Triển khai Nghị quyết 19 TW5 Khóa XIII: Quan điểm mới về làng nghề
LNV - Từ nhiều năm nay, các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước ban hành về xây dựng nông thôn mới đều tạo ra những cơ hội mới rất quan trọng cho công cuộc bảo tồn và phát triển làng nghề. Gần đây nhất, Nghị quyết số 19 của Hội nghị Trung ương lần thứ 5 Khóa XIII đã đặt ra những quan điểm rất mới về nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh. Làng nghề chúng ta cần kịp thời nghiên cứu, nắm bắt và vận dụng, thực hiện các biện pháp có hiệu quả cho làng nghề phát triển.
Từ năm 2008, Hội nghị Trung ương lần thứ 7 Khóa X đã ban hành Nghị quyết số 26/NQ-TW ngày 5/8/2008 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Đến năm 2022, trên cơ sở tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết 26/2008, Đảng đã ban hành Nghị quyết số 19/NQ-TW ngày 16/6/2022 của Hội nghị Trung ương lần thứ 5 Khóa XIII “Về Nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045”, quy định nhiều vấn đề có ý nghĩa chiến lược, trong đó có những quy định tạo cơ hội mới cho bảo tồn và phát triển làng nghề. Yêu cầu đặt ra cho chúng ta là phải nghiên cứu kỹ văn bản, chắt lọc ra những ý mới có thể vận dụng. Tiếp theo bài “Cơ hội mới cho làng nghề” của tác giả đã đăng Tạp chí Làng nghề Việt Nam số 26 (107) ngày 1/7/2022, bài này tập trung bàn về bước phát triển của làng nghề trong nông thôn mới theo Nghị quyết 19/2022 của Đảng.
TỪ NQ 26/2008 ĐẾN NQ 19/2022: BƯỚC TIẾN MỚI
Có thể khẳng định: Từ Nghị quyết 26/2008 đến Nghị quyết 19/2022 về Nông nghiệp, nông dân, nông thôn, đã có một bước tiến mới, có ý nghĩa đột phá trong công cuộc xây dựng nông thôn mới nước ta, cả về quan điểm, nhận thức, nhiệm vụ, mục tiêu cũng như biện pháp thực hiện.
Xin được nhắc lại: Đại hội XIII của Đảng đã quyết định “Tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương cơ cấu lại nông nghiệp, phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới theo hướng nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh. Tiếp tục đẩy mạnh chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới nâng cao, xây dựng đời sống văn hoá, nông thôn mới kiểu mẫu và bảo vệ môi trường sinh thái” (trích Báo cáo Chính trị Đại hội XIII).
Từ đoạn trích trên đây, có thể hiểu Đại hội XIII đã nhấn mạnh: (i) Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới theo hướng ”nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”; (ii) Và xây dựng nông thôn mới với các nội dung về đời sống văn hóa, nông thôn kiểu mẫu, bảo vệ môi trường.
Về quan điểm trong xây dựng nông thôn mới, từ Nghị quyết 26/2008 đến Nghị quyết 19/2022, có thể thấy có những điểm mới như sau. Nghị quyết 26/2008 TW 7 Khóa X quy định:
-Trong mối quan hệ mật thiết giữa nông nghiệp, nông dân và nông thôn, nông dân là chủ thể của quá trình phát triển, xây dựng nông thôn mới gắn với xây dựng các cơ sở công nghiệp, dịch vụ và phát triển đô thị theo quy hoạch là căn bản; Phát triển toàn diện, hiện đại hóa nông nghiệp là then chốt.
-Xây dựng xã hội nông thôn ổn định, hoà thuận, dân chủ, có đời sống văn hoá phong phú, đàm đà bản sắc dân tộc, tạo động lực cho phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống nông dân.
-Xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; Cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn hoá dân tộc; Dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ... Nghị quyết 19/2022 TW5 Khóa XIII quy định:
-Nông nghiệp, nông dân, nông thôn là ba thành tố có quan hệ mật thiết, gắn bó, không thể tách rời; Có vai trò, vị trí rất quan trọng trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; Là cơ sở, lực lượng to lớn trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, theo định hướng "nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh".
-Xây dựng nông thôn hiện đại, phồn vinh, hạnh phúc, dân chủ, văn minh; có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ; Môi trường xanh, sạch, đẹp; Đời sống văn hoá lành mạnh, phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm. Phát triển nông nghiệp, nông thôn phải gắn với không gian di sản văn hoá vật thể, phi vật thể; Bảo vệ các giá trị của nền văn minh lúa nước, bản sắc văn hoá dân tộc cao đẹp.
Mục tiêu đến năm 2030: “Nông thôn phát triển toàn diện, có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, cơ cấu kinh tế và hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, môi trường sống an toàn, lành mạnh, giàu bản sắc văn hoá dân tộc; An ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững”.
Tầm nhìn đến năm 2045: “Nông thôn hiện đại, có điều kiện sống tiệm cận với đô thị, môi trường sống xanh, sạch, đẹp, giàu bản sắc văn hoá dân tộc; Quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm vững chắc”.
