Bắc Ninh: Giữ mãi nghề chơi Quan họ
Trong cuốn “Không gian Văn hóa Quan họ” của tác giả Lê Danh Khiêm, Lê Thị Chung, Hoắc Công Huynh từng viết: Quan họ đã trở thành “nghề chơi”, nên người chơi phải chuyên tâm, chuyên nghiệp để hiểu sâu sắc các mặt của hoạt động Quan họ. Người chơi Quan họ trước tiên phải nhập một bọn Quan họ ở làng, xã và rèn luyện để có vốn liếng hàng trăm làn điệu, học văn hóa ứng xử, giao tiếp, hiểu phong tục, tập quán, lễ nghi…
Ngoài lời ca, giọng hát cần tập luyện, rèn rũa cho đủ độ “vang, rền, nền, nảy”, người chơi cũng cần học những hành vi, ứng xử của người Quan họ như sự lịch thiệp, tao nhã, tài hoa trong giao tiếp; ca hát, lời giao tiếp vừa thật thà dân dã, vừa giàu chất văn chương, thi ca... Người Quan họ chơi với nhau xuất phát từ việc kết bạn. Khi kết bạn rồi thì hai bọn Quan họ là ngang nhau, không bọn nào là anh, không bọn nào là em bởi thế nên người Quan họ luôn tự xưng “em” hoặc “chúng em” và gọi bên kia là “anh” hoặc “chị”.
Nhiều lần đến các làng Quan họ gốc, gặp những nghệ nhân Quan họ, dù nay tóc đã bạc, da đã mồi, sức khỏe cũng chẳng còn được như thời trai trẻ đi hát thâu đêm suốt sáng nhưng mỗi khi được hỏi về nghề chơi Quan họ thì hào hứng kể cả buổi chẳng dứt ra được. Thế mới biết, Quan họ đã ăn sâu, bám rễ, như cơm ăn, nước uống hàng ngày của biết bao nghệ nhân. Theo các nghệ nhân, nghề chơi Quan họ cũng lắm công phu, các liền anh, liền chị khi đã tham gia bọn Quan họ thì gạt bỏ mọi tình cảm riêng tư chỉ còn lại tình yêu Quan họ, không tính toán thiệt hơn, chơi tự nguyện, say mê và gắn bó với nhau như anh, em ruột thịt trong gia đình. Những dịp thành viên có việc vui, bọn Quan họ sang thăm, chúc mừng bạn, sau tổ chức hát cầu may, cầu vui, khi thành viên có việc buồn, bọn Quan họ cũng đến thăm hỏi, tổ chức hát thờ…
Nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Văn Quỳnh ở Hoài Thị, Liên Bão (Tiên Du) chia sẻ: Khi tham gia bọn Quan họ, mỗi liền anh, liền chị đều phải trau dồi vốn liếng, thuộc hàng trăm câu Quan họ cổ các giọng lề lối: Đường bạn, kim lan, tình tang, cây gạo, cái hời cái ả… học cách thưa, gửi, giao tiếp ứng xử, biết quý trọng tình nghĩa của người Quan họ. Bọn Quan họ Hoài Thị với Viêm Xá kết bạn hàng trăm năm nay, các thế hệ nối tiếp nhau và luôn trân trọng, xưng hô gọi nhau là Quan họ hay đương Quan họ và xưng là em, chúng em. Chính sự lịch thiệp, trân trọng nhau trong hoạt động kết bạn Quan họ đã khiến cho Quan họ được nhiều người yêu mến và ngưỡng mộ.
