Cát Trù - Nức tiếng với nghề làm bánh chưng ngày Tết
Ngày xưa, cuộc sống khó khăn, bánh chưng chỉ được ăn vào dịp lễ, Tết nhưng hiện nay, kinh tế khá giả, bánh chưng được người tiêu dùng sử dụng hàng ngày. Vì vậy, nghề làm bánh chưng Cát Trù có quanh năm, đặc biệt vào các dịp Tết Nguyên Đán, nhu cầu lại tăng cao và đây được coi là vụ sản xuất chính trong năm của làng ngề bánh chưng Cát Trù.
Cụ Nguyễn Thị Thuận đang tước lá dong để gói bánh
Cứ vào những ngày giáp Tết, làng bánh chưng Cát Trù luôn nhộn nhịp hơn bao giờ hết, từ ngoài ngõ vào sân, trong nhà đâu đâu cũng thấy màu xanh của lá dong, màu trắng của gạo, màu vàng của đỗ. Thời tiết lạnh, mọi người cùng quây quần làm bánh. Mỗi người mỗi việc, người già và trẻ con thì xếp lá dong, đánh nhuyễn đỗ, làm nhân bánh, thanh niên thì gói bánh, buộc bánh.
Bà Nguyễn Thị Ảnh, chủ cơ sở bánh chưng Chính Ảnh nổi tiếng, 7 lần đoạt giải cao trong hội thi làm bánh dâng các Vua Hùng cho biết: “Chúng tôi luôn rất tự hào bởi vào ngày Giỗ Tổ hàng năm, bánh chưng của cơ sở tôi thường được lựa chọn đưa vào mâm lễ dâng lên các Vua Hùng. Bắt đầu từ ngày 15/12 âm lịch đến Tết Nguyên Đán, cơ sở phải huy động tất cả các thành viên trong gia đình, người già, trẻ con làm việc nhẹ, người lớn làm việc nặng hơn, đồng thời thuê thêm 10 - 15 lao động/ngày để đáp ứng tốt nhu cầu tiêu dùng bánh chưng của người dân trong dịp Tết". Trung bình 1 ngày, cơ sở gói khoảng trên 3 tạ gạo, chủ yếu đổ buôn cho các tiểu thương, nhà hàng trên địa bàn và các tỉnh lân cận.
Các cơ sở làm bánh chưng Tết ở Cát Trù nhộn nhịp những ngày giáp Tết.
Chị Nguyễn Thị Hương, chủ cơ sở bánh chưng Hương Sơn chia sẻ: ''Bắt đừ ngày 15/12 âm lịch đến Tết Nguyên đán, tôi phải huy động tất cả các thành viên trong gia đình, người già, trẻ con làm việc nhẹ, người lớn làm việc nặng hơn, đồng thời thuê thêm 10- 15 lao động/ngày để đáp ứng tốt nhu cầu tiêu dùng bánh chưng của người dân trong dịp Tết. Những ngày này, trung bình 1 ngày, gia đình tôi gói khoảng trên 3 tạ gạo, chủ yếu đổ buôn cho các tiểu thương, nhà hàng trên địa bàn và các tỉnh lân cận. Những ngày thường, gia đình tôi làm khoảng 50 - 60 kg gạo/ngày, bán chủ yếu tại Hà Nội, vào ngày Tết, nhu cầu sử dụng bánh chưng tăng gấp 3- 4 lần, trung bình 1 ngày, tôi xuất ra thị trường trên 3.000 chiếc bánh”.
Công thức, nguyên liệu gói bánh chưng ở Cát Trù có những "bí kíp"
làm nên sự đặc sắc hiếm có.
Ở cái tuổi xưa nay hiếm nhưng cụ Nguyễn Thị Thuận hơn 80 tuổi nhưng cụ vẫn còn minh mẫn, đôi tay khéo léo, nhanh nhẹn, miệt mài cùng con cháu, ngày đêm làm ra những chiếc bánh chưng thơm ngon, phục vụ cho khách hàng khắp nơi.
Cụ Thuận tâm sự: "Cùng với lịch sử ra đời nghề làm bánh chưng ở địa phương, gia đình tôi có tới 3 đời làm nghề này, từ đời cụ, đời ông, đời cha sau đó truyền lại cho cụ, không phải học hỏi đâu xa cứ thế mà làm. Duy trì nghề truyền thống của ông cha, tôi đã gắn bó với nghề từ thủa thiếu thời cho đến bây giờ".
Dù không gói bánh bằng khuôn nhưng bánh chưng Cát Trù vẫn được du khách trong và ngoài tỉnh “đánh tiếng” là ngon, dẻo và vuông vức, đều đẹp
Nguyên liệu làm bánh chưng gồm gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn, lá dong như các vùng quê khác. Điều làm nên sự khác biệt bánh chưng Cát Trù là ở khâu chuẩn bị nguyên liệu và cách gói theo tiêu chí của người dân nơi đây. Gạo nếp phải chọn loại nếp cái hoa vàng hoặc nếp nhung, những loại gạo dẻo, có hương thơm đặc trưng và không lẫn tẻ.
Đỗ xanh cần phải có là loại đỗ gié, hạt nhỏ và được chế biến từ khi vỡ đỗ, ngâm cho tróc vỏ, đãi sạch, để ráo đến khi đã nấu chín như vậy nhân bánh mới thơm ngon. Ngoài đỗ, nhân bánh cần có thêm thịt lợn ba chỉ hoặc nạc vai tươi sống trộn kèm gia vị muối, tiêu... vừa đủ tạo điểm nhấn và mùi thơm.
Khi gói bánh, phải gói chặt tay thì bánh nấu mới rền, dẻo. Nếu gói lỏng tay khi nấu bánh sẽ không được vuông vắn và nhão. Đặc biệt là lá dong, không được dùng lá non hoặc quá già, ảnh hưởng tới màu sắc của bánh. Dù không gói bánh bằng khuôn nhưng bánh chưng vẫn được du khách trong và ngoài tỉnh khen là ngon, dẻo và vuông vức, đều đẹp, là hương vị không thể thiếu trong những dịp quan trọng như cỗ bàn, cưới hỏi, quà biếu và trên mâm cơm thắp hương ngày Tết…
Có thể nói, vào những ngày giáp Tết, từ sáng đến đêm lúc nào trong nhà các hộ dân làng nghề bánh chưng Cát Trù cũng nhộn nhịp tiếng người ra vào tấp nập và bếp cũng luôn đỏ lửa. Thế mới nói Tết đến với làng bánh Cát Trù sớm hơn mọi nơi, mùi thơm của gạo nếp, đậu xanh và thịt lợn hòa quyện vào nhau lan tỏa khắp xóm khiến cho không khí Tết tràn ngập cả một làng quê.
Thương hiệu Bánh chưng Cát Trù rất nổi tiếng nên sản phẩm làm ra rất được khách hàng ưa chuộng. Những nồi bánh nóng hổi vừa ra lò thường được khách hàng đến lấy hoặc mang giao ngay trong đêm để kịp cung ứng cho các chợ, các siêu thị trong và ngoài tỉnh. Bánh chưng Cát Trù đã đạt sản phẩm OCOP trong thời gian qua, góp phần tích cực vào xây dựng nông thôn thôn mới của địa phương.
Bài và ảnh Thanh Lam
Tin liên quan
Tin mới hơn

