Người “truyền lửa” nghề dệt cho phụ nữ Xơ Đăng
LNV - Lầu đầu tiên gặp bà, người phụ nữ Xơ Đăng hồn hậu, mải miết với công việc trình diễn nghề dệt truyền thống phục vụ du khách tại không gian Lễ hội Sâm Ngọc Linh, diễn ra vào cuối năm 2019. Ít lâu sau, khi ngược núi lên vùng đất Trà My, tôi lại gặp bà cần mẫn ngồi bên khung dệt để truyền nghề cho cháu con trong làng. Người phụ nữ thầm lặng ấy là Trần Thị Kim Hoa, nhà ở nóc Tắc Chưng, thôn 3, xã Trà Cang, huyện Nam Trà My (Quảng Nam).
“Truyền lửa” nghề
Ở hầu hết các sự kiện văn hóa được huyện Nam Trà My tổ chức, bên cạnh “gương mặt thân quen” như Hồ Văn Thập - người được mệnh danh là “Vua đàn đá”, còn có nghệ nhân Trần Thị Kim Hoa trình diễn nghề dệt truyền thống, phục vụ du khách. Bà ngồi đó, cần mẫn thực hiện các công đoạn dệt, luồn từng sợi chỉ, hình thành nên một dải thổ cẩm mịn màng, lung linh sắc màu văn hóa.
Bà Hoa nói, với người Xơ Đăng, giá trị lớn nhất của thổ cẩm không nằm ở giá bán của sản phẩm mà thể hiện ở đường nét tinh tế trên mỗi tấm thổ cẩm của nghệ nhân. Đó là giá trị văn hóa kết tinh bằng sự khéo léo và sáng tạo mà nhiều khi không thể quy đổi bằng tiền. Thổ cẩm là văn hóa, là tình yêu của người dệt gửi gắm qua từng sợi chỉ, tạo nên sắc chàm đen đỏ hòa phối một cách đặc trưng.
Những dịp lễ hội truyền thống như tục cúng máng nước, ăn trâu huê…, đồng bào Xơ Đăng lại khoác lên mình sắc màu thổ cẩm rực rỡ như những đóa hoa rừng. Trong số rất nhiều tấm choàng, tấm khố đó là do chính đôi bàn tay của nghệ nhân Trần Thị Kim Hoa sáng tạo nên. Năm ngoái, từ chương trình đào tạo nghề dệt thổ cẩm do Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Nam Trà My tổ chức, bà Hoa đã trở thành “cô giáo” của hơn 30 học viên là phụ nữ dân tộc Xơ Đăng. Được truyền dạy cách dệt thổ cẩm cho chị em và thế hệ con cháu dân tộc mình, đó là tâm nguyện lớn nhất của nghệ nhân Trần Thị Kim Hoa.
Đau đáu với văn hóa dân tộc
Làm bạn với khung dệt, bà Hoa là một trong số ít nghệ nhân Xơ Đăng còn biết cách dệt hoa văn nguyên bản trên thổ cẩm truyền thống. Bà chia sẻ, từ lúc còn thơ bé, bà đã được mẹ truyền dạy cho nghề dệt thổ cẩm. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, người Xơ Đăng phải vào rừng để trú ẩn nên nghề dệt cũng bị ngắt quãng một thời gian. Khi hòa bình lập lại, bà Hoa đã nhanh chóng phục hồi nghề dệt truyền thống của đồng bào mình.
Tuy nhiên, những năm đầu thế kỷ XXI, vì áp lực của cuộc sống, nhiều người Xơ Đăng đã bỏ nghề dệt, riêng bà Hoa vẫn đau đáu với “hồn cốt” dân tộc. “Những năm qua, mình đã dạy được 6 lớp dệt thổ cẩm ở xã Trà Cang, học viên đều là phụ nữ dân tộc Xơ Đăng. Họ tiếp thu nghề rất nhanh khiến mình say mê hơn với công việc”, bà Hoa bộc bạch.
