Rộn ràng nhịp trống paranưng
LNV - Trong văn hóa truyền thống của đồng bào Chăm Ninh Thuận, Bình Thuận, trống paranưng là một trong 3 loại nhạc cụ truyền thống (kèn saranai, trống paranưng và trống ghinăng) không thể thiếu được. Đặc biệt âm thanh rộn ràng của trống paranưng trở thành “nhạc cụ thiêng” trong đời sống tín ngưỡng tâm linh của đồng bào Chăm trong các ngày lễ hội, hay đón mừng Xuân mới...
Những điệu múa Chăm được biểu diễn trên nền nhạc cụ dân gian như trống ghinăng, trống paranưng, kèn saranai…
Gặp “nhạc trưởng” ưu tú vỗ trống paranưng
Nghệ nhân Ưu tú (NNƯT) Phú Văn Lương, thôn Như Ngọc, xã Phước Thái, huyện Ninh Phước là một trong những Nghệ nhân tiêu biểu giữ hồn các nhạc cụ truyền thống của cộng đồng dân tộc Chăm.
Nghệ nhân Ưu tú Phú Văn Lương biểu diễn trống Paranưng
Đã có nhiều dịp gặp Nghệ nhân tại các hội thảo khoa học về bảo tồn âm nhạc truyền thống, cũng như các mùa Lễ hội Katê. Mỗi lần gặp chúng tôi như bị hút hồn bởi kỹ năng biểu diễn bộ gõ paranưng điêu luyện của ông. Đặc biệt trong các mùa Lễ hội Katê, ông là “nhạc trưởng” chỉ huy đội ngũ nhạc công thực hiện chương trình nhạc lễ tại làng Chăm Hữu Đức, Hậu Sanh (Ninh Phước). Với vai trò Maduen (thầy giỗ, chủ trì đám cúng), ông tích cực tham gia thực hiện tốt các nghi lễ truyền thống hằng năm như đón mừng Lễ hội Katê, lễ Chabun tưởng nhớ nữ thần, Lễ Rija Nagar, Lễ cầu mưa…
Chúng tôi cũng đã từng được nghe ông giải thích về lễ Rija Nagar. Đây là Lễ hội quan trọng nhất diễn ra vào những ngày đầu tháng Giêng theo lịch Chăm hằng năm, do thầy vỗ Maduen và Kaing thực hiện. Khi nhịp trống paranưng rộn ràng vang lên, kết hợp hát ca ngợi công lao của các vị thần linh, do ông Maduen thể hiện, cũng là lúc ông Taing tay cầm roi mây bắt đầu nhảy múa.
Ông Kaing chân trần đạp tắt ngọn lửa đang cháy, với ý nghĩa xua tan nắng hạn, đem không khí mát mẻ, mưa thuận gió hòa về cho dân làng cày cấy, mùa màng bội thu; đồng thời tẩy uế đi những điều không may mắn của năm cũ để đón những điều may mắn trong năm mới. Tiếng trống paranưng hòa nhịp trống ghi năng, kèn Saranai, lục lạc tạo nên âm thanh rộn ràng trong dịp Lễ đón mừng năm mới.
Nghệ nhân Hán Quân sáng chế nhạc cụ truyền thống
Bao năm nay, Nghệ nhân Hán Quân ở thôn Tân Đức, xã Phước Hữu được cộng đồng tôn vinh là “báu vật” của đồng bào Chăm, ở huyện Ninh Phước trong lĩnh vực chế tác các nhạc cụ truyền thống. Ông có thể chế tác và biểu diễn thành thục trống cái, paranưng, ghi năng, đàn kanhi...
Đặc biệt, Nghệ nhân Hán Quân là tác giả của chiếc lọng rước y trang của Nữ thần Pô Inư Nưgar ở làng Hữu Đức vào dịp Lễ hội Katê hằng năm. Chiếc lọng được ông đan bằng tre công phu, thể hiện lòng biết ơn đối với Nữ thần dạy dân làng cày cấy, dệt vải, chăn nuôi gia súc.
