Rộn ràng nhịp trống paranưng
LNV - Trong văn hóa truyền thống của đồng bào Chăm Ninh Thuận, Bình Thuận, trống paranưng là một trong 3 loại nhạc cụ truyền thống (kèn saranai, trống paranưng và trống ghinăng) không thể thiếu được. Đặc biệt âm thanh rộn ràng của trống paranưng trở thành “nhạc cụ thiêng” trong đời sống tín ngưỡng tâm linh của đồng bào Chăm trong các ngày lễ hội, hay đón mừng Xuân mới...
Những điệu múa Chăm được biểu diễn trên nền nhạc cụ dân gian như trống ghinăng, trống paranưng, kèn saranai…
Gặp “nhạc trưởng” ưu tú vỗ trống paranưng
Nghệ nhân Ưu tú (NNƯT) Phú Văn Lương, thôn Như Ngọc, xã Phước Thái, huyện Ninh Phước là một trong những Nghệ nhân tiêu biểu giữ hồn các nhạc cụ truyền thống của cộng đồng dân tộc Chăm.
Nghệ nhân Ưu tú Phú Văn Lương biểu diễn trống Paranưng
Đã có nhiều dịp gặp Nghệ nhân tại các hội thảo khoa học về bảo tồn âm nhạc truyền thống, cũng như các mùa Lễ hội Katê. Mỗi lần gặp chúng tôi như bị hút hồn bởi kỹ năng biểu diễn bộ gõ paranưng điêu luyện của ông. Đặc biệt trong các mùa Lễ hội Katê, ông là “nhạc trưởng” chỉ huy đội ngũ nhạc công thực hiện chương trình nhạc lễ tại làng Chăm Hữu Đức, Hậu Sanh (Ninh Phước). Với vai trò Maduen (thầy giỗ, chủ trì đám cúng), ông tích cực tham gia thực hiện tốt các nghi lễ truyền thống hằng năm như đón mừng Lễ hội Katê, lễ Chabun tưởng nhớ nữ thần, Lễ Rija Nagar, Lễ cầu mưa…
Chúng tôi cũng đã từng được nghe ông giải thích về lễ Rija Nagar. Đây là Lễ hội quan trọng nhất diễn ra vào những ngày đầu tháng Giêng theo lịch Chăm hằng năm, do thầy vỗ Maduen và Kaing thực hiện. Khi nhịp trống paranưng rộn ràng vang lên, kết hợp hát ca ngợi công lao của các vị thần linh, do ông Maduen thể hiện, cũng là lúc ông Taing tay cầm roi mây bắt đầu nhảy múa.
Ông Kaing chân trần đạp tắt ngọn lửa đang cháy, với ý nghĩa xua tan nắng hạn, đem không khí mát mẻ, mưa thuận gió hòa về cho dân làng cày cấy, mùa màng bội thu; đồng thời tẩy uế đi những điều không may mắn của năm cũ để đón những điều may mắn trong năm mới. Tiếng trống paranưng hòa nhịp trống ghi năng, kèn Saranai, lục lạc tạo nên âm thanh rộn ràng trong dịp Lễ đón mừng năm mới.
Nghệ nhân Hán Quân sáng chế nhạc cụ truyền thống
Bao năm nay, Nghệ nhân Hán Quân ở thôn Tân Đức, xã Phước Hữu được cộng đồng tôn vinh là “báu vật” của đồng bào Chăm, ở huyện Ninh Phước trong lĩnh vực chế tác các nhạc cụ truyền thống. Ông có thể chế tác và biểu diễn thành thục trống cái, paranưng, ghi năng, đàn kanhi...
Đặc biệt, Nghệ nhân Hán Quân là tác giả của chiếc lọng rước y trang của Nữ thần Pô Inư Nưgar ở làng Hữu Đức vào dịp Lễ hội Katê hằng năm. Chiếc lọng được ông đan bằng tre công phu, thể hiện lòng biết ơn đối với Nữ thần dạy dân làng cày cấy, dệt vải, chăn nuôi gia súc.
Nghệ nhân Hán Quân cho biết, thời trai trẻ, ông cùng cố NNƯT Thiên Sanh Thềm được Nghệ nhân Quảng Nhiều ở Hữu Đức tận tâm truyền dạy chế tác nhạc cụ và biểu diễn trống paranưng, trống ghi năng phục vụ hoạt động tín ngưỡng cộng đồng dân tộc Chăm địa phương.
