Câu chuyện giữ sản vật địa phương trước giá trị của rừng kinh tế
LNV - Hạt dẻ thóc là một trong những đặc sản địa phương của vùng Lục Nam (Bắc Giang). Tuy nhiên, hiện loại hạt này đang bị suy giảm do người dân không còn mặn mà với việc nhặt dẻ, lợi ích kinh tế chênh lệch quá lớn so với rừng trồng…
Người dân nhặt hạt dẻ trong rừng
Khi mùa dẻ tới…
Dẻ thóc (hạt nhỏ) là tên gọi địa phương để phân biệt với loài dẻ Trùng Khánh (hạt to). Loại dẻ này mọc tập trung nhiều nhất ở huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang với diện tích hơn 1.500 ha, sản lượng khai thác hơn 1.000 tấn/năm. Cây dẻ tập trung nhiều ở các xã như Nghĩa Phương, Vô Tranh, Bình Sơn, Trường Sơn…
Ghé thăm rừng dẻ vào tháng 8 âm lịch, dịp đầu mùa thu hoạch, tôi gặp ông Trần Thế Mỹ (60 tuổi), tại thôn Trại Lán, xã Vô Tranh, cho biết: “ Hạt dẻ thì năm được năm mất, bình thường bán 30.000/kg, năm nay mất mùa giá cao hơn từ 40.000-50.000/kg. Nhưng gia đình ít người nên chẳng nhặt được là bao.”
Gia đình ông Mỹ được giao 2ha rừng dẻ với khoảng 100 cây. Ông kể, ngày xưa dẻ được nhiều nhưng ít người mua, có khi trong nhà có cả tấn dẻ thóc. Mọi người thường làm hạt dẻ thành món xôi, chè, rang, cơm độn dẻ,… Giờ thì sáng thu tối đã có người tới mua.
Thời gian thu hoạch của dẻ là từ đầu tháng 8 đến hết tháng 10 âm lịch. Khi ở trên cây, quả dẻ có gai, lúc chín sẽ rụng xuống đất và rơi hạt ra ngoài vỏ. Để nhặt loại dẻ này được thuận lợi, người dân phải quyét dọn sạch gốc cây. Khi nhặt chỉ cần mang túi và nhặt bằng tay trần. Tuy nhiên, rừng này rất nhiều muỗi nên phải có hương muỗi mang theo để đốt. Người dân phải thu hái mỗi ngày vào buổi sớm kể cả trời mưa hay nắng, nếu để từ 2-3 ngày không nhặt dẻ sẽ bị hỏng hoặc nảy mầm.
Hạt dẻ thóc chỉ nhỏ như hạt sen nhưng có vị thơm ngậy đặc trưng
Người dân không còn tha thiết giữ rừng dẻ
Theo báo cáo của Hạt Kiểm lâm huyện Lục Ngạn, chỉ trong 3 năm qua, diện từng rừng dẻ tự nhiên được hỗ trợ giảm khá mạnh từ 1.017,69 ha xuống còn 940 ha.
Lý giải về điều này, ông Nguyễn Đình Dũng, Hạt phó Hạt Kiểm lâm huyện Lục Nam, cho biết: “Rừng dẻ tự nhiên chất lượng rừng thấp, lại nằm đan xen với với diện tích rừng trồng nên một số hộ dân đã lợi dụng, cố tình chặt phá để lấy đất trồng rừng. Do hiệu quả kinh tế của rừng dẻ kém hơn nhiều với trồng rừng kinh tế nên bà con không còn mặn mà với rừng dẻ.
Thực tế của người dân cho thấy rằng, 1 ha rừng trồng bạch đàn, sau 4 năm có thể mang lại thu nhập 150-200 triệu mà không quá vất vả. Trong khi giữ rừng dẻ sẽ được hỗ trợ 500.000/ha/năm. Thu nhập từ dẻ hạt thì bấp bênh, năm được nhiều thì 25 triệu/ha, năm mất chỉ được 5 triệu/ha. Thu hoạch rừng dẻ lại vất vả vì phải dọn rừng và đi nhặt từng hạt nhỏ.
