Làng đúc đồng Phước Kiều ngày đêm đỏ lửa để hồi sinh
Làng Phước Kiều quanh năm đỏ lửa |
Làng nghề đúc đồng Phước Kiều thuộc thôn Thanh Chiêm 1 (xã Điện Phương, huyện Điện Bàn, Quảng Nam). Theo ghi chép trong Việt Nam gia phả và lịch sử hình thành các làng nghề thì làng nghề Phước Kiều được hình thành từ thế kỷ thứ 16, khi ông Dương Không Lộ (quê xã Đề Kiều, Tổng Bình Quân, châu Thất Truyền, phủ Tường Khánh, tỉnh Lạng Sơn) trên bước đường đi làm ăn đã đặt chân đến phủ Điện Bàn khai khẩn 10 mẫu đất hoang để làm nghề đúc đồng, đổi tên là làng Phước Kiều. Và từ đó đến này cùng với bao biến động, thăng trầm của đất nước làng nghề vẫn được duy trì và phát triển. Danh tiếng của làng nghề không còn bó hẹp trong địa phận của Quảng Nam mà nó đã vươn ra xa khắp các tỉnh thành trong cả nước, từ miền trung du phía Bắc cho đến vùng rừng núi xa xôi. Ngày nay với vị trí địa lý thuận lợi, nằm kề bên Quốc lộ 1A, nằm trên trục nối hai Di sản Văn hoá Thế giới: Đô thị cổ Hội An và Khu đền Tháp Mỹ Sơn; cùng với danh tiếng có từ lâu đời, ngành du lịch những năm gần đây đã đưa làng nghề đúc đồng Phước Kiều trở thành một trong những điểm du lịch hấp dẫn.
Sản phẩm chủ yếu của làng đúc Phước Kiều là các loại nhạc cụ cồng chiêng dùng trong sinh hoạt, lễ nghi mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số. Và cũng nhờ vào loại sản phẩm đặc thù này, các nghệ nhân nhiều thế hệ của làng đã tạo được thương hiệu, cùng sánh vai với các làng nghề thủ công trong cả nước. Ngoài lượng cồng chiêng làng Phước Kiều cung cấp phục vụ cho những sinh hoạt lễ nghi của người Kinh, tính riêng khu vực Trường Sơn – Tây Nguyên (hay còn gọi là Vùng văn hóa cồng chiêng), suốt hơn 200 năm qua ước trên 35.000 bộ các loại (tương đương trên 200.000 chiếc) chiếm khoảng 3/4 số lượng cồng chiêng trong toàn khu vực.
Điều đó có thể nói rằng làng Phước Kiều đã chế tác nên một phần vật thể không nhỏ trong kho tàng di sản phi vật thể của nhân loại: “Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên”. Và cũng nhờ mối quan hệ hữu cơ của nghề đúc cồng chiêng Phước Kiều với giá trị di sản phi vật thể đại diện của nhân loại, nên thương hiệu Phước Kiều đã vang xa, không những trong nước mà còn lan tỏa khắp vùng Đông Nam Á (Lào, Campuchia…) và trên thế giới. Những sản phẩm cồng, chiêng chất lượng của làng đúc Phước Kiều không chỉ đòi hỏi bí quyết đúc đồng gia truyền từ người thợ lành nghề mà còn cần một đôi tai tinh nhạy và bàn tay khéo léo, tỉ mỉ từng chi tiết của người nghệ nhân. Đây cũng chính là yếu tố làm nên thương hiệu cho các sản phẩm của làng nghề đúc đồng Phước Kiều Quảng Nam.
Nghệ nhân Phước Kiều làm nguội sản phẩm chuông đồng |
Có một thời gian, làng đúc đồng Phước Kiều đã gần như bị quên lãng khi mà lượng khách ghé mua thưa thớt, sản phẩm không bán được trên thị trường, số lượng nghệ nhân lành nghề ngày càng ít đi. Tuy nhiên, trải qua bao thăng trầm, lòng nhiệt huyết với nghề truyền thống của những bậc tiền nhân cũng như được sự hỗ trợ nhiệt tình của chính quyền thị xã Điện Bàn và tỉnh Quảng Nam, các nghệ nhân đã bắt tay vào công cuộc gìn giữ nét đẹp văn hóa, “giữ lửa” và truyền nghề cho đời sau và đã hồi sinh mạnh mẽ làng nghề đúc đồng Phước Kiều.
Khi Hội An và Mỹ Sơn được công nhận di sản và Quảng Nam trở thành tỉnh Du lịch thì sản phẩm đồng của làng nghề được chuyển biến từ đúc hàng mỹ nghệ lưu niệm nhỏ đến hàng trang trí nội thất lớn cho các công trình nhà hàng, khách sạn như trống đồng, tượng, chữ đồng, phù điêu, gia huy và độc lư lớn... Đặc biệt, những sản phẩm của làng nghề làm ra hoàn toàn bằng phương pháp thủ công. Trong những sản phẩm của làng nghề thì Chiêng và Thanh la là hai thứ “đặc sản” với độ ngân vang xa nhất và những thang âm chuẩn mực. Nhờ kỹ thuật pha kim và trình độ thẩm âm bậc thầy của các lão nghệ nhân trong vùng, hai loại nhạc khí này ở đây được khách hàng khắp nơi đánh giá không đâu sánh bằng...