Ông Trần Xuân Mố, Chủ tịch UBND xã Trà Cang nhận xét: “Bà Trần Thị Kim Hoa là người duy nhất ở Trà Cang có tay nghề dệt giỏi cũng như may thành thạo trang phục truyền thống của dân tộc mình. Nhờ những tâm huyết của bà Hoa mà nghề dệt thổ cẩm truyền thống ở Trà Cang được khôi phục, góp phần gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa của người Xơ Đăng”.
Ở hầu hết các sự kiện văn hóa được huyện Nam Trà My tổ chức, bên cạnh “gương mặt thân quen” như Hồ Văn Thập - người được mệnh danh là “Vua đàn đá”, còn có nghệ nhân Trần Thị Kim Hoa trình diễn nghề dệt truyền thống, phục vụ du khách. Bà ngồi đó, cần mẫn thực hiện các công đoạn dệt, luồn từng sợi chỉ, hình thành nên một dải thổ cẩm mịn màng, lung linh sắc màu văn hóa.
Bà Hoa nói, với người Xơ Đăng, giá trị lớn nhất của thổ cẩm không nằm ở giá bán của sản phẩm mà thể hiện ở đường nét tinh tế trên mỗi tấm thổ cẩm của nghệ nhân. Đó là giá trị văn hóa kết tinh bằng sự khéo léo và sáng tạo mà nhiều khi không thể quy đổi bằng tiền. Thổ cẩm là văn hóa, là tình yêu của người dệt gửi gắm qua từng sợi chỉ, tạo nên sắc chàm đen đỏ hòa phối một cách đặc trưng.
Bà Hoa cần mẫn truyền nghề cho lớp trẻ tại địa phương.
Những dịp lễ hội truyền thống như tục cúng máng nước, ăn trâu huê…, đồng bào Xơ Đăng lại khoác lên mình sắc màu thổ cẩm rực rỡ như những đóa hoa rừng. Trong số rất nhiều tấm choàng, tấm khố đó là do chính đôi bàn tay của nghệ nhân Trần Thị Kim Hoa sáng tạo nên. Năm ngoái, từ chương trình đào tạo nghề dệt thổ cẩm do Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Nam Trà My tổ chức, bà Hoa đã trở thành “cô giáo” của hơn 30 học viên là phụ nữ dân tộc Xơ Đăng. Được truyền dạy cách dệt thổ cẩm cho chị em và thế hệ con cháu dân tộc mình, đó là tâm nguyện lớn nhất của nghệ nhân Trần Thị Kim Hoa.
Đau đáu với văn hóa dân tộc
Làm bạn với khung dệt, bà Hoa là một trong số ít nghệ nhân Xơ Đăng còn biết cách dệt hoa văn nguyên bản trên thổ cẩm truyền thống. Bà chia sẻ, từ lúc còn thơ bé, bà đã được mẹ truyền dạy cho nghề dệt thổ cẩm. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, người Xơ Đăng phải vào rừng để trú ẩn nên nghề dệt cũng bị ngắt quãng một thời gian. Khi hòa bình lập lại, bà Hoa đã nhanh chóng phục hồi nghề dệt truyền thống của đồng bào mình.
Tuy nhiên, những năm đầu thế kỷ XXI, vì áp lực của cuộc sống, nhiều người Xơ Đăng đã bỏ nghề dệt, riêng bà Hoa vẫn đau đáu với “hồn cốt” dân tộc. “Những năm qua, mình đã dạy được 6 lớp dệt thổ cẩm ở xã Trà Cang, học viên đều là phụ nữ dân tộc Xơ Đăng. Họ tiếp thu nghề rất nhanh khiến mình say mê hơn với công việc”, bà Hoa bộc bạch.
Ông Trần Xuân Mố, Chủ tịch UBND xã Trà Cang nhận xét: “Bà Trần Thị Kim Hoa là người duy nhất ở Trà Cang có tay nghề dệt giỏi cũng như may thành thạo trang phục truyền thống của dân tộc mình. Nhờ những tâm huyết của bà Hoa mà nghề dệt thổ cẩm truyền thống ở Trà Cang được khôi phục, góp phần gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa của người Xơ Đăng”.
