Nghệ nhân miệt mài nghiên cứu văn hóa Tày
LNV - Ở tuổi 93, ông Lương Long Vân, dân tộc Tày, thôn Yên Phú, xã An Tường (thành phố Tuyên Quang) vẫn miệt mài sưu tầm, biên dịch những cung Then cổ vừa truyền dạy, bảo tồn chữ Nôm - Tày. Những cuốn sách được ông cùng các nhà nghiên cứu văn học dân gian về văn hóa truyền thống dân tộc Tày đã trở thành những tài liệu quý, có hàm lượng tri thức cao, góp phần bổ sung, làm phong phú hơn kho tàng văn hóa truyền thống đồng bào dân tộc Tày.
Sinh ra ở xã Trùng Khánh (huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang), ông Lương Long Vân lớn lên trong lời Then Cọi của gia đình, làng bản. Tình yêu, sự gắn bó với văn hóa Tày đã theo ông từ khi còn nhỏ. Ông thường cùng anh trai đi theo các ông thầy Quan làng xem, học hỏi, giúp việc, trở thành đệ tử của các thầy Quan làng. Đam mê văn hóa Tày, đọc thông viết thạo chữ Nôm Tày, ông rất nhanh thuộc các bài hát. Ông đã học thuộc lòng, hát suốt đêm nhiều cung Then, bài Pụt trước sự ngỡ ngàng của các bậc cao niên.
Nghệ nhân Lương Long Vân chia sẻ, văn Quan làng nhà trai có 130 cung, văn Quan làng nhà gái cũng có đến 32 cung. Việc hát Quan làng trong đám cưới người Tày là nghi lễ mang tính giáo lý sâu sắc. Người Tày rất trọng lễ nghĩa, sống có trước có sau, mong muốn con cái họ thực yêu thương nhau, biết tôn kính dòng họ, cha mẹ. Bên cạnh việc biên soạn, sưu tầm văn hóa đồng bào Tày, ông Lương Long Vân luôn canh cánh với việc truyền dạy chữ Nôm Tày cho thế hệ sau. Ông cho biết, chữ Nho, giờ là chữ Nôm của người Tày, vì người Tày biến chữ Nho này thành tiếng Tày. Một số dân tộc khác như Dao, Mông cũng có chữ Nho nhưng họ nói bằng tiếng của họ. Các con của ông (anh Lương Văn Lành, Lương Văn Dũng, Lương Văn Hoàng) luôn ủng hộ bố suốt quá trình nghiên cứu, bảo tồn văn hóa dân tộc và đều thành thạo đọc viết chữ Nôm-Tày.
Sau thời gian dài hoạt động công tác xã hội, cho đến khi về hưu, ông Lương Long Vân bắt đầu tập trung nghiên cứu sâu hơn về văn hóa Tày. Từ các cuốn sách Tày cổ gia truyền, ông viết lại và biên soạn thành nhiều cuốn sách quý như: “Văn Quan làng Tuyên Quang”, “Một số cung Then cổ chữ Nôm - Tày”… Trong đó, cuốn sách “Văn Quan làng Tuyên Quang” dày 410 trang do ông phối hợp cùng các tác giả Tống Đại Hồng và Ma Văn Đức, hội viên Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh thực hiện là một tư liệu chuyên biệt về hát Văn Quan làng đầu tiên của tỉnh Tuyên Quang.
Ông Tống Đại Hồng, nhà nghiên cứu Văn hóa dân gian, Hội Văn nghệ dân gian tỉnh Tuyên Quang chia sẻ, được tiếp xúc, trao đổi về văn hóa dân gian của đồng bào Tày cùng nghệ nhân Lương Long Vân là một vinh dự. Những hiểu biết, niềm đam mê với văn hóa dân tộc Tày của ông như một kho tàng bất tận. Tuy tuổi đã cao, ông Vân vẫn có thể hát nhiều bài Then, đánh đàn Tính, đọc lưu loát các sách cổ chữ Nôm - Tày. Trong quá trình cùng viết sách về hát Quan làng, ông Vân luôn mong muốn tác phẩm của mình có thể được truyền thụ rộng rãi trong cộng đồng dân tộc Tày, để lưu giữ bản sắc văn hóa truyền thống đặc trưng trước nguy cơ đang dần mai một. Nhà nghiên cứu Tống Đại Hồng cho biết đang phối hợp với Nghệ nhân Lương Long Vân biên soạn cuốn “Từ điển Nôm – Tày Tuyên Quang”. Cuốn sách sẽ là một bộ tài liệu quý bổ sung vào kho tàng ngôn ngữ, chữ viết của đồng bào Tày ở Tuyên Quang.
