Khám phá làng nghề Ủ ấm Sơn Vi
Ủ ấm được làm hoàn toàn bằng phương pháp thủ công ở Sơn Vi, Phú Thọ |
Làng nghề Ủ ấm Sơn Vi có lịch sử phát triển hơn 200 năm. Nghề làm ấm trà ở Sơn Vi bắt đầu từ những thập niên đầu thế kỷ XIX, khi các nghệ nhân địa phương học hỏi và phát triển kỹ thuật chế tác từ các vùng lân cận. Theo thời gian, nghề làm ấm trà trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa và kinh tế của người dân nơi đây. Những năm 1960 - 1970 là thời kỳ hưng vượng nhất của làng nghề ấm ủ. Già có việc của già, trẻ có việc của trẻ, mỗi người một công đoạn nhưng cả làng lúc nào cũng khẩn trương, tấp nập tham gia sản xuất ấm ủ.
Để đảm bảo rằng sản phẩm ấm trà không chỉ bền mà còn đẹp và giữ nhiệt tốt, người thợ làng Sơn Vi phải thực hiện nhiều công đoạn tinh xảo. Quy trình chế tác ấm trà bao gồm việc chọn lựa nguyên liệu, uốn vanh, lên khuôn, cắt ván, gắn đáy, may túi nhồi bông, đánh bóng và sơn.
Công đoạn làm nan là một trong những bước quan trọng nhất và cũng là khó khăn nhất. Các nghệ nhân phải chọn cây nứa già, cạo sạch phần cật xanh, rồi chẻ nhỏ và vót thật nhẵn. Sau đó, nan được phơi khô, luộc và ngâm nước để trở nên mềm mại và hạn chế mối mọt. Việc làm nan đòi hỏi sự cẩn thận và tỉ mỉ cao độ, bởi chỉ cần một chút sơ sảy là chất lượng của sản phẩm sẽ bị ảnh hưởng. Chính sự kỳ công này đã tạo nên những chiếc ấm trà bền đẹp, có thể giữ nguyên màu sắc và chất lượng dù đã sử dụng hàng chục năm.
Để giữ nhiệt tốt, nghệ nhân đã khéo léo nhồi bông vào trong lòng ủ ấm. |
Ấm trà Sơn Vi có điểm nổi bật so với các sản phẩm ấm trà khác là sự kết hợp từ hàng trăm nan tre nhỏ được ghép lại. Các ấm trà này thường có hình dáng bầu bĩnh, thuôn tròn và sử dụng các màu sắc chủ đạo như đỏ son, vàng, và nâu. Ông Nguyễn Văn Hảo, một nghệ nhân có hơn 50 năm kinh nghiệm trong nghề, cho biết: “Khác với những ấm trà nơi khác, ấm trà Sơn Vi được tạo ra từ hàng trăm nan tre nhỏ, mang đến những hình dáng độc đáo và màu sắc nổi bật.” Sự tinh xảo trong từng chi tiết không chỉ làm cho sản phẩm trở nên đẹp mắt mà còn tăng cường giá trị sử dụng của chúng.
Mỗi dịp đông về, trung bình có khoảng 10.000 chiếc ủ ấm được cả làng Sơn Vi cung cấp ra thị trường trong nước và nước ngoài như Nhật Bản, Mỹ, Pháp... Mỗi chiếc có giá từ 80.000 - 300.000 đồng, tùy kích cỡ.
Mặc dù đạt được nhiều thành tựu, làng nghề Ủ ấm Sơn Vi vẫn đối mặt với không ít thách thức. Số lượng hộ sản xuất hiện chỉ còn hơn 20, với 03 hộ sản xuất chính. Các nghệ nhân chủ yếu đã trên 40 tuổi, trong khi lớp trẻ không mặn mà với nghề do thu nhập không ổn định và sự cạnh tranh từ các sản phẩm hiện đại. Để bảo tồn và phát triển nghề truyền thống, cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng và sự quan tâm từ cộng đồng.
