Hội nghị được Bộ Nông nghiệp & PTNT tổ chức cùng đầu cầu trực tuyến các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung Ương, sáng 9/9/2022, nhằm phát huy những thành tựu đạt được giai đoạn qua, hướng tới đưa OCOP cùng du lịch nông thôn góp phần quan trọng phát triển bền vững đời sống nông thôn.

Quang cảnh Hội nghị

Theo quan điểm của Bộ trưởng Lê Minh Hoan, trong những năm qua, chương trình OCOP cùng với xây dựng Nông thôn mới đã thúc đẩy mạnh mẽ nền kinh tế tại khu vực nông thôn. OCOP đã giúp góp phần khơi dậy tiềm năng kinh tế tại nhiều địa phương, nhiều sản phẩm ra đời và tiếp cận thị trường thành công. Do đó các địa phương cần chú trọng, đầu tư phát triển thêm nhiều sản phẩm OCOP, gắn với phát triển du lịch cộng đồng, điểm du lịch nông thôn; đưa văn hóa, nâng giá trị và độ tinh xảo của từng sản phẩm - gia tăng giá trị và đáp ứng nhu cầu của thị trường; kết hợp với du lịch nông thôn giúp đảm bảo nội tiêu, tạo nên nền kinh tế phức hợp ngay tại mỗi vùng quê.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan phát biểu chỉ đạo tại hội nghị

Từ đó, góp phần hỗ trợ các địa phương thực hiện hiệu quả, bền vững các tiêu chí nông thôn mới. Phát triển du lịch nông thôn theo hướng bền vững, bao trùm và đa giá trị, phù hợp với nhu cầu thị trường trên cơ sở sử dụng hiệu quả, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, làng nghề. Phát huy vai trò chủ thể của người dân và cộng đồng; thúc đẩy sự tham gia tích cực và chủ động của doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ chức kinh tế khác vào phát triển kinh tế du lịch nông thôn thông qua các hình thức liên kết chuỗi giá trị du lịch hiệu quả.

Phát triển sản phẩm OCOP cần được đẩy mạnh về chất và lượng

Sau hơn 4 năm triển khai Chương trình theo Quyết định số 490/QĐ-TTg ngày 07/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ, Chương trình OCOP đã có những tác động tích cực, đậm nét đến phát triển kinh tế nông thôn, như: Góp phần khơi dậy tiềm năng đất đai, sản vật, lợi thế.

Ông Đinh Công Sứ- PCT UBND tỉnh Hòa Bình cần khai thác tối đa lợi thế phát triển chương trình OCOP.

Đặc biệt, thông qua Chương trình OCOP, nhiều địa phương đã chủ động phát triển nhóm sản phẩm dịch vụ du lịch nông thôn và điểm du lịch. Đến nay, các địa phương đã đánh giá và công nhận 65 sản phẩm OCOP thuộc nhóm dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch, trong đó nhiều vùng đã phát huy được lợi thế về điều kiện tự nhiên, sản xuất nông nghiệp, văn hóa, làng nghề truyền thống để hình thành các Điểm du lịch nông thôn đặc sắc, như: Miền núi phía Bắc và Đồng bằng sông Cửu Long.

Theo Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương Ông Ngô Trường Sơn: Các giá trị văn hóa vùng miền giúp tạo hình thành các sản phẩm OCOP tích hợp “đa giá trị”; nhiều địa phương đã quy hoạch được các vùng nguyên liệu đặc sản, phát triển các ngành nghề nông thôn, hình thành nhiều sản phẩm OCOP gắn với vai trò như một “đại sứ” chuyển tải những câu chuyện sản phẩm mang tính nhân văn của vùng, miền; thúc đẩy hướng đi về phát triển sinh kế ở những vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Đến ngày 31/8/2022, tất cả 63/63 tỉnh, thành phố đã tổ chức đánh giá, phân hạng sản phẩm, cả nước đã có 8.478 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 65,4% sản phẩm 3 sao, 33,4% sản phẩm 4 sao, 1,0% sản phẩm tiềm năng 5 sao và 0,2 % sản phẩm 5 sao. Đã có hơn 4.351 chủ thể OCOP, trong đó có 38,3% là HTX, 26,1% là doanh nghiệp, 33,3% là cơ sở sản xuất/hộ kinh doanh, còn lại là tổ hợp tác có sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên.