Có thể thấy Nghị quyết 19 TW5 khóa XIII đặt vấn đề nông thôn sâu sắc hơn, có những tư duy mới, kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường, đặc biệt là gắn với xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh, phong phú; Gắn với tôn tạo không gian văn hóa vật thể và phi vật thể; Bảo vệ và phát huy văn hóa dân tộc.
PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ THEO TƯ DUY MỚI
Qua các nội dung về xây dựng nông thôn mới được quy định tại Nghị quyết 19 TW5 Khóa XIII của Đảng dã dẫn trên đây, yêu cầu đặt ra cho làng nghề chúng ta là phải nghiên cứu kỹ, thấm nhuần sâu sắc những điểm mới, vận dụng có hiệu quả vào công cuộc bảo tồn và phát triển làng nghề ngày nay.
Theo định hướng “nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”, xin nêu thành ba nhóm vấn đề dưới đây để các làng nghề tham khảo, vận dụng.
1.Làng nghề sinh thái. Nếu như nông nghiệp được quy định phải là “nông nghiệp sinh thái”, thì kinh tế làng nghề chúng ta cũng phải là “làng nghề sinh thái”, “làng nghề xanh” theo tư duy mới gắn sản xuất, kinh doanh với bảo vệ môi trường, giảm khí thải nhà kính, ... cũng tức là chuyển từ “nâu” sang “xanh”. Theo các nhà nghiên cứu, “Kinh tế nâu” được hiểu là nền kinh tế dựa vào các nguồn năng lượng hóa thạch, bỏ qua các vấn đề xã hội, suy thoái môi trường và suy giảm tài nguyên thiên nhiên; Ngược lại, “Kinh tế xanh” hướng tới phát triển sản xuất bền vững như sản xuất xanh, tiêu dùng xanh, lối sống xanh, sản phẩm xanh và kinh tế tuần hoàn, nhằm giảm các tác động tiêu cực của hoạt động kinh tế tới môi trường và xã hội, quan tâm tới hạnh phúc, sức khỏe của con người. Thị trường ngày nay cũng đang đòi hỏi những sản phẩm làng nghề “xanh”, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Về vấn đề này, đã có nhiều bài báo đề cập, xin không nhắc lại; Yêu cầu đặt ra hiện nay là thấy rõ tính cấp thiết và thực hiện các biện pháp khắc phục đồng bộ nhằm đạt hiệu quả thiết thực.
2. Làng nghề hiện đại. Nếu như nông thôn được quy định phải là “nông thôn hiện đại”, thì làng nghề chúng ta cũng phải là “làng nghề hiện đại”. Có thể hiểu và phấn đấu theo những nội dung như sau.
- Trước hết, đó là chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn, gắn phát triển phát triển toàn diện, đồng bộ kinh tế làng nghề với cơ cấu các ngành nghề thủ công, dịch vụ hợp lý, đổi mới sáng tạo dựa trên cách mạng công nghiệp 4.0. Hình thành mạng lưới lưu thông, bảo quản, chế biến, logistics, thương mại điện tử trong làng nghề. Phát triển các cụm công nghiệp, các nghề, làng nghề, dịch vụ phù hợp với quy hoạch và điều kiện cụ thể tại địa phương; Vừa củng cố các hộ kinh doanh quy mô vừa và nhỏ, vừa hình thành các doanh nghiệp có quy mô lớn; tạo nhiều việc làm tại chỗ, nâng cao thu nhập cho lao động nông thôn. Xây dựng hạ tầng thương mại làng nghề đa dạng, đồng bộ, kết hợp giữa thương mại truyền thống với thương mại hiện đại.
-Xây dựng nếp sống văn hóa trong làng nghề. Kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của làng xã, như: Tinh thần đoàn kết; ý thức tự quản; Những giá trị tích cực về thuần phong, mỹ tục của gia đình và xã hội; tinh thần tương thân, tương ái, đoàn kết; Trọng tình nghĩa, trọng công lý và đạo lý xã hội. Xây dựng gia đình hòa thuận, nuôi dạy con cháu khỏe mạnh. Củng cố mối quan hệ tương thân tương ái, tương trợ trong thiên tai, địch họa. Tôn trọng và chăm sóc người cao tuổi; Biểu dương các gương sáng về đạo đức, nhân cách, học vấn cao; Đề cao tinh thần khuyến học, khuyến tài. Xóa bỏ các tệ nạn xã hội, bài trừ mê tín, dị doan; Thực hiện các phong trào xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Xây dựng mỗi làng nghề truyền thống thành “làng nghề văn hóa”.
- Tiếp theo là bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa của làng nghề, chú trọng đặc trưng, bản sắc của từng làng nghề, vùng miền, từng dân tộc. Xây dựng phòng trưng bày lịch sử phát triển của làng nghề; Nơi thờ các vị Tổ nghề; Nơi tôn vinh các nghệ nhân. Các lễ hội cần thể hiện rõ nội dung văn hóa cần phát huy. Các làng nghề truyền thống cần thật sự là các “làng nghề văn hóa” nêu gương và tạo sức lan tỏa về lối sống có văn hóa cùng góp sức xây dựng nông thôn mới.