Những cống hiến không biết mệt mỏi của nhà nghiên cứu Lương Long Vân góp phần giữ gìn, phát huy những tinh hoa, bản sắc, truyền thống của đồng bào dân tộc Tày. Các cuốn sách cổ do ông dày công lưu giữ còn là tài sản vô giá trong kho tàng văn hóa dân gian Việt Nam. Với những đóng góp to lớn trong việc gìn giữ văn hóa dân tộc, năm 2017, ông vinh dự được Trung ương Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam trao Bằng công nhận danh hiệu Nghệ nhân Dân gian.
Ông Vân cùng nhà nghiên cứu văn học nghệ thuật Tống Đại Hồng.
Nghệ nhân Lương Long Vân chia sẻ, văn Quan làng nhà trai có 130 cung, văn Quan làng nhà gái cũng có đến 32 cung. Việc hát Quan làng trong đám cưới người Tày là nghi lễ mang tính giáo lý sâu sắc. Người Tày rất trọng lễ nghĩa, sống có trước có sau, mong muốn con cái họ thực yêu thương nhau, biết tôn kính dòng họ, cha mẹ. Bên cạnh việc biên soạn, sưu tầm văn hóa đồng bào Tày, ông Lương Long Vân luôn canh cánh với việc truyền dạy chữ Nôm Tày cho thế hệ sau. Ông cho biết, chữ Nho, giờ là chữ Nôm của người Tày, vì người Tày biến chữ Nho này thành tiếng Tày. Một số dân tộc khác như Dao, Mông cũng có chữ Nho nhưng họ nói bằng tiếng của họ. Các con của ông (anh Lương Văn Lành, Lương Văn Dũng, Lương Văn Hoàng) luôn ủng hộ bố suốt quá trình nghiên cứu, bảo tồn văn hóa dân tộc và đều thành thạo đọc viết chữ Nôm-Tày.
Sau thời gian dài hoạt động công tác xã hội, cho đến khi về hưu, ông Lương Long Vân bắt đầu tập trung nghiên cứu sâu hơn về văn hóa Tày. Từ các cuốn sách Tày cổ gia truyền, ông viết lại và biên soạn thành nhiều cuốn sách quý như: “Văn Quan làng Tuyên Quang”, “Một số cung Then cổ chữ Nôm - Tày”… Trong đó, cuốn sách “Văn Quan làng Tuyên Quang” dày 410 trang do ông phối hợp cùng các tác giả Tống Đại Hồng và Ma Văn Đức, hội viên Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh thực hiện là một tư liệu chuyên biệt về hát Văn Quan làng đầu tiên của tỉnh Tuyên Quang.
Ông Tống Đại Hồng, nhà nghiên cứu Văn hóa dân gian, Hội Văn nghệ dân gian tỉnh Tuyên Quang chia sẻ, được tiếp xúc, trao đổi về văn hóa dân gian của đồng bào Tày cùng nghệ nhân Lương Long Vân là một vinh dự. Những hiểu biết, niềm đam mê với văn hóa dân tộc Tày của ông như một kho tàng bất tận. Tuy tuổi đã cao, ông Vân vẫn có thể hát nhiều bài Then, đánh đàn Tính, đọc lưu loát các sách cổ chữ Nôm - Tày. Trong quá trình cùng viết sách về hát Quan làng, ông Vân luôn mong muốn tác phẩm của mình có thể được truyền thụ rộng rãi trong cộng đồng dân tộc Tày, để lưu giữ bản sắc văn hóa truyền thống đặc trưng trước nguy cơ đang dần mai một. Nhà nghiên cứu Tống Đại Hồng cho biết đang phối hợp với Nghệ nhân Lương Long Vân biên soạn cuốn “Từ điển Nôm – Tày Tuyên Quang”. Cuốn sách sẽ là một bộ tài liệu quý bổ sung vào kho tàng ngôn ngữ, chữ viết của đồng bào Tày ở Tuyên Quang.