Nghệ nhân Hán Quân cho biết, thời trai trẻ, ông cùng cố NNƯT Thiên Sanh Thềm được Nghệ nhân Quảng Nhiều ở Hữu Đức tận tâm truyền dạy chế tác nhạc cụ và biểu diễn trống paranưng, trống ghi năng phục vụ hoạt động tín ngưỡng cộng đồng dân tộc Chăm địa phương.
Hơn nửa thế kỷ gắn bó với chế tác nhạc cụ, ông đã cung cấp cho bà con trong và ngoài tỉnh hàng trăm bộ trống ghi năng và paranưng. Riêng trong năm 2020, ông cung cấp cho các nơi 6 bộ trống ghi năng và paranưng. Mỗi bộ trống ghi năng chế tác khoảng 20 ngày, trị giá 12 - 15 triệu đồng, mỗi chiếc trống paranưng chế tác trong 1 tuần, có giá 4 - 5 triệu đồng. Mới đây, ông vừa hoàn thành 6 chiếc trống paranưng và một bộ trống ghi năng để cung cấp cho bà con các làng Chăm.
Ông bảo, nghề chế tác nhạc cụ rất công phu, đòi hỏi sự khéo tay và tinh thần trách nhiệm của người thợ, bảo đảm cân chỉnh âm thanh chuẩn, sử dụng lâu bền. Hiện nay, ông đang cố gắng truyền nghề làm trống cho con trai mình để gìn giữ nhạc cụ truyền thống của cha ông.
Trong hơn nửa thế kỷ qua, Nghệ nhân Hán Quân đã truyền dạy kỹ thuật biểu diễn trống cho 12 thanh niên, trở thành nhạc công đảm nhận các chương trình lễ hội và văn nghệ phục vụ đời sống dân cư.
Nghệ nhân Hán Quân trong trang phục truyền thống biểu diễn nhạc cụ Paranưng và Ghinăng với các làn điệu Kacaik, Wah gaiy, Jalitai, Java… rộn ràng vui tươi
Ngọc Sơn
Tin liên quan
Tin mới hơn
Đà Nẵng tạo dấu ấn với hội thảo quốc tế về nước mắm truyền thống
10:34 | 05/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Ngày 28/11, tại TP Đà Nẵng, Trung tâm Công nghệ Sinh học Đà Nẵng (DBC) phối hợp cùng Đại học Yamagata (Nhật Bản), Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật - Đại học Đà Nẵng và Hiệp hội Văn hoá Ẩm thực TP. Đà Nẵng (DCCA) tổ chức Hội thảo Khoa học Quốc tế “Nước mắm và thủy sản lên men truyền thống: Di sản văn hóa, khoa học và phát triển bền vững”.
Đẩy mạnh xây dựng thương hiệu hợp chuẩn quốc tế với sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam
18:42 | 03/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Ngày 3/12, tại Bắc Ninh, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Tư vấn nâng cao nhận thức về xây dựng thương hiệu hợp chuẩn quốc tế đối với sản phẩm thủ công mỹ nghệ”
Làng nghề hương xạ ở Sơn Nam: Nơi gìn giữ tinh hoa hương Việt
10:06 | 03/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tổ dân phố Cao (phường Sơn Nam, Hưng Yên) từ lâu được biết đến là địa phương còn lưu giữ và phát triển nghề làm hương truyền thống nổi tiếng của tỉnh. Với kinh nghiệm lâu năm và lòng yêu nghề bền bỉ, người thợ nơi đây đã tạo nên sản phẩm hương thuốc bắc đặc trưng, góp phần bảo tồn nét văn hóa và lan tỏa giá trị của nghề truyền thống đến cộng đồng.
Làng nghề mỳ Chũ Thủ Dương vào vụ Tết
10:05 | 03/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng nghề mỳ Chũ ở thôn Thủ Dương (xã Nam Dương, tỉnh Bắc Ninh) đang bước vào giai đoạn sản xuất sôi động nhất trong năm để chuẩn bị nguồn hàng phục vụ Tết Nguyên đán. Từ tờ mờ sáng đến tận khuya, khắp thôn rộn vang tiếng máy tráng, tiếng cắt sợi, tiếng đóng gói.