3. Dân làng nghề văn minh. Đối với cư dân làng nghề: Nếu như nông dân được quy định phải là “nông dân văn minh”, thì cư dân làng nghề chúng ta cũng phải là “dân làng nghề văn minh”, hình thành một thế hệ mới văn hóa, văn minh của người làng nghề.
Mục tiêu cao nhất của chúng ta trong phát triển kinh tế-xã hội làng nghề là nâng cao toàn diện đời sống vật chất, tinh thần của cư dân làng nghề. Cần phấn đấu về ba mặt (i) Cư dân làng nghề sống tình nghĩa, gia đình hạnh phúc, nếp sống văn minh; Đoàn kết, tự chủ, tự lực, tự cường, đổi mới sáng tạo; Có ý chí, khát vọng xây dựng làng nghề, đất nước phồn vinh, hạnh phúc; (ii) Có trình độ, học vấn và năng lực tổ chức sản xuất tiên tiến, năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh cao, thực hiện trách nhiệm xã hội, tôn trọng pháp luật, bảo vệ môi trường; (iii) Và được thụ hưởng những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, tiếp cận các dịch vụ của đô thị.
Vấn đề cần nhấn mạnh ở đây là: Để mỗi cư dân làng nghề trở thành “dân làng nghề văn minh”, làng nghề rất cần chăm lo xây dựng nguồn nhân lực thích ứng nhanh với thời cuộc, biết dùng công nghệ tiên tiến và không ngừng đổi mới sáng tạo. Con người làng nghề của thế hệ mới phải là những người biết phát triển, khai thác triệt công nghệ tiên tiến 4.0, bảo đảm “sản xuất xanh”, sản phẩm có sức cạnh tranh cao dựa vào đổi mới kiểu dáng, mẫu mã, trên cơ sở tăng năng suất, năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh, tiếp thị hiện đại.
Mỗi làng nghề cần có chương trình nâng cao trình độ, năng lực, nhất là ý chí vươn lên, tư duy đổi mới, tinh thần học hỏi, tiếp thu cái mới cho những nhân vật chủ chốt trong từng cơ sở sản xuất, kinh doanh cũng như trong mỗi làng nghề và trong các tổ chức xã hội-nghề nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thủ công nghiệp và làng nghề. Những người này phải là những nhân vật đầu tàu, đủ trí tuệ, kiến thức và bản lĩnh dẫn dắt các làng nghề trong thời đại mới.
Tóm lại, Nghị quyết 19 TW5 Khóa XIII của Đảng đã quyết định những quan điểm, tư duy rất mới, có tính đột phá trong chủ trương xây dựng nông thôn. Làng nghề chúng ta cần nghiên cứu sâu sắc, nắm bắt và vận dụng, cùng chung sức xây dựng “làng nghề hiện đại”, “dân làng nghề văn minh” với nhận thức mới và cách làm mới, đưa làng nghề tiến lên cùng nhịp với bước tiến mới của nông thôn nước ta.
TỪ NQ 26/2008 ĐẾN NQ 19/2022: BƯỚC TIẾN MỚI
Có thể khẳng định: Từ Nghị quyết 26/2008 đến Nghị quyết 19/2022 về Nông nghiệp, nông dân, nông thôn, đã có một bước tiến mới, có ý nghĩa đột phá trong công cuộc xây dựng nông thôn mới nước ta, cả về quan điểm, nhận thức, nhiệm vụ, mục tiêu cũng như biện pháp thực hiện.
Xin được nhắc lại: Đại hội XIII của Đảng đã quyết định “Tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương cơ cấu lại nông nghiệp, phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới theo hướng nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh. Tiếp tục đẩy mạnh chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới nâng cao, xây dựng đời sống văn hoá, nông thôn mới kiểu mẫu và bảo vệ môi trường sinh thái” (trích Báo cáo Chính trị Đại hội XIII).
Từ đoạn trích trên đây, có thể hiểu Đại hội XIII đã nhấn mạnh: (i) Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới theo hướng ”nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”; (ii) Và xây dựng nông thôn mới với các nội dung về đời sống văn hóa, nông thôn kiểu mẫu, bảo vệ môi trường.
Về quan điểm trong xây dựng nông thôn mới, từ Nghị quyết 26/2008 đến Nghị quyết 19/2022, có thể thấy có những điểm mới như sau. Nghị quyết 26/2008 TW 7 Khóa X quy định:
-Trong mối quan hệ mật thiết giữa nông nghiệp, nông dân và nông thôn, nông dân là chủ thể của quá trình phát triển, xây dựng nông thôn mới gắn với xây dựng các cơ sở công nghiệp, dịch vụ và phát triển đô thị theo quy hoạch là căn bản; Phát triển toàn diện, hiện đại hóa nông nghiệp là then chốt.