Những cống hiến không biết mệt mỏi của nhà nghiên cứu Lương Long Vân góp phần giữ gìn, phát huy những tinh hoa, bản sắc, truyền thống của đồng bào dân tộc Tày. Các cuốn sách cổ do ông dày công lưu giữ còn là tài sản vô giá trong kho tàng văn hóa dân gian Việt Nam. Với những đóng góp to lớn trong việc gìn giữ văn hóa dân tộc, năm 2017, ông vinh dự được Trung ương Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam trao Bằng công nhận danh hiệu Nghệ nhân Dân gian.
Theo dantocmiennui.vn
Tin liên quan
Tin mới hơn
Thanh Hóa thúc đẩy bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
09:10 | 18/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thanh Hóa từ lâu đã nổi tiếng với nhiều làng nghề gắn bó mật thiết với đời sống, văn hóa và lịch sử. Trước thách thức của cơ chế thị trường, các làng nghề nơi đây đang khoác lên mình sức sống mới, vừa bảo tồn bản sắc, vừa tìm đường phát triển bền vững.
Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
08:03 | 17/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn (phường Hoài Nhơn Bắc, tỉnh Gia Lai) có lịch sử hình thành và phát triển hơn 300 năm, gắn liền với truyền thống văn hóa của vùng đất Bình Định xưa. Từ đôi bàn tay khéo léo của bao thế hệ, những tấm chiếu cói mộc mạc đã trở thành sản phẩm đặc trưng, lan tỏa khắp các vùng miền trong cả nước, đặc biệt là Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Làng gốm Bát Tràng kết nối di sản và hội nhập quốc tế
09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Xã Bát Tràng (huyện Gia Lâm, Hà Nội) – “thủ phủ” gốm sứ của cả nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Với lợi thế truyền thống nghề gốm hàng trăm năm, địa phương đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm phát triển làng nghề gắn với du lịch, nâng cao thu nhập cho người dân và khẳng định vị thế thương hiệu gốm Bát Tràng trên bản đồ thủ công mỹ nghệ thế giới.
Nghệ nhân Nguyễn Hữu Kiêm - Người giữ hồn diều sáo làng Bá
09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Sinh ra và lớn lên trong cái nôi văn hóa dân gian của làng Bá Dương (nay thuộc xã Ô Diên, TP. Hà Nội), nghệ nhân nhân dân Nguyễn Hữu Kiêm đã dành cả cuộc đời để gìn giữ và lan tỏa nét đẹp diều sáo truyền thống. Từ những cánh diều tuổi thơ, ông đã đưa tình yêu ấy bay cao, bay xa đến với bạn bè khắp mọi nơi.
Những đôi tay giữ lửa ở làng gốm đỏ bên bờ sông Cửu Long
11:02 | 15/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Bờ Nam sông Cổ Chiên, một nhánh chính của sông Cửu Long thuộc tỉnh Vĩnh Long, từ lâu đã nổi tiếng với những lò gốm đỏ rực lửa. Trên mảnh đất sét nhiễm phèn nặng, những người phụ nữ cần mẫn ngày đêm nhào nặn từng thớ đất vô tri thành những sản phẩm gốm độc bản, vừa nuôi sống gia đình vừa giữ gìn hồn quê qua bao thế hệ.
Gìn giữ nghề truyền thống tạo động lực phát triển kinh tế nông thôn
08:00 | 13/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong nhịp sống sôi động của kinh tế thị trường, không ít làng nghề truyền thống đứng trước nguy cơ bị lãng quên. Thế nhưng, nhờ sự đồng hành của cộng đồng, chính quyền địa phương và sự sáng tạo của người dân, nhiều nghề cổ truyền không chỉ được gìn giữ mà còn trở thành bệ phóng phát triển kinh tế, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững.
Tin khác
Gốm Việt Nam: Nhu cầu thị trường nội địa và những cơ hội phát triển đột phá
09:49 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nghệ thuật gốm đã in sâu vào bản sắc văn hóa Việt Nam từ hàng nghìn năm trước, là một phần không thể thiếu trong đời sống, tín ngưỡng và thẩm mỹ của người Việt. Từ những chiếc bình gốm Phùng Nguyên, trống đồng Đông Sơn cho đến những chiếc bình gốm hoa lam tinh xảo của Chu Đậu hay bát đĩa gốm Bát Tràng quen thuộc, gốm sứ không chỉ là vật dụng mà còn là biểu tượng của sự khéo léo, óc sáng tạo và tinh thần lao động bền bỉ của người Việt Nam.