Theo Báo Dân tộc
Tin liên quan
Tin mới hơn
Thanh Hóa thúc đẩy bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
09:10 | 18/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thanh Hóa từ lâu đã nổi tiếng với nhiều làng nghề gắn bó mật thiết với đời sống, văn hóa và lịch sử. Trước thách thức của cơ chế thị trường, các làng nghề nơi đây đang khoác lên mình sức sống mới, vừa bảo tồn bản sắc, vừa tìm đường phát triển bền vững.
Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
08:03 | 17/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn (phường Hoài Nhơn Bắc, tỉnh Gia Lai) có lịch sử hình thành và phát triển hơn 300 năm, gắn liền với truyền thống văn hóa của vùng đất Bình Định xưa. Từ đôi bàn tay khéo léo của bao thế hệ, những tấm chiếu cói mộc mạc đã trở thành sản phẩm đặc trưng, lan tỏa khắp các vùng miền trong cả nước, đặc biệt là Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Làng gốm Bát Tràng kết nối di sản và hội nhập quốc tế
09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Xã Bát Tràng (huyện Gia Lâm, Hà Nội) – “thủ phủ” gốm sứ của cả nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Với lợi thế truyền thống nghề gốm hàng trăm năm, địa phương đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm phát triển làng nghề gắn với du lịch, nâng cao thu nhập cho người dân và khẳng định vị thế thương hiệu gốm Bát Tràng trên bản đồ thủ công mỹ nghệ thế giới.
Nghệ nhân Nguyễn Hữu Kiêm - Người giữ hồn diều sáo làng Bá
09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Sinh ra và lớn lên trong cái nôi văn hóa dân gian của làng Bá Dương (nay thuộc xã Ô Diên, TP. Hà Nội), nghệ nhân nhân dân Nguyễn Hữu Kiêm đã dành cả cuộc đời để gìn giữ và lan tỏa nét đẹp diều sáo truyền thống. Từ những cánh diều tuổi thơ, ông đã đưa tình yêu ấy bay cao, bay xa đến với bạn bè khắp mọi nơi.
Những đôi tay giữ lửa ở làng gốm đỏ bên bờ sông Cửu Long
11:02 | 15/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Bờ Nam sông Cổ Chiên, một nhánh chính của sông Cửu Long thuộc tỉnh Vĩnh Long, từ lâu đã nổi tiếng với những lò gốm đỏ rực lửa. Trên mảnh đất sét nhiễm phèn nặng, những người phụ nữ cần mẫn ngày đêm nhào nặn từng thớ đất vô tri thành những sản phẩm gốm độc bản, vừa nuôi sống gia đình vừa giữ gìn hồn quê qua bao thế hệ.
Gìn giữ nghề truyền thống tạo động lực phát triển kinh tế nông thôn
08:00 | 13/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong nhịp sống sôi động của kinh tế thị trường, không ít làng nghề truyền thống đứng trước nguy cơ bị lãng quên. Thế nhưng, nhờ sự đồng hành của cộng đồng, chính quyền địa phương và sự sáng tạo của người dân, nhiều nghề cổ truyền không chỉ được gìn giữ mà còn trở thành bệ phóng phát triển kinh tế, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững.
Tin khác
Gốm Việt Nam: Nhu cầu thị trường nội địa và những cơ hội phát triển đột phá
09:49 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nghệ thuật gốm đã in sâu vào bản sắc văn hóa Việt Nam từ hàng nghìn năm trước, là một phần không thể thiếu trong đời sống, tín ngưỡng và thẩm mỹ của người Việt. Từ những chiếc bình gốm Phùng Nguyên, trống đồng Đông Sơn cho đến những chiếc bình gốm hoa lam tinh xảo của Chu Đậu hay bát đĩa gốm Bát Tràng quen thuộc, gốm sứ không chỉ là vật dụng mà còn là biểu tượng của sự khéo léo, óc sáng tạo và tinh thần lao động bền bỉ của người Việt Nam.
Làng hoa Vạn Thành không ngừng đổi mới và hội nhâp
09:43 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng hoa Vạn Thành được hình thành từ những năm 50 của thế kỷ XX bởi người dân từ Hà Nam di cư vào Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Nhờ điều kiện khí hậu mát mẻ và đất đai màu mỡ, Làng hoa Vạn Thành đã phát triển mạnh mẽ và trở thành một trong trung tâm sản xuất hoa lớn tại Đà Lạt.