Một góc rừng dẻ ở huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang
Rời xã Vô Tranh, tôi đến gặp ông Đặng Văn Thành, Phó Ban Lâm nghiệp xã Nghĩa Phương – địa phương có nhiều rừng dẻ nhất ở Lục Nam, ông Thành cho biết: Hiện Nghĩa Phương có 512 ha rừng dẻ, trong đó 372 ha được giao khoán. Tuy xã và kiểm lâm đã tuyên truyền quy ước bảo vệ rừng tới từng thôn bản nhưng khi người dân làm rừng sẽ lấn dần sang rừng dẻ. Họ lén chặt một vài cây và khi bị phát hiện, họ bảo là cây đó già rồi hoặc lỡ đốt rừng trồng mà cháy.
Trong một số chuyến thăm người trông rừng dẻ, ông Thành gặp nhiều người dân nói rằng họ sẵn sàng trả rừng dẻ. Có trường hợp người dân trên địa bàn xã, khi được giao rừng dẻ hơn 30 năm, cây dẻ to hơn 30-40cm. Họ nói với ông Thành rằng tiền trông rừng dẻ chỉ đủ mua vài đôi dày đi thăm rừng.
Bản thân gia đình ông Thành cũng có hơn 2ha rừng dẻ nhưng năm nay không có ý định nhặt. Còn ở xã, có đến 50% chủ rừng không quan tâm đến thu hoạch, cho ai nhặt thì nhặt.
Cận cảnh quả dẻ rừng khi ở trên cây
So với loại dẻ to Trùng Khánh, hạt dẻ Lục Nam có hương vị thơm, bùi, béo ngậy hơn. Hạt có giá trị dinh dưỡng cao gồm ít calo, chất béo nhưng giày khoáng chất, tinh bột, chất xơ có lợi cho sức khỏe.
Loại cây dẻ này đã xuất hiện từ lâu ở Lục Nam, đến những năm 1986, do gặp nạn đói, người dân khó khăn nên khai thác gần như hết. Đến năm 1993, kiểm lâm bắt đầu giao rừng cho người dân quản lý nên rừng mới tái sinh được.
Cây dẻ Lục Nam là loại cây thân gỗ, thuộc nhóm V. Người dân trong vùng phân ra nhiều loại dẻ như dẻ quả, dẻ cau, dẻ đầu giông, dẻ sồi, dẻ đỏ… Trong đó, dẻ quả là loại duy nhất cho thu hoạch quả và dẻ đầu giông được đánh giá có gỗ tốt nhất.
Dẻ có tán xòe càng rộng thì quả nhiều, cây dẻ vốn là loại cây tự nhiên nên không phải chăm sóc nhiều, không phun thuốc hay bón phân và không có sâu bệnh. Hạt dẻ thường là thức ăn ưa thích của một số loại như chuột, sóc, chim,…
Cầm trên tay túi dẻ thóc vừa được bà con biếu tặng khiến tôi càng đắn đo về tương lai của loại dẻ bản địa này. Một loại hạt dẻ đặc sản thơm ngon, mang tính riêng biệt hơn so với loại dẻ Trùng Khánh đã phổ biến.
Theo tìm hiểu, hiện HTX Hạt dẻ Lục Nam đang được thành lập để phát triển thành sản phẩm đặc sản địa phương này. Nếu hạt dẻ Lục Nam có thể phát triển được thương hiệu, nâng cao giá trị thì sẽ là động lực to lớn cho người dân bảo vệ rừng dẻ tự nhiên đi đôi với phát triển kinh tế./
Bài và ảnh: Thúy Vi
Tin liên quan
Tin mới hơn
Sức bật cho sản phẩm OCOP trong giai đoạn mới
08:29 | 29/12/2025 OCOP
OVN - Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP), triển khai tại Phú Thọ từ năm 2018, đã trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế nông thôn. Các chủ thể chuyển mạnh từ sản xuất nhỏ lẻ sang tư duy làm hàng hóa, chuẩn hóa chất lượng, đầu tư mẫu mã và xây dựng thương hiệu gắn với bản sắc địa phương, giúp nông sản tỉnh nhà mở rộng thị trường và nâng cao sức cạnh tranh.
Xây dựng thương hiệu OCOP từ bản sắc vùng cao
08:29 | 29/12/2025 OCOP
LNV - Khai thác tiềm năng đặc trưng của vùng đồng bào dân tộc thiểu số, xã Sơn Động (Bắc Ninh) đang đẩy mạnh nâng chất sản phẩm OCOP, tạo động lực phát triển kinh tế và trở thành điểm nhấn trong xây dựng nông thôn mới.