Những làng dệt thổ cẩm ở Tây Bắc
09:38 | 09/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Theo dấu tằm tơ
09:37 | 09/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lan tỏa hương vị bánh gai xứ Dừa
11:04 | 08/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng Nghề Truyền Thống Hồi Sinh Nhờ Thương Mại Điện Tử
09:04 | 07/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: Bảo tồn và phát triển Làng nghề dệt thổ cẩm xã Vĩnh Hiệp
09:04 | 07/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thái Bình: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
10:04 | 06/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Làng gốm Bàu Trúc – Bảo tồn và phát triển di sản gốm Chăm trong thời hiện đại
10:04 | 06/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bảo tồn và phát triển làng nghề Hà Nam trong xu thế mới
12:19 | 05/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Về thăm làng nghề bánh phồng Sơn Đốc hơn trăm năm tuổi
12:15 | 05/05/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phụ nữ Tây Hồ chung tay bảo tồn nghề truyền thống: Hành trình từ những búp sen
10:39 | 29/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề làm cờ Tổ quốc tất bật trước dịp kỉ niệm ngày giải phóng miền nam, thống nhất đất nước
10:18 | 29/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

“Mặc áo mới” cho sản phẩm làng nghề gỗ
14:36 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Trần Văn Việt thổi hồn vào đá
14:36 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

10 làng nghề lâu đời nổi tiếng ở Bắc Giang
14:36 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Mang du lịch, ẩm thực, làng nghề Việt Nam đến châu Âu
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

5 làng nghề miền Tây có truyền thống lâu đời
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Người đàn ông thổi hồn vào từng thớ gỗ
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề làm dưa bồn bồn
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Những người giữ hồn đất nung tại Lò lu Đại Hưng
14:35 | 24/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề thúng chai với 'tuyệt chiêu' chống thấm
10:04 | 23/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lào Cai: Nghề làm nón lá cọ Bản Liền
10:04 | 23/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ba Vì (Hà Nội): Chi hội cựu Công an xã Phú Đông góp phần xây dựng nông thôn mới
09:59 Nông thôn mới

Diễu hành xe đạp làng nghề
09:41 Tin tức

Hà Nội: Thành lập 2 cụm công nghiệp làng nghề vốn gần 370 tỷ đồng
09:40 Nghiên cứu trao đổi

Thành phố biển Quy Nhơn rực rỡ sắc vàng hoa lim xẹt
09:39 Du lịch làng nghề

Những làng dệt thổ cẩm ở Tây Bắc
09:38 Làng nghề, nghệ nhân