Làng nghề Cát Đằng (Nam Định): Thế hệ trẻ khẳng định thương hiệu để vươn xa
Ngày 8/5/2017, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ký ban hành Quyết định số 1852/QĐ-BVHTTDL về việc công bố nghề sơn mài Cát Đằng được công nhận danh hiệu di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Làng nghề sơn mài Cát Đằng được hình thành và phát triển trên nền tảng văn hóa truyền thống của địa phương có từ thời Đinh – Tiền Lê (thế kỷ IX-X).

Sơn mài Cát Đằng rất đa dạng, chủ yếu là đỗ mỹ nghệ tâm linh.
Nơi đây có đền thờ Thánh Tổ nghề sơn là Ngô Đức Dũng và Ngô Ân Ba – người đã có công truyền dạy nghề sơn cho dân làng vào cuối thời Trần (đời vua Trần Thuận Tông) thế kỷ XIV. Điều này đã được ghi chép tỉ mỉ trong cuốn thần tích “Cát Đằng xã liệt vị Thánh Tổ từ sự tích” hiện còn lưu giữ tại đình Cát Đằng.
Là làng nghề có lịch sử trên 600 năm tồn tại và phát triển, đến nay nghề sơn mài Cát Đằng vẫn tiếp tục được các nghệ nhân duy trì; đồng thời cải tiến, sáng tạo ra nhiều mẫu mã sản phẩm phù hợp với nhu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu.
Nghệ nhân Trương Đình Bốn cho biết: Để có một sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ sơn mài tâm linh truyền thống, trước hết phải nói đến tầm quan trọng của chất liệu.
Chất liệu chính của sơn mài truyền thống là nhựa cây sơn (sơn ta), ngày nay công nghệ khoa học kỹ thuật phát triển, cây sơn ta không còn, nhiều làng nghề chuyển sang dùng sơn điều.
Loại nguyên vật liệu thứ hai là vàng quỳ và bạc quỳ. Thứ ba là bột màu, các loại sơn được nhập từ Trung Quốc hay Nhật Bản. Ngoài ra, còn có thể kể đến một số nguyên liệu khác như đất sét, vải, giấy, các loại dầu như dầu trẩu, nhựa thông…
Ông cũng nhấn mạnh đến việc pha chế sơn có vai trò đặc biệt quan trọng, quyết định đến sự thành bại của sản phẩm. Công đoạn này thường được những nghệ nhân có kinh nghiệm làm và mỗi nhà trong làng có một bí quyết pha chế sơn riêng tạo nên sự độc đáo của mỗi gia đình dòng họ. Nói chung, khâu nào cũng đòi hỏi người thợ phải kiên nhẫn, tỉ mỉ.
Thông thường, nếu như làm đồ mộc thì phải đục tra mộng mạng và đóng đinh cho bén chắc. Nhưng người thợ mộc trong làng nghề Cát Đằng lại khác hẳn, tuyệt đối không được đóng đinh mà chỉ gắn đinh tre và cốn (cốn trộn với mùn cưa). Do vậy, yêu cầu kỹ thuật phải chính xác đến từng milimet, cho vừa khớp với các bộ phận khác. Sau đó bào nạo, đánh giấy ráp nhẵn nhụi rồi chuyển sang bộ phận làm vóc. Mỗi công đoạn đòi hỏi nghệ nhân phải có nghệ thuật riêng, vừa tỉ mỉ lại vừa công phu. Có công đoạn làm đi làm lại tới 8 lần mới đạt yêu cầu như công đoạn hom, sơn lót.
Hiện nay, sản phẩm sơn mài Cát Đằng rất đa dạng, chủ yếu là đỗ mỹ nghệ tâm linh, trong các công trình như đình, chùa, miếu mạo hay trong gia đình. Ngoài ra, còn dòng sản phẩm về mây tre đan chủ yếu phục vụ cho các đơn hàng xuất khẩu sang thị trường khó tính như: Mỹ, EU, Nhật Bản, Nga và các nước ASEAN.
Bài và ảnh Thu Hà
Tin liên quan
Tin mới hơn
LÀNG NGÓI ÂM DƯƠNG QUỲNH SƠN: GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY TIỀM NĂNG DU LỊCH
08:39 | 26/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Nghệ nhân giữ tiếng ngũ âm Khmer
07:45 | 26/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề Việt trong dòng chảy hội nhập
07:45 | 26/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc Hội chợ sản phẩm làng nghề và nông sản thực phẩm an toàn thu hút hàng trăm gian hàng
23:00 | 25/12/2025 OCOP
Gốm Phù Lãng nâng tầm giá trị truyền thống qua sản phẩm OCOP
14:14 | 25/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Giải pháp đẩy mạnh an toàn thực phẩm, phát triển bền vững nông nghiệp theo chuỗi giá trị tại Hà Nội
14:00 | 25/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Làng gốm Bát Tràng chuyển mình nhờ chuyển đổi số
16:57 | 24/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Chuyển đổi số để làng nghề Việt Nam vươn xa và giữ hồn truyền thống
16:56 | 24/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Gìn giữ nghề làm hương Tày ở Pác Nghè
06:44 | 24/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh gìn giữ và phát huy giá trị trăm nghề trong thời hội nhập
06:44 | 24/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề miền sơn cước xứ Thanh vào vụ Tết
15:13 | 23/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Chuyên Mỹ tìm giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề
15:12 | 23/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Nón ngựa Phú Gia trở thành sản phẩm du lịch độc nhất vô nhị của tỉnh Gia Lai
10:29 | 23/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Một đời thổi hồn vào nghề thêu giữa lòng phố cổ
12:33 | 22/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Chuyên Mỹ: Bảo tồn làng nghề truyền thống gắn với du lịch và chuyển đổi số
11:14 | 21/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Sản phẩm thủ công mỹ nghệ và xu thế tiêu dùng hiện nay
19:00 | 20/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Trà sen Quảng An Hương Thủy: Sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc văn hóa Hà Nội
14:00 | 20/12/2025 OCOP
Bát Tràng phát huy giá trị làng nghề, kết nối OCOP với phát triển du lịch Thủ đô
20:26 | 19/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Nhân rộng những mô hình HTX tiêu biểu, thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển
08:00 | 19/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
HTX Đan Phượng với mô hình liên kết cho thuê đất và tư liệu sản xuất phát triển sản xuất tập trung
16:00 | 18/12/2025 OCOP
Tăng sức cạnh tranh từ chuỗi giá trị: Câu chuyện liên kết của chè Thu Đan và lụa Vạn Phúc
15:00 | 18/12/2025 OCOP
LÀNG NGÓI ÂM DƯƠNG QUỲNH SƠN: GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY TIỀM NĂNG DU LỊCH
08:39 Làng nghề, nghệ nhân
10 sự kiện Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiêu biểu năm 2025
07:46 Tin tức
Nghệ nhân giữ tiếng ngũ âm Khmer
07:45 Làng nghề, nghệ nhân
Thi đua xây dựng nông thôn mới tạo động lực phát triển bền vững
07:45 Nông thôn mới
Từ không gian bản Mường đến sản phẩm du lịch văn hóa bền vững
07:45 Văn hóa - Xã hội