-Xây dựng xã hội nông thôn ổn định, hoà thuận, dân chủ, có đời sống văn hoá phong phú, đàm đà bản sắc dân tộc, tạo động lực cho phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống nông dân.
-Xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; Cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn hoá dân tộc; Dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ... Nghị quyết 19/2022 TW5 Khóa XIII quy định:
-Nông nghiệp, nông dân, nông thôn là ba thành tố có quan hệ mật thiết, gắn bó, không thể tách rời; Có vai trò, vị trí rất quan trọng trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; Là cơ sở, lực lượng to lớn trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, theo định hướng "nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh".
-Xây dựng nông thôn hiện đại, phồn vinh, hạnh phúc, dân chủ, văn minh; có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ; Môi trường xanh, sạch, đẹp; Đời sống văn hoá lành mạnh, phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm. Phát triển nông nghiệp, nông thôn phải gắn với không gian di sản văn hoá vật thể, phi vật thể; Bảo vệ các giá trị của nền văn minh lúa nước, bản sắc văn hoá dân tộc cao đẹp.
Mục tiêu đến năm 2030: “Nông thôn phát triển toàn diện, có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, cơ cấu kinh tế và hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, môi trường sống an toàn, lành mạnh, giàu bản sắc văn hoá dân tộc; An ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững”.
Tầm nhìn đến năm 2045: “Nông thôn hiện đại, có điều kiện sống tiệm cận với đô thị, môi trường sống xanh, sạch, đẹp, giàu bản sắc văn hoá dân tộc; Quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm vững chắc”.
Có thể thấy Nghị quyết 19 TW5 khóa XIII đặt vấn đề nông thôn sâu sắc hơn, có những tư duy mới, kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường, đặc biệt là gắn với xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh, phong phú; Gắn với tôn tạo không gian văn hóa vật thể và phi vật thể; Bảo vệ và phát huy văn hóa dân tộc.
PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ THEO TƯ DUY MỚI
Qua các nội dung về xây dựng nông thôn mới được quy định tại Nghị quyết 19 TW5 Khóa XIII của Đảng dã dẫn trên đây, yêu cầu đặt ra cho làng nghề chúng ta là phải nghiên cứu kỹ, thấm nhuần sâu sắc những điểm mới, vận dụng có hiệu quả vào công cuộc bảo tồn và phát triển làng nghề ngày nay.
Theo định hướng “nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”, xin nêu thành ba nhóm vấn đề dưới đây để các làng nghề tham khảo, vận dụng.
1.Làng nghề sinh thái. Nếu như nông nghiệp được quy định phải là “nông nghiệp sinh thái”, thì kinh tế làng nghề chúng ta cũng phải là “làng nghề sinh thái”, “làng nghề xanh” theo tư duy mới gắn sản xuất, kinh doanh với bảo vệ môi trường, giảm khí thải nhà kính, ... cũng tức là chuyển từ “nâu” sang “xanh”. Theo các nhà nghiên cứu, “Kinh tế nâu” được hiểu là nền kinh tế dựa vào các nguồn năng lượng hóa thạch, bỏ qua các vấn đề xã hội, suy thoái môi trường và suy giảm tài nguyên thiên nhiên; Ngược lại, “Kinh tế xanh” hướng tới phát triển sản xuất bền vững như sản xuất xanh, tiêu dùng xanh, lối sống xanh, sản phẩm xanh và kinh tế tuần hoàn, nhằm giảm các tác động tiêu cực của hoạt động kinh tế tới môi trường và xã hội, quan tâm tới hạnh phúc, sức khỏe của con người. Thị trường ngày nay cũng đang đòi hỏi những sản phẩm làng nghề “xanh”, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Về vấn đề này, đã có nhiều bài báo đề cập, xin không nhắc lại; Yêu cầu đặt ra hiện nay là thấy rõ tính cấp thiết và thực hiện các biện pháp khắc phục đồng bộ nhằm đạt hiệu quả thiết thực.
2. Làng nghề hiện đại. Nếu như nông thôn được quy định phải là “nông thôn hiện đại”, thì làng nghề chúng ta cũng phải là “làng nghề hiện đại”. Có thể hiểu và phấn đấu theo những nội dung như sau.
- Trước hết, đó là chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn, gắn phát triển phát triển toàn diện, đồng bộ kinh tế làng nghề với cơ cấu các ngành nghề thủ công, dịch vụ hợp lý, đổi mới sáng tạo dựa trên cách mạng công nghiệp 4.0. Hình thành mạng lưới lưu thông, bảo quản, chế biến, logistics, thương mại điện tử trong làng nghề. Phát triển các cụm công nghiệp, các nghề, làng nghề, dịch vụ phù hợp với quy hoạch và điều kiện cụ thể tại địa phương; Vừa củng cố các hộ kinh doanh quy mô vừa và nhỏ, vừa hình thành các doanh nghiệp có quy mô lớn; tạo nhiều việc làm tại chỗ, nâng cao thu nhập cho lao động nông thôn. Xây dựng hạ tầng thương mại làng nghề đa dạng, đồng bộ, kết hợp giữa thương mại truyền thống với thương mại hiện đại.
