Nghề đan trúc trên đỉnh Hầu Chư Ngài
Hầu Chư Ngài có điều kiện thích hợp để cây trúc rừng phát triển.
Người dân Hầu Chư Ngài sử dụng 100% nguyên liệu là cây trúc rừng để đan lát. Đặc điểm của trúc rừng là có thân thẳng, đốt dài, dễ uốn dẻo, mấu cây mỏng nên dễ tạo ra những sản phẩm đẹp, được thị trường ưa chuộng. Ở Hầu Chư Ngài, bất kể đồ vật gì cũng có thể đan bằng cây trúc nhưng chủ yếu người dân hay đan lù cở, lồng đèn, nơm bắt cá, giỏ, rổ, rá...
Điều đặc biệt là nguồn nguyên liệu cho nghề đan lát ở Hầu Chư Ngài rất dồi dào. Điều kiện thời tiết, thổ nhưỡng, khí hậu không phù hợp để canh tác lúa, ngô, đậu nhưng lại rất thích hợp cho cây trúc sinh trưởng và phát triển. Khắp các cánh rừng trước, sau, cạnh nhà người dân đều có những rừng trúc mướt xanh, rì rào trong gió.
Người dân không cần đi xa, chỉ cần ra sau nhà là đã chặt được những thân trúc về đan lát.
Chẳng cần chăm sóc, cây trúc cứ sinh sôi, nảy nở, vươn mình trong nắng. Trải qua 4 mùa khắc nghiệt, cây trúc luôn như người bạn đồng hành cùng các hộ dân đi qua những ngày đói, no.
Không chỉ làm nguyên liệu phục vụ nghề đan lát, cây trúc còn trở thành vật liệu quan trọng trong cuộc sống mỗi gia đình người dân Hầu Chư Ngài. Cây trúc làm nhà ở, làm đũa, làm giàn bầu, giàn bí... Bởi quan trọng như vậy nên người dân Hầu Chư Ngài rất quý trọng những rừng trúc quanh nhà.
Truyền lửa cho đời sau
Chúng tôi đi bộ men theo con đường mòn ngược dốc, đến những ngôi nhà gỗ của 120 hộ dân tộc Mông trong thôn Hầu Chư Ngài. Không khí năm mới còn phảng phất khắp nơi khi những bông hoa đào vẫn rực rỡ khoe sắc. Tiếng kèn kẹt vót nan vọng ra trong căn bếp của các ngôi nhà nghe có vẻ ghê tai nhưng đó lại là tiếng no ấm của các hộ dân nơi đây.
Lý A Sình với đôi bàn tay khéo léo tạo ra mối đan mịn, đẹp.
Anh Lý A Sình dùng đôi bàn tay thoăn thoắt luồn nan trúc vào nhau, đường đan đều tăm tắp trông thật đẹp mắt. Anh Sình biết đan từ khi 10 tuổi, nghề này do bố anh truyền dạy lại. Anh Sình chia sẻ: "Ngày bé, tôi thường chơi quẩn quanh bên bố. Khi ông đan trúc thường bảo tôi lấy cái này, cái kia, rồi dần dần ông chỉ tôi cách vót nan sao cho thật đẹp, phải biết vót nan đẹp sau đó mới có thể đan thành thạo được".
Đến giờ, anh Sình vẫn nhớ vật dụng đầu tiên mình đan thành công là chiếc giỏ đựng cá. Chiếc giỏ giờ vẫn được anh Sình treo trên gác bếp làm kỷ niệm. Đến nay, những vật dụng anh Lý A Sình làm ra không thể kể hết và được đánh giá là đẹp nhất, nhì trong thôn. Và giống như bố anh, khi ngồi đan, anh Sình cũng gọi hai đứa trẻ của gia đình ngồi cạnh, nhờ chúng lấy nan, lấy dao, anh cũng chỉ các bé cách tiếp cận với nghề đan trúc từ các bước cơ bản nhất.
Cả gia đình quây quần đan lát.
Cách đó không xa, ngôi nhà của Lý A Dé nằm nép mình bên rừng trúc quanh năm xanh tốt, anh vừa chặt một bó trúc lớn gác bên hông nhà chuẩn bị đan lù cở đem xuống chợ bán. Trong nhà, những chiếc nan mỏng, đều, mịn đẹp đã sẵn sàng. Anh Dé biết đan từ khi 11 tuổi, nghề này cũng được bố anh truyền dạy. Đến nay, anh là một trong những thợ đan lành nghề trong thôn, mỗi ngày, anh có thể đan xong 1 chiếc lù cở với tiền lãi khoảng 200 nghìn đồng. Thời điểm trước khi dịch Covid-19 bùng phát, anh đi làm thuê cho một số cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch, nghề đan trúc tạm gác lại nhưng khi dịch bệnh phức tạp, du lịch đóng băng, anh ở nhà kiên trì với nghề đan trúc. Nghề đan đem lại nguồn thu nhập ổn định trong thời gian anh không có việc làm. Đến nay, anh Lý A Dé quyết định gắn bó với nghề truyền thống này.
Nghề đan trúc được chú trọng truyền dạy cho đời sau.
Ở Hầu Chư Ngài, từ người già cho đến trẻ nhỏ, ai cũng biết nghề đan trúc. Người cao tuổi nhất là cụ Giàng A Pâu (90 tuổi) vẫn đan nhanh thoăn thoắt. Cụ Pâu bảo, thiên nhiên không ưu đãi những điều kiện thuận lợi để sản xuất nông nghiệp nhưng đổi lại cho cây trúc bạt ngàn xanh tốt giúp người Mông nơi đây dù không thể trồng lúa, trồng ngô cũng không bị đói.
Từ những giá trị mà nghề đan lát đem lại, đến nay, nghề đan không bị mai một, thậm chí ngày càng phát triển khi người trong thôn luôn chú trọng truyền dạy cho thế hệ sau. Những đứa trẻ ở Hầu Chư Ngài từ khi chập chững biết đi đã được tiếp xúc với cây trúc, với những nan đan. Vì vậy, nhiều đứa trẻ lên 9, lên 10 đã đan thành thạo và có thể bán sản phẩm ra thị trường. Khi du lịch phát triển, đây cũng là một làng nghề được du khách trong và ngoài nước thích thú tìm hiểu, khám phá.
Bài, ảnh: Vân Thảo
Tin liên quan
Tin mới hơn

