, lương hưởng
theo sản phẩm.
Để có được điều đó, Làng nghề đã đầu tư nhà xưởng, máy móc thiết bị hiện đại, bài bản; ứng dụng công nghệ trong chế biến đạt tiêu chuẩn để xuất khẩu. Thay vì sử dụng phương pháp ngâm và lò hun truyền thống (hun bằng rơm trộn bùn), các hộ sản xuất đã sử dụng nồi hơi và nồi than hóa. Với công nghệ này, làng nghề vừa bảo đảm được môi trường, vừa giữ được độ bền đẹp của sản phẩm.
Trước đây, Làng nghề chủ yếu sản xuất những mặt hàng cơ bản, thô sơ nhưng do yêu cầu thị trường ngày càng cao, nếu không đổi mới tốt hơn để cạnh tranh, làng nghề sẽ mất chỗ đứng trên thị trường. Theo nhu cầu xuất khẩu của các nước là phải đáp ứng được những tiêu chuẩn bảo vệ người tiêu dùng. Khi người tiêu dùng sử dụng sản phẩm bị ngộ độc thì các đơn vị sản xuất sẽ bị kiện. Chính vì vậy, thay vì dùng các loại sơn để làm màu, Làng nghề chủ yếu dùng công nghệ hun khói an toàn để cho ra những sản phẩm “độc” - lạ mà vẫn bảo đảm an toàn cho người sử dụng.
Nâng cao tay nghề, ổn định đầu ra
Ngoài yêu cầu về chất lượng, các đối tác còn yêu cầu phải giao hàng đúng thời hạn. Do đó, làng nghề liên tục đẩy mạnh việc tuyển chọn, truyền nghề cho người lao động, đào tạo họ thành những nghệ nhân có chuyên môn cao, tay nghề vững để gắn kết lâu dài với làng nghề.
Đến nay, 100% đội ngũ thiết kế của làng nghề đều sử dụng công nghệ thông tin để làm việc hiệu quả. Đội ngũ lao động có tay nghề cao giúp làng nghề hạn chế được tối đa sản phẩm hư hỏng, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu. Các đơn vị trong làng nghề từng tham gia nhiều hội thảo, hội chợ và từng có thời gian tìm hiểu về thị trường nước ngoài, các đơn vị hiểu rõ tình trạng đa số các sản phẩm từ tre trúc của các hộ, làng nghề vẫn theo mẫu cũ, ít được cải tiến, sáng tạo.
Đến nay, làng nghề có không ít những sản phẩm độc đáo, thể hiện tính sáng tạo cao. Tuy nhiên, điều lo lắng là có không ít sản phẩm nhái làm ảnh hưởng đến lòng tin của người tiêu dùng. Vì vậy, Làng nghề đang có kế hoạch đăng kí nhãn hiệu hàng hóa và kiểu dáng sản phẩm để nâng cao khả năng cạnh tranh không chỉ trong nước mà còn cả ở nước ngoài.
Sự phát triển của làng nghề Xuân Lai là bằng chứng thuyết phục nhất cho sức sống của làng nghề tre trúc độc đáo, giàu truyền thống trong dòng chảy của nền kinh tế thị trường. Những sản phẩm từ tre trúc thân thiện với môi trường mang đến sự lạc quan trong việc xuất khẩu các mặt hàng thủ công mỹ nghệ của nước ta hiện nay.
Nghệ nhân Nguyễn Văn Kỷ
Tin liên quan
Tin mới hơn
![An Giang: Nỗ lực bảo tồn làng nghề truyền thống](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/23/09/2220240723093333.jpg?rt=20240723093335?240723101632)
An Giang: Nỗ lực bảo tồn làng nghề truyền thống
10:16 | 23/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Thái Nguyên tham dự hội chợ ẩm thực " món ngon từ biển" và sản phẩm OCOP làng nghề tỉnh Bình Định.](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/18/16/z5645466625025-12c5ba1a4642045ddb3c5490a3dbdaad20240718161134.jpg?rt=20240718161136?240723092521)
Thái Nguyên tham dự hội chợ ẩm thực " món ngon từ biển" và sản phẩm OCOP làng nghề tỉnh Bình Định.