-Xây dựng nếp sống văn hóa trong làng nghề. Kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của làng xã, như: Tinh thần đoàn kết; ý thức tự quản; Những giá trị tích cực về thuần phong, mỹ tục của gia đình và xã hội; tinh thần tương thân, tương ái, đoàn kết; Trọng tình nghĩa, trọng công lý và đạo lý xã hội. Xây dựng gia đình hòa thuận, nuôi dạy con cháu khỏe mạnh. Củng cố mối quan hệ tương thân tương ái, tương trợ trong thiên tai, địch họa. Tôn trọng và chăm sóc người cao tuổi; Biểu dương các gương sáng về đạo đức, nhân cách, học vấn cao; Đề cao tinh thần khuyến học, khuyến tài. Xóa bỏ các tệ nạn xã hội, bài trừ mê tín, dị doan; Thực hiện các phong trào xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Xây dựng mỗi làng nghề truyền thống thành “làng nghề văn hóa”.
- Tiếp theo là bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa của làng nghề, chú trọng đặc trưng, bản sắc của từng làng nghề, vùng miền, từng dân tộc. Xây dựng phòng trưng bày lịch sử phát triển của làng nghề; Nơi thờ các vị Tổ nghề; Nơi tôn vinh các nghệ nhân. Các lễ hội cần thể hiện rõ nội dung văn hóa cần phát huy. Các làng nghề truyền thống cần thật sự là các “làng nghề văn hóa” nêu gương và tạo sức lan tỏa về lối sống có văn hóa cùng góp sức xây dựng nông thôn mới.
3. Dân làng nghề văn minh. Đối với cư dân làng nghề: Nếu như nông dân được quy định phải là “nông dân văn minh”, thì cư dân làng nghề chúng ta cũng phải là “dân làng nghề văn minh”, hình thành một thế hệ mới văn hóa, văn minh của người làng nghề.
Mục tiêu cao nhất của chúng ta trong phát triển kinh tế-xã hội làng nghề là nâng cao toàn diện đời sống vật chất, tinh thần của cư dân làng nghề. Cần phấn đấu về ba mặt (i) Cư dân làng nghề sống tình nghĩa, gia đình hạnh phúc, nếp sống văn minh; Đoàn kết, tự chủ, tự lực, tự cường, đổi mới sáng tạo; Có ý chí, khát vọng xây dựng làng nghề, đất nước phồn vinh, hạnh phúc; (ii) Có trình độ, học vấn và năng lực tổ chức sản xuất tiên tiến, năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh cao, thực hiện trách nhiệm xã hội, tôn trọng pháp luật, bảo vệ môi trường; (iii) Và được thụ hưởng những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội, tiếp cận các dịch vụ của đô thị.
Vấn đề cần nhấn mạnh ở đây là: Để mỗi cư dân làng nghề trở thành “dân làng nghề văn minh”, làng nghề rất cần chăm lo xây dựng nguồn nhân lực thích ứng nhanh với thời cuộc, biết dùng công nghệ tiên tiến và không ngừng đổi mới sáng tạo. Con người làng nghề của thế hệ mới phải là những người biết phát triển, khai thác triệt công nghệ tiên tiến 4.0, bảo đảm “sản xuất xanh”, sản phẩm có sức cạnh tranh cao dựa vào đổi mới kiểu dáng, mẫu mã, trên cơ sở tăng năng suất, năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh, tiếp thị hiện đại.
Mỗi làng nghề cần có chương trình nâng cao trình độ, năng lực, nhất là ý chí vươn lên, tư duy đổi mới, tinh thần học hỏi, tiếp thu cái mới cho những nhân vật chủ chốt trong từng cơ sở sản xuất, kinh doanh cũng như trong mỗi làng nghề và trong các tổ chức xã hội-nghề nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thủ công nghiệp và làng nghề. Những người này phải là những nhân vật đầu tàu, đủ trí tuệ, kiến thức và bản lĩnh dẫn dắt các làng nghề trong thời đại mới.
Tóm lại, Nghị quyết 19 TW5 Khóa XIII của Đảng đã quyết định những quan điểm, tư duy rất mới, có tính đột phá trong chủ trương xây dựng nông thôn. Làng nghề chúng ta cần nghiên cứu sâu sắc, nắm bắt và vận dụng, cùng chung sức xây dựng “làng nghề hiện đại”, “dân làng nghề văn minh” với nhận thức mới và cách làm mới, đưa làng nghề tiến lên cùng nhịp với bước tiến mới của nông thôn nước ta.
CGCC Vũ Quốc Tuấn
Chủ tịch Hội đồng Tư vấn-Hiệp hội Làng nghề Việt Nam
Tin liên quan
Tin mới hơn
Hướng đi bền vững để bảo tồn, phát triển làng nghề truyền thống
15:49 | 19/04/2024 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Phát triển kinh tế nông thôn không thể bỏ qua vai trò của các làng nghề, nhất là làng nghề truyền thống. Thực tế cho thấy, làng nghề đã và đang tạo nhiều cơ hội việc làm, không chỉ cho người trong độ tuổi lao động mà còn cho cả người già, người khuyết tật, trẻ em, giúp tăng thu nhập và rút ngắn khoảng cách giàu nghèo tại nông thôn. Tuy nhiên, để bảo tồn và phát triển làng nghề, cần có những hướng đi bền vững.