Quy định xét công nhận nghề truyền thống, làng nghề và làng nghề truyền thống
20:29 | 25/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Tình yêu với hoa khô
20:26 | 25/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân nâng tầm giá trị sản phẩm lụa Vạn Phúc
08:45 | 25/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Làm giàu từ gìn giữ và phát triển nghề làm rượu cần
08:45 | 25/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề truyền thống Trung Thu nơi những đốm lửa nghề bền bỉ gìn giữ tuổi thơ cho trẻ em Việt Nam
15:34 | 22/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề dệt thổ cẩm truyền thống ở Cẩm Thủy nguy cơ mai một
09:00 | 22/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Làng nghề mây tre đan Tăng Tiến
08:56 | 21/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Sản phẩm làng nghề cần chú trọng sản xuất theo thị hiếu của người tiêu dùng
13:51 | 20/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

“Xóm thủ công” ở phố Hội
13:48 | 20/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển du lịch làng nghề gốm sứ ở Đông Triều
20:58 | 19/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Chuyện về một làng nghề chè truyền thống
10:42 | 19/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: Kế hoạch bảo tồn, phát triển làng nghề
09:28 | 18/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Tăng cường đảm bảo an toàn vệ sinh lao động tại các làng nghề
13:36 | 15/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Thanh Hóa: Nâng cao năng suất tại các làng nghề nhờ ứng dụng khoa học công nghệ
11:08 | 15/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Huyện Ứng Hoà: Gắn du lịch với trải nghiệm làng nghề và lịch sử cách mạng
09:13 | 15/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Điêu khắc từ gốc cà phê Tây Nguyên
11:20 | 13/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Vĩnh Long: Khai mạc Con đường Nghệ thuật Gốm đỏ
11:11 | 13/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Đề xuất công nhận làng nghề, làng nghề truyền thống cho Làng muối Lý Nhơn
10:34 | 12/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Cốm làng Thạc nồng nàn hương vị của mùa thu
15:33 | 11/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Các làng nghề chế biến gỗ phải tuân thủ quy định của pháp luật về lâm nghiệp
13:35 | 11/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển mô hình Làng - Nghề du lịch gắn với xây dựng hình ảnh đất nước con người Việt Nam
15:53 | 08/09/2023 Làng nghề, nghệ nhân



Chú trọng HTX làm OCOP để tạo sức bật xây dựng nông thôn mới
20:30 OCOP

Phục dựng các mẫu đèn Trung thu cổ đã bị thất truyền
20:29 Tin tức

Hà Nội tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường tại các làng nghề
20:29 Môi trường

Quy định xét công nhận nghề truyền thống, làng nghề và làng nghề truyền thống
20:29 Làng nghề, nghệ nhân

Đắk Lắk: Kết nối giao thương, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm nông sản
20:28 Khuyến công