Hơn nửa thế kỷ gắn bó với chế tác nhạc cụ, ông đã cung cấp cho bà con trong và ngoài tỉnh hàng trăm bộ trống ghi năng và paranưng. Riêng trong năm 2020, ông cung cấp cho các nơi 6 bộ trống ghi năng và paranưng. Mỗi bộ trống ghi năng chế tác khoảng 20 ngày, trị giá 12 - 15 triệu đồng, mỗi chiếc trống paranưng chế tác trong 1 tuần, có giá 4 - 5 triệu đồng. Mới đây, ông vừa hoàn thành 6 chiếc trống paranưng và một bộ trống ghi năng để cung cấp cho bà con các làng Chăm.
Ông bảo, nghề chế tác nhạc cụ rất công phu, đòi hỏi sự khéo tay và tinh thần trách nhiệm của người thợ, bảo đảm cân chỉnh âm thanh chuẩn, sử dụng lâu bền. Hiện nay, ông đang cố gắng truyền nghề làm trống cho con trai mình để gìn giữ nhạc cụ truyền thống của cha ông.
Trong hơn nửa thế kỷ qua, Nghệ nhân Hán Quân đã truyền dạy kỹ thuật biểu diễn trống cho 12 thanh niên, trở thành nhạc công đảm nhận các chương trình lễ hội và văn nghệ phục vụ đời sống dân cư.
Nghệ nhân Hán Quân trong trang phục truyền thống biểu diễn nhạc cụ Paranưng và Ghinăng với các làn điệu Kacaik, Wah gaiy, Jalitai, Java… rộn ràng vui tươi
Ngọc Sơn
Tin liên quan
Tin mới hơn
Nghề ươm cây giống giúp Bảo Lộc phát triển kinh tế địa phương
16:00 | 13/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Hơn 150 hộ dân ở Bảo Lộc làm nghề ươm cây giống, tạo việc làm và thu nhập cao từ cây cà phê, chè, sầu riêng, và nhiều loại cây đặc trưng.
Nghệ thuật thủ công Việt Nam sống động cùng FOXDESIGN – Liên Hoa Vạn Phúc
15:59 | 13/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Với thông điệp kể chuyện qua giấy và ánh sáng, FOXDESIGN - Liên Hoa Vạn Phúc định hình lại nghệ thuật thủ công truyền thống trong xu hướng đương đại.
Hội thảo “Tư vấn Hỗ trợ xúc tiến thương mại sản phẩm thủ công mỹ nghệ cho các doanh nghiệp, cơ sở công nghiệp nông thôn”
12:38 | 11/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Sáng 11/12/2025, tại Phường Phủ Lý (tỉnh Ninh Bình), Trung tâm Khoa học và Công nghệ Phát triển làng nghề (Hiệp hội Làng nghề Việt Nam) phối hợp với Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) và Sở Công thương tỉnh Ninh Bình tổ chức Hội thảo “Tư vấn Hỗ trợ xúc tiến thương mại sản phẩm thủ công mỹ nghệ cho các doanh nghiệp, cơ sở công nghiệp nông thôn”.
Thành công Đại hội Hiệp hội Làng nghề thành phố Hải Phòng mở ra kỳ vọng lớn lao
10:57 | 08/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Ngày 28/11/2025 đã trở thành một dấu mốc đáng nhớ khi Đại hội Hiệp hội Làng nghề Thành phố Hải Phòng lần thứ III, nhiệm kỳ 2025 – 2030 đã khép lại với thành công rực rỡ!
Nước Mắm Việt Nam: Từ một phần di sản biển đến chiến lược phát triển bền vững
10:55 | 08/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Ngày 28/11/2025, tại thành phố Đà Nẵng, Trung tâm Công nghệ Sinh học Đà Nẵng (DBC) phối hợp cùng Đại học Yamagata (Nhật Bản), Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật - Đại học Đà Nẵng và Hiệp hội Văn hoá Ẩm thực TP. Đà Nẵng (DCCA) tổ chức Hội thảo Khoa học Quốc tế “Nước mắm và thủy sản lên men truyền thống: Di sản văn hóa, khoa học và phát triển bền vững”.
Đà Nẵng tạo dấu ấn với hội thảo quốc tế về nước mắm truyền thống
10:34 | 05/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Ngày 28/11, tại TP Đà Nẵng, Trung tâm Công nghệ Sinh học Đà Nẵng (DBC) phối hợp cùng Đại học Yamagata (Nhật Bản), Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật - Đại học Đà Nẵng và Hiệp hội Văn hoá Ẩm thực TP. Đà Nẵng (DCCA) tổ chức Hội thảo Khoa học Quốc tế “Nước mắm và thủy sản lên men truyền thống: Di sản văn hóa, khoa học và phát triển bền vững”.
