Hà Nội: 34°C Hà Nội
Đà Nẵng: 32°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 31°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 38°C Thừa Thiên Huế

Trăn trở giữ nghề làm thuốc Nam

LNV - Nằm dưới chân núi Tản Viên, xã Ba Vì (huyện Ba Vì) là địa bàn duy nhất của Hà Nội có người Dao sinh sống tập trung. Bao đời nay, nghề thuốc Nam được xem là nguồn sinh kế quan trọng mang lại thu nhập cho đồng bào dân tộc nơi đây.
Dù vậy, cuộc mưu sinh dựa vào những bài thuốc cổ truyền của người Dao đang đứng trước nhiều thách thức.

Khá giả nhờ những bài thuốc cổ truyền

Con đường xuyên qua những tán rừng xanh mát dẫn chúng tôi về với bản người Dao ở thôn Yên Sơn (xã Ba Vì) - nơi được xem là cái nôi của nghề thuốc Nam. Sau gần 15 năm hợp nhất về với Thủ đô, hạ tầng giao thông nơi đây đã được đầu tư, nâng cấp ngày một đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại của đồng bào các dân tộc.

Nguồn dược liệu thuốc Nam tại xã Ba Vì đang ngày một cạn kiệt.


Trong ngôi nhà mái bằng khang trang, nghệ nhân Dương Thị Hiến nhanh tay bốc thuốc cho mấy vị khách từ nội thành Hà Nội ghé thăm. Nghệ nhân Dương Thị Hiến chia sẻ, hàng ngày, chồng và hai người con lên rừng hái lá thuốc, bà ở nhà chế biến, bốc thuốc cho khách thập phương. Quanh năm tất bật với nghề, thành quả của gia đình nhận về sau nhiều năm là căn nhà mái bằng khang trang, rộng rãi.

Không chỉ có gia đình nghệ nhân Dương Thị Hiến khá giả nhờ nghề bốc thuốc Nam, giờ đây, đến thôn Yên Sơn, người ta sẽ dễ dàng bắt gặp những nếp nhà mái bằng thay thế dần những ngôi nhà cấp 4. Phần lớn là nhờ thu nhập từ nghề thuốc Nam truyền thống được gìn giữ qua hàng trăm năm.

Theo ông Lý Văn Phủ - người có uy tín ở thôn Yên Sơn, diện tích đất canh tác nông nghiệp trên địa bàn thôn rất hạn chế; hộ nào nhiều đất thì được 1 - 2 sào, ít có khi chỉ vài ba thước. Cũng bởi vậy, thu nhập của phần lớn đồng bào dân tộc Dao ở thôn Yên Sơn phụ thuộc vào nghề thuốc Nam.

Ở xã Ba Vì, ngoài thôn Yên Sơn, hiện nay tại hai thôn còn lại là Hợp Sơn và Hợp Nhất, đồng bào dân tộc Dao cũng phát triển rất mạnh nghề cây thuốc Nam. Nhờ chịu khó làm ăn, kinh tế của nhiều gia đình ngày một được cải thiện; không ít hộ đồng bào trong thôn đã có “của ăn của để”.

Chủ tịch UBND xã Ba Vì Lăng Văn Hà cho biết: Cây thuốc Nam đã mang lại thu nhập, giúp không ít gia đình đồng bào dân tộc Dao thoát nghèo. Tính đến đầu năm 2022, toàn xã chỉ còn 11 hộ nghèo (chiếm 1,8% tổng số hộ dân). Từ năm 2019, xã Ba Vì đã không còn nằm trong nhóm thôn xã đặc biệt khó khăn của cả nước.

Nỗi lo cạn kiệt nguồn nguyên liệu

Trong dòng chảy của thời gian, nghề thuốc Nam của người Dao ở xã Ba Vì cũng đứng trước nhiều thách thức lớn. Nghệ nhân Dương Thị Bình, năm nay 75 tuổi nói, bản thân đã gắn bó với nghề thuốc Nam từ năm 11 - 12 tuổi. Trước năm 1996, nguồn dược liệu rất phong phú, dồi dào. Bà con cứ lên rừng là bài thuốc gì cũng có.