Đắk Lắk: Phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm
09:41 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Đắk Lắk phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm, mở rộng quy mô sản xuất, hướng đến việc kết hợp phát triển du lịch cộng đồng và trải nghiệm, giúp du khách có thể khám phá quy trình làm muối truyền thống.
Nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn
09:40 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Gắn bó với nghề nuôi ong đã gần 10 năm, bắt đầu từ vài chục tổ ong ban đầu, đến nay anh Trần Văn Sửu đã mở rộng lên khoảng 500 tổ, mỗi năm mang lại thu nhập ổn định khoảng 200 triệu đồng – con số không nhỏ đối với một hộ dân vùng ven biển.
Trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu ở Chợ nổi Cái Răng
10:21 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nhiều du khách trong và ngoài nước thích thú trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu tại chợ nổi Cái Răng.
Phát triển kinh tế làng nghề tạo đòn bẩy xây dựng nông thôn mới
10:15 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thành phố Hà Nội hiện có 1.350 làng nghề và làng có nghề, trong đó 337 nghề truyền thống đã được công nhận. Các làng nghề đã giúp nâng cao thu nhập, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động. Việc phát triển làng nghề không chỉ giữ gìn bản sắc truyền thống, mà còn tạo đòn bẩy trong xây dựng nông thôn mới.
15 cá nhân ở xã Bát Tràng được đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội
10:10 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong 2 ngày 9 và 10-9, Đoàn thẩm định của Hội đồng thành phố Hà Nội về xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ năm 2025 đã tổ chức thẩm định thực tế tại cơ sở các cá nhân có hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội năm 2025 tại xã Bát Tràng.
Ký ức Trung thu cổ "hồi sinh" bằng nghệ thuật giấy dó
09:35 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trung thu không chỉ là Tết của thiếu nhi, mà còn là ký ức văn hóa của nhiều thế hệ người Việt. Khi đèn lồng nhựa và ánh sáng điện tử ngày càng phổ biến, những giá trị xưa dần phai nhạt. Triển lãm “Lãm” xuất hiện như một nhịp cầu, đưa con người trở về với mùa trăng cổ tích bằng những chiếc đèn giấy dó mộc mạc, bền vững và thấm đẫm hồn Việt.
Giữ hồn quê và nâng tầm kinh tế ở xã Bình Minh
09:00 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nằm ở phía Tây Nam Hà Nội, xã Bình Minh đang nổi lên như một điểm sáng về phát triển nông nghiệp sinh thái kết hợp với làng nghề truyền thống.
Làng nghề chế biến cá khô Gia Thuận: Giữ hồn truyền thống, mở hướng phát triển bền vững
14:24 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tại xã Gia Thuận, tỉnh Đồng Tháp, bên cạnh những cánh đồng lúa xanh bát ngát và những chuyến tàu đánh bắt hải sản tất bật, làng nghề chế biến cá khô đã hình thành và phát triển từ nhiều năm nay, trở thành một trong những ngành nghề mũi nhọn góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương. Không chỉ là nét văn hóa truyền thống, nghề chế biến cá khô còn đang mở ra những cơ hội mới về việc làm, nâng cao thu nhập và mở rộng thị trường tiêu thụ trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng.
Giữ hồn núi rừng qua đôi tay già làng Cơ Tu
09:53 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong ngôi nhà sàn ba gian giữa núi rừng, già Bhling Bloó (70 tuổi, thôn Bhơ Hôồng, xã Sông Kôn, TP Đà Nẵng) vẫn cần mẫn bên bó tre, mây. Với ông, đan lát không chỉ là kế sinh nhai mà còn là cách để giữ lấy “cái gốc” của người Cơ Tu giữa nhịp sống hiện đại.
Giọt mắm Nam Ô và câu chuyện từ làng biển trăm năm tuổi
08:00 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa nhịp sống hiện đại của thành phố biển Đà Nẵng, làng cổ Nam Ô vẫn lặng lẽ giữ trong mình những giá trị văn hóa và nghề truyền thống hơn 700 năm tuổi. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, những dấu tích lịch sử gắn với công chúa Huyền Trân, mà còn được biết đến là cái nôi của nghề làm nước mắm – một di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, niềm tự hào của cư dân miền biển.