Mật ong núi đá đậm đà hương vị thiên nhiên
08:29 | 29/12/2025 OCOP
OVN - Từ lợi thế tự nhiên và cách làm bài bản, HTX Nậm Dù Xuân Quang đang trở thành điểm sáng của xã Xuân Quang (Lào Cai) khi liên tục nâng chất sản phẩm OCOP, mở rộng quy mô nuôi ong và khẳng định thương hiệu mật ong núi đá trên thị trường.
Khai mạc Hội chợ sản phẩm làng nghề và nông sản thực phẩm an toàn thu hút hàng trăm gian hàng
23:00 | 25/12/2025 OCOP
Tối 25-12, tại Khu đô thị Mailand Hà Nội (xã Sơn Đồng), Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tổ chức khai mạc Hội chợ sản phẩm làng nghề và nông sản thực phẩm an toàn trên địa bàn thành phố.
Giải pháp đẩy mạnh an toàn thực phẩm, phát triển bền vững nông nghiệp theo chuỗi giá trị tại Hà Nội
14:00 | 25/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Trong bối cảnh yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, an toàn thực phẩm và phát triển nông nghiệp bền vững, việc tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với kiểm soát an toàn thực phẩm đang trở thành hướng đi tất yếu của nông nghiệp Thủ đô. Hội thảo “Giải pháp đẩy mạnh an toàn thực phẩm, phát triển bền vững, nâng cao giá trị trong phát triển nông nghiệp theo chuỗi giá trị trên địa bàn Hà Nội” do Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tổ chức ngày 25/12 nhằm đánh giá thực trạng, chia sẻ kinh nghiệm, đồng thời đề xuất các giải pháp đồng bộ để nâng cao hiệu quả quản lý, gia tăng giá trị và sức cạnh tranh cho nông sản Hà Nội.
Xây dựng sản phẩm OCOP để xuất khẩu và đạt chuẩn quốc tế
16:56 | 22/12/2025 OCOP
LNV - Trong giai đoạn 2025 – 2030, TP.HCM đặt mục tiêu nâng tổng số sản phẩm OCOP đạt chuẩn từ 3 sao trở lên vượt mốc 2.000, đồng thời hướng tới hình thành nhóm sản phẩm đủ sức cạnh tranh ở thị trường quốc tế.
Tin khác
Khánh Hòa giới thiệu nhiều sản phẩm đặc trưng tại Festival OCOP Việt Nam 2025
16:55 | 22/12/2025 OCOP
OVN - Tại Festival OCOP Việt Nam 2025 diễn ra từ ngày 20 đến 23/12 tại Hà Nội, Khánh Hòa mang đến 4 gian hàng với nhiều sản phẩm OCOP tiêu biểu, đại diện cho thế mạnh nông nghiệp, đặc sản và làng nghề của địa phương. Các gian hàng thu hút đông đảo khách tham quan, đặc biệt là nhóm sản phẩm trầm hương mặt hàng mang đậm dấu ấn văn hóa và giá trị kinh tế của vùng đất Khánh Hòa.
“Rong sun Ninh Thuận”: Từ sinh kế ven biển đến Tài sản trí tuệ
12:35 | 22/12/2025 OCOP
LNV - Rong sụn Ninh Thuận hình thành và phát triển như một sinh kế đặc thù của cư dân ven biển Khánh Hòa trong điều kiện tự nhiên khắc nghiệt và nhiều biến động. Từ hoạt động nuôi trồng mang tính thích ứng, rong sụn dần trở thành sản phẩm hàng hóa gắn với các làng nghề ven biển nơi đây. Đặc biệt, khi nhãn hiệu chứng nhận “Rong sụn Ninh Thuận” được bảo hộ, giá trị của sản phẩm không còn dừng ở sinh kế mà được nâng lên thành tài sản sở hữu trí tuệ của cộng đồng.