Tin khác
Đẩy mạnh xây dựng thương hiệu hợp chuẩn quốc tế với sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam
18:42 | 03/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Ngày 3/12, tại Bắc Ninh, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Tư vấn nâng cao nhận thức về xây dựng thương hiệu hợp chuẩn quốc tế đối với sản phẩm thủ công mỹ nghệ”
Làng nghề hương xạ ở Sơn Nam: Nơi gìn giữ tinh hoa hương Việt
10:06 | 03/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tổ dân phố Cao (phường Sơn Nam, Hưng Yên) từ lâu được biết đến là địa phương còn lưu giữ và phát triển nghề làm hương truyền thống nổi tiếng của tỉnh. Với kinh nghiệm lâu năm và lòng yêu nghề bền bỉ, người thợ nơi đây đã tạo nên sản phẩm hương thuốc bắc đặc trưng, góp phần bảo tồn nét văn hóa và lan tỏa giá trị của nghề truyền thống đến cộng đồng.
Làng nghề mỳ Chũ Thủ Dương vào vụ Tết
10:05 | 03/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng nghề mỳ Chũ ở thôn Thủ Dương (xã Nam Dương, tỉnh Bắc Ninh) đang bước vào giai đoạn sản xuất sôi động nhất trong năm để chuẩn bị nguồn hàng phục vụ Tết Nguyên đán. Từ tờ mờ sáng đến tận khuya, khắp thôn rộn vang tiếng máy tráng, tiếng cắt sợi, tiếng đóng gói.
Từ lễ hội đến lan tỏa giá trị khẳng định vị thế vùng đất nghề
10:05 | 03/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Lễ hội vinh danh làng nghề và Tuần Văn hoá – Du lịch, Thương mại làng nghề năm 2025 đã chính thức khép lại sau bốn ngày tổ chức sôi động, giàu màu sắc tại xã Phú Xuyên (huyện Phú Xuyên, Hà Nội). Đây là sự kiện có quy mô lớn nhất từ trước tới nay của địa phương, do UBND xã Phú Xuyên phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tổ chức, mang đến chuỗi hoạt động văn hóa – kinh tế đa dạng, hướng tới mục tiêu tôn vinh, gìn giữ và phát huy giá trị các làng nghề truyền thống.
Giữ lửa nghề qua từng sợi bánh
10:04 | 03/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Bánh hỏi từ lâu đã là món ăn dân dã quen thuộc trong đời sống người Việt. Nhưng ở làng nghề bánh hỏi An Nhứt (xã Long Điền, TP.HCM), món ăn ấy không chỉ là thực phẩm mà còn là một nghệ thuật ẩm thực tinh tế, được truyền nối qua nhiều thế hệ như một phần máu thịt của văn hóa địa phương.
Hướng đi mới trong giáo dục trải nghiệm khi nghệ nhân, nghệ sĩ tham gia giảng dạy
09:54 | 02/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong năm học này, xu hướng đưa chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ và vận động viên vào trường học để trực tiếp giảng dạy đang trở nên ngày càng phổ biến.
Người giữ hồn âm nhạc Khmer giữa nhịp sống hiện đại
09:53 | 02/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong Đoàn Nghệ thuật Tổng hợp Khmer – Nhà hát Cao Văn Lầu, nhắc đến cái tên Kim Văn Đồi, nhiều nghệ sĩ và khán giả đều dành sự trân trọng đặc biệt. Hơn hai thập kỷ gắn bó với nghề, anh không chỉ là người phụ trách hòa âm, phối khí, cân chỉnh âm thanh cho dàn nhạc trong các chương trình lớn nhỏ, mà còn là người lặng lẽ gìn giữ những thanh âm tinh hoa của văn hóa Khmer bằng tất cả đam mê và trách nhiệm.
Nghề lấy yến sào ở Nha Trang
09:53 | 02/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Với 36 năm gắn bó cùng những vách đá giữa biển khơi, nghệ nhân Võ Văn Cam (phường Nha Trang) là một trong những người thợ kỳ cựu đã góp phần gìn giữ và truyền lại tinh hoa nghề khai thác yến sào – sản vật được mệnh danh là “vàng trắng” của vùng biển Khánh Hòa.
Đưa khảm trai – sơn mài Chuyên Mỹ lên bản đồ thế giới
10:00 | 01/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Trong tháng 11 vừa qua, xã Chuyên Mỹ tiếp đón gần 200 đại biểu quốc tế trong khuôn khổ chương trình thẩm định để công nhận làng nghề khảm trai - sơn mài Chuyên Mỹ trở thành thành viên Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới năm 2025.
