Hà Nội: 29°C Hà Nội
Đà Nẵng: 29°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 29°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 30°C Thừa Thiên Huế

Tinh hoa gốm Chăm làng Bàu Trúc

LNV - Không phải tới hôm nay, khi những cánh đồng điện gió, điện mặt trời hiện hữu trên mảnh đất Ninh Thuận, người ta mới biết tận dụng những thứ khắc nghiệt thành tài nguyên phục vụ cuộc sống. Cách đây hơn 800 năm, những nghệ nhân Chăm làng gốm Bàu Trúc đã biến nắng, gió trở thành công cụ đắc lực để hoàn thiện những tác phẩm độc nhất vô nhị của mình.

Bảo tàng sống về nghề gốm

Không chỉ sống bằng nghề nông, người làng Chăm Bàu Trúc (thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận) giờ cũng tất bật buôn bán, kinh doanh, đi làm ăn tứ xứ. Nhưng hầu như nhà nào cũng duy trì các công việc liên quan đến nghề gốm – nghề truyền thống được duy trì suốt 8 thế kỷ qua.


Nghệ nhân làng gốm Bàu Trúc đang tạo hình cho sản phẩm. Ảnh: Bá Ngọc

Nghệ thuật làm gốm cổ truyền Bàu Trúc đã được Bộ VHTTDL công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Những công trình tâm linh nguy nga, tráng lệ mang phong cách Champa như cụm đền tháp Po Klong Garai cũng đều có sự đóng góp công sức của những người thợ gốm Bàu Trúc. Chỉ cần tra cứu thông tin về làng gốm này, nhiều người sẽ không khỏi ngỡ ngàng khi biết đây là một trong những làng gốm cổ nhất ở Đông Nam Á còn duy trì đến ngày hôm nay, một “bảo tàng sống” với những sản phẩm gốm được làm hoàn toàn thủ công nên mang những giá trị độc nhất vô nhị. Dù thật nhiều danh xưng, nhưng đặt chân đến làng gốm Bàu Trúc sẽ thấy một không khí thanh bình hoàn toàn khác so với những lời tôn vinh ấy. Nhà nào cũng vẫn đầy đủ các dụng cụ làm gốm, từ đòn kê, bàn xoay, dao chuốt, tới những khoảng sân sạch sẽ được quây lại chất những ụ đất sét được ủ qua đêm để hôm sau làm gốm. Người dân Bàu Trúc bền bỉ, tĩnh tại làm công việc này giống như duy trì thói quen hàng ngày được chạm tay vào vuốt ve những chiếc chum vại, duy trì tình yêu đã ngấm sâu vào máu thịt mình.


Sản phẩm tinh tế của làng gốm Bàu Trúc.

Điều đặc biệt nhất là những sản phẩm này đều mộc mạc, bình dị nhưng đầy tinh tế. Không tô vẽ, phủ men rực rỡ sắc màu, những sản phẩm gốm Bàu Trúc xếp thẳng hàng lối để hong nắng trên đường làng hay trong những cửa hàng bán sản phẩm đều giữ màu đất nung nâu đỏ đặc trưng. Bà Trương Thị Gạch, một nghệ nhân lớn tuổi trong làng cho biết, đất sét làm gốm không pha tạp phụ gia hay hóa chất, đều dùng sức người để nhào trộn, dùng kinh nghiệm và cảm quan để đánh giá chất lượng nên không độc hại cho người dùng, lại vừa có dấu ấn cá nhân trong từng sản phẩm.

Quảng bá làng nghề

Lựa chọn bộ đèn gốm cỡ nhỏ mang về trang trí tại gia đình, anh Trương Phức Huy Minh, một du khách đến từ TP Hồ Chí Minh tâm đắc khi những sản phẩm của làng Chăm Bàu Trúc đã có sự thay đổi tích cực để có thể phục vụ được nhu cầu của du khách trong và ngoài nước. Anh cho biết: “Trước nay, cứ nói đến đồ gốm thủ công là tôi luôn nghĩ đến những sản phẩm mộc mạc, bình dị kiểu nông thôn truyền thống giống như vật dụng của ông bà ở quê. Thế nhưng khi tới đây, tôi hoàn toàn bị chinh phục với những thiết kế hiện đại, vẫn có bóng dáng văn hóa Chăm nhưng đã “hội nhập” với những dấu ấn thiết kế phương Tây. Những sản phẩm này chắc chắn sẽ không bị lạc lõng trong những không gian hiện đại, có thể chiều lòng được cả du khách đến từ nhiều nền văn hóa khác nhau”.