Văn hóa làng nghề trong văn hóa xứ Nghệ
10:17 | 12/04/2024 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Làng nghề truyền thống là một nhân tố quan trọng trong văn hóa vùng miền. Với một vùng văn hóa độc đáo như xứ Nghệ, làng nghề có vai trò to lớn, là bông hoa đẹp trong bức tranh văn hóa chung. Làng nghề thể hiện sự đa dạng của văn hóa, thể hiện tính đặc sắc của địa phương. Và trong bối cảnh hiện nay, sự phát triển làng nghề hợp lý là hướng đi đúng đắn để gắn bảo tồn văn hóa với phát triển kinh tế.
Phát triển bền vững du lịch làng nghề Thừa Thiên Huế
15:25 | 04/04/2024 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Du lịch lễ hội văn hoá, du lịch làng nghề truyền thống là một thế mạnh và nét đặc trưng vốn có của du lịch Thừa Thiên Huế hiện tại và trong tương lai. Vấn đề đặt ra là chúng ta cần khai thác và phát huy các làng nghề truyền thống như một chiến lược phát triển du lịch bền vững gắn với cộng đồng dân cư địa phương, góp phần giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.
Gìn giữ tinh hoa làng nghề thời 4.0
09:35 | 02/04/2024 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Người Việt Nam tự hào có những làng nghề truyền thống đã tồn tại hàng trăm năm, vang danh xứ người. Thế nhưng, theo năm tháng, các làng nghề truyền thống đang ngày càng mai một. Bên cạnh đó, thời đại công nghệ 4.0 cũng đặt ra nhiều thách thức cho các làng nghề, đòi hỏi công tác duy trì, bảo tồn và phát triển làng nghề cần sự chung tay của nhiều thế hệ và chính quyền các cấp.
Lợi ích của việc bán hàng online với sản phẩm thủ công mỹ nghệ
10:09 | 22/03/2024 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Nhiều năm qua, việc bán hàng online đã khá phổ biến với nhiều lĩnh vực và đã quen thuộc với nhiều khách hàng, nhưng trong lĩnh vực hàng thủ công mỹ nghệ rất ít cơ sở tham gia bán hàng online. Cho đến nay, chủ yếu là các cơ sở sản xuất đồ gốm và điêu khắc gỗ bắt đầu thực hiện bán hàng online.
Chuyển đổi số trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam
08:57 | 15/03/2024 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Bên cạnh cơ hội, doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, đang phải đối mặt với những thách thức lớn từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số trong doanh nghiệp được xác định là giải pháp quan trọng, là xu hướng tất yếu để các doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao năng lực, lợi thế cạnh tranh, tăng tốc và phát triển.
Tin khác
Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh trực tuyến trên nền tảng mạng xã hội tại Việt Nam
14:18 | 07/03/2024 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Công nghệ 4.0 phát triển mạnh mẽ giúp cho việc mua bán hàng hóa trực tuyến thuận tiện và phổ biến hơn bao giờ hết. Hơn nữa, khi dịch Covid-19 bùng nổ trên nhiều quốc gia với tốc độ lây lan nhanh chóng thì mua bán trực tuyến là giải pháp tối ưu thay thế cho phương thức mua bán truyền thống.
Hà Nội phát triển làng nghề truyền thống, góp phần phát triển công nghiệp văn hóa
09:27 | 04/03/2024 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Thành phố Hà Nội là nơi có nhiều làng nghề truyền thống với 1.350 làng nghề và làng có nghề, trong đó có 305 làng nghề truyền thống đã được công nhận thuộc 23 quận, huyện và thị xã. Đây là nguồn tài nguyên dồi dào cho phát triển công nghiệp văn hóa.
Lợi ích bán hàng online với sản phẩm thủ công mỹ nghệ
17:43 | 19/01/2024 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Nhiều năm qua, việc bán hàng online đã khá phổ biến với nhiều lĩnh vực và quen thuộc với khách hàng, nhưng trong lĩnh vực hàng thủ công mỹ nghệ rất ít cơ sở tham gia bán hàng online. Cho đến nay, chủ yếu là các cơ sở sản xuất đồ gốm và điêu khắc gỗ bắt đầu thực hiện bán hàng online.
Làng nghề dệt lụa Vạn Phúc kinh doanh online trên nền tảng kỹ thuật số
10:04 | 15/01/2024 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Nghề dệt lụa ở Vạn Phúc (quận Hà Đông, TP. Hà Nội) từ lâu đã nổi tiếng bởi nét tài hoa của những nghệ nhân làng nghề. Với những ai yêu lụa Vạn Phúc khi về nơi đây như được trở lại cội nguồn với nhiều nét xưa cũ. Bao đời nay, lụa Vạn Phúc chỉ sử dụng chất liệu tơ tằm truyền thống, do bàn tay của người lao động tạo nên. Điều đáng quý là các sản phẩm ở đây được làm từ nguyên liệu tự nhiên, có nhiều ưu điểm khác hẳn với các sản phẩm trôi nổi trên thị trường.