Để làm nên một chiếc ủ ấm gồm nứa làm nan, rơm bông vải vụn dùng làm lõi, ván xoan mỏng làm đáy, sơn keo để gắn và sơn ta dùng để quét màu trang trí. |
Vào năm 2022, Ủ ấm Sơn Vi được Hội đồng đánh giá chương trình OCOP tỉnh Phú Thọ trao chứng nhận hạng 3 sao, một bước ngoặt quan trọng trong việc khẳng định giá trị và chất lượng của sản phẩm ấm trà Sơn Vi. Chứng nhận này không chỉ nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường mà còn tạo điều kiện thuận lợi để làng nghề phát triển bền vững và ổn định hơn.
Với chứng nhận OCOP hạng 3 sao, Sơn Vi có thể tận dụng các hỗ trợ từ chương trình để nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện quy trình sản xuất và mở rộng thị trường. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho người dân trong làng mà còn góp phần bảo tồn và phát triển nghề truyền thống, tạo ra cơ hội việc làm và cải thiện đời sống cho các hộ gia đình.
Làng nghề Ủ ấm Sơn Vi không chỉ là di sản văn hóa quý báu mà còn là minh chứng cho sự sáng tạo và kiên nhẫn trong việc gìn giữ các giá trị truyền thống. Chứng nhận OCOP hạng 3 sao là một thành tựu đáng tự hào, mở ra triển vọng phát triển bền vững cho làng nghề trong tương lai. Sự tận tâm và đam mê của người dân Sơn Vi sẽ tiếp tục làm phong phú thêm bản sắc văn hóa Việt Nam, đồng thời nâng cao giá trị sản phẩm trên thị trường quốc tế.
Tin liên quan
Tin mới hơn
Về Trù Sơn, nghe chuyện làng nồi
11:14 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Có 331 làng nghề, truyền thống được công nhận
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh: Làng nghề mộc Bình Cầu hồi sinh
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bát Tràng đưa thương hiệu gốm Việt ngày càng vươn xa
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội chợ Làng nghề Việt Nam 2024: Hội tụ hàng nghìn sản phẩm đặc sắc
11:13 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đà Nẵng: Nghề làm bánh tráng Tuý Loan là di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.
11:12 | 14/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Luồng sinh khí mới cho các làng nghề ở Hải Dương
14:34 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc Hội chợ quốc tế Quà tặng hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội 2024
14:16 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Lễ trao giải cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ năm 2024
14:12 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tháo gỡ khó khăn cho làng nghề
13:49 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hoạ sĩ trẻ đam mê nghệ thuật sơn mài truyền thống
13:48 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề truyền thống Minh Khai có nhiều sản phẩm OCOP
13:43 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đẩy mạnh hoạt động marketing để xuất khẩu sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề Việt Nam
11:07 | 10/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Yên: Đưa thổ cẩm Xí Thoại trở thành sản phẩm du lịch
10:01 | 09/10/2024 Văn hóa - Xã hội
Chi cục PTNT tỉnh Thái Nguyên tham dự Hội chợ Làng nghề Việt Nam 2024
14:14 | 07/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hưng Yên: Làng nghề cây cảnh ảnh hưởng nặng sau mưa lũ
09:17 | 07/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hồi sinh nghề gốm cổ tại buôn Dơng Bắk
09:16 | 07/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh: 12 cơ sở ở làng nghề giấy Phong Khê dừng hoạt động
09:24 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội An đón nhận “Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh” danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia
09:24 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Công nhận nghề truyền thống Hà Nội đối với nghề kim hoàn, đậu bạc Định Công
09:08 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội thi làng nghề thành phố Hà Nội năm 2024: Tôn vinh nét đẹp của nghề truyền thống
07:00 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tạp chí Thanh niên 62 năm xây dựng và phát triển, nâng tầm công tác lý luận gắn với nghiên cứu khoa học, xây dựng tòa soạn hội tụ đồng hành cùng thanh niên tiến bước vào kỷ nguyên mới
15:50 Tin tức
Bình Định: Ngành Công thương xúc tiến thương mại các sản phẩm OCOP
12:55 Khuyến công
Sóc Trăng: Nghiệm thu Đề án khuyến công
12:55 Khuyến công
Quảng Bình: Tôn vinh sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu
12:54 Khuyến công
Khuyến công Bến Tre: Triển khai hiệu quả các đề án khuyến công
12:54 Khuyến công