Nghệ nhân làng gốm Bàu Trúc đang tạo hình cho sản phẩm.


Giống như nhiều phụ nữ Chăm, chị Đàng Thị Chiều theo bà, theo mẹ học làm gốm từ khi còn rất nhỏ. Người Chăm theo chế độ mẫu hệ, nên những nghề truyền thống lâu đời như làm gốm, dệt thổ cẩm… đều được những người phụ nữ trong làng giữ trọng trách bảo tồn, trao truyền cho các thế hệ con cháu. Chị chia sẻ, các sản phẩm gốm ở làng đều rất đa dạng, từ những vật dụng tâm linh, nghệ thuật, đồ mỹ nghệ tới các sản phẩm bếp núc, nồi niêu, lọ, bình thường ngày. Bởi không theo khuôn mẫu nên mỗi sản phẩm dù đơn thuần như nồi niêu nhưng lại mang giá trị như một tác phẩm nghệ thuật, độc nhất vô nhị. Vì vậy, các nghệ nhân vừa ngồi làm vừa có thể giới thiệu được những nét đặc sắc về văn hóa của dân tộc mình, những câu chuyện ẩn sau từng chi tiết nhỏ, vừa tái hiện sinh động giá trị vật chất và tinh thần của cha ông. Đó cũng là điểm nhấn để quảng bá các sản phẩm làng nghề, sản phẩm du lịch nông thôn hiệu quả đã được những người dân làng Bàu Trúc duy trì hiện nay.


Các sản phẩm gốm Bàu Trúc đều “độc nhất vô nhị”.


Làng gốm Bàu Trúc giờ đã trở thành điểm tham quan du lịch nổi tiếng của Ninh Thuận, thu hút đông du khách về trải nghiệm, tìm hiểu lịch sử, văn hóa của làng nghề. Không chỉ giới thiệu tại làng, tại nhiều điểm di tích, danh thắng trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận có thể thấy rất nhiều không gian trưng bày các sản phẩm gốm, kết hợp cùng với hoạt động giới thiệu văn hóa truyền thống khác như dệt thổ cẩm, múa Chăm. Ngay dưới chân quần thể đền tháp Po Klong Garai là một không gian giới thiệu làng nghề, cũng có những ụ đất to, bàn xoay chuốt gốm, những nghệ nhân miệt mài gọt tỉa từng chi tiết trên bình và bày bán các sản phẩm gốm Chăm do chính những nghệ nhân người làng Bàu Trúc thực hiện. Gốm Bàu Trúc cũng theo nghệ nhân Ninh Thuận đi quảng bá, giới thiệu du lịch, làng nghề ở nhiều tỉnh, thành trong và ngoài nước. Đây cũng là để công chúng và du khách tiếp cận thực tế, được sờ tận tay, cách giới thiệu và quảng bá sản phẩm độc nhất vô nhị của làng nghề cũng như trân trọng công sức, sự sáng tạo và những giá trị trường tồn được gìn giữ hơn 800 năm qua bất chấp sự khắc nghiệt của thời gian, thời cuộc.

