Câu chuyện giữ sản vật địa phương trước giá trị của rừng kinh tế
LNV - Hạt dẻ thóc là một trong những đặc sản địa phương của vùng Lục Nam (Bắc Giang). Tuy nhiên, hiện loại hạt này đang bị suy giảm do người dân không còn mặn mà với việc nhặt dẻ, lợi ích kinh tế chênh lệch quá lớn so với rừng trồng…
Người dân nhặt hạt dẻ trong rừng
Khi mùa dẻ tới…
Dẻ thóc (hạt nhỏ) là tên gọi địa phương để phân biệt với loài dẻ Trùng Khánh (hạt to). Loại dẻ này mọc tập trung nhiều nhất ở huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang với diện tích hơn 1.500 ha, sản lượng khai thác hơn 1.000 tấn/năm. Cây dẻ tập trung nhiều ở các xã như Nghĩa Phương, Vô Tranh, Bình Sơn, Trường Sơn…
Ghé thăm rừng dẻ vào tháng 8 âm lịch, dịp đầu mùa thu hoạch, tôi gặp ông Trần Thế Mỹ (60 tuổi), tại thôn Trại Lán, xã Vô Tranh, cho biết: “ Hạt dẻ thì năm được năm mất, bình thường bán 30.000/kg, năm nay mất mùa giá cao hơn từ 40.000-50.000/kg. Nhưng gia đình ít người nên chẳng nhặt được là bao.”
Gia đình ông Mỹ được giao 2ha rừng dẻ với khoảng 100 cây. Ông kể, ngày xưa dẻ được nhiều nhưng ít người mua, có khi trong nhà có cả tấn dẻ thóc. Mọi người thường làm hạt dẻ thành món xôi, chè, rang, cơm độn dẻ,… Giờ thì sáng thu tối đã có người tới mua.
Thời gian thu hoạch của dẻ là từ đầu tháng 8 đến hết tháng 10 âm lịch. Khi ở trên cây, quả dẻ có gai, lúc chín sẽ rụng xuống đất và rơi hạt ra ngoài vỏ. Để nhặt loại dẻ này được thuận lợi, người dân phải quyét dọn sạch gốc cây. Khi nhặt chỉ cần mang túi và nhặt bằng tay trần. Tuy nhiên, rừng này rất nhiều muỗi nên phải có hương muỗi mang theo để đốt. Người dân phải thu hái mỗi ngày vào buổi sớm kể cả trời mưa hay nắng, nếu để từ 2-3 ngày không nhặt dẻ sẽ bị hỏng hoặc nảy mầm.
Hạt dẻ thóc chỉ nhỏ như hạt sen nhưng có vị thơm ngậy đặc trưng
Người dân không còn tha thiết giữ rừng dẻ
Theo báo cáo của Hạt Kiểm lâm huyện Lục Ngạn, chỉ trong 3 năm qua, diện từng rừng dẻ tự nhiên được hỗ trợ giảm khá mạnh từ 1.017,69 ha xuống còn 940 ha.
Lý giải về điều này, ông Nguyễn Đình Dũng, Hạt phó Hạt Kiểm lâm huyện Lục Nam, cho biết: “Rừng dẻ tự nhiên chất lượng rừng thấp, lại nằm đan xen với với diện tích rừng trồng nên một số hộ dân đã lợi dụng, cố tình chặt phá để lấy đất trồng rừng. Do hiệu quả kinh tế của rừng dẻ kém hơn nhiều với trồng rừng kinh tế nên bà con không còn mặn mà với rừng dẻ.
Thực tế của người dân cho thấy rằng, 1 ha rừng trồng bạch đàn, sau 4 năm có thể mang lại thu nhập 150-200 triệu mà không quá vất vả. Trong khi giữ rừng dẻ sẽ được hỗ trợ 500.000/ha/năm. Thu nhập từ dẻ hạt thì bấp bênh, năm được nhiều thì 25 triệu/ha, năm mất chỉ được 5 triệu/ha. Thu hoạch rừng dẻ lại vất vả vì phải dọn rừng và đi nhặt từng hạt nhỏ.