Từ lễ hội đến lan tỏa giá trị khẳng định vị thế vùng đất nghề
10:05 | 03/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Lễ hội vinh danh làng nghề và Tuần Văn hoá – Du lịch, Thương mại làng nghề năm 2025 đã chính thức khép lại sau bốn ngày tổ chức sôi động, giàu màu sắc tại xã Phú Xuyên (huyện Phú Xuyên, Hà Nội). Đây là sự kiện có quy mô lớn nhất từ trước tới nay của địa phương, do UBND xã Phú Xuyên phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tổ chức, mang đến chuỗi hoạt động văn hóa – kinh tế đa dạng, hướng tới mục tiêu tôn vinh, gìn giữ và phát huy giá trị các làng nghề truyền thống.
Giữ lửa nghề qua từng sợi bánh
10:04 | 03/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Bánh hỏi từ lâu đã là món ăn dân dã quen thuộc trong đời sống người Việt. Nhưng ở làng nghề bánh hỏi An Nhứt (xã Long Điền, TP.HCM), món ăn ấy không chỉ là thực phẩm mà còn là một nghệ thuật ẩm thực tinh tế, được truyền nối qua nhiều thế hệ như một phần máu thịt của văn hóa địa phương.
Tin khác
Hướng đi mới trong giáo dục trải nghiệm khi nghệ nhân, nghệ sĩ tham gia giảng dạy
09:54 | 02/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong năm học này, xu hướng đưa chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ và vận động viên vào trường học để trực tiếp giảng dạy đang trở nên ngày càng phổ biến.
Người giữ hồn âm nhạc Khmer giữa nhịp sống hiện đại
09:53 | 02/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong Đoàn Nghệ thuật Tổng hợp Khmer – Nhà hát Cao Văn Lầu, nhắc đến cái tên Kim Văn Đồi, nhiều nghệ sĩ và khán giả đều dành sự trân trọng đặc biệt. Hơn hai thập kỷ gắn bó với nghề, anh không chỉ là người phụ trách hòa âm, phối khí, cân chỉnh âm thanh cho dàn nhạc trong các chương trình lớn nhỏ, mà còn là người lặng lẽ gìn giữ những thanh âm tinh hoa của văn hóa Khmer bằng tất cả đam mê và trách nhiệm.
Nghề lấy yến sào ở Nha Trang
09:53 | 02/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Với 36 năm gắn bó cùng những vách đá giữa biển khơi, nghệ nhân Võ Văn Cam (phường Nha Trang) là một trong những người thợ kỳ cựu đã góp phần gìn giữ và truyền lại tinh hoa nghề khai thác yến sào – sản vật được mệnh danh là “vàng trắng” của vùng biển Khánh Hòa.
Đưa khảm trai – sơn mài Chuyên Mỹ lên bản đồ thế giới
10:00 | 01/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Trong tháng 11 vừa qua, xã Chuyên Mỹ tiếp đón gần 200 đại biểu quốc tế trong khuôn khổ chương trình thẩm định để công nhận làng nghề khảm trai - sơn mài Chuyên Mỹ trở thành thành viên Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới năm 2025.
Hà Nội ban hành chính sách hỗ trợ mới cho nghệ nhân và cơ sở ngành nghề nông thôn
09:59 | 01/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - HĐND thành phố Hà Nội vừa thông qua Nghị quyết quy định một số chính sách hỗ trợ bảo tồn, phát triển làng nghề và ngành nghề nông thôn tại kỳ họp thứ 28 khóa XVI, nhiệm kỳ 2021–2026. Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, nhằm triển khai Luật Thủ đô năm 2025 liên quan đến công tác bảo tồn, phát triển làng nghề và ngành nghề nông thôn trên địa bàn.