Để gìn giữ nghề chơi sang trọng này, những năm qua, các cấp, ngành trong tỉnh có những hoạt động thiết thực và đạt nhiều thành tựu trong gìn giữ, bảo tồn và phát huy hiệu quả giá trị dân ca Quan họ Bắc Ninh. Công tác tuyên truyền, quảng bá được quan tâm đặc biệt với nhiều hình thức như tổ chức các Festival, chương trình nghệ thuật “Về miền Quan họ”, hát Quan họ trên thuyền, hội thi hát Quan họ đầu Xuân, hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh trên truyền hình… với chất lượng các cuộc thi, hội thi từng bước nâng lên, được nhân dân và bạn bè quốc tế đón nhận, tạo nét văn hóa riêng có của Bắc Ninh - Kinh Bắc. Tỉnh quan tâm, chỉ đạo các cấp, ngành đa dạng hóa hình thức thể hiện và nâng cao chất lượng truyền dạy trong các nhà trường, trong cộng đồng, cơ quan, doanh nghiệp… Đặc biệt, Bắc Ninh ban hành nhiều chính sách nhằm phát huy giá trị di sản, đãi ngộ nghệ nhân, hỗ trợ kinh phí các làng Quan họ gốc và Quan họ thực hành, CLB trong và ngoài tỉnh; Dành kinh phí thỏa đáng để xây dựng các thiết chế văn hóa Quan họ và các trang thiết bị liên quan trực tiếp đến công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản… Sự quan tâm kịp thời, đúng hướng ấy đã góp phần đưa Quan họ Bắc Ninh trường tồn và lan tỏa.
Bài, ảnh: Lê Đại - Minh Từ
Tin liên quan
Tin mới hơn
Chủ thể OCOP 5 sao nói về câu chuyện xuất khẩu
09:56 | 17/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Festival nghề muối Việt Nam
09:51 | 15/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Giữ lửa nghề tò he Xuân La
09:50 | 15/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Đại Bái - Di sản vàng son của nghệ thuật đúc đồng Việt Nam
09:50 | 15/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Quảng Ngãi: Nghề “bánh quê” rộn ràng vụ Tết
14:56 | 14/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Nghệ An: Nghề thủ công truyền thống nhiều thăng trầm
14:55 | 14/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Làng xôi Phú Thượng
14:55 | 14/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề mai cảnh Thế Chí Tây vào vụ Tết
14:55 | 14/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Chàng trai “đất nhãn” tạo dựng thương hiệu cho đặc sản quê hương
21:04 | 13/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Nghệ nhân làng nghề Việt Nam Đào Thanh Hảo: Góp phần tạo dựng thương hiệu chè Thái Nguyên
21:03 | 13/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
18 điểm du lịch gắn với làng nghề và làng nghề truyền thống
14:07 | 13/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Làng chiếu Định Yên rộn ràng vào Tết
11:03 | 13/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Quảng bá, trình diễn nghề thủ công tại Văn miếu - Quốc Tử Giám
09:16 | 13/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Lễ giỗ tổ nghề may làng Trạch Xá: Tôn vinh nghề truyền thống và gìn giữ bản sắc tinh hoa
08:54 | 13/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Lễ công bố quyết định và giấy chứng nhận "Trung tâm Thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gốm sứ Giang Cao, xã Bát Tràng."
21:18 | 10/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Làng nghề Bún – Bánh An Thái tất bật vào Tết
09:58 | 10/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Làng Nghề Nhôm Đúc Hải Vân – Nét Tinh Hoa Nghề Thủ Công Truyền Thống
13:59 | 09/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Gốm đỏ Mang Thít - Hồn gốm miền sông nước
10:21 | 09/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Hoa đào Nhật Tân sắp bung nở sắc hồng đón Tết
10:20 | 09/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Khô Cá Cơm Sông Đốc: Hương Vị Đậm Đà Từ Biển Cả
09:17 | 09/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Lượng tiêu thụ tăng vọt, người trồng rau hối hả vào vụ Tết
14:41 | 07/01/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Quốc Oai (Hà Nội): Ngọc Liệp dự kiến xây dựng nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2025 – 2030
10:08 Nông thôn mới
Phú Thọ: Cô gái Mường đưa sản phẩm OCOP vươn xa
10:01 OCOP
Rắn trong nghệ thuật điêu khắc và kiến trúc Việt Nam
09:57 Văn hóa - Xã hội
Hải Phòng: Hỗ trợ máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất đối với cơ sở công nghiệp nông thôn
09:57 Khuyến công
Chủ thể OCOP 5 sao nói về câu chuyện xuất khẩu
09:56 Làng nghề, nghệ nhân