Một góc rừng dẻ ở huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang
Rời xã Vô Tranh, tôi đến gặp ông Đặng Văn Thành, Phó Ban Lâm nghiệp xã Nghĩa Phương – địa phương có nhiều rừng dẻ nhất ở Lục Nam, ông Thành cho biết: Hiện Nghĩa Phương có 512 ha rừng dẻ, trong đó 372 ha được giao khoán. Tuy xã và kiểm lâm đã tuyên truyền quy ước bảo vệ rừng tới từng thôn bản nhưng khi người dân làm rừng sẽ lấn dần sang rừng dẻ. Họ lén chặt một vài cây và khi bị phát hiện, họ bảo là cây đó già rồi hoặc lỡ đốt rừng trồng mà cháy.
Trong một số chuyến thăm người trông rừng dẻ, ông Thành gặp nhiều người dân nói rằng họ sẵn sàng trả rừng dẻ. Có trường hợp người dân trên địa bàn xã, khi được giao rừng dẻ hơn 30 năm, cây dẻ to hơn 30-40cm. Họ nói với ông Thành rằng tiền trông rừng dẻ chỉ đủ mua vài đôi dày đi thăm rừng.
Bản thân gia đình ông Thành cũng có hơn 2ha rừng dẻ nhưng năm nay không có ý định nhặt. Còn ở xã, có đến 50% chủ rừng không quan tâm đến thu hoạch, cho ai nhặt thì nhặt.
Cận cảnh quả dẻ rừng khi ở trên cây
So với loại dẻ to Trùng Khánh, hạt dẻ Lục Nam có hương vị thơm, bùi, béo ngậy hơn. Hạt có giá trị dinh dưỡng cao gồm ít calo, chất béo nhưng giày khoáng chất, tinh bột, chất xơ có lợi cho sức khỏe.
Loại cây dẻ này đã xuất hiện từ lâu ở Lục Nam, đến những năm 1986, do gặp nạn đói, người dân khó khăn nên khai thác gần như hết. Đến năm 1993, kiểm lâm bắt đầu giao rừng cho người dân quản lý nên rừng mới tái sinh được.
Cây dẻ Lục Nam là loại cây thân gỗ, thuộc nhóm V. Người dân trong vùng phân ra nhiều loại dẻ như dẻ quả, dẻ cau, dẻ đầu giông, dẻ sồi, dẻ đỏ… Trong đó, dẻ quả là loại duy nhất cho thu hoạch quả và dẻ đầu giông được đánh giá có gỗ tốt nhất.
Dẻ có tán xòe càng rộng thì quả nhiều, cây dẻ vốn là loại cây tự nhiên nên không phải chăm sóc nhiều, không phun thuốc hay bón phân và không có sâu bệnh. Hạt dẻ thường là thức ăn ưa thích của một số loại như chuột, sóc, chim,…
Cầm trên tay túi dẻ thóc vừa được bà con biếu tặng khiến tôi càng đắn đo về tương lai của loại dẻ bản địa này. Một loại hạt dẻ đặc sản thơm ngon, mang tính riêng biệt hơn so với loại dẻ Trùng Khánh đã phổ biến.
Theo tìm hiểu, hiện HTX Hạt dẻ Lục Nam đang được thành lập để phát triển thành sản phẩm đặc sản địa phương này. Nếu hạt dẻ Lục Nam có thể phát triển được thương hiệu, nâng cao giá trị thì sẽ là động lực to lớn cho người dân bảo vệ rừng dẻ tự nhiên đi đôi với phát triển kinh tế./
Bài và ảnh: Thúy Vi
Tin liên quan
Tin mới hơn
Cao Bằng nhân rộng vùng nguyên liệu dược liệu cỏ ngọt gắn với Chương trình OCOP
00:00 | 13/09/2025 OCOP
LNV - Những năm gần đây, Hợp tác xã (HTX) Thảo Đường Vinh, xã Thạch An đi đầu trong lĩnh vực đưa cây cỏ ngọt (Stevia rebaudiana) vào trồng thử trên địa bàn tỉnh. Đến nay, cây cỏ ngọt đã dần khẳng định là một cây trồng phù hợp, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, góp phần tạo việc làm tại chỗ, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn, nhất là ở các xã vùng cao, biên giới.