Hà Nội ban hành chính sách hỗ trợ mới cho nghệ nhân và cơ sở ngành nghề nông thôn
09:59 | 01/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - HĐND thành phố Hà Nội vừa thông qua Nghị quyết quy định một số chính sách hỗ trợ bảo tồn, phát triển làng nghề và ngành nghề nông thôn tại kỳ họp thứ 28 khóa XVI, nhiệm kỳ 2021–2026. Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, nhằm triển khai Luật Thủ đô năm 2025 liên quan đến công tác bảo tồn, phát triển làng nghề và ngành nghề nông thôn trên địa bàn.
Hành trình gìn giữ làng nghề di sản Chăm
09:56 | 01/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trải qua hàng trăm năm, những làng nghề như thổ cẩm Mỹ Nghiệp và gốm Bàu Trúc (trước đây thuộc tỉnh Ninh Thuận cũ, nay thuộc tỉnh Khánh Hòa) vẫn giữ được sức sống mãnh liệt, trở thành biểu tượng văn hóa đặc trưng của cộng đồng người Chăm. Đây không chỉ là những nơi lưu giữ tinh hoa nghề cổ mà còn là “bảo tàng sống” về lịch sử, phong tục và bản sắc Chăm giữa đời sống hiện đại.
Làng nghề Thủ đô - Hướng tới hệ sinh thái xanh và sáng tạo
09:55 | 01/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Hà Nội đang triển khai đồng bộ các chính sách và giải pháp sáng tạo nhằm bảo tồn, phát triển làng nghề, kết hợp kinh tế, văn hóa và du lịch, tạo động lực mới cho nông thôn Thủ đô.
Vẻ đẹp làng Việt qua những khung hình đoạt giải Ảnh Di sản 2025
21:40 | 29/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Cuộc thi Ảnh Di sản Việt Nam 2025 (Vietnam Heritage Photo Awards) đã chính thức công bố những tác phẩm xuất sắc nhất, mang đến một góc nhìn đầy cảm xúc về văn hóa, con người và di sản trên khắp mọi miền đất nước.
Phú Xuyên tổ chức cuộc thi trong khuôn khổ Lễ hội vinh danh làng nghề 2025
21:35 | 29/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong chuỗi hoạt động của “Lễ hội vinh danh làng nghề và Tuần văn hóa, du lịch, thương mại làng nghề năm 2025”, ngày 29/11, UBND xã Phú Xuyên đã tổ chức cuộc thi “Tìm hiểu về Cải cách hành chính, Chuyển đổi số gắn với phát triển văn hóa, du lịch, thương mại, làng nghề”.
Làng nghề Đắk Lắk chung tay vượt qua mùa nước lớn
21:34 | 29/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trận lũ vừa qua đã để lại những tổn thất nặng nề cho nhiều làng nghề truyền thống trên địa bàn, khiến công việc sản xuất vốn đã khó khăn nay càng thêm chồng chất.
Mới nhất
Đọc nhiều
Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn 2025 khu vực phía Nam
16:01 Tin tức
LNV - Từ ngày 10 tới 14-12, tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn-SECC, sẽ chính thức diễn ra Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn 2025 - Khơi nguồn đổi mới, Thúc đẩy thương hiệu Việt.
Hội chợ Triển lãm hàng công nghiệp nông thôn hướng tới chuyển đổi xanh
16:01 Tin tức
LNV - Tối 4/12, tại Đà Nẵng, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công thương) tổ chức khai mạc “Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn, hướng tới chuyển đổi xanh và phát triển bền vững năm 2025”
Hội nghị khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên lần thứ XIV năm 2025
16:00 Tin tức
LNV - Chiều 4/12, Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và khuyến công (Bộ Công Thương) phối hợp Sở Công Thương thành phố Đà Nẵng tổ chức hội nghị khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên lần thứ XIV năm 2025.
Hiệp hội Làng nghề Việt Nam tổ chức Hội thảo Tư vấn nâng cao nhận thức về xây dựng thương hiệu sản phẩm thủ công mỹ nghệ
16:00 Tin tức
LNV - Trước yêu cầu khắt khe của thị trường toàn cầu và bối cảnh hội nhập sâu rộng, việc xây dựng thương hiệu hợp chuẩn quốc tế đã không còn là lựa chọn mà đã trở thành xu hướng tất yếu đối với ngành thủ công mỹ nghệ Việt Nam. Đây là khẳng định được nhấn
Nghề ươm cây giống giúp Bảo Lộc phát triển kinh tế địa phương
16:00 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Hơn 150 hộ dân ở Bảo Lộc làm nghề ươm cây giống, tạo việc làm và thu nhập cao từ cây cà phê, chè, sầu riêng, và nhiều loại cây đặc trưng.