Những khó khăn cần tháo gỡ của sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam ra thị trường quốc tế
14:26 | 10/01/2024 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Quyết định số: 801/QĐ-TTg ngày 07 tháng 7 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình “Bảo tồn và phát triển làng nghề Việt nam giai đoạn 2021 – 2030” đã đặt mục tiêu nâng kim ngạch xuất khẩu hàng TCMN lên 4 tỷ USD vào năm 2025 và 6 tỷ USD vào năm 2030. Để đạt được mục tiêu này, hàng loạt khó khăn lớn nhỏ cần được tháo gỡ ở mọi khu vực, từ trung ương đến địa phương. Chúng ta có thể điểm qua một số khó khăn cần được ưu tiên tháo gỡ như sau:
Đề xuất giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường nước ở các làng nghề
14:51 | 04/01/2024 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Làng nghề có vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế nông thôn ở nước ta. Bên cạnh những lợi ích về kinh tế, sự phát triển của các làng nghề cũng gây ra hệ lụy về ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng. Để giải quyết vấn đề ô nhiễm nước thải làng nghề, Việt Nam cần thiết phải có các biện pháp đồng bộ từ chính sách tới giải pháp như quy hoạch lại không gian sản xuất, tổ chức tốt quy trình sản xuất, vệ sinh môi trường, tăng cường giáo dục, tuyên truyền nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường... đặc biệt là các giải pháp về kỹ thuật xử lý nước thải với mức đầu tư thấp, dễ vận hành, phù hợp với yêu cầu của làng nghề.
Nâng cao kỹ năng bán hàng online, marketing cho các cơ sở công nghiệp nông thôn làng nghề
10:13 | 21/12/2023 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Trong thời kỳ kinh tế hội nhập, sản phẩm làng nghề phải cạnh tranh rất khốc liệt về mẫu mã, chất lượng, giá cả và thị trường tiêu thụ sản phẩm. Để mở rộng thị trường, ngoài việc bán sản phẩm làng nghề tại các cửa hàng truyền thống, phương thức bán hàng on line ngày càng quan trọng mở ra hướng mới để quảng bá và tiêu thụ sản phẩm làng nghề. Để nâng cao kỹ năng bán hàng online, maketing cho sản phẩm Thủ công Mỹ nghệ tại các cơ sở công nghiệp nông thôn làng nghề cần thực hiện những bước sau đây:
Thực trạng và giải pháp thương mại điện tử của các cơ sở công nghiệp nông thôn tại các làng nghề hiện nay
11:51 | 13/12/2023 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Thương mại điện tử là hình thức kinh doanh trực tuyến sử dụng nền tảng công nghệ thông tin với sự hỗ trợ của Internet để thực hiện các giao dịch mua bán, trao đổi, thanh toán trực tuyến. Thương mại điện tử, kinh doanh trực tuyến dần dần đã trở thành những hoạt động cần thiết tại các cơ sở công nghiệp nông thôn, nhất là tại các làng nghề.
Cuốn sách "Phát huy truyền thống đại đoàn kết dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc " của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
09:27 | 01/12/2023 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự Thật là cơ quan xuất bản sách lý luận chính trị Trung ương của Đảng. Thực hiện nhiệm vụ được giao, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự Thật đã xuất bản nhiều bộ sách, cuốn sách lý luận chính trị có giá trị cả về lý luận và thực tiễn, góp phần quan trọng vào việc tuyên truyền, phổ biến, quán triệt đường nối chủ trương của Đảng đến cán bộ, đảng viên và nhân dân; bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, phục vụ công cuộc xây dựng, phát triển đất nước.
Bình Dương: Kỳ vọng có thêm sản phẩm OCOP thủ công mỹ nghệ
10:00 | 29/11/2023 Nghiên cứu trao đổi
OVN - Theo thông tin từ Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Bình Dương, hiện nay, trên địa bình tỉnh đã có 103 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP hạng 3 đến 4 sao. Trong đó, có 93 sản phẩm OCOP 3 sao và 10 sản phẩm OCOP 4 sao.
Tìm hiểu về phòng, chống tham nhũng và đức thanh liêm của người xưa
08:57 | 24/11/2023 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Trong xã hội phong kiến Việt Nam, với cấu trúc hệ thống Nhà nước “Quân – Thần – Nhân”, chưa có nền dân chủ, thì tệ quan liêu, hối lộ, nhũng nhiễu, lộng quyền… là phổ biến. Song, ta hãy tìm hiểu xem trong xã hội quân chủ ấy, các triều đại, các vị vua và quan đã làm được gì để chống tham nhũng, lạm dụng chức quyền, giúp cho ổn định xã hội và quản lý Nhà nước phong kiến, cùng giảm bớt đau khổ cho muôn dân.
