Làng gốm Lái Thiêu vẫn đỏ lửa qua thăng trầm thời gian
Gốm Lái Thiêu sản xuất những sản phẩm gia dụng, mộc mạc, mang nét đẹp của vùng đất Nam Bộ.
Bình Dương là một trong những cái nôi của nghề thủ công mỹ nghệ Việt Nam, là nơi quy tụ nhiều nghệ nhân, thợ thủ công tay nghề giỏi. Đồng thời, nơi đây có hệ thống giao thông thủy bộ thuận lợi và nguồn đất sét (Kaolin) trữ lượng lớn, chất lượng đất sét cao hơn nơi khác. Điều này quả là lý tưởng cho nghề gồm phát triển tại vùng đất này. Làng gốm Lái Thiêu thuộc xã Lái Thiêu, huyện Thuận An, tỉnh Bình Dương. Xưa kia, quanh chợ Lái Thiêu xuất hiện những lò gốm, thợ làm gốm có thể lấy đất sét ngay cạnh lò hoặc quanh chợ là có thể tạo ra nhiều sản phẩm giá trị. Khoảng năm 1867, người Hoa đến sinh sống và mang theo cả kỹ thuật làm gốm. Tiếp thu kỹ thuật mới, thợ gốm Lái Thiêu tiến hành cải tiến sản xuất và đưa nghề gốm chuyển sang giai đoạn phát triển mạnh mẽ.
Hàng tuần có rất nhiều du khách đến Vườn Nhà Gốm tham gia workshop làm gốm.
Ngày nay, các công đoạn sản xuất có sự thay đổi, nhất là ở một số khâu đầu. Người thợ dùng máy để nhào luyện đất, chẻ củi; Dùng bàn xoay tự quay, máy điện,... làm giảm đáng kể lao động thủ công. Những cơ sở làm gốm thực hiện rất nghiêm ngặt những tiêu chuẩn nhằm đảm bảo chất lượng. Người thợ không chấp nhận bất cứ sự cẩu thả nào trong quá trình sản xuất. Chính tinh thần cẩn trọng ấy đã tạo ra những sản phẩm đạt chất lượng rất cao nên được người mua hàng tin dùng từ xưa đến nay.
Hiện tại, Lái Thiêu có những lò gốm lớn nhỏ đang ngày đêm tỏa khói. Vì làng nghề chủ yếu sản xuất gốm gia dụng nên khâu tạo tác đã kết hợp nhu cầu tiện ích lẫn hiệu quả mỹ thuật. Sự đa dạng về chủng loại sản phẩm, phong phú về hình dáng, bố cục, nội dung trang trí vừa đậm chất hội họa, vừa mang tính dân gian tạo nên nét đặc trưng cho dòng gốm thôn quê, dân dã này. Cơ sở thuộc làng nghề tập trung sản xuất gốm gia dụng, từ đồ thờ tự cho đến sản phẩm phục vụ nhu cầu sử dụng hàng ngày của giới bình dân như tô, chén, dĩa, hủ, hộp, tượng (cỡ lớn), ấm, chảo,... đến sản phẩm sân vườn như chậu, bình hoa, khạp, lu, đồ thờ cúng, bát nhang, đèn. Ở Lái Thiêu có một số cơ sở sản xuất gốm nổi tiếng từ xưa nhưng vẫn còn in đậm trong tâm trí nhiều nghệ nhân và ký ức người tiêu dùng vùng miền Đông Nam Bộ như Quảng Thái Xương, Hưng Long, Phạm Lãi,...
Dù sản xuất đồ bình dân nhưng mỗi sản phẩm gốm đều rất đặc trưng với nước men bóng và màu sắc đậm chất hội họa rất đẹp mắt. Qua thời gian vẻ đẹp mộc mạc của sản phẩm đang ngày càng được yêu thích, sản phẩm gốm xưa của làng nghề được tìm kiếm nhiều trong thị trường đồ cổ. Tại bảo tàng Mỹ Thuật Hồ Chí Minh có riêng một khu vực trưng bày và giới thiệu gốm Lái Thiêu.
Với mục đích đưa những nét đẹp truyền thống vào đời sống hiện đại, từng sản phẩm đều được trau chuốt một cách tỉ mỉ bởi những đôi bàn tay khéo léo, tài hoa. Họa tiết trên gốm lấy ý tưởng từ mây trời, hoa lá, cuộc sống thôn quê, các tác phẩm mỹ thuật, hay những bức chạm khắc ở đình, chùa,... như bừng nở trong lòng từng sản phẩm gốm. Chỉ từ hình ảnh quen thuộc của vùng đất phương Nam như con gà, con cua, con cá, cây chuối,… đã làm nên danh tiếng cho một làng nghề truyền thống Nam Bộ.
