Toàn tỉnh Hà Giang có gần 22 nghìn ha chè, tập trung chủ yếu ở các huyện Xín Mần, Hoàng Su Phì, Bắc Quang, Quang Bình, Vị Xuyên. Một số địa phương còn lưu giữ được nhiều vùng chè Shan tuyết cổ thụ nổi tiếng với những cây hàng trăm năm tuổi, thân to như Lũng Phìn huyện Đồng Văn, Phìn Hồ (Thông Nguyên - Hoàng Su Phì), Cao Bồ huyện Vị Xuyên… Những cây chè Shan tuyết cổ thụ sinh trưởng tại độ cao từ 1.200 - 1.500m so với mực nước biển, lá chè hấp thụ những tinh túy của đất trời và tạo lên hương vị đặc trưng, hiếm nơi nào có được. Chè Shan tuyết cổ thụ của Hà Giang thuộc loại thân gỗ, to, lá mọc từng chùm, cây mọc thành rừng, mất ít công chăm sóc và mỗi khi thu hái, người dân phải leo lên cây để hái búp.

Chè Shan tuyết Hà Giang có các đặc điểm đồng đều về màu sắc và kích thước, búp chè xoăn chặt, non, thô, bạc cánh (có tuyết), cánh chè to, tròn. Đặc biệt, khi pha chè, nước sánh, màu xanh vàng bắt mắt, mùi thơm tự nhiên, vị chát dịu và có vị ngọt hậu dễ chịu, dặc trưng cho sản phẩm, hài hòa giữa vị và mùi thơm.

Chất lượng của chè Shan tuyết Hà Giang được thể hiện ở các chỉ tiêu sinh hóa, cụ thể: hàm lượng tro tổng số từ 4,87 - 6,49%, hàm lượng tanin từ 27,22 - 38,88%, hàm lượng cafein từ 2,30 - 4,19%, hàm lượng tro tổng số từ 58,31 - 66,52%, hàm lượng chất chiết trong nước từ 38,32 - 47,79%.

Người dân tại xã Túng Sán huyện Hoàng Su Phì thu hoạch chè Shan tuyết.

Những năm qua, nhận thấy rõ lợi thế của cây chè Shan tuyết, tỉnh Hà Giang đã có những bước đi phù hợp, khuyến khích người dân chăm sóc, bảo tồn, đầu tư công nghệ chế biến, nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo nguồn thu nhập ổn định.

Mục tiêu là quy hoạch lại vùng trồng, thu mua và chế biến chè Shan tuyết trọng điểm; tạm giao vùng nguyên liệu cơ bản cho các doanh nghiệp, hợp tác xã nhằm tạo ra các chuỗi giá trị liên kết từ khâu trồng, chế biến và tiêu thụ sản phẩm…

Sự kiện trao giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý “Chè Shan tuyết Hà Giang” đã mở ra hướng đi mới cho sản phẩm của các địa phương có cây chè Shan tuyết tại Hà Giang. Cùng với những bước đi phù hợp của ngành nông nghiệp Hà Giang tạo điều kiện để sản phẩm có thương hiệu, chỉ dẫn địa lý của tỉnh được bảo tồn và đồng thời giới thiệu đến với người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Lê Hoàn