Hành trình gìn giữ làng nghề di sản Chăm
09:56 | 01/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trải qua hàng trăm năm, những làng nghề như thổ cẩm Mỹ Nghiệp và gốm Bàu Trúc (trước đây thuộc tỉnh Ninh Thuận cũ, nay thuộc tỉnh Khánh Hòa) vẫn giữ được sức sống mãnh liệt, trở thành biểu tượng văn hóa đặc trưng của cộng đồng người Chăm. Đây không chỉ là những nơi lưu giữ tinh hoa nghề cổ mà còn là “bảo tàng sống” về lịch sử, phong tục và bản sắc Chăm giữa đời sống hiện đại.
Làng nghề Thủ đô - Hướng tới hệ sinh thái xanh và sáng tạo
09:55 | 01/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Hà Nội đang triển khai đồng bộ các chính sách và giải pháp sáng tạo nhằm bảo tồn, phát triển làng nghề, kết hợp kinh tế, văn hóa và du lịch, tạo động lực mới cho nông thôn Thủ đô.
Vẻ đẹp làng Việt qua những khung hình đoạt giải Ảnh Di sản 2025
21:40 | 29/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Cuộc thi Ảnh Di sản Việt Nam 2025 (Vietnam Heritage Photo Awards) đã chính thức công bố những tác phẩm xuất sắc nhất, mang đến một góc nhìn đầy cảm xúc về văn hóa, con người và di sản trên khắp mọi miền đất nước.
Phú Xuyên tổ chức cuộc thi trong khuôn khổ Lễ hội vinh danh làng nghề 2025
21:35 | 29/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong chuỗi hoạt động của “Lễ hội vinh danh làng nghề và Tuần văn hóa, du lịch, thương mại làng nghề năm 2025”, ngày 29/11, UBND xã Phú Xuyên đã tổ chức cuộc thi “Tìm hiểu về Cải cách hành chính, Chuyển đổi số gắn với phát triển văn hóa, du lịch, thương mại, làng nghề”.
Làng nghề Đắk Lắk chung tay vượt qua mùa nước lớn
21:34 | 29/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trận lũ vừa qua đã để lại những tổn thất nặng nề cho nhiều làng nghề truyền thống trên địa bàn, khiến công việc sản xuất vốn đã khó khăn nay càng thêm chồng chất.
Người đàn ông nửa đời thuần rắn với đôi tay đặc biệt
16:46 | 28/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nổi tiếng với mệnh danh “thủ phủ rắn độc”, xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc (nay thuộc xã Thổ Tang, tỉnh Phú Thọ) có khoảng 60% số hộ dân nuôi rắn và chủ yếu là rắn hổ mang. Ông Phạm Thanh Hưng một người thợ giỏi của làng với hơn 30 năm kinh nghiệm là một trong số những hộ dân đặc biệt đó.
Làng nghề xứ Thanh khởi sắc từ phát triển tiểu thủ công nghiệp
14:09 | 28/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Các làng nghề truyền thống ở Thanh Hóa đang hồi sinh mạnh mẽ nhờ sự phát triển của ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, góp phần tạo sinh kế bền vững, giữ gìn văn hóa và làm mới diện mạo kinh tế nông thôn.
Các làng nghề ở Hợp Tiến vào vụ quất cảnh tết
14:08 | 28/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Xã Hợp Tiến (tỉnh Thanh Hóa) lại rộn ràng bước vào vụ quất cảnh phục vụ thị trường Tết Nguyên đán. Không khí lao động hối hả phủ kín các con đường, khu vườn; đi đến đâu cũng nghe người dân nhắc chuyện chăm quất, tạo thế, dự báo nguồn cung và giá bán trong mùa tết sắp đến. Từ lâu, cây quất không chỉ là nét đẹp trong đời sống tinh thần mà còn là sinh kế quan trọng giúp nhiều hộ dân Hợp Tiến vươn lên khá giả.