Từ thực tế Sơn La, phát triển nền tảng kinh tế nông nghiệp tỉnh đã có chuyển biến mạnh mẽ đặc biệt là thay đổi cơ cấu cây trồng; tăng trưởng nông nghiệp tăng, góp phần ổn định kinh tế vùng, miền. Đến nay, trên địa bàn Sơn La có hơn 123 sản phẩm OCOP. Như vậy sản phẩm OCOP của tỉnh chưa có số lượng lớn nhưng đã có sự lan tỏa. Bên cạnh đó, Sơn La đã tổ chức liên kết sản xuất, tổ chức chế biến sản phẩm theo chuỗi. Chương trình xúc tiến sản phẩm được chú trọng, nhất là quy mô và chất lượng sản phẩm ngày càng cải thiện hơn.

Mặc dù sản phẩm OCOP có sức lan tỏa, nhưng quy mô chưa cao. Các dự án đầu tư cho phát triển chương trình, vốn vay, hỗ trợ cho chương trình còn gặp khó. Mẫu mã bao bì sản phẩm chưa được phát triển sản xuất hàng hóa phục vụ cho khách hàng cao cấp. Qua đó, tỉnh Sơn La kiến nghị; sản phẩm OCOP cần được quảng bá một cách đồng bộ trong cả nước; cần có bộ tiêu chí đánh giá kỹ, phát triển mạnh mẽ hơn sản phẩm OCOP gắn với du lịch. Tỉnh rất mong có chương trình truyền thông tổng thể của quốc gia về chương trình nông thôn mới, OCOP để đưa sản phẩm phát triển hơn.

Còn tại tỉnh Đắc Nông đã có những lợi thế về du lịch, khí hậu, thổ nhưỡng. Đặc biệt sau khi khai thác diện tích rừng tự nhiên phát triển du lịch trải nghiệm thì lượng khách Đắc Nông đã có sự phát triển. Tỉnh được ví như “Hạ Long Tây Nguyên trên cạn” là điểm đến du lịch hấp dẫn cho du khách. Bên cạnh đó, tỉnh đã được đánh giá dược liệu dưới tán rừng có trên 500 loại dược liệu được phát triển, có sự phát triển đột phát về phát triển kinh tế nông nghiệp.

Còn ông Đinh Công Sứ - PCT UBND tỉnh Hòa Bình cho hay: cần khai thác tối đa lợi thế để phát triển chương trình OCOP. Tại tỉnh có nhiều di sản được công nhận, trong đó Hòa Bình đón nhận 2 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Nên việc phát triển chương trình OCOP tại Hòa Bình mang bản sắc văn hóa riêng.

Quyết định phê duyệt chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2021 – 2025, nêu rõ: Mục tiêu cụ thể đến năm 2025, phấn đấu ít nhất 10.000 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên; trong đó ít nhất có khoảng 400-500 sản phẩm OCOP đạt 5 sao. Củng cố và nâng cấp ít nhất 50% sản phẩm OCOP đã được đánh giá và phân hạng; ưu tiên phát triển sản phẩm OCOP gắn với thương hiệu sản phẩm, phát triển dịch vụ du lịch nông thôn. Ưu tiên phát triển các HTX, doanh nghiệp nhỏ và vừa, phấn đấu ít nhất có 40% chủ thể OCOP là HTX và 30% chủ thể là các doanh nghiệp. Có ít nhất 30% các chủ thể OCOP xây dựng được chuỗi giá trị theo hướng kinh tế tuần hoàn, OCOP xanh gắn với vùng nguyên liệu ổn định. Có ít nhất 50% làng nghề truyền thống có sản phẩm OCOP, góp phần bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống của các địa phương.

“Cần tăng cường tư vấn chất lượng, hiệu quả của chương trình OCOP. Phát triển du lịch trong nông thôn, mỗi tỉnh cần có mỗi điểm sản phẩm OCÔP liên quan đến sức khỏe gắn với du lịch” - Ông Đỗ Xuân Tuyên - Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh

Phát triển du lịch không những vì lợi ích kinh tế mà còn tự hào dân tộc

Theo ông Hoàng Đạo Cương - Thứ trưởng Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Đối với chương trình du lịch nông thôn cần có những định hướng như: Tập trung phát triển du lịch tại các địa bàn thuận lợi, khai thác thế mạnh nổi trội của khu vực nông thôn, tránh tình trạng phát triển theo phong trào, ưu tiên đầu tư phát triển các điểm du lịch nông thôn đồng bộ và hạ tầng cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch trong sự kết nối được với các tuyến, điểm du lịch trên địa bàn.

