Trăn trở của người thợ làm nghề nặn tò he
Gian hàng của ông Nguyễn Văn Kinh tại công viên 29 tháng 3
Trước đây, ở một số địa phương miền Bắc, người ta thường gọi tò he là “con bánh” bởi chúng xuất hiện trong các lễ tiết, cúng kiến, chùa chiền như thứ quà vặt trang trí và có thể ăn trực tiếp. Ban đầu, nó được làm bằng bột với nhiều hình dạng từ đồ vật (bình hoa, ly tách, ấm chén,…), con vật (trâu, bò, gà, vịt,…) đến thức ăn (chuối, cau, mâm xôi, giò heo,…). Điểm độc đáo tạo nên sức hút của sản phẩm này chính là màu sắc và cách tạo hình chân thực. Về sau, người ta gắn thêm một chiếc kèn ống, biến tấu nó thành thứ đồ chơi trẻ con. Mỗi khi thổi, nhạc cụ tạo nên loạt giai điệu “tò te… tò te” nghe rất vui tai. Qua nhiều lần truyền miệng, tính “tam sao thất bản” trong đời sống sinh hoạt và lời ăn tiếng nói hàng ngày khiến cái tên “tò he” ra đời và thay thế hoàn toàn cách gọi cũ. Theo thời gian, tò he bắt đầu được bày bán rộng rãi tại các phiên chợ, xóm làng. Người ta cũng thay đổi chiếc kèn cầu kỳ bằng que tre đơn giản nhằm dễ dàng tiếp cận với hầu hết trẻ em.
Ngày nay, mặc cho bao biến chuyển, đổi thay của thăng trầm lịch sử, tò he vẫn luôn tồn tại và tiếp tục thành hình dưới đôi bàn tay người nghệ nhân tâm huyết. Đến công viên 29 tháng 3 (đường Nguyễn Tri Phương, quận Hải Châu, TP Đà Nẵng), khách tham quan dễ dàng bắt gặp ông Nguyễn Văn Kính (56 tuổi) - người thợ nặn tò he đã gắn bó với công việc này gần 30 năm.
Xuất thân từ làng Xuân La (xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội) - cái nôi hình thành nghề tạo hình tò he truyền thống, ông Kính cho biết, khi còn nhỏ, ông đã xác định đây là gia nghiệp cần tiếp bước thế hệ cha ông giữ gìn và truyền lại cho con cháu. Chính vì thế, từ năm 1993, ông bắt đầu tập trung vào việc chế tác, rồi tiếp tục dạy nghề cho hai con. Sản phẩm của ông chủ yếu là hoa lá, động vật, con người,… với mức giá trung bình chỉ 20.000 đồng/mẫu.
Sản phẩm của ông Chính được nhiều trẻ em yêu thích, đón nhận
Mỗi ngày, ông Kính bán tò he trước trường tiểu học, tối đến, người thợ chế tác gốc thủ đô lại trưng bày gian hàng nơi chợ đêm, công viên hoặc điểm giải trí. Vào những dịp tập trung đông trẻ em như Tết Trung thu, Quốc tế Thiếu nhi,… nhiều trường tiểu học tại Đà Nẵng cũng liên hệ ông đến góp vui. Đa số thiếu nhi nơi đây đều rất yêu thích sản phẩm của ông. Vì thế, dù từng đến nhiều nơi (Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Nha Trang), ông vẫn quyết định dừng chân và gắn bó lâu dài với trẻ em Đà Nẵng.
Cũng theo ông Kính, bột nếp là nguyên liệu quan trọng nhất tạo nên những chiếc tò he đạt chuẩn. Trước khi bắt đầu công đoạn nhào nặn, người thợ phải tiến hành ngâm bột, xay nhuyễn, luộc chín rồi vớt ra trộn màu. Muốn sản phẩm đạt chất lượng, việc lựa chọn nguyên liệu, chế tác, tạo hình cần canh đúng thời gian, đảm bảo giữ nguyên độ dẻo, mịn màng. Đồng thời, người thợ cần có tay nghề điêu luyện, kỹ năng thành thạo và đức tính tỉ mỉ, cẩn trọng.
Hiện tại, trăn trở lớn nhất của ông chính là nghề truyền thống từng nổi tiếng một thời ở các làng quê phía Bắc lại đang đối diện trước nguy cơ mai một, rất ít người mới yêu thích và mặn mà với công việc này. Vì thế, ông Kính hy vọng các bạn trẻ có thể giữ gìn và phát huy loại hình nghệ thuật truyền thống dân tộc. Đồng thời, ông mong rằng nụ cười và niềm hạnh phúc của trẻ em sẽ trở thành động lực giúp các nghệ nhân gắn bó với công việc, giữ lửa nhiệt huyết, tiếp tục bám trụ với nghề.
Bài, ảnh: Huỳnh Kha
Tin liên quan
Tin mới hơn

An Giang: Nơi tiếng búa vang vọng cả đời người
11:18 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bánh gio - món ăn truyền thống của người Tày
10:21 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nâng tầm đặc sản quê hương
10:00 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lưu giữ giá trị văn hóa làng nghề mộc Chợ Thủ
09:16 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Giọt Ngọc gốm Chu Đậu – Quà tặng đặc biệt của Hà Nội dịp Quốc khánh 2/9
14:47 | 28/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng Từ Vân tất bật may, thêu cờ Tổ quốc
15:36 | 27/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Nét đẹp làng nghề truyền thống ở Quảng Bình
15:35 | 27/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bắc Ninh: Về Đồng Cống nghe đất chuyển mình
11:18 | 26/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nỗi lo ở làng nghề gỗ truyền thống Đồng Kỵ
11:18 | 26/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ, phát triển làng nghề truyền thống: Tiềm năng nhưng đầy thách thức
11:17 | 26/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ninh Bình: Hiến đất mở đường - Khi tinh thần cộng đồng tạo nên kỳ tích
14:55 | 21/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn nghề, mở lối mới cho làng nghề Phú Thọ
14:54 | 21/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Cao Bằng: Làng nghề truyền thống vươn mình nhờ sức mạnh kinh tế tập thể
10:32 | 21/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề trồng dâu nuôi tằm – Hướng phát triển bền vững ở xã Đak Lua, Đồng Nai
09:09 | 21/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề gửi hồn dân tộc đi khắp muôn phương
10:50 | 20/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề lưỡi câu Mỹ Hòa vào mùa
09:40 | 20/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Xã Bát Tràng phát huy giá trị làng nghề truyền thống gắn với phát triển du lịch
11:28 | 19/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề Ninh Bình đứng trước cơ hội bứt phá
10:39 | 19/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bánh cuốn Thanh Trì – Niềm tự hào mới của văn hóa ẩm thực Hà Nội
10:27 | 19/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ nghề mây tre đan truyền thống
09:24 | 15/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa làng nghề hội nhập thế giới
09:24 | 15/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hiệu quả mô hình “Nông dân dạy nông dân”
15:03 Nông thôn mới

Ra mắt hiệp hội OCOP & Doanh nhân DNS "Chapter Hải Dương"
15:02 Tin tức

An Giang: Nơi tiếng búa vang vọng cả đời người
11:18 Làng nghề, nghệ nhân

Thông điệp về khát vọng hùng cường từ đại lễ 80 năm Quốc khánh
10:22 Tin tức

Bánh gio - món ăn truyền thống của người Tày
10:21 Làng nghề, nghệ nhân