Sơn La: Nghề nhuộm vải chàm của người Nùng ở Thiện Thuật
Không sặc sỡ nhiều màu sắc như trang phục các dân tộc khác, trang phục của người Nùng nơi đây có màu sắc chủ đạo là màu chàm, màu lam sẫm đơn giản, ít thêu thùa trang trí nhưng vẫn thể hiện nét độc đáo, tinh tế, mang đậm bản sắc văn hóa của người Nùng. Được biết, hiện nay trên địa bàn xã còn có khoảng 40 hộ lưu giữ nghề nhuộm vải chàm, tập trung ở các thôn như: Khuổi Lù, Khuổi Cưởm, Pác Là, Pác Luống, Pác Khuông… Đến thời điểm này, Thiện Thuật là xã có nhiều hộ lưu giữ nghề nhuộm vải chàm truyền thống nhất ở Bình Gia.
Theo những người cao niên ở địa phương, việc nhuộm chàm đòi hỏi rất công phu, theo đúng quy trình thì sản phẩm làm ra mới được bền, đẹp... Dụng cụ để nhuộm chàm gồm có: Cây chàm; Chum đựng nước chàm; Nước vôi trong; Chum nhuộm chàm; Tro bếp; Bàn đập vải bằng đá; Chum ngâm lá chàm; Cây sục nước chàm; Cây đập vải. Có “mục sở thị” các công đoạn mà các bà, các chị làm nên một tấm vải chàm, chúng tôi không khỏi ngạc nhiên về sự khéo léo, tỷ mỷ của họ.
Bà Mông Thị Ngân, chia sẻ: Ngay từ nhỏ, tôi đã được các bà, các mẹ chỉ bảo cách nhuộm chàm. Năm 16, 17 tuổi, những cô gái người Nùng đều phải thuần thục các công đoạn nhuộm vải chàm thì mới được công nhận là một người trưởng thành. Cô gái nào cũng phải biết nhuộm vải chàm để làm quần áo cho mình mặc hằng ngày và làm nên những bộ quần áo đẹp mặc vào ngày lễ, tết, cưới hỏi… Màu sắc của tấm vải chàm chính là thước đo tay nghề của người phụ nữ.
Nhuộm chàm không khó nhưng đòi hỏi sự kiên trì và có sự hỗ trợ nhịp nhàng của nhiều người. Vì thế, để nhuộm, mọi người phải cùng nhau thực hiện, thường là các thành viên trong gia đình hoặc những người hàng xóm đứng quây quần bên nhau, vừa làm, vừa chuyện trò rôm rả. Người này phụ giúp người kia, phối hợp ăn ý thì mới tạo ra được thành phẩm ưng ý với sắc chàm đặc trưng. Bàn tay của người nhuộm chàm lâu năm đều chuyển sang sắc xanh đậm hoặc nhạt. Hình ảnh đó thể hiện sự đảm đang, khéo léo của người phụ nữ dân tộc Nùng nơi đây. Với cách thức hoàn toàn thủ công, người Nùng ở Thiện Thuật nhuộm ra những tấm vải có màu chàm tươi xanh, giữ nguyên màu cho tới khi rách. Hơn nữa, vải nhuộm chàm mặc rất mát và sạch sẽ, khi giặt không cần đến xà phòng, chỉ vò qua đã sạch. Bà con thường dùng vải nhuộm chàm để may quần áo, làm khăn đội, may túi khoác vai, may chăn đệm…
Bà Lâm Thị Hiếu, Chủ tịch UBND xã Thiện Thuật cho biết: Thời gian tới, cấp ủy, chính quyền địa phương sẽ tiếp tục tuyên truyền để người dân bảo tồn, lưu giữ nghề truyền thống nhuộm vải chàm. Hiện nay, xã lựa chọn sản phẩm vải chàm tham gia chương trình OCOP và đang hoàn thiện hồ sơ nhằm góp phần bảo tồn, phát huy nghề truyền thống này.
Ngày nay, mặc dù trên thị trường có nhiều thuốc nhuộm bán sẵn thế nhưng nghề nhuộm chàm của người Nùng ở Thiện Thuật không hề bị mai một mà còn được lưu giữ và tạo nên nét đẹp văn hóa riêng biệt. Dù ở bất cứ nơi đâu, nét đẹp văn hóa trong trang phục của người Nùng vẫn được họ gìn giữ và phát huy như một lời nhắc nhở con cháu trân quý từng hạt giống trời ban.
Bài, ảnh: Mai Huyền
Tin liên quan
Tin mới hơn
Làng nghề Xuân Hội phát triển bền vững
15:48 | 19/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Xã Yên Bài (Hà Nội): Làng nghề Phú Yên nỗ lực vượt khó
13:51 | 19/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh : Khánh thành Nhà trưng bày tranh dân gian Đông Hồ tư nhân đầu tiên
15:33 | 17/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Nỗ lực gìn giữ, bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người đồng bào
09:21 | 17/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Nghề chằm nón ngựa Phú Gia được vinh danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
22:54 | 16/04/2024 Tin tức
Bình Phước: Ngày hội Yến sào mở ra cơ hội phát triển bền vững
22:50 | 16/04/2024 OCOP
Tin khác
Hà Nội: Khai trương tuyến du lịch “Con đường di sản Nam Thăng Long - Hà Nội”
14:31 | 15/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Độc đáo làng nghề làm tương Mông Phụ
14:08 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thăng trầm nghề đúc lư đồng An Hội ở thành phố hồ chí minh
10:20 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng Châm Khê - Nơi giữ hồn quan họ cổ
10:19 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nguồn gốc lịch sử về nghề sơn mài
09:44 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Niềm trăn trở của Nghệ nhân ưu tú Y Sim Ê ban
14:44 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề nuôi vẹm xanh
14:43 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Độc đáo "may nóng" ở phố cổ Hội An
14:42 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc triển lãm “Chuyện Đình trong Phố” với câu chuyện nghề làm da giầy truyền thống
09:16 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thanh Hoá: Đau đáu hồi sinh làng nghề nuôi tằm, ươm tơ dệt nhiễu
16:34 | 10/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Trải nghiệm làng nghề tăm hương Quảng Phú Cầu
11:56 | 09/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phát triển làng nghề trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa trong bối cảnh mới
09:53 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phát triển du lịch gắn với phát triển làng nghề tại điểm du lịch Dương Xá Gia Lâm, Hà Nội
09:52 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề nước mắm Hơn hai trăm năm
09:51 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thái Bình: Nghề thủ công truyền thống đa dạng
09:51 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hàng triệu du khách thập phương trẩy hội đền Hùng
15:49 Tin tức
Hướng đi bền vững để bảo tồn, phát triển làng nghề truyền thống
15:49 Nghiên cứu trao đổi
Làng nghề Xuân Hội phát triển bền vững
15:48 Làng nghề, nghệ nhân
Huyện Lý Nhân (Hà Nam): Xã Công Lý về đích nông thôn mới nâng cao
14:14 Nông thôn mới
Xã Yên Bài (Hà Nội): Làng nghề Phú Yên nỗ lực vượt khó
13:51 Làng nghề, nghệ nhân