Nhắc đến làng nghề truyền thống này, không thể không kể đến công trình Đại Hồng Chung đặt tại nghĩa trang liệt sĩ thị xã Điện Bàn do hơn 40 nghệ nhân lành nghề, tài giỏi ngày đêm rèn đúc. Chiếc chuông này có đường kính 1,3 m và nặng tới hơn 2 tấn. Đây là hợp kim đồng có kích thước lớn nhất, mang dấu ấn của làng nghề và mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc của con người xứ Quảng.
Để khuyến khích, giữ cho làng nghề luôn “đỏ lửa”, UBND tỉnh Quảng Nam cũng đã hỗ trợ kinh phí cho dự án “Phát triển làng nghề truyền thống đúc đồng Phước Kiều” theo hướng kết hợp làng nghề truyền thống và du lịch sạch. Bên cạnh việc giữ gìn uy tín và thương hiệu làng nghề, còn gắn với hướng du lịch văn hóa làng nghề, vừa bán sản phẩm làm ra, vừa trình diễn sản xuất để thu hút khách tham quan.
Nhà thờ tổ nghề và tiền hiền làng đúc Phước Kiều |
Hằng năm, mỗi dịp Tết đến Xuân về, sau những ngày vui xuân đón Tết, các nghệ nhân làng đúc Phước Kiều lại tưng bừng, rộn rã tổ chức Lễ giỗ tổ làng đúc đồng Phước Kiều vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch. Đây là lễ giỗ tổ Không Lộ Giác Hải thiền sư - một nghi lễ cung kính của người dân làng đúc đồng Phước Kiều hàng trăm năm nay. Lễ giỗ tổ diễn ra tại khuôn viên của Nhà thờ tổ làng đúc Phước Kiều nơi thờ tự Không Lộ Giác Hải thiền sư, tổ tiên của làng đúc Phước Kiều.
Trải qua những biến động, làng nghề truyền thống đúc đồng Phước Kiều có lúc thịnh, lúc suy, như với quyết tâm bảo tồn bản sắc văn hóa của mình, người dân Điện Phương vẫn “giữ lửa” bám nghề và giữ gìn những nét truyền thống trong cách đúc đồng của một làng nghề cổ lâu đời. Bên cạnh đó, cùng với sự quan tâm, hổ trợ của nhà nước và sự nhạy bén với nhu cầu của thị trường, làng nghề truyền thống đúc đồng Phước Kiều đang từng bước được hồi sinh, phát triển từng ngày và trở thành niềm tự hào của người dân Quảng Nam.
Tin liên quan
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng xứ Huế
10:13 | 20/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai thác làng nghề phát triển du lịch
14:42 | 08/01/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin mới hơn
Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024
14:14 | 09/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề hối hả vào vụ sản xuất phục vụ Tết
13:55 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề làm người tuyết bằng xốp trên phố cổ Hà Nội
13:53 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hà Nội: Làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân
13:52 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng miến truyền thống Bình Lư hối hả vào vụ Tết
14:00 | 05/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường – Phát triển nền kinh tế xanh bền vững, tôn vinh làng nghề và sản phẩm Ocop
10:41 | 04/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Sản phẩm OCOP, làng nghề Hà Nội vươn tầm thế giới
15:18 | 03/12/2024 Tin tức
"Giữ lửa" nghề tại làng hương xạ truyền thống gần 300 năm ở Hưng Yên
13:31 | 03/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Rèn Đa Sỹ - Top 10 thương hiệu quốc gia
13:31 | 03/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng hương trăm năm tuổi Quảng Phú Cầu nhộn nhịp những ngày cận Tết rực rỡ sắc Xuân
15:00 | 02/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đã có 144 cơ sở tự nguyện phá dỡ lò đốt, lò tái chế kim loại tại Mẫn Xá
23:50 | 01/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Xã Sơn Đông, TX Sơn Tây (Hà Nội): Tổ chức lễ đón nhận Bằng công nhận làng nghề mộc Vạn An đạt danh hiệu " Làng nghề Hà Nội"
23:38 | 30/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nhọc nhằn nghề trồng dâu nuôi tằm Hồng Đô
09:53 | 29/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cảnh báo nguy cơ cháy nổ tại các làng nghề dịp cuối năm
09:08 | 28/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
“Hội An - Làng nghề lên số” đạt giải thưởng quốc tế Kotler Awards 2024
09:08 | 28/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Ninh Bình: Xã Khánh Dương đón nhận Bằng đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao
11:46 | 27/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bảo tồn, phát triển nghề và làng nghề vùng hồ Thác Bà
09:43 | 27/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Huyện Gia Lâm phát triển du lịch xanh gắn với làng nghề
11:01 | 26/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Về làng “May mặc đệ nhất Hà thành”
11:00 | 26/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thu hút 120.000 nghệ nhân, chuyên gia và 3.000 nhà khoa học vào trường nghề
11:00 | 26/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Ngọt ngào mùa nhãn quê tôi
10:59 | 26/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024
14:14 Làng nghề, nghệ nhân
Thơm ngon bánh giầy nếp bầu Tam Mỹ
09:25 OCOP
Bắc Kạn: Nỗ lực của hương trình xây dựng nông thôn mới, kết quả các huyện
09:25 Nông thôn mới
Ngành y tế Hà Tĩnh nâng cao năng lực để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe người dân
09:25 Sức khỏe - Đời sống
Giải pháp phát triển thủ công mỹ nghệ bền vững
09:24 Nghiên cứu trao đổi