Theo Làng Việt online

Tin liên quan

Tin mới hơn

Chuẩn bị cho Festival Quốc tế 2025: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống

Chuẩn bị cho Festival Quốc tế 2025: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống

LNV - Sáng 3/7, UBND thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị về việc tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025. Đồng chí Nguyễn Mạnh Quyền, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội và đồng chí Võ Văn Hưng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì hội nghị.
"Gieo mầm số" cho đất nghề Phú Xuyên

"Gieo mầm số" cho đất nghề Phú Xuyên

LNV - Nếu phải xác định một điểm khởi đầu cho hành trình chuyển đổi số tại huyện Phú Xuyên, thì đó không phải là hạ tầng, công nghệ hay những con số đầu tư hàng chục tỷ đồng, mà chính là yếu tố con người - những người dám nghĩ, dám làm, dám tiên phong.
Gìn giữ và phát huy nghề truyền thống của đồng bào Hrê ở huyện Ba Tơ

Gìn giữ và phát huy nghề truyền thống của đồng bào Hrê ở huyện Ba Tơ

LNV - Giữa dòng chảy hiện đại hóa, những nghề truyền thống như dệt thổ cẩm và đan lát của đồng bào Hrê ở huyện Ba Tơ (tỉnh Quảng Ngãi) vẫn được gìn giữ bền bỉ qua nhiều thế hệ. Không chỉ mang giá trị thẩm mỹ cao, các sản phẩm thủ công còn là biểu tượng văn hóa độc đáo, gắn liền với đời sống núi rừng và tâm hồn người Hrê. Nhờ đôi bàn tay khéo léo của những nghệ nhân, những nghề xưa không chỉ sống lại mà còn trở thành điểm nhấn trong phát triển du lịch cộng đồng địa phương.
Mùa sen ở hồ Tây

Mùa sen ở hồ Tây

LNV - Vào dịp tháng 6 này, trên khắp các ao, đầm trồng sen ở khu vực hồ Tây (quận Tây Hồ) rộn ràng không khí thu hoạch, chụp ảnh với hoa. Sen trồng ở đây là sen bách diệp với bông to có 100 cánh, mùi thơm đượm mang một nét đặc trưng riêng của hồ Tây mà không nơi nào có được.
Nghề Đúc Đồng Đại Bái: Tinh Hoa Văn Hóa Bắc Ninh

Nghề Đúc Đồng Đại Bái: Tinh Hoa Văn Hóa Bắc Ninh

LNV - Bắc Ninh là một tỉnh nổi tiếng với nhiều làng nghề truyền thống, trong đó phải kể đến làng nghề đúc đồng Đại Bái, trước đây gọi là làng Văn Lãng (hay còn gọi là làng Bưởi Nồi), thuộc xã Đại Bái, huyện Gia Bình. Từ lâu, làng đã nổi danh với nghề đúc đồng, chuyên sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo.
Đưa sản phẩm làng nghề lên sách, tăng cơ hội xuất khẩu

Đưa sản phẩm làng nghề lên sách, tăng cơ hội xuất khẩu

LNV - Việc đưa các sản phẩm làng nghề lồng ghép trong các cuốn sách là cách thức hiệu quả để quảng bá thương hiệu, tăng cơ hội xuất khẩu.

Tin khác

Bảo tồn văn hóa làng nghề qua sản phẩm OCOP của Hà Nội

Bảo tồn văn hóa làng nghề qua sản phẩm OCOP của Hà Nội

LNV - Hà Nội là mảnh đất hội tụ tinh hoa văn hóa dân tộc, nơi lưu giữ hơn 1.350 làng nghề và làng có nghề truyền thống. Trong bối cảnh hội nhập và phát triển, việc bảo tồn và phát huy giá trị làng nghề đang đứng trước nhiều thách thức. Chương trình 'Mỗi xã một sản phẩm' (OCOP) được xác định là một trong những giải pháp chiến lược giúp Hà Nội bảo tồn văn hóa làng nghề một cách hiệu quả và bền vững.
Gia Lâm: Địa danh “Dương Xá” được bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm nông sản chế biến

Gia Lâm: Địa danh “Dương Xá” được bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm nông sản chế biến

LNV - Theo UBND huyện Gia Lâm, UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 2738/QĐ-UBND, cho phép Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp xã Dương Xá sử dụng địa danh “Dương Xá” để đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể “Nông sản chế biến Dương Xá”.
Gìn giữ tinh hoa làng nghề xứ Quảng

