Điện Biên: Tìm đầu ra cho sản phẩm Làng nghề
Từ ngày có hợp tác xã, công việc của chị em trong bản nhiều hơn, thu nhập cao hơn.
Tỉnh Điện Biên hiện có hệ thống làng nghề và sản phẩm thủ công truyền thống khá đa dạng. Thế nhưng, tỉnh chưa có những mô hình hoạt động thực sự hiệu quả và bền vững. Tính đến đầu năm 2021, tỉnh Điện Biên có trên 30 làng nghề và làng nghề truyền thống. Trong đó có 11 làng nghề sản xuất và chế biến, bảo quản nông sản; 8 làng nghề truyền thống dệt thổ cẩm, mây tre đan và 12 nghề truyền thống khác. Tuy nhiên, trong số đó, chưa có làng nghề nào đủ điều kiện và được công nhận theo quy định tại nghị định của Chính phủ về phát triển ngành nghề nông thôn. Như vậy, có thể thấy, các làng nghề hiện nay chủ yếu vẫn ở dạng tiềm năng, hoạt động với quy mô nhỏ và chưa phát huy hiệu quả.
Các mô hình làng nghề, sản phẩm truyền thống chủ yếu là tự phát. Một số mô hình được hỗ trợ phát triển theo chương trình, dự án nhưng cũng hoạt động lay lắt hoặc hết hỗ trợ là cũng ngừng hoạt động. Do vậy, thực tế đang đặt ra một bài toán khó trong việc bảo tồn, phục dựng và phát huy giá trị của các làng nghề truyền thống để thu hút du lịch.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến việc các làng nghề hoạt động cầm chừng, lay lắt và khó phát huy hiệu quả chính là thị trường đầu ra cho sản phẩm. Nghề làm bánh Khẩu Xén, Chí Chọp ở bản Bắc, xã Lay Nưa, thị xã Mường Lay là một ví dụ.
Đây là 2 sản phẩm đã được công nhận 3 sao theo tiêu chuẩn OCOP và được thị trường khá ưa chuộng. Thế nhưng, hoạt động sản xuất chủ yếu diễn ra vào dịp Tết, dịp lễ hội trong một nhóm liên kết có hơn 10 thành viên chứ không diễn ra quanh năm theo hướng kinh doanh hàng hóa.
Với sản phẩm truyền thống Khẩu Xén và Chí Chọp của Hợp tác xã Lay Nưa đã được thiết kế bao bì sản phẩm khá bắt mắt, thế nhưng cũng đồng nghĩa với việc tăng chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. Từ đó dẫn đến việc sản phẩm có thương hiệu lại phải cạnh tranh về giá đối với các sản phẩm của của người dân tự sản xuất.
Hiện nay làng nghề dệt thổ cẩm của Hợp tác xã dệt thổ cẩm Na Sang 2, xã Núa Ngam, huyện Điện Biên có hơn 10 gia đình có đủ điều kiện để dệt các sản phẩm theo hướng sản xuất hàng hóa, thế nhưng chỉ có 2-3 gia đình thường xuyên hoạt động vì sản phẩm không tiêu thụ được.
Mặc dù, trước đó Hợp tác xã dệt thổ cẩm Na Sang 2 đã được tổ chức JICA (Nhật Bản) hỗ trợ về cơ sở vật chất và quảng bá sản phẩm. Tuy nhiên, do không bán được sản phẩm nên hợp tác xã đã phải cử người đi ký gửi cho các đại lý phục vụ du lịch ở các thành phố lớn, rất ít sản phẩm được bán trực tiếp cho khách. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên từ đầu năm 2020 đến nay hợp tác xã không nhận được một đơn hàng nào, trong khi đó sản phẩm tồn từ năm 2019 đến nay vẫn chưa tiêu thụ hết.
Từ việc không tìm được đầu ra ổn định cho sản phẩm dẫn đến việc làng nghề không hoạt động hoặc hoạt động lay lắt, cầm chừng. Điển hình như làng nghề dệt thổ cẩm ở bản Mường Luân 1 (xã Mường Luân, huyện Ðiện Biên Ðông, tỉnh Điện Biên) do không tìm được thị trường tiêu thụ khiến người dân không còn mặn mà với nghề. Hay làng nghề thêu ren ở bản Tà Là Cáo (xã Sính Phình, huyện Tủa Chùa) cũng lay lắt do không có đơn đặt hàng.
Trong những năm gần đây, mặc dù tỉnh Điện Biên đã có nhiều hoạt động thiết thực để khuyến khích phát triển đa dạng các sản phẩm, làng nghề truyền thống như: Quảng bá tại các sự kiện, hội chợ thương mại trong và ngoài tỉnh hay tập trung triển khai Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) nhằm phát triển phong phú các sản phẩm theo hướng hàng hóa.
Tuy nhiên, để phát triển bền vững các làng nghề, bên cạnh việc nâng tầm giá trị sản phẩm thì quan trọng nhất vẫn là phải có thị trường ổn định. Đây là bài toán mà các nhà quản lý ở Điện Biên vẫn loay hoay, chưa có lời giải.
Bài, ảnh: Tuấn Thanh
Tin liên quan
Tin mới hơn

Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá
09:01 | 19/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ
11:09 | 18/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025
15:44 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt
15:42 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội
15:41 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc
13:19 | 12/06/2025 Tin tức
Tin khác

Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế
09:17 | 12/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề nhìn từ huyện Phú Xuyên
14:48 | 11/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khám phá nghề chằm áo tơi Yên Lạc – Nét đẹp văn hóa truyền thống Hà Tĩnh
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa công nghệ số phát triển ngành ong Việt
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương “di sản sống” giữa đại ngàn Vĩnh Sơn
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

“Nhóm yêu thích nghề làm men lá” giữ gìn và phát triển nghề truyền thống
09:41 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề bánh pía Vũng Thơm
09:39 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Cao Bằng: Nghề nhuộm vải chàm của người Nùng An
09:39 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Lê Mạnh Tuấn – Người giữ hồn đất, thổi hồn cho “đất nở hoa”
22:13 | 07/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Nguyễn Văn Lưu: Người đưa gốm sứ Chu Đậu trở về từ đáy biển
11:03 | 06/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thanh Hóa: Gắn kết chương trình OCOP với du lịch làng nghề – Hướng đi bền vững cho kinh tế nông thôn
09:06 | 04/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đánh thức làng nghề truyền thống bằng du lịch và sản phẩm OCOP
10:50 | 03/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phú Yên: Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa gốm Quảng Đức
10:09 | 02/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đóng thuyền gỗ truyền thống của người Tày Hà Giang
09:52 | 30/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đại hội Đại biểu Hội Kỷ lục gia Việt Nam nhiệm kỳ III (2025–2030): Đoàn kết - Sáng tạo - Thống nhất hành động
18:46 Tin tức

Hà Nội: Huyện Thường Tín đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao
16:15 Nông thôn mới

Bình Định ngày đầu vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền 2 cấp thuận lợi
16:15 Văn hóa - Xã hội

Hà Nội quảng bá sản phẩm OCOP gắn với văn hóa các tỉnh Nam Bộ
16:15 Tin tức

Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam
16:13 Tin tức