Khát vọng phát triển từ làng nghề truyền thống đến trung tâm công nghiệp
15:07 | 08/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong bối cảnh đô thị hóa và hội nhập, Tây Phương đang từng bước đổi mới, phát huy thế mạnh làng nghề gắn với phát triển du lịch, đồng thời mở rộng không gian công nghiệp và dịch vụ, hướng tới trở thành một trung tâm kinh tế - văn hóa quan trọng của Thủ đô.
Giữ hồn làng nghề bánh đa nem trăm năm tuổi ở Thổ Hà
10:00 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nằm ven sông Cầu hiền hòa, làng Thổ Hà (phường Vân Hà, tỉnh Bắc Ninh) từ lâu đã nổi tiếng khắp trong và ngoài nước với nghề làm bánh đa nem. Nghề đã tồn tại hàng trăm năm, trở thành nét văn hóa đặc trưng và là niềm tự hào của người dân địa phương.
Sức sống mới cho thủ công mỹ nghệ Thủ đô từ thị trường nội địa
08:50 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thủ công mỹ nghệ từ lâu được coi là một trong những ngành nghề truyền thống đặc sắc nhất của Thủ đô Hà Nội. Không chỉ mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử, sản phẩm thủ công mỹ nghệ còn góp phần quan trọng trong cơ cấu kinh tế nông thôn và xuất khẩu. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường quốc tế nhiều biến động, nhu cầu tiêu dùng trong nước đang trở thành một “nguồn lực mềm” mạnh mẽ, mở ra sức sống mới cho ngành thủ công mỹ nghệ Thủ đô.
Mới nhất
Đọc nhiều
Sản phẩm OCOP Cao Bằng vươn xa nhờ thương mại điện tử
14:09 OCOP
OVN - Cao Bằng hiện có 174 sản phẩm OCOP được công nhận, trong đó 28 sản phẩm đã chính thức có mặt trên sàn thương mại điện tử buudien.vn. Đây là bước đi quan trọng giúp sản phẩm nông sản địa phương tiếp cận người tiêu dùng cả nước, đồng thời mở ra hướng
Khai mạc phiên chợ nông sản đặc sản 2025 tại Hà Nội
12:12 Tin tức
LNV - Sáng 18/9, tại Khu Hội chợ Triển lãm giao dịch Kinh tế và Thương mại (số 489 Hoàng Quốc Việt, Hà Nội), Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp tổ chức Phiên chợ Nông sản, Đặc sản vùng miền năm 2025, kết hợp Diễn đàn “Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong phát triển nông nghiệp và bảo vệ môi trường”.
Xã Hưng Đạo (TP Hà Nội): Tự lực tự cường khắc phục khó khăn trong chuyển đổi chính quyền hai cấp
12:03 Kinh tế
LNV - Xã Hưng Đạo nằm ở phía Tây Nam thủ đô Hà Nội. Hưng Đạo được sáp nhập từ diện tích và dân số 5 xã thuộc huyện Quốc Oai (cũ) bao gồm: Đồng Quang, Tân Phú, Đại Thành, Tân Hòa, Cộng Hòa. Hiện Hưng Đạo có diện tích 24,90km2; Dân số 49.357 người.
Kiểm tra chặt chẽ để đảm bảo an toàn thực phẩm Tết Trung thu 2025
09:11 Sức khỏe - Đời sống
LNV - Trong dịp Tết Trung thu năm nay, lực lượng Quản lý thị trường Hà Nội đồng loạt ra quân kiểm tra, kiểm soát thị trường, đặc biệt là các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh trung thu. Chỉ sau ít ngày triển khai, nhiều vụ việc vi phạm đã bị phát hiện, góp
Thanh Hóa thúc đẩy bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
09:10 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thanh Hóa từ lâu đã nổi tiếng với nhiều làng nghề gắn bó mật thiết với đời sống, văn hóa và lịch sử. Trước thách thức của cơ chế thị trường, các làng nghề nơi đây đang khoác lên mình sức sống mới, vừa bảo tồn bản sắc, vừa tìm đường phát triển bền vữ
