Nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh: Người chắp cánh đưa sản phẩm làng nghề Việt ra thế giới
Trên mặt sàn tầng 1 ngôi nhà vừa là nơi ở, vừa là xưởng sản xuất của Công ty TNHH Mây tre đan Việt Quang nằm tại làng nghề Phú Vinh (xã Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) nhiều năm qua luôn rộn ràng không khí làm việc của hàng chục người thợ lành nghề làng Phú Vinh.
Xung quanh xưởng xếp đặt la liệt các sản phẩm được thiết kế theo đơn đặt hàng đến từ nhiều quốc gia trên thế giới như: hộp đựng giấy, hộp trang sức, khung tranh, khay trà, giỏ đựng trái cây và những chiếc chao đèn có thiết kế độc đáo, bắt mắt...
Với nụ cười hiền từ và cách nói chậm rãi, Nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh kể, ông bén duyên nghề mây tre đan từ khi còn bé. Khi ấy, cha ông là nghệ nhân Nguyễn Văn Khiếu, một trong 9 nghệ nhân đầu tiên được phong tặng của miền Bắc, đã kèm cặp chỉ bảo ông từ cách vót nan, chuốt mây đến việc bắt khung đan những chiếc rá, rổ đơn giản nhất. Làm nhiều rồi quen tay, thành thục các thao tác kỹ thuật khó, rồi yêu nghề lúc nào không hay. Ông còn tự tìm tòi, sáng tạo các kiểu dáng, hoa văn độc đáo, lạ mắt khiến nhiều người làm nghề thán phục.
Nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh giới thiệu một số mẫu chao đèn sẽ được xuất sang thị trường Nhật Bản.
Năm 1986, mới 23 tuổi, với chiếc lồng bàn được đan công phu bằng giang nhuộm lá cây và bùn đen, mô phỏng các họa tiết đặc trưng của làng nghề Phú Vinh, ông Tĩnh giành trọn bộ huy chương (1 vàng, 1 bạc và 1 đồng) tại Triển lãm Hàng thủ công mỹ nghệ Toàn quốc lần thứ nhất và được Trung ương Đoàn, Hội thủ công Mỹ nghệ Việt Nam tặng bằng khen. Với ông, cảm xúc về giải thưởng vẫn còn in đậm đến hôm nay và như ngọn lửa thôi thúc ông gắn bó với nghề, không ngừng nghỉ sáng tạo để nâng giá trị các sản phẩm mây tre đan truyền thống lên tầm các sản phẩm nghệ thuật.
Đây cũng là động lực để sau này ông tiếp tục được nhận hàng loạt bằng khen, huy chương, danh hiệu được treo trang trọng kín các bức tường trong phòng khách trên tầng 2 ngôi nhà như: Danh hiệu Nhân tài đất Việt vì có công bảo tồn phát huy bản sắc tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, Giải thưởng của Hội Mỹ thuật Đông Nam Á, danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú do Chủ tịch nước phong tặng.
Sau giải thưởng mở đầu sự nghiệp một nghệ nhân mây tre đan, ông Tĩnh tiếp tục công việc sản xuất các mặt hàng truyền thống và truyền nghề cho 2 người con trai như bao thế hệ nghệ nhân làng nghề Phú Vinh khác. Tuy nhiên, mỗi dịp mang các sản phẩm của mình và của làng tham dự các cuộc triển lãm, giới thiệu sản phẩm, nhận được sự trầm trồ, thán phục của du khách, khát vọng phát triển sản phẩm và tạo đột phá trong làm nghề càng thôi thúc ông, dù ông chưa hình dung sẽ đột phá bằng cách nào?
Chỉ đến khi có một số đối tác nước ngoài ngỏ ý muốn đặt hàng nhiều mẫu sản phẩm có giá trị lên đến vài trăm triệu đồng và các giao dịch khó có thể thực hiện được nếu chỉ dừng ở quy mô hộ sản xuất gia đình, thì ý thức thành lập doanh nghiệp mới trở nên sáng rõ. Đây chính là lý do giúp ông Tĩnh và các con quyết định thành lập Công ty TNHH Mây tre đan Việt Quang vào năm 2008 và tạo những bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của Nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh.
Nghệ nhân doanh nhân
Những ngày đầu mới thành lập doanh nghiệp, nhiều khó khăn liên quan đến quản trị doanh nghiệp ập đến với nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh, từ việc viết hóa đơn, chứng từ, kê khai thuế, đến việc quản lý lao động bài bản… Nhưng với sự giúp đỡ của 2 người con trai cũng đang nối nghiệp cha, cùng sự nỗ lực học hỏi, Nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh đã đóng tròn vai của mình.
Từ những mối quan hệ được thiết lập trong các cuộc triển lãm, trưng bày hàng thủ công mỹ nghệ trước đó, cùng với tên tuổi đã được nhiều tờ báo, tạp chí trong nước và nước ngoài nhắc đến, Công ty Việt Quang của ông Tĩnh nhanh chóng nhận được nhiều đơn đặt hàng đến từ châu Âu, Trung Đông và một số nước có ngành thủ công mỹ nghệ phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan…
Sở dĩ thuyết phục được những khách hàng khó tính này, theo cách lý giải của nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh, là do các sản phẩm mây tre đan của Việt Quang bên cạnh sự sáng tạo, độc đáo về mẫu mã, còn ẩn chứa những nét duyên dáng, hồn cốt rất riêng đã được kế thừa từ hàng trăm năm phát triển của làng nghề Phú Vinh.
“Có một khách hàng Nhật Bản từng nói với với tôi: “Khi nào anh nhận tiền của chúng tôi mà chúng tôi phải cảm ơn anh thì tức là anh đã thành công”. Vì thế, để giữ được những giá trị bền vững kể trên, tôi luôn nhắc nhở bản thân và người lao động phải yêu nghề, tận tâm chau chuốt từng chi tiết nhỏ để tạo nên những sản phẩm hoàn hảo nhất có thể”, ông Tĩnh tâm sự.
Những năm gần đây, Công ty Việt Quang đã nhận được nhiều đơn hàng có giá trị hàng trăm triệu đến vài tỷ đồng, trong đó các mặt hàng được đặt có giá bán tại thị trường nước ngoài lên đến hàng triệu đồng, đã mang về doanh thu cho Công ty Việt Quang trên chục tỷ đồng mỗi năm (năm 2017 đạt 15 tỷ đồng, năm 2018 đạt 17 tỷ đồng, năm 2019 đạt 18 tỷ đồng ), trong đó lợi nhuận chiếm 20-30%. Công ty đã tạo công ăn việc làm ổn định cho khoảng 20 nhân lực tại chỗ và hàng trăm nhân lực nằm tại các khu vực vệ tinh quanh Hà Nội.
Cũng từ các đơn hàng này, ông Tĩnh đã tiếp thu được nhiều ý tưởng mới, để ngày càng nâng cao tay nghề, đưa ông đến nhiều làng nghề nổi tiếng ở Nhật, Thái Lan, Trung Quốc, Ấn Độ… và rút ra những bài học và khơi dậy ý tưởng dịch chuyển mô hình sản xuất của Việt Quang về phía tỉnh Hòa Bình, biến cở sở hiện tại thành một địa chỉ du lịch làng nghề giống những mô hình ở nước bạn.
“Để trở thành một địa chỉ du lịch làng nghề, Công ty Việt Quang sẽ phải đầu tư xây dựng khu trưng bày các mẫu sản phẩm tiêu biểu, độc đáo, mang đặc trưng của làng nghề Phú Vinh. Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ phải tạo một không gian giúp du khách trải nghiệm quá trình làm ra sản phẩm để thỏa sức sáng tạo của mình. Hiện tại, chúng tôi đang chuẩn bị những nguồn lực cần thiết để thực hiện dự dịnh này”, ông Tĩnh cởi mở.
Những ngày này, khi hầu hết các nước, trong đó có Việt Nam đều đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi tình hình dịch bệnh Covid-19, các đơn hàng của Việt Quang cũng phải tạm hoãn, công ty chỉ hoạt động cầm chừng đáp ứng một số đơn hàng nhỏ lẻ trong nước, khiến nghệ nhân Nguyễn Văn Tĩnh không khỏi lo lắng. Tuy vậy, ước mơ tạo nên một địa chỉ du lịch làng nghề có quy mô bài bản vẫn không ngừng thôi thúc trái tim người nghệ nhân này, với tâm nguyện giới thiệu tinh hoa nghệ thuật mây tre đan Phú Vinh, tinh hoa làng nghề Việt đến với du khách năm châu.
Bài và ảnh: Thanh Nga
Tin liên quan
Tin mới hơn