Từ trái ổi giòn ngọt đến sản phẩm nông sản đạt chuẩn OCOP
12:34 | 22/12/2025 OCOP
OVN - Sản phẩm ổi sạch Thu Quế được vinh danh là sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu năm 2025 của tỉnh Bắc Ninh, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong hành trình khẳng định thương hiệu nông sản sạch của địa phương. Thành quả này không chỉ thể hiện nỗ lực bền bỉ của người sản xuất trong việc giữ gìn chất lượng và an toàn thực phẩm, mà còn góp phần nâng cao vị thế nông sản Bắc Ninh trên thị trường.
Festival OCOP Việt Nam 2025: Việt Nam – Hội tụ và Lan tỏa
23:00 | 20/12/2025 OCOP
Festival OCOP Việt Nam 2025 diễn ra từ ngày 20–23/12 tại Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội), quy mô hơn 10.000m² với 220 gian hàng, quy tụ sản phẩm OCOP tiêu biểu trong nước và quốc tế, do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp UBND TP Hà Nội tổ chức.
Trà sen Quảng An Hương Thủy: Sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc văn hóa Hà Nội
14:00 | 20/12/2025 OCOP
HTX Trà Sen Hương Thủy ra đời từ tình yêu của bà Trần Thị Thủy - GIám đốc HTX sinh ra và lớn lên giữa làng sen Quảng Bá, Tây Hồ, nơi tuổi thơ gắn liền với hương sen, với làng nghề bao đời gìn giữ nét tinh hoa của đất Hà Thành. Từ tình yêu sen và khát vọng phát triển nghề quê, bà Trần Thị Thủy bắt đầu bằng việc thành lập hộ kinh doanh nhỏ, chuyên ướp trà sen theo phương pháp cha ông truyền lại.
Sơn La: Đòn bẩy chính sách – công nghệ đưa nông thôn mới và OCOP phát triển bền vững
17:00 | 19/12/2025 Nông thôn mới
Gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, tỉnh Sơn La đã đạt nhiều kết quả nổi bật trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, phát triển sản phẩm OCOP và giảm nghèo bền vững. Những thành tựu này là kết quả của sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, trong đó chính sách, khoa học – công nghệ và liên kết chuỗi giá trị được xác định là những “đòn bẩy” then chốt.
HTX Đan Phượng với mô hình liên kết cho thuê đất và tư liệu sản xuất phát triển sản xuất tập trung
16:00 | 18/12/2025 OCOP
Trước thực trạng đất nông nghiệp manh mún, khó tổ chức sản xuất quy mô lớn, HTX Đan Phượng đã chủ động triển khai mô hình liên kết cho thuê đất và tư liệu sản xuất, từng bước hình thành vùng sản xuất tập trung, tạo nền tảng cho việc nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã Đan Phượng.
Tăng sức cạnh tranh từ chuỗi giá trị: Câu chuyện liên kết của chè Thu Đan và lụa Vạn Phúc
15:00 | 18/12/2025 OCOP
Trong bối cảnh thị trường ngày càng đòi hỏi chất lượng ổn định, câu chuyện nâng cao sức cạnh tranh không còn dừng ở từng sản phẩm đơn lẻ mà nằm ở khả năng liên kết chặt chẽ trong toàn bộ chuỗi giá trị. Từ nguyên liệu, quy trình sản xuất, tiêu chuẩn hóa đến xây dựng thương hiệu và tiêu thụ, mỗi mắt xích đều ảnh hưởng trực tiếp đến vị thế của sản phẩm trên thị trường.
Festival OCOP Việt Nam 2025: Hội tụ và Lan tỏa
08:00 | 17/12/2025 OCOP
Festival OCOP Việt Nam 2025 sẽ tổ chức tại hoàng thành Thăng Long từ ngày 20-23/12. Sự kiện do Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương, Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Hà Nội - Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp thực hiện.
Mô hình lúa hữu cơ Đồng Phú – hướng đi bền vững tại xã Hoà Phú
17:00 | 13/12/2025 OCOP
Tại thôn Thượng Phúc, xã Hòa Phú, Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Đồng Phú (HTXNN hữu cơ Đồng Phú) đang triển khai mô hình sản xuất lúa hữu cơ trên diện tích lớn, từng bước khẳng định hiệu quả và tính bền vững trong phát triển nông nghiệp. Với lợi thế vùng sản xuất tập trung, HTX tổ chức canh tác lúa theo quy trình hữu cơ nghiêm ngặt, nói không sử dụng vật tư hóa học, bảo đảm an toàn cho môi trường và sức khỏe người tiêu dùng.
Trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu quảng bá và bán sản phẩm OCOP – “hạ tầng mềm” mở đường cho kinh tế nông thôn Thủ đô
18:00 | 12/12/2025 OCOP
Trong bối cảnh kinh tế nông thôn đứng trước yêu cầu chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng bền vững, sáng tạo và gắn với thị trường, Hà Nội đang từng bước hình thành một hướng đi mới cho Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Đó là phát triển các Trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch – mô hình được ví như một “hạ tầng mềm” quan trọng, góp phần tháo gỡ những nút thắt lâu nay của sản phẩm OCOP, đồng thời mở ra dư địa phát triển mới cho kinh tế nông thôn Thủ đô.
Măng tây Tuấn Tú ở Ninh Thuận nâng cao thương hiệu và chất lượng
09:28 | 11/12/2025 OCOP
OVN - Trung tâm Sở hữu trí tuệ và Nghiên cứu Phát triển đã phối hợp với Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp Tuấn Tú tổ chức tập huấn cho hộ sản xuất về sở hữu trí tuệ và quản lý nguồn gốc, giúp nâng cao nhận thức và phát triển thị trường cho măng tây.
Táo Ninh Thuận tỏa sáng tại Hội chợ đặc sản vùng miền Việt Nam 2025
09:27 | 11/12/2025 OCOP
OVN - Gian hàng táo Ninh Thuận gây ấn tượng mạnh với du khách, kết hợp truyền thông đa kênh, giúp nâng cao hình ảnh và mở rộng thị trường cho sản phẩm.
Ba lớp tập huấn thúc đẩy thương hiệu táo Ninh Thuận bền vững
09:27 | 11/12/2025 OCOP
OVN - Ba lớp tập huấn giúp người trồng táo nâng cao kiến thức sở hữu trí tuệ, quản lý chất lượng và xây dựng thị trường cho sản phẩm địa phương.
Hà Nội tổ chức chuỗi triển lãm quảng bá, kết nối sản phẩm OCOP và làng nghề phục vụ du lịch năm 2025
09:00 | 08/12/2025 OCOP
Nhằm đẩy mạnh quảng bá, kết nối giao thương các sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề gắn với phát triển du lịch, Sở Công Thương Hà Nội ban hành Kế hoạch tổ chức chuỗi Triển lãm quảng bá, giao thương kết nối sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề phục vụ du lịch năm 2025.
Mới nhất
Đọc nhiều
Đà Nẵng khai mạc Triển lãm sản phẩm OCOP cuối năm
08:05 Tin tức
Ngày 28/12, tại phường Bàn Thạch (TP. Đà Nẵng), triển lãm trưng bày, giới thiệu sản phẩm OCOP năm 2025 chính thức khai mạc. Sự kiện do Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Đà Nẵng phối hợp Liên minh Hợp tác xã thành phố tổ chức.
Ban hành quy định mới về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2030
08:05 Nông thôn mới
LNV - Ngày 29/12/2025, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký Quyết định số 51/2025/QĐ-TTg ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2030.
An Ngãi Trung được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao
08:05 Nông thôn mới
LNV - Ngày 29/12, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã An Ngãi Trung long trọng tổ chức lễ công bố Quyết định công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) nâng cao năm 2025.
Diện mạo mới bừng sáng trên vùng đất giàu truyền thống Quảng Châu
08:04 Nông thôn mới
LNV - Với quyết tâm cao và lộ trình rõ ràng, Quảng Châu (Nghệ An) đặt mục tiêu trở thành điểm sáng về phát triển bền vững, nơi bản sắc quê hương được giữ gìn song hành cùng nhịp sống thời đại.
Gia Lai: Du lịch cộng đồng Nhơn Hải gìn giữ biển xanh và đánh thức những giá trị ngàn đời
08:04 Du lịch làng nghề
LNV - Từ nền tảng tài nguyên thiên nhiên phong phú, vị trí địa lý chiến lược, đến hạ tầng ngày càng hoàn thiện và cộng đồng dân cư gắn bó với biển, mô hình sản phẩm du lịch cộng đồng Nhơn Hải, phường Quy Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai đang dần định hình hướng đi