09:17 | 19/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Độc đáo làng nghề làm miến khô tại phố Núi - Buôn Mê Thuột](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/23/2120240717233641.jpg?rt=20240718000719?240718092237)
Độc đáo làng nghề làm miến khô tại phố Núi - Buôn Mê Thuột
09:22 | 18/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Quảng Nam: Tôn vinh Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia nghề đan võng ngô đồng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/10/anh-bai-chinh120240717105849.jpg?rt=20240717105854?240717110324)
Quảng Nam: Tôn vinh Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia nghề đan võng ngô đồng
11:02 | 17/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Làng nghề làm trống Bắc Thai trăm năm tuổi](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/11/420240716114317.jpg?240716022223)
Làng nghề làm trống Bắc Thai trăm năm tuổi
14:22 | 16/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Làng nghề truyền thống Minh Khánh - Đỏ lửa làng rèn trăm năm](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/15/14/1020240715145221.jpg?240716095325)
Làng nghề truyền thống Minh Khánh - Đỏ lửa làng rèn trăm năm
09:53 | 16/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
![Công nghệ nâng tầm mây tre đan Vân Sơn](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/11/1920240711111513.jpg?rt=20240711114705?240712093515)
Công nghệ nâng tầm mây tre đan Vân Sơn
09:35 | 12/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Nghệ nhân bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa người Hrê](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/11/4120240711111431.jpg?rt=20240711115107?240712093404)
Nghệ nhân bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa người Hrê
09:34 | 12/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Bình Định: Làng nghề trồng hoa Bình Lâm và hành trình công nhận làng nghề truyền thống](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/11/6020240711111400.jpg?rt=20240711114040?240711022545)
Bình Định: Làng nghề trồng hoa Bình Lâm và hành trình công nhận làng nghề truyền thống
14:25 | 11/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Huyện Ba Vì (Hà Nội): Xã Minh Châu xây dựng nông thôn mới nâng cao](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/11/5420240711111411.jpg?rt=20240711120026?240712103341)
Huyện Ba Vì (Hà Nội): Xã Minh Châu xây dựng nông thôn mới nâng cao
14:25 | 11/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Có chính sách thông thoáng hỗ trợ làng nghề Hà Nội phát triển](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/10/13/1520240710131733.jpg?rt=20240710132009?240710020417)
Có chính sách thông thoáng hỗ trợ làng nghề Hà Nội phát triển
14:04 | 10/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Người đam mê với điêu khắc gốm](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/10/10/phuong120240710104200.jpg?rt=20240710104234?240710104255)
Người đam mê với điêu khắc gốm
10:42 | 10/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Luật Thủ đô (sửa đổi): Thúc đẩy gìn giữ, bảo tồn và phát triển làng nghề](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/09/09/320240709090649.jpg?rt=20240709090650?240709093139)
Luật Thủ đô (sửa đổi): Thúc đẩy gìn giữ, bảo tồn và phát triển làng nghề
09:31 | 09/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Ẩm thực cá ngừ đại dương và OCOP, Làng nghề được tôn vinh tại Lễ hội tinh hoa đất biển Bình Định năm 2024](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/08/11/h420240708110512.jpg?rt=20240708110539?240708110909)
Ẩm thực cá ngừ đại dương và OCOP, Làng nghề được tôn vinh tại Lễ hội tinh hoa đất biển Bình Định năm 2024
11:09 | 08/07/2024 OCOP
![Nghệ nhân nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới cho làng nghề đúc truyền thống](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/16/10-120240703160700.jpg?rt=20240704000805?240705091142)
Nghệ nhân nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới cho làng nghề đúc truyền thống
09:11 | 05/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Làng nghề “làm nhà” cho chim cảnh](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/16/820240703160711.jpg?rt=20240703235837?240704112606)
Làng nghề “làm nhà” cho chim cảnh
11:26 | 04/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Tương làng Bợ - Sản phẩm OCOP 4 sao nức tiếng gần xa](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/16/22-120240703160609.jpg?rt=20240704000331?240704112830)
