Làng đúc đồng Phước Kiều ngày đêm đỏ lửa để hồi sinh
Làng Phước Kiều quanh năm đỏ lửa |
Làng nghề đúc đồng Phước Kiều thuộc thôn Thanh Chiêm 1 (xã Điện Phương, huyện Điện Bàn, Quảng Nam). Theo ghi chép trong Việt Nam gia phả và lịch sử hình thành các làng nghề thì làng nghề Phước Kiều được hình thành từ thế kỷ thứ 16, khi ông Dương Không Lộ (quê xã Đề Kiều, Tổng Bình Quân, châu Thất Truyền, phủ Tường Khánh, tỉnh Lạng Sơn) trên bước đường đi làm ăn đã đặt chân đến phủ Điện Bàn khai khẩn 10 mẫu đất hoang để làm nghề đúc đồng, đổi tên là làng Phước Kiều. Và từ đó đến này cùng với bao biến động, thăng trầm của đất nước làng nghề vẫn được duy trì và phát triển. Danh tiếng của làng nghề không còn bó hẹp trong địa phận của Quảng Nam mà nó đã vươn ra xa khắp các tỉnh thành trong cả nước, từ miền trung du phía Bắc cho đến vùng rừng núi xa xôi. Ngày nay với vị trí địa lý thuận lợi, nằm kề bên Quốc lộ 1A, nằm trên trục nối hai Di sản Văn hoá Thế giới: Đô thị cổ Hội An và Khu đền Tháp Mỹ Sơn; cùng với danh tiếng có từ lâu đời, ngành du lịch những năm gần đây đã đưa làng nghề đúc đồng Phước Kiều trở thành một trong những điểm du lịch hấp dẫn.
Sản phẩm chủ yếu của làng đúc Phước Kiều là các loại nhạc cụ cồng chiêng dùng trong sinh hoạt, lễ nghi mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số. Và cũng nhờ vào loại sản phẩm đặc thù này, các nghệ nhân nhiều thế hệ của làng đã tạo được thương hiệu, cùng sánh vai với các làng nghề thủ công trong cả nước. Ngoài lượng cồng chiêng làng Phước Kiều cung cấp phục vụ cho những sinh hoạt lễ nghi của người Kinh, tính riêng khu vực Trường Sơn – Tây Nguyên (hay còn gọi là Vùng văn hóa cồng chiêng), suốt hơn 200 năm qua ước trên 35.000 bộ các loại (tương đương trên 200.000 chiếc) chiếm khoảng 3/4 số lượng cồng chiêng trong toàn khu vực.
Điều đó có thể nói rằng làng Phước Kiều đã chế tác nên một phần vật thể không nhỏ trong kho tàng di sản phi vật thể của nhân loại: “Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên”. Và cũng nhờ mối quan hệ hữu cơ của nghề đúc cồng chiêng Phước Kiều với giá trị di sản phi vật thể đại diện của nhân loại, nên thương hiệu Phước Kiều đã vang xa, không những trong nước mà còn lan tỏa khắp vùng Đông Nam Á (Lào, Campuchia…) và trên thế giới. Những sản phẩm cồng, chiêng chất lượng của làng đúc Phước Kiều không chỉ đòi hỏi bí quyết đúc đồng gia truyền từ người thợ lành nghề mà còn cần một đôi tai tinh nhạy và bàn tay khéo léo, tỉ mỉ từng chi tiết của người nghệ nhân. Đây cũng chính là yếu tố làm nên thương hiệu cho các sản phẩm của làng nghề đúc đồng Phước Kiều Quảng Nam.
Nghệ nhân Phước Kiều làm nguội sản phẩm chuông đồng |
Có một thời gian, làng đúc đồng Phước Kiều đã gần như bị quên lãng khi mà lượng khách ghé mua thưa thớt, sản phẩm không bán được trên thị trường, số lượng nghệ nhân lành nghề ngày càng ít đi. Tuy nhiên, trải qua bao thăng trầm, lòng nhiệt huyết với nghề truyền thống của những bậc tiền nhân cũng như được sự hỗ trợ nhiệt tình của chính quyền thị xã Điện Bàn và tỉnh Quảng Nam, các nghệ nhân đã bắt tay vào công cuộc gìn giữ nét đẹp văn hóa, “giữ lửa” và truyền nghề cho đời sau và đã hồi sinh mạnh mẽ làng nghề đúc đồng Phước Kiều.
Khi Hội An và Mỹ Sơn được công nhận di sản và Quảng Nam trở thành tỉnh Du lịch thì sản phẩm đồng của làng nghề được chuyển biến từ đúc hàng mỹ nghệ lưu niệm nhỏ đến hàng trang trí nội thất lớn cho các công trình nhà hàng, khách sạn như trống đồng, tượng, chữ đồng, phù điêu, gia huy và độc lư lớn... Đặc biệt, những sản phẩm của làng nghề làm ra hoàn toàn bằng phương pháp thủ công. Trong những sản phẩm của làng nghề thì Chiêng và Thanh la là hai thứ “đặc sản” với độ ngân vang xa nhất và những thang âm chuẩn mực. Nhờ kỹ thuật pha kim và trình độ thẩm âm bậc thầy của các lão nghệ nhân trong vùng, hai loại nhạc khí này ở đây được khách hàng khắp nơi đánh giá không đâu sánh bằng...