Vợ chồng chị Triệu Thị Duyến (thôn Hợp Sơn, xã Ba Vì) chế biến cây thuốc Nam thành sản phẩm dạng cao. Ảnh: Lâm Nguyễn


Thế nhưng sau thời gian dài bị khai thác, nhiều loại cây thuốc suy giảm về số lượng. Nhiều cây thuốc nay cũng không còn được tìm thấy nữa. Năm 1996, Vườn Quốc gia Ba Vì được thành lập nhằm quản lý, bảo vệ và phát triển rừng tự nhiên. Cũng kể từ đó, đồng bào dân tộc Dao không còn được tự do vào rừng tìm kiếm, khai thác cây thuốc như trước.

Bí thư Chi bộ thôn Hợp Sơn Dương Trung Thân cho biết, từ những năm 1990, khi “hạ sơn quần cư”, để bảo đảm nguồn nguyên liệu, nhiều hộ đồng bào dân tộc Dao các thôn bản đã cố gắng nhân trồng các loại dược liệu. Tuy nhiên, do kỹ thuật canh tác còn nhiều hạn chế nên năng suất và chất lượng của cây thuốc mang lại không cao.

“Một bộ phận người dân làm nghề thuốc Nam tại xã Ba Vì phải ngày ngày lặn lội đường xa, tìm đến những tỉnh, thành khác như Hòa Bình, Phú Thọ, thậm chí là Lạng Sơn, Hà Giang để tìm kiếm thảo dược cho các bài thuốc truyền thống…” - ông Thân chia sẻ.

Theo Trọng Tùng

Tin liên quan

Tin mới hơn

Tổ nghề cá điểm tựa vững chắc cho ngư dân vươn khơi bám biển

Tổ nghề cá điểm tựa vững chắc cho ngư dân vươn khơi bám biển

LNV - Việc chủ động liên kết hơn 1000 chủ tàu thuyền thành lập hàng chục tổ nghề cá và tổ tàu thuyền không những trở thành nơi chia sẻ kinh nghiệm đánh bắt, mà còn là mạng lưới hỗ trợ vững chắc trong công tác tìm kiếm cứu nạn, giúp cho mỗi chuyến vươn khơi bám biển của ngư dân xã Diễn Châu (Nghệ An) thêm an toàn.
Điện Biên: Giữ gìn phát triển nghề dệt truyền thống của đồng bào Lào

Điện Biên: Giữ gìn phát triển nghề dệt truyền thống của đồng bào Lào

LNV - Nhờ tình yêu và sự sáng tạo của người dân Na Sang, xã Núa Ngam, tỉnh Điện Biên nghề dệt truyền thống nơi đây không chỉ được gìn giữ mà còn phát triển mạnh mẽ. Những tấm vải thổ cẩm không chỉ đẹp mắt mà còn mang một ý nghĩa văn hóa sâu sắc, góp phần lưu giữ và tôn vinh bản sắc dân tộc Lào.
Nghề truyền thống nơi cực nam Tổ quốc

Nghề truyền thống nơi cực nam Tổ quốc

LNV - Nhiều người ngạc nhiên khi nói về những nghề và làng nghề truyền thống ở vùng đất mới phía địa đầu cực Nam Tổ quốc. Nhưng không hề nói quá một chút nào khi khẳng định, những nghề truyền thống đã góp nên hương sắc độc đáo, riêng có của Cà Mau.
Đặc sắc nghề làm muối ớt Tây Ninh - di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia

Đặc sắc nghề làm muối ớt Tây Ninh - di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia

LNV - Bên cạnh bánh tráng phơi sương Trảng Bàng, muối ớt là loại đặc sản có tiếng của tỉnh Tây Ninh. Nghề làm muối ớt tại tỉnh Tây Ninh đã được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia theo quyết định số 230/QĐ-BVHTTDL ngày 14/2/2023 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Hương quê trong chiếc bánh in