Hương thảo mộc của nghệ nhân người Giáy Vũ Thị Xìn: tinh hoa núi rừng giữa mây ngàn Sapa
14:56 | 25/11/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa thung lũng Tả Van (Sapa), nơi những triền núi bao phủ bởi mây trắng, những nếp nhà người Giáy ẩn hiện sau thửa ruộng bậc thang, một hương thơm đang lặng lẽ lan tỏa, hòa quyện cùng gió mây của đất trời. Đó là hương thơm thảo mộc từ những nén hương do nghệ nhân Vũ Thị Xìn tỉ mỉ tạo nên. Từ căn nhà nhỏ nơi sườn núi, hương thơm ấy đã vượt qua thung lũng Tả Van đại ngàn, trở thành điểm nhấn văn hóa độc đáo tại Bản Mây - quần thể nhà ga cáp treo Sun World Fansipan Legend.
Hương Vân Trà - Nâng tầm Trà Việt từ những giá trị trà truyền thống
11:50 | 24/11/2025 Tin tức
Thái Nguyên là vùng đất gắn với cây chè truyền thống, sản phẩm chè được đem đi khắp các vùng miền và cả thị trường nước ngoài, được những người sành chè và nhiều thị trường khó tính chấp nhận. Tại Thái Nguyên vùng đất Tân Cương từ lâu được biết đến như “đệ nhất danh trà”, nơi hội tụ khí hậu, thổ nhưỡng và bàn tay cần mẫn của người trồng chè để tạo nên những búp trà xanh ngát, mang hương vị đặc trưng khó lẫn. Giữa không gian ấy, Hương Vân Trà nổi lên như một doanh nghiệp đi đầu trong hành trình gìn giữ và phát triển những giá trị trà truyền thống, đồng thời luôn mạnh dạn đổi mới để góp phần tạo nên một sản phẩm nông sản sạch, chất lượng, uy tín, đưa sản phẩm trà Tân Cương (Thái Nguyên) vươn tầm ra thế giới.
Mới nhất
Đọc nhiều
TP.HCM trước áp lực ô nhiễm giao thông và bài toán chuyển đổi xanh
11:54 Môi trường
Ngày 4/12, Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam tổ chức hội thảo “Giảm thiểu ô nhiễm từ khí thải phương tiện giao thông sử dụng động cơ diesel: Thực trạng và giải pháp tại khu vực Đông Nam Bộ”.
Đà Nẵng tạo dấu ấn với hội thảo quốc tế về nước mắm truyền thống
10:34 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Ngày 28/11, tại TP Đà Nẵng, Trung tâm Công nghệ Sinh học Đà Nẵng (DBC) phối hợp cùng Đại học Yamagata (Nhật Bản), Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật - Đại học Đà Nẵng và Hiệp hội Văn hoá Ẩm thực TP. Đà Nẵng (DCCA) tổ chức Hội thảo Khoa học Quốc tế “Nướ
Bộ Công Thương ban hành Chỉ thị tăng cường hoạt động khuyến công, thúc đẩy công nghiệp nông thôn phát triển nhanh và bền vững
09:54 Khuyến công
LNV - Ngày 4 tháng 12 năm 2025, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã ký ban hành Chỉ thị số 20/CT-BCT về việc tăng cường các hoạt động khuyến công, thúc đẩy công nghiệp nông thôn phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.
Sơn Đồng mở rộng hợp tác quốc tế trong hành trình giữ gìn nghề truyền thống
15:00 Emagazine
Sơn Đồng mở rộng hợp tác quốc tế trong hành trình giữ gìn nghề truyền thống
Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thanh Hóa: Tăng cường tuyên truyền phổ biến pháp luật đến người kinh doanh và người tiêu dùng
14:02 Tin tức
LNV - Trong 10 tháng năm 2025, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thanh Hóa đã đưa 149 tin, bài phóng sự, trong đó 117 bài đăng trên Cổng thông tin điện tử của Chi cục Quản lý thị trường và 32 tin, bài đăng trên các kênh thông tin khác (có 24 bài đăng trên web Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước).