Làng hoa Vạn Thành không ngừng đổi mới và hội nhâp
09:43 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng hoa Vạn Thành được hình thành từ những năm 50 của thế kỷ XX bởi người dân từ Hà Nam di cư vào Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Nhờ điều kiện khí hậu mát mẻ và đất đai màu mỡ, Làng hoa Vạn Thành đã phát triển mạnh mẽ và trở thành một trong trung tâm sản xuất hoa lớn tại Đà Lạt.
Đắk Lắk: Phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm
09:41 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Đắk Lắk phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm, mở rộng quy mô sản xuất, hướng đến việc kết hợp phát triển du lịch cộng đồng và trải nghiệm, giúp du khách có thể khám phá quy trình làm muối truyền thống.
Nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn
09:40 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Gắn bó với nghề nuôi ong đã gần 10 năm, bắt đầu từ vài chục tổ ong ban đầu, đến nay anh Trần Văn Sửu đã mở rộng lên khoảng 500 tổ, mỗi năm mang lại thu nhập ổn định khoảng 200 triệu đồng – con số không nhỏ đối với một hộ dân vùng ven biển.
Trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu ở Chợ nổi Cái Răng
10:21 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nhiều du khách trong và ngoài nước thích thú trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu tại chợ nổi Cái Răng.
Phát triển kinh tế làng nghề tạo đòn bẩy xây dựng nông thôn mới
10:15 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thành phố Hà Nội hiện có 1.350 làng nghề và làng có nghề, trong đó 337 nghề truyền thống đã được công nhận. Các làng nghề đã giúp nâng cao thu nhập, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động. Việc phát triển làng nghề không chỉ giữ gìn bản sắc truyền thống, mà còn tạo đòn bẩy trong xây dựng nông thôn mới.
15 cá nhân ở xã Bát Tràng được đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội
10:10 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong 2 ngày 9 và 10-9, Đoàn thẩm định của Hội đồng thành phố Hà Nội về xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ năm 2025 đã tổ chức thẩm định thực tế tại cơ sở các cá nhân có hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội năm 2025 tại xã Bát Tràng.
Ký ức Trung thu cổ "hồi sinh" bằng nghệ thuật giấy dó
09:35 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trung thu không chỉ là Tết của thiếu nhi, mà còn là ký ức văn hóa của nhiều thế hệ người Việt. Khi đèn lồng nhựa và ánh sáng điện tử ngày càng phổ biến, những giá trị xưa dần phai nhạt. Triển lãm “Lãm” xuất hiện như một nhịp cầu, đưa con người trở về với mùa trăng cổ tích bằng những chiếc đèn giấy dó mộc mạc, bền vững và thấm đẫm hồn Việt.
Giữ hồn quê và nâng tầm kinh tế ở xã Bình Minh
09:00 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nằm ở phía Tây Nam Hà Nội, xã Bình Minh đang nổi lên như một điểm sáng về phát triển nông nghiệp sinh thái kết hợp với làng nghề truyền thống.
Làng nghề chế biến cá khô Gia Thuận: Giữ hồn truyền thống, mở hướng phát triển bền vững
14:24 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tại xã Gia Thuận, tỉnh Đồng Tháp, bên cạnh những cánh đồng lúa xanh bát ngát và những chuyến tàu đánh bắt hải sản tất bật, làng nghề chế biến cá khô đã hình thành và phát triển từ nhiều năm nay, trở thành một trong những ngành nghề mũi nhọn góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương. Không chỉ là nét văn hóa truyền thống, nghề chế biến cá khô còn đang mở ra những cơ hội mới về việc làm, nâng cao thu nhập và mở rộng thị trường tiêu thụ trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng.
Giữ hồn núi rừng qua đôi tay già làng Cơ Tu
09:53 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong ngôi nhà sàn ba gian giữa núi rừng, già Bhling Bloó (70 tuổi, thôn Bhơ Hôồng, xã Sông Kôn, TP Đà Nẵng) vẫn cần mẫn bên bó tre, mây. Với ông, đan lát không chỉ là kế sinh nhai mà còn là cách để giữ lấy “cái gốc” của người Cơ Tu giữa nhịp sống hiện đại.