Gìn giữ tinh hoa làng nghề xứ Quảng

LNV - Trong số sáu cá nhân vừa được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân Nhân dân” vì những cống hiến đặc biệt trong gìn giữ và phát huy di sản nghề thủ công mỹ nghệ, tỉnh Quảng Nam vinh dự có hai đại diện: Ông Lê Đức Hạ (nghệ nhân gốm ở TX Điện Bàn) và ông Huỳnh Sướng (nghệ nhân mộc tại TP Hội An).
Chuyện của “Vua gỗ lũa Trai Vàng”

Chuyện của “Vua gỗ lũa Trai Vàng”

LNV - ’’Nơi tôi sinh: Làng Phùng Xá- Huyện Thạch Thất gần Chùa Thầy- một làng quê nghèo nhưng dân quê tôi thật thà lắm… “ Một câu nói cũng rất thật thà chân chất đến từ người đàn ông có ánh mắt kiên định, khuôn mặt sáng có chút lãng tử như một hoạ sĩ. Đó là anh Chu Văn Ân, nghệ nhân gỗ lũa Trai Vàng.
Nghệ nhân sinh vật cảnh năng động, sáng tạo

Nghệ nhân sinh vật cảnh năng động, sáng tạo

LNV - Nói đến "Bắc lan" hay "Bắc hồ câu", "Bất động sản Phương Bắc" ở Suối Hai thì người dân huyện Ba Vì (Hà Nội) và các địa phương lân cận ai cũng biết đó là tên thường gọi của doanh nhân Lê Đức Bắc. Anh Bắc không những thành đạt trong lĩnh vực vận tải, xây dựng, kinh doanh bất động sản mà còn là một nghệ nhân sinh vật cảnh và làm vườn (SVC & LV).
Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông

LNV - Xứ Thanh nổi tiếng là vùng đất của những làng nghề truyền thống lâu đời, nơi lưu giữ trọn vẹn giá trị văn hóa, tinh thần và bàn tay tài hoa của bao thế hệ. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, mỗi làng nghề không chỉ là kế sinh nhai của người dân mà còn là “bảo tàng sống” của tinh hoa văn hóa đất Việt, ngày càng được phát huy mạnh mẽ trong đời sống hiện đại.
Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng

Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng

LNV - Nằm ven dòng sông Hậu hiền hòa, làng nghề bánh tráng Thuận Hưng (xã Thuận Hưng, quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ) là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời, nổi tiếng miền Tây Nam Bộ. Ngày nay, những người dân nơi đây vẫn miệt mài đỏ lửa, tráng bánh nhằm gìn giữ và phát triển làng nghề địa phương.
Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

LNV - Với đường bờ biển dài, điều kiện tự nhiên thuận lợi và nguồn lợi thủy sản phong phú, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về nghề nuôi biển. Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhằm tháo gỡ những nút thắt, phát huy tối đa tiềm năng, hướng tới mục tiêu phát triển nghề nuôi biển hiện đại, bền vững.
Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá

Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá

LNV - Lên Cao nguyên đá, nhiều du khách sẽ tìm đến với Làng nghề dệt vải lanh Lùng Tám, xã Lùng Tám, huyện Quản Bạ. Nơi đây nổi tiếng với việc gìn giữ, phát huy hiệu quả nghề truyền thống của Hợp tác xã lanh Lùng Tám, với 100% thành viên là phụ nữ người Mông. Sự cần cù, sáng tạo từ những sợi lanh đã cho ra đời nhiều sản phẩm thủ công rất đẹp, mang đậm bản sắc truyền thống. Chính điều này đã giúp cho Làng nghề dệt vải lanh Lùng Tám trở thành một điểm du lịch trải nghiệm cực kỳ hấp dẫn và thu hút rất đông du khách.
Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ

Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ

LNV - Từ năm 2012 đến nay, nghệ nhân Đặng Văn Hậu (làng Xuân La, xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, Hà Nội) đã lần lượt tái hiện lại hàng loạt con giống độc đáo: Lục súc tranh công, Tứ linh, Tam sư, Nghê hý châu, Ngũ hổ thần quan… Đặc biệt, các họa tiết truyền thống vân mây từ tranh Hàng Trống được đưa vào con giống bột, tạo nên sự giao thoa giữa mỹ thuật dân gian và hơi thở hiện đại.
Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025

Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025

LNV - UBND tỉnh Phú Yên vừa ban hành Quyết định công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025 cho các địa phương trên địa bàn tỉnh.
Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt

LNV - Sự phát triển của khoa học kỹ thuật đã dẫn đến việc sử dụng máy móc thay cho lao động chân tay, máy thêu ra đời và công nghệ thêu cũng phát triển theo đó. Mặt khác, trước sự tác động của kinh tế thị trường trong những năm gần đây, nhiều nghề thủ công có nguy cơ mai một, trong đó có nghề tranh thêu tay truyền thống.
Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội

Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội

LNV - Trải qua biết bao nhiêu thăng trầm, biến cố, các làng nghề ở Hà Nội vẫn giữ được nét đẹp riêng, góp phần làm nên vẻ đẹp của mảnh đất ngàn năm văn hiến. Những làng nghề truyền thống ấy nổi tiếng là điểm đến thú vị cho bạn trong những chuyến đi cuối tuần khám phá Thủ đô.
Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc

Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc

LNV - Nhân kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, chiều 10/6, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt các nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc và lãnh đạo Hiệp hội Làng nghề Việt Nam.
Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế

Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế

LNV - Từ những làng nghề đan lát, dệt thổ cẩm, đến miến dong Phia Đén, rèn Phúc Sen hay ngói đất nung Lũng Rì, tỉnh Cao Bằng đang từng bước gìn giữ và phát huy giá trị của các làng nghề truyền thống. Không chỉ góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, các làng nghề còn mang lại sinh kế ổn định cho người dân, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, và trở thành điểm tựa quan trọng trong hành trình xây dựng nông thôn mới bền vững.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Chuẩn bị cho Festival Quốc tế 2025: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống

Chuẩn bị cho Festival Quốc tế 2025: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống

LNV - Sáng 3/7, UBND thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị về việc tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025. Đồng chí Nguyễn Mạnh Quyền, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội và đồng chí Võ Văn Hưng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trườ
"Gieo mầm số" cho đất nghề Phú Xuyên

"Gieo mầm số" cho đất nghề Phú Xuyên

LNV - Nếu phải xác định một điểm khởi đầu cho hành trình chuyển đổi số tại huyện Phú Xuyên, thì đó không phải là hạ tầng, công nghệ hay những con số đầu tư hàng chục tỷ đồng, mà chính là yếu tố con người - những người dám nghĩ, dám làm, dám tiên phong.
Đời sống mới ở xã Lê Lợi

Đời sống mới ở xã Lê Lợi

LNV - Sau khi đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2019, xã Lê Lợi (huyện Thường Tín) không ngừng nâng chất các tiêu chí nông thôn mới đã đạt và thực hiện các tiêu chí, chỉ tiêu nông thôn mới nâng cao.
Dự báo, giá xăng, dầu giảm mạnh 6,8 - 7,5% trong ngày 3-7

Dự báo, giá xăng, dầu giảm mạnh 6,8 - 7,5% trong ngày 3-7

LNV - Mô hình dự báo giá xăng, dầu của Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) nhận định, tại kỳ điều hành ngày 3-7, giá xăng, dầu bán lẻ có thể giảm 6,8 - 7,5%.
Trí thức trẻ Lê Bảo Hưng đam mê với khát vọng làm giàu trên mảnh đất quê hương

Trí thức trẻ Lê Bảo Hưng đam mê với khát vọng làm giàu trên mảnh đất quê hương

LNV - Năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, anh Lê Bảo Hưng, sinh năm 1993, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp chăn nuôi Bảo Hưng (HTX), xã Trường Hà đã khởi nghiệp thành công từ mô hình chăn nuôi an toàn sinh học. Anh là gương điển hình cho lớp trí thức t
Giao diện di động