Tương làng Bợ - Sản phẩm OCOP 4 sao nức tiếng gần xa
08:44 | 04/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Bình Định: Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/04/00/18-1-120240704001648.jpg?240704084328)
Bình Định: Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1
08:43 | 04/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Phụ nữ Thủ đô: Bảo tồn và phát huy giá trị sản phẩm nghề truyền thống](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/072024/01/15/che-sen-jtql20240701151755.1618350.jpg?rt=20240701151931?240701031954)
Phụ nữ Thủ đô: Bảo tồn và phát huy giá trị sản phẩm nghề truyền thống
15:19 | 01/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Khai mạc kỳ họp thứ mười bảy HĐND thành phố Hà Nội khóa XVI](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/072024/01/15/hop-820240701150903.7104210.jpg?rt=20240701151132?240701031206)
Khai mạc kỳ họp thứ mười bảy HĐND thành phố Hà Nội khóa XVI
15:12 | 01/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![Phú Yên: Khảo sát hoạt động làng nghề bánh tráng Long Bình phục vụ phát triển du lịch cộng đồng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/01/12/1120240701121541.jpg?rt=20240701121543?240701024044)
Phú Yên: Khảo sát hoạt động làng nghề bánh tráng Long Bình phục vụ phát triển du lịch cộng đồng
14:40 | 01/07/2024 Làng nghề, nghệ nhân
![qc-vinamilk-100-thanh-trung](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/012024/22/13/8-300x25020240122135907.jpg?rt=20240122135908)
![TỔNG THUẬT: LỄ TRUY ĐIỆU VÀ LỄ AN TÁNG TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/072024/26/15/thumbnail/img7243-1721864281096275832949-20-0-621-962-crop-172186456336340879560920240726151716.0157400.jpg?rt=20240726152643?240726032828)
TỔNG THUẬT: LỄ TRUY ĐIỆU VÀ LỄ AN TÁNG TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG
15:27 Tin tức
![Huyện Bình Liêu (Quảng Ninh): Ứng dụng công nghệ số trong xây dựng Nông thôn mới](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/17/23/thumbnail/3520240717233703.jpg?rt=20240718234710?240726031633)
Huyện Bình Liêu (Quảng Ninh): Ứng dụng công nghệ số trong xây dựng Nông thôn mới
15:16 Nông thôn mới
![Nghề đan võng ngô đồng đón nhận danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/thumbnail/22-120240725092304.jpg?rt=20240725092952?240726031548)
Nghề đan võng ngô đồng đón nhận danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia
15:15 Tin tức
![Quản lý và giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/thumbnail/3820240725092247.jpg?rt=20240725094126?240726031454)
Quản lý và giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề
15:14 Nghiên cứu trao đổi
![Khuyến công Hà Nam: Hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn thiết bị tiên tiến vào sản xuất](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/25/09/thumbnail/1620240725092314.jpg?rt=20240725130026?240726031417)
Khuyến công Hà Nam: Hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn thiết bị tiên tiến vào sản xuất
15:14 Khuyến công
![qc-vinamilk-dinh-duong-vang](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/012024/22/14/6-300x50020240122140218.jpg?rt=20240122140220)
![ct-tnhh-pt-xuan-thanh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/ct-tnhh-pt-xuan-thanh20240618120024.png?rt=20240618120024)
![ctcp-xd-tan-loc](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/11/ctcp-xd-tan-loc20240618115958.png?rt=20240618115958)
![nong-nghiep-xanh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/11/nong-nghiep-xanh20240618114304.png?rt=20240618114304)
![minh-hieu](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/minh-hieu20240618120332.png?rt=20240618120338)
![nhu-thanh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/nhu-thanh20240618120332.png?rt=20240618120437)
![an-phat](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/an-phat20240618120333.png?rt=20240618120501)
![thanh-chau](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/thanh-chau20240618120335.png?rt=20240618120525)
![thuan-duc](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/thuan-duc20240618120336.png?rt=20240618120545)
![ha-tinh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/ha-tinh20240618120337.png?rt=20240618120604)
![binh-dinh](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/062024/18/12/binh-dinh20240618120337.png?rt=20240618120617)