Giọt mắm Nam Ô và câu chuyện từ làng biển trăm năm tuổi
08:00 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa nhịp sống hiện đại của thành phố biển Đà Nẵng, làng cổ Nam Ô vẫn lặng lẽ giữ trong mình những giá trị văn hóa và nghề truyền thống hơn 700 năm tuổi. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, những dấu tích lịch sử gắn với công chúa Huyền Trân, mà còn được biết đến là cái nôi của nghề làm nước mắm – một di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, niềm tự hào của cư dân miền biển.
Khát vọng phát triển từ làng nghề truyền thống đến trung tâm công nghiệp
15:07 | 08/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong bối cảnh đô thị hóa và hội nhập, Tây Phương đang từng bước đổi mới, phát huy thế mạnh làng nghề gắn với phát triển du lịch, đồng thời mở rộng không gian công nghiệp và dịch vụ, hướng tới trở thành một trung tâm kinh tế - văn hóa quan trọng của Thủ đô.
Giữ hồn làng nghề bánh đa nem trăm năm tuổi ở Thổ Hà
10:00 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nằm ven sông Cầu hiền hòa, làng Thổ Hà (phường Vân Hà, tỉnh Bắc Ninh) từ lâu đã nổi tiếng khắp trong và ngoài nước với nghề làm bánh đa nem. Nghề đã tồn tại hàng trăm năm, trở thành nét văn hóa đặc trưng và là niềm tự hào của người dân địa phương.
Sức sống mới cho thủ công mỹ nghệ Thủ đô từ thị trường nội địa
08:50 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thủ công mỹ nghệ từ lâu được coi là một trong những ngành nghề truyền thống đặc sắc nhất của Thủ đô Hà Nội. Không chỉ mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử, sản phẩm thủ công mỹ nghệ còn góp phần quan trọng trong cơ cấu kinh tế nông thôn và xuất khẩu. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường quốc tế nhiều biến động, nhu cầu tiêu dùng trong nước đang trở thành một “nguồn lực mềm” mạnh mẽ, mở ra sức sống mới cho ngành thủ công mỹ nghệ Thủ đô.
Mới nhất
Đọc nhiều
Sản phẩm OCOP Cao Bằng vươn xa nhờ thương mại điện tử
14:09 OCOP
OVN - Cao Bằng hiện có 174 sản phẩm OCOP được công nhận, trong đó 28 sản phẩm đã chính thức có mặt trên sàn thương mại điện tử buudien.vn. Đây là bước đi quan trọng giúp sản phẩm nông sản địa phương tiếp cận người tiêu dùng cả nước, đồng thời mở ra hướng
Thúc đẩy chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp, môi trường
14:00 Tin tức
LNV - Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo đang trở thành động lực quan trọng để nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và yêu cầu hội nhập.
Khai mạc phiên chợ nông sản đặc sản 2025 tại Hà Nội
12:12 Tin tức
LNV - Sáng 18/9, tại Khu Hội chợ Triển lãm giao dịch Kinh tế và Thương mại (số 489 Hoàng Quốc Việt, Hà Nội), Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp tổ chức Phiên chợ Nông sản, Đặc sản vùng miền năm 2025, kết hợp Diễn đàn “Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong phát triển nông nghiệp và bảo vệ môi trường”.
Xã Hưng Đạo (TP Hà Nội): Tự lực tự cường khắc phục khó khăn trong chuyển đổi chính quyền hai cấp
12:03 Kinh tế
LNV - Xã Hưng Đạo nằm ở phía Tây Nam thủ đô Hà Nội. Hưng Đạo được sáp nhập từ diện tích và dân số 5 xã thuộc huyện Quốc Oai (cũ) bao gồm: Đồng Quang, Tân Phú, Đại Thành, Tân Hòa, Cộng Hòa. Hiện Hưng Đạo có diện tích 24,90km2; Dân số 49.357 người.
Kiểm tra chặt chẽ để đảm bảo an toàn thực phẩm Tết Trung thu 2025
09:11 Sức khỏe - Đời sống
LNV - Trong dịp Tết Trung thu năm nay, lực lượng Quản lý thị trường Hà Nội đồng loạt ra quân kiểm tra, kiểm soát thị trường, đặc biệt là các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh trung thu. Chỉ sau ít ngày triển khai, nhiều vụ việc vi phạm đã bị phát hiện, góp