Hiệp hội Làng nghề Việt Nam tổ chức nhiều hoạt động tiến tới Đại hội đại biểu lần thứ V
14:25 | 16/11/2023 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Hiệp hội Làng nghề Việt Nam được thành lập năm 2005, trải qua 4 kỳ đại hội. Hiện Hiệp hội đang hoàn thiện hồ sơ xin phép tổ chức Đại hội toàn quốc lần thứ V, nhiệm kỳ 2023-2028 dự kiến quý IV năm 2023 tại Hà Nội.
Bảo tồn và phát triển làng nghề Hà Nội “Hội tụ - kết tinh - lan tỏa”
14:24 | 16/11/2023 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Hà Nội vốn nổi tiếng vùng đất “Địa linh nhân kiệt” và Hà Nội đẹp, thơ mộng không chỉ bởi vẻ đẹp của 36 phố phường mà còn nổi bật bởi những làng nghề truyền thống nổi tiếng đã đi vào trong sử sách, thơ ca. Hà Nội – mảnh đất trăm nghề hội tụ đã tạo nên giá trị của một nền văn hóa.
Thực trạng và giải pháp phát triển làng nghề, ngành nghề nông thôn
10:22 | 09/11/2023 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Trong những năm qua, làng nghề, ngành nghề nông thôn có vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn góp phần nâng cao đời sống, xóa đói giảm nghèo cho một số bộ phận gia đình ở nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới. Việc phát triển các ngành nghề ở nông thôn một cách bền vững sẽ tạo điều kiện chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp, cơ cấu lao động nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Kết nối văn hoá biển Quảng Ninh - Hải Phòng trong phát triển kinh tế - xã hội của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ
09:58 | 13/10/2023 Nghiên cứu trao đổi
LNV - Hải Phòng là một trong những trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước; đứng thứ hai trong Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Cùng với thủ đô Hà Nội và tỉnh Quảng Ninh, thành phố Hải Phòng là một trong ba đầu tầu thúc đẩy phát triển kinh tế của vùng. Trong sáng kiến hợp tác kinh tế “Hai hành lang, một vành đai kinh tế” giữa Việt Nam và Trung Quốc, thành phố Hải Phòng là một trung tâm kinh tế quan trọng.
Mới nhất
Đọc nhiều
Sơn La: Làng nghề chế biến long nhãn từng bước khẳng định thương hiệu
09:30 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Vụ nhãn năm nay, bản Hải Sơn và Hồng Nam của xã Chiềng Khoong, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La vinh dự được công nhận là Làng nghề chế biến long nhãn. Việc thành lập làng nghề không chỉ là điều kiện quan trọng về tư cách pháp nhân để đẩy mạnh, mở rộng hoạt động sản xuất, mà còn tạo điều kiện liên kết hợp tác với các doanh nghiệp trong quảng bá, giới thiệu bao tiêu sản phẩm, đưa thương hiệu long nhãn đến với người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Sóc Trăng
09:30 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tỉnh Sóc Trăng là địa phương có nhiều nghề và làng nghề thủ công truyền thống với lịch sử hình thành lâu đời, như: Vẽ tranh trên kiếng, đâm cốm dẹp, đan đát, làm bánh pía…
Bắc Kạn: Phấn đấu 06 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao
09:28 Nông thôn mới
LNV - Tính đến hết năm 2023, Bắc Kạn có 28 xã đạt chuẩn nông thôn mới và 04 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Năm 2024, tỉnh phấn đấu xây dựng 24 xã đạt chuẩn nông thôn mới; 06 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.
Khới nghiệp từ lá dứa
09:28 Khởi nghiệp
LNV - Từng là thuyền trưởng thu nhập vài chục triệu đồng/tháng, Nguyễn Văn Hạnh (sinh năm 1990) đã quyết định trở về quê hương Nghệ An, chuyển hướng sang lĩnh vực nông nghiệp với một sứ mệnh: Tạo ra nông sản sạch và bền vững. Không chỉ thành công trong việc xây dựng mô hình trồng dứa hiệu quả, anh Hạnh còn là người tiên phong trong việc tạo ra sợi dệt từ lá dứa, biến chúng thành các sản phẩm thân thiện với môi trường, có giá trị kinh tế cao.
Đà nẵng: Hoà Vang tạo nên những làng quê tươi đẹp
09:27 Nông thôn mới
LNV - Về các xã của huyện Hòa Vang của TP. Đà Nẵng hôm nay, qua các xã Hòa Châu, Hòa Phước, Hòa Tiến, Hòa Phong, Hòa Khương, Hòa Nhơn, Hòa Phú, Hòa Bắc, Hòa Liên…thấy cảnh quan của một vùng quê tươi đẹp. Hai bên đường thôn, ngõ xóm, những căn nhà tôn rỉ sét, lụp xụp ngày nào nay được thay vào những ngôi nhà tầng khang trang, sạch đẹp…Hoà Vang đã và đang hoàn thành xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.