Bên cạnh đó, phát triển hệ thống sản phẩm du lịch nông thôn có chất lượng, sáng tạo. Ưu tiên phát triển các sản phẩm nghỉ dưỡng nông thôn, chăm sóc sức khỏe, đa dạng tính trải nghiệm, các sản phẩm mới… Ngoài ra, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghê, nâng cao khả năng tiếp cận thị trường, thu hút khách du lịch về nông thôn. Đồng thời, chú trọng khai thác chuỗi giá trị du lịch trên cơ sở liên kết với các ngành nghề, dich vụ liên quan đến khu vực nông thôn nhằm cung cấp đa dạng trải nghiệm cho du khách.

“Tạo khác biệt cho sản phẩm OCOP”

Hiện nay, việc phát triển sản phẩm OCOP cần có sự chọn lọc, tôi ví rằng chương trình OCOP phát triển trong giai đoạn hiện nay là “thời đại bi kịch của những người sản xuất”. Bởi vì có quá nhiều sản phẩm tương đồng để người tiêu dùng lựa chọn. Ví dụ: mật ong cũng có từ Hà Giang, Nam Căn- Cà Mau, hay thịt lợn, thịt trâu gác bếp cũng có từ Hà Tĩnh đến Quảng Ninh.

Bộ Nông nghiệp và PTNT trao quyết định công nhận sản phẩm OCOP quốc gia cho 20 sản phẩm của 12 chủ thể thuộc 11 tỉnh/thành phố được xếp hạng 5 sao.

Bộ trưởng nhấn mạnh cái giá trị của sản phẩm OCOP là tạo sinh kế cho người dân, nên tôi mong việc chấm điểm OCOP cần quan tâm đến sự tham gia của người dân, đa dạng hóa sản phẩm, gắn kết cộng đồng nhiều hơn trong việc làm sản phẩm OCOP. Bất kể địa phương nào làm sản phẩm OCOP nên tạo sự khác biệt, gắn sản phẩm của mình với địa danh địa phương. “Chuyển từ tư duy của người bán thành người mua hàng. - Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ.

Việc bán sản phẩm OCOP không dừng ở việc bán sản phẩm mà dường như chúng ta bán luôn giá trị, văn hóa mình, đó là cảm xúc của người sản xuất. Chúng ta phát triển du lịch không những vì lợi ích kinh tế mà còn tự hào dân tộc. Tôi đề nghị từng tỉnh cần xây dựng một trung tâm tích hợp, mời các chuyên gia huấn luyện bao bì, kể câu chuyện, kết nối thị trường, thăm dò tín hiệu thị trường để những sản phẩm của mình cần có sự thay đổi theo nhu cầu thị trường.

Cũng theo Bộ trưởng, sản phẩm OCOP muốn có giá trị cao cần phải tinh xảo, tạo được cảm xúc cho người tiêu dùng. Chỉ khi sản phẩm tạo ra được sự khác biệt thì mới có thể mang lại giá trị vượt trội, giúp cải thiện đời sống cho người dân… Do đó các địa phương cần chú trọng, đầu tư phát triển thêm nhiều sản phẩm OCOP, gắn với phát triển du lịch cộng đồng, điểm du lịch nông thôn. Phải làm sao để thu nhập của người nông dân không chỉ trông vào sản phẩm nông nghiệp mà còn từ đa dạng các ngành nghề dịch vụ nông thôn.

Bộ Nông nghiệp và PTNT trao quyết định công nhận sản phẩm OCOP quốc gia cho 20 sản phẩm của 12 chủ thể thuộc 11 tỉnh/thành phố được xếp hạng 5 sao.

Nhân dịp này, Bộ Nông nghiệp & PTNT đã trao quyết định công nhận sản phẩm OCOP quốc gia cho 20 sản phẩm của 12 chủ thể thuộc 11 tỉnh/thành phố được xếp hạng 5 sao.

Tin/ảnh: Nam Hậu