Nhắc đến làng nghề truyền thống này, không thể không kể đến công trình Đại Hồng Chung đặt tại nghĩa trang liệt sĩ thị xã Điện Bàn do hơn 40 nghệ nhân lành nghề, tài giỏi ngày đêm rèn đúc. Chiếc chuông này có đường kính 1,3 m và nặng tới hơn 2 tấn. Đây là hợp kim đồng có kích thước lớn nhất, mang dấu ấn của làng nghề và mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc của con người xứ Quảng.
Để khuyến khích, giữ cho làng nghề luôn “đỏ lửa”, UBND tỉnh Quảng Nam cũng đã hỗ trợ kinh phí cho dự án “Phát triển làng nghề truyền thống đúc đồng Phước Kiều” theo hướng kết hợp làng nghề truyền thống và du lịch sạch. Bên cạnh việc giữ gìn uy tín và thương hiệu làng nghề, còn gắn với hướng du lịch văn hóa làng nghề, vừa bán sản phẩm làm ra, vừa trình diễn sản xuất để thu hút khách tham quan.
Nhà thờ tổ nghề và tiền hiền làng đúc Phước Kiều |
Hằng năm, mỗi dịp Tết đến Xuân về, sau những ngày vui xuân đón Tết, các nghệ nhân làng đúc Phước Kiều lại tưng bừng, rộn rã tổ chức Lễ giỗ tổ làng đúc đồng Phước Kiều vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch. Đây là lễ giỗ tổ Không Lộ Giác Hải thiền sư - một nghi lễ cung kính của người dân làng đúc đồng Phước Kiều hàng trăm năm nay. Lễ giỗ tổ diễn ra tại khuôn viên của Nhà thờ tổ làng đúc Phước Kiều nơi thờ tự Không Lộ Giác Hải thiền sư, tổ tiên của làng đúc Phước Kiều.
Trải qua những biến động, làng nghề truyền thống đúc đồng Phước Kiều có lúc thịnh, lúc suy, như với quyết tâm bảo tồn bản sắc văn hóa của mình, người dân Điện Phương vẫn “giữ lửa” bám nghề và giữ gìn những nét truyền thống trong cách đúc đồng của một làng nghề cổ lâu đời. Bên cạnh đó, cùng với sự quan tâm, hổ trợ của nhà nước và sự nhạy bén với nhu cầu của thị trường, làng nghề truyền thống đúc đồng Phước Kiều đang từng bước được hồi sinh, phát triển từng ngày và trở thành niềm tự hào của người dân Quảng Nam.
Tin liên quan
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng xứ Huế
10:13 | 20/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai thác làng nghề phát triển du lịch
14:42 | 08/01/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin mới hơn
Phú Yên: Phục hồi và phát triển Làng nghề bánh tráng Long Bình
20:33 | 26/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề đèn lồng Hội An tất bật vào vụ Tết
10:04 | 23/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thách thức bảo tồn nghề nón Huế
09:12 | 23/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Kết nối nghề xưa với văn hóa truyền thống
09:11 | 23/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên
15:10 | 20/12/2024 Tin tức
Làng nghề làm than đước Năm Căn Trăm năm giữa rừng đước bạt ngàn
09:53 | 19/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Làng nghề đan lưới Vân Trình Di sản văn hoá bền vững
09:53 | 19/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phường Quảng An, quận Tây Hồ đón nhận 2 danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội
10:26 | 18/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề trồng nấm ở An Giang
10:25 | 18/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Quảng Ngãi: Nghề làm muối Sa Huỳnh được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
09:20 | 17/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hằng Khoa - nơi dòng tranh độc đáo hội ngộ nghệ thuật thêu tay và hội họa
19:35 | 16/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cu Đơ Ông Bà Thư Viện - Mật ngọt gừng cay thấm đượm tấm lòng người dân xứ Nghệ
09:00 | 13/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đan quyện tinh hoa và sáng tạo
09:41 | 12/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Làng nghề trồng mai tất bật chuẩn bị vụ Tết
14:47 | 11/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024
14:14 | 09/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề hối hả vào vụ sản xuất phục vụ Tết
13:55 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề làm người tuyết bằng xốp trên phố cổ Hà Nội
13:53 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hà Nội: Làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân
13:52 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng miến truyền thống Bình Lư hối hả vào vụ Tết
14:00 | 05/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường – Phát triển nền kinh tế xanh bền vững, tôn vinh làng nghề và sản phẩm Ocop
10:41 | 04/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Sản phẩm OCOP, làng nghề Hà Nội vươn tầm thế giới
15:18 | 03/12/2024 Tin tức
Bình Định triển khai Chương trình “Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp”
20:35 Khởi nghiệp
Quảng Ngãi: Đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP đạt 4, 5 sao
20:34 OCOP
Phú Yên: Phục hồi và phát triển Làng nghề bánh tráng Long Bình
20:33 Làng nghề, nghệ nhân
Hội Nhà văn Hà Nội: Tổng kết công tác năm, trao giải thưởng văn học và kết nạp hội viên mới 2024
20:32 Tin tức
Quận Cầu Giấy (Hà Nội): Vươn mình trong kỷ nguyên mới
20:32 Tin tức