Nghề gốm Lái Thiêu hiện đã qua thời kỳ cực thịnh, tuy nhiên tình yêu nghề vẫn níu chân bao người thợ nơi đây và bằng nhiều cách khác nhau họ đã từng ngày tìm lại và lưu giữ những giá trị gốm xưa. Trong đó, Vườn Nhà Gốm toạ lạc tại 120 Gia Long, xã Lái Thiêu, huyện Thuận An, tỉnh Bình Dương là một địa điểm độc đáo dành cho những ai say mê và mong muốn trải nghiệm với gốm. Hàng tuần tại đây thường tổ chức những buổi Workshop làm gốm dành cho mọi lứa tuổi tham gia.
Dẫu trải qua bao biến cố, thăng trầm, gốm Lái Thiêu vẫn giữ được nét đẹp truyền thống, sắc thái riêng của mình suốt tiến trình tồn tại và phát triển đến ngày hôm nay. Đầu năm 2021, nghề gốm Bình Dương được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Với sự vào cuộc trong công tác bảo tồn, giữ gìn, phát triển của ngành văn hóa và địa phương, làng nghề gốm Lái Thiêu nói riêng, tỉnh Bình Dương nói chung sẽ có điều kiện phát triển, tạo thêm nhiều giá trị kinh tế, góp phần giữ gìn nghề truyền thống, nét văn hóa vùng miền.
Bài, ảnh: Trần Trâm
Tin liên quan
Tin mới hơn
Nghệ nhân ẩm thực nâng tầm món ăn truyền thống Việt
15:06 | 27/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề chè Ba Trại Phát triển bền vững
09:38 | 27/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nâng cao giá trị sản phẩm từ nghề đan võng gai của đồng bào người Thổ
10:32 | 25/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bún, phở gạo lứt khô - Đặc sản của làng nghề truyền thống Minh Khai
09:42 | 25/09/2024 OCOP
Bình Định bảo tồn và phát triển làng nghề
11:11 | 24/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hơn 100 đơn vị, doanh nghiệp sẽ tham gia Hội chợ Làng nghề năm 2024
11:04 | 24/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Nghề chằm nón lá
09:23 | 23/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phát triển làng nghề theo hướng du lịch xanh và sạch
09:23 | 23/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Bến Tre
14:01 | 20/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội tụ tinh hoa làng nghề tại “Hội chợ Làng nghề Việt Nam lần thứ 20 – 2024”
13:13 | 20/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hải Dương: Làng nghề tạo việc làm ổn định cho lao động nông thôn
13:54 | 18/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Yên phấn đấu công nhận mới từ 1 đến 2 làng nghề
11:06 | 18/09/2024 OCOP
Nông dân Hồ Trọng Lập được vinh danh Nông dân Việt Nam xuất sắc 2024
14:59 | 17/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định triển khai giải pháp ổn định sản xuất kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp
14:45 | 17/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Du lịch trải nghiệm nghề truyền thống
09:50 | 17/09/2024 Du lịch làng nghề
Nông dân Phú Thọ "kiếm bộn tiền" nhờ một thứ quả đặc biệt không thể thiếu trên mâm ngũ quả Tết Trung thu
09:43 | 17/09/2024 Kinh tế
Hàng trăm ha Đào Nhật Tân bị lụi tàn sau Cơn bão số 3 (Yagi)
09:39 | 17/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Người "Thổi hồn" cho nghề làm bánh oản cổ truyền
16:03 | 16/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cơ hội để phát huy tiềm năng của làng nghề truyền thống
11:17 | 16/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tơ lụa Tân Châu mang đậm dấu ấn văn hoá truyền thống
17:27 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Cao Bằng
17:27 | 13/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghệ nhân ẩm thực nâng tầm món ăn truyền thống Việt
15:06 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề nuôi ong lấy mật ở Thọ Văn có sản phẩm chất lượng OCOP 3 sao
15:01 OCOP
Khai mạc Triển lãm sản phẩm thủ công mỹ nghệ, OCOP, công nghiệp nông thôn tiêu biểu ngành thêu ren, lụa, áo dài và túi vải năm 2024
09:57 Khuyến công
Làng nghề chè Ba Trại Phát triển bền vững
09:38 Làng nghề, nghệ nhân
Lợi thế phát triển sản phẩm OCOP Hà Nội từ vốn văn hóa, tri thức bản địa
09:36 OCOP