Thanh Hóa thúc đẩy bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
09:10 | 18/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
08:03 | 17/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng gốm Bát Tràng kết nối di sản và hội nhập quốc tế
09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Nguyễn Hữu Kiêm - Người giữ hồn diều sáo làng Bá
09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Những đôi tay giữ lửa ở làng gốm đỏ bên bờ sông Cửu Long
11:02 | 15/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ nghề truyền thống tạo động lực phát triển kinh tế nông thôn
08:00 | 13/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Gốm Việt Nam: Nhu cầu thị trường nội địa và những cơ hội phát triển đột phá
09:49 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng hoa Vạn Thành không ngừng đổi mới và hội nhâp
09:43 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đắk Lắk: Phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm
09:41 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn
09:40 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu ở Chợ nổi Cái Răng
10:21 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển kinh tế làng nghề tạo đòn bẩy xây dựng nông thôn mới
10:15 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

15 cá nhân ở xã Bát Tràng được đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội
10:10 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ký ức Trung thu cổ "hồi sinh" bằng nghệ thuật giấy dó
09:35 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn quê và nâng tầm kinh tế ở xã Bình Minh
09:00 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề chế biến cá khô Gia Thuận: Giữ hồn truyền thống, mở hướng phát triển bền vững
14:24 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn núi rừng qua đôi tay già làng Cơ Tu
09:53 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giọt mắm Nam Ô và câu chuyện từ làng biển trăm năm tuổi
08:00 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khát vọng phát triển từ làng nghề truyền thống đến trung tâm công nghiệp
15:07 | 08/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn làng nghề bánh đa nem trăm năm tuổi ở Thổ Hà
10:00 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Sức sống mới cho thủ công mỹ nghệ Thủ đô từ thị trường nội địa
08:50 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Xã Hưng Đạo (TP Hà Nội): Tự lực tự cường khắc phục khó khăn trong chuyển đổi chính quyền hai cấp
12:03 Kinh tế

Kiểm tra chặt chẽ để đảm bảo an toàn thực phẩm Tết Trung thu 2025
09:11 Sức khỏe - Đời sống

Thanh Hóa thúc đẩy bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
09:10 Làng nghề, nghệ nhân

Sắp diễn ra Tuần Văn hóa – Du lịch Lai Châu năm 2025
09:10 Tin tức

Phát huy tiềm năng trong xây dựng nông thôn mới ở một số tỉnh Tây Bắc
09:09 Tin tức