Hương quê trong chiếc bánh in

Trải qua bao thăng trầm của thời gian, nghề làm bánh in đậu xanh truyền thống vẫn được gìn giữ nơi làng quê yên bình ở xã Sơn Tịnh. Hương thơm ngọt bùi của những chiếc bánh nhỏ nhắn, mộc mạc, len lỏi trong đời sống, kết nối những ký ức của một thời gian khó với cuộc sống ngày nay.
Người Trạch Xá đưa áo dài Việt vươn xa

Người Trạch Xá đưa áo dài Việt vươn xa

LNV - Làng Trạch Xá, xã Ứng Hòa (Hà Nội) nổi tiếng với truyền thống may áo dài lâu đời, nơi quy tụ những nghệ nhân, những người thợ tài hoa, khéo léo, gắn bó với nghề bằng cả tâm huyết và kỹ năng tinh xảo.

Tin khác

Cao Bằng: Phát triển HTX bệ phóng vững chắc cho làng nghề cất cánh

Cao Bằng: Phát triển HTX bệ phóng vững chắc cho làng nghề cất cánh

LNV - Theo thống kê, toàn tỉnh Cao Bằng hiện có 21 làng nghề truyền thống, trong đó 8 làng nghề đã được UBND tỉnh công nhận. Làng nghề không chỉ giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc mà còn tạo ra hàng nghìn cơ hội việc làm, thu hút cả người trong độ tuổi lao động, người già, người khuyết tật và trẻ em tham gia quá trình sản xuất. Điều này góp phần tăng thu nhập và rút ngắn khoảng cách giàu nghèo tại khu vực nông thôn, đồng thời sử dụng hiệu quả các tài nguyên sẵn có tại địa phương.
Giữ nghề xưa nơi làng quê Vĩnh Thuận

Giữ nghề xưa nơi làng quê Vĩnh Thuận

LNV - Giữa nhịp sống ồn ào, tấp nập, ở xã Vĩnh Thuận (tỉnh An Giang) vẫn còn những người kiên trì 'giữ lửa' nghề truyền thống. Với họ, nghề ông bà để lại không chỉ là kế sinh nhai mà còn là niềm tự hào, là cách để giữ hồn quê giữa thời cuộc nhiều đổi thay.
Sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề Hà Nội “Nâng tầm sáng tạo, lan tỏa tinh hoa, vươn mình Hội nhập”

Sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề Hà Nội “Nâng tầm sáng tạo, lan tỏa tinh hoa, vươn mình Hội nhập”

LNV - Đây là chủ đề của của cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội năm 2025 sắp được diễn ra vào tháng 10 tại Hà Nội.
Chiếu cói làng Vũ Hạ và khát vọng nghĩa tình

Chiếu cói làng Vũ Hạ và khát vọng nghĩa tình

LNV - Làng nghề dệt chiếu cói tại thôn Vũ Hạ, xã Phụ Dực, tỉnh Hưng Yên (trước đây là xã An Vũ, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình) đã có tuổi đời hàng trăm năm. Những chiếc chiếu cói đỏ thắm nơi đây không chỉ phản ánh nếp sống văn hóa sinh hoạt truyền thống của dân tộc, mà còn gửi gắm những thông điệp nghĩa tình, phản ánh tâm tư, tình cảm và khát vọng hạnh phúc bình dị của người Việt Nam.
Phú Xuyên - Đất làng nghề, tri ân đáp nghĩa

Phú Xuyên - Đất làng nghề, tri ân đáp nghĩa

LNV - Giữa những ngày tháng bảy một nhóm nhà thơ, nhà văn chúng tôi kết hợp cùng đoàn Cựu chiến binh tỉnh Bắc Ninh (trong đó có những người bị địch bắt tù đầy nơi Côn Đảo) đã hành hương về Phú Xuyên – Hà Nội thăm Bảo tàng chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đầy, một địa chỉ đỏ nơi vùng quê chiêm trũng.
Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Viết Thạnh gìn giữ và phát triển nghề thủ công mỹ nghệ

Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Viết Thạnh gìn giữ và phát triển nghề thủ công mỹ nghệ

LNV - Chúng tôi đến thăm làng nghề thủ công mỹ nghệ Sơn Đồng, Hà Nội ngay sau khi cả nước vận hành hoạt động bộ máy chính quyền địa phương hai cấp. Không khí tưng bừng cờ hoa khẩu hiệu, thi đua chào mừng Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025- 2030 trên các trục đường giao thông, nơi trụ sở làm việc của xã mới càng làm cho khung cảnh làng nghề nơi đây thêm tươi đẹp, sinh động.
Một ngày ghé thăm làng bánh đa Dụ Đại

Một ngày ghé thăm làng bánh đa Dụ Đại

LNV - Nằm ở xã Quỳnh An, tỉnh Hưng Yên (trước đây là xã Đông Hải, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình), làng Dụ Đại được biết đến là một trong những địa phương duy trì nghề làm bánh đa truyền thống hàng chục năm qua.
Rạng danh phường đúc đồng

Rạng danh phường đúc đồng

LNV - Đời nối đời, tiền nhân truyền lại cho hậu thế hơn 400 năm những giọt đồng đỏ au trong lửa rực, để rồi lớp hậu nhân không chỉ giữ được cơ nghiệp trăm năm, mà còn làm rạng danh cho xứ sở.
Nghề dệt lanh của người Mông trên Cao nguyên đá

Nghề dệt lanh của người Mông trên Cao nguyên đá

LNV - Người Mông trên Cao nguyên đá Đồng Văn có đời sống văn hóa đặc sắc, lâu đời với nhiều nghề truyền thống được gìn giữ qua hàng trăm năm. Nếu như cây khèn là biểu tượng cho sự tài hoa, bản lĩnh của đàn ông người Mông, thì kỹ năng se lanh, dệt vải thể hiện sự khéo léo của người phụ nữ.
Giữ lửa làng nghề đúc đồng Lộng Thượng

Giữ lửa làng nghề đúc đồng Lộng Thượng

LNV - Làng Lộng Thượng, xã Đại Đồng (làng Rồng) nổi tiếng là cái nôi của nghề đúc đồng ở tỉnh Hưng Yên. Trải qua hàng trăm năm hình thành và phát triển, làng nghề vẫn bền bỉ tồn tại, chắt chiu tinh hoa từ bàn tay người thợ thổi hồn vào từng sản phẩm thủ công mỹ nghệ, góp phần khẳng định thương hiệu đồ đồng Lộng Thượng trên bản đồ làng nghề Việt.
Làng Gốm Chăm Bình Đức: Nơi Lưu Giữ Hồn Cốt Văn Hóa Chăm

Làng Gốm Chăm Bình Đức: Nơi Lưu Giữ Hồn Cốt Văn Hóa Chăm

LNV - Nằm lặng lẽ ở vùng đất Bình Đức, tỉnh Bình Thuận, làng gốm Chăm Bình Đức – hay còn gọi thân thuộc là gốm Gọ – không chỉ là một làng nghề truyền thống, mà còn là nơi lắng đọng linh hồn văn hóa của cộng đồng người Chăm qua hàng trăm năm. Đây là nơi những đôi bàn tay khéo léo, đầy kiên nhẫn của các nghệ nhân đã và đang gìn giữ một di sản sống động, vừa là kế sinh nhai, vừa là biểu hiện của bản sắc dân tộc Chăm bền bỉ trước thời gian.
Chùa gốm sứ độc đáo bậc nhất Việt Nam bên làng nghề nghìn năm tuổi: Vừa đẹp lạ, vừa linh thiêng kỳ bí

Chùa gốm sứ độc đáo bậc nhất Việt Nam bên làng nghề nghìn năm tuổi: Vừa đẹp lạ, vừa linh thiêng kỳ bí

LNV - Chùa gốm sứ độc đáo bậc nhất Việt Nam, nằm bên làng nghề nghìn năm tuổi, vừa đẹp lạ, vừa linh thiêng kỳ bí, thu hút du khách khám phá văn hóa cổ xưa.
Rực rỡ sắc màu thổ cẩm truyền thống của phụ nữ Thái ở Nghệ An

Rực rỡ sắc màu thổ cẩm truyền thống của phụ nữ Thái ở Nghệ An

LNV - Ở bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, Nghệ An), cộng đồng người Thái đang cùng nhau phát triển nghề dệt thổ cẩm đã có lịch sử lâu đời. Bằng tình yêu nghề và đôi bàn tay khéo léo, họ âm thầm đánh thức khung cửi, giữ màu cho nghề dệt truyền thống của người Thái trên mảnh đất này.
Các làng nghề nước mắm ở Hà Tĩnh hút khách du lịch

Các làng nghề nước mắm ở Hà Tĩnh hút khách du lịch

LNV - Các làng nghề nước mắm truyền thống ở Hà Tĩnh hút khách du lịch nhờ hương vị đậm đà, quy trình chế biến thủ công và trải nghiệm văn hóa độc đáo ven biển.
Giữ làng nghề truyền thống thời 4.0

Giữ làng nghề truyền thống thời 4.0

LNV - Vùng Đông Nam Bộ có tốc độ đô thị hóa nhanh. Nhiều năm qua, nhiều hộ sản xuất, kinh doanh nghề truyền thống dần dần chuyển sang nghề khác, chủ yếu là thương mại - dịch vụ.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Tổ nghề cá điểm tựa vững chắc cho ngư dân vươn khơi bám biển

Tổ nghề cá điểm tựa vững chắc cho ngư dân vươn khơi bám biển

LNV - Việc chủ động liên kết hơn 1000 chủ tàu thuyền thành lập hàng chục tổ nghề cá và tổ tàu thuyền không những trở thành nơi chia sẻ kinh nghiệm đánh bắt, mà còn là mạng lưới hỗ trợ vững chắc trong công tác tìm kiếm cứu nạn, giúp cho mỗi chuyến vươn khơi bám biển của ngư dân xã Diễn Châu (Nghệ An) thêm an toàn.
Sản phẩm OCOP ra thị trường quốc tế qua “Hội chợ các sản phẩm OCOP xuất khẩu”

Sản phẩm OCOP ra thị trường quốc tế qua “Hội chợ các sản phẩm OCOP xuất khẩu”

LNV - Từ ngày 1-3/8/2025, tại Khu Di tích Hoàng thành Thăng Long, Hà Nội sẽ diễn ra Hội chợ các sản phẩm OCOP xuất khẩu” (VIETNAM OCOPEX 2025).
Làng nghề hướng đến môi trường kinh doanh minh bạch

Làng nghề hướng đến môi trường kinh doanh minh bạch

LNV - Các làng nghề đang có những chuyển biến tích cực từ nhận thức, tới hành động, nói không với sản xuất, kinh doanh hàng giả. Việc làng nghề nói không với sản xuất hàng giả sẽ góp phần xây dựng lại một môi trường kinh doanh chất lượng, uy tín.
Bộ tiêu chí nông thôn mới tăng tính chủ động cho địa phương

Bộ tiêu chí nông thôn mới tăng tính chủ động cho địa phương

LNV - Ngày 25/7 tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội thảo tham vấn Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới các cấp giai đoạn tới.
Cát Tiến Gia Lai nơi điểm hẹn của biển cả và suối nguồn

Cát Tiến Gia Lai nơi điểm hẹn của biển cả và suối nguồn

LNV - Đến với xã Cát Tiến, tỉnh Gia Lai, hành trình du lịch không chỉ dừng lại ở vẻ đẹp hút hồn của bãi biển Trung Lương, mà còn dẫn dắt du khách lạc vào không gian yên bình nơi suối nước nóng Chánh Thắng là điểm đến mới đang dần “thức giấc” giữa đại ngàn
Giao diện di động