Mong mỏi của người dân làng nghề chè Phú Yên
11:00 | 12/09/2025 OCOP
LNV - Để làng nghề truyền thống chế biến chè Phú Yên, xã Yên Bài, Thành phố Hà Nội phát triển ổn định, người dân làng nghề mong muốn được chính quyền địa phương và Thành phố quan tâm.
Nước mắm Phú Sáng đậm đà hương vị của biển cả
10:00 | 12/09/2025 OCOP
OVN - Kế thừa nghề làm nước mắm truyền thống kết hợp đổi mới sản xuất, ứng dụng công nghệ và cải tiến mẫu mã, nước mắm Phú Sáng (xã Thiên Cầm, Hà Tĩnh) được công nhận đạt chuẩn OCOP 4 sao, sản phẩm nhanh chóng tạo chỗ đứng trên thị trường trong nước và từng bước chinh phục thị trường quốc tế.
Ra mắt Hiệp hội OCOP & doanh nhân DNS “Chapter Hải Dương”
09:00 | 12/09/2025 OCOP
OVN - Hiệp Hội OCOP và Doanh nhân là Tổ chức xã hội nghề nghiệp được thành lập ra để bảo vệ, quảng bá truyền thông sản phẩm OCOP, là cầu nối tới người tiêu dùng, Doanh nhân và Doanh nghiệp trong nước và quốc tế, với tinh thần "Tương trợ- Trao cơ hội".
Tam Đảo (Phú Thọ): Phát triển sản phẩm OCOP gắn với nông nghiệp công nghệ cao và du lịch trải nghiệm
10:32 | 11/09/2025 OCOP
OVN - Trong hành trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, xã Tam Đảo (huyện Tam Đảo, tỉnh Phú Thọ) đang từng bước khẳng định vai trò tiên phong thông qua việc phát triển các sản phẩm OCOP chất lượng cao, gắn với tái cơ cấu nông nghiệp và phát triển du lịch sinh thái. Nhờ phát huy lợi thế tự nhiên, ứng dụng công nghệ hiện đại và tư duy sản xuất hàng hóa, Tam Đảo dần trở thành điểm sáng trong chương trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh.
OCOP Hà Nội góp phần thúc đẩy sản xuất - tiêu dùng xanh, bền vững
10:27 | 11/09/2025 OCOP
OVN - Từ ngày 12/9 đến 3/10/2025, Hà Nội sẽ tổ chức chuỗi kết nối sản xuất và tiêu dùng bền vững với hàng trăm gian hàng tham gia. Nổi bật trong đó là các sản phẩm OCOP Thủ đô, góp phần lan tỏa lối sống xanh, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và khẳng định vai trò tiên phong của Hà Nội trong phát triển tiêu dùng bền vững.
Tin khác
Quảng Trị: Chủ thể OCOP khát vọng đưa nông sản sạch về với bữa ăn gia đình Việt
08:59 | 10/09/2025 OCOP
OVN - Ở mảnh đất Quảng Trị, hạt gạo, rau củ, quả không đơn thuần là nguyên liệu chế biến bữa ăn hằng ngày, mà đã trở thành khát vọng, nguồn cảm hứng khởi nghiệp của nhiều bạn trẻ đầy nhiệt huyết. Trong đó có chị Trần Thị Lan Chi với quyết tâm nâng tầm thành sản phẩm đạt chứng nhận OCOP.
Nghệ An bứt phá với gần 750 sản phẩm OCOP
14:37 | 09/09/2025 OCOP
OVN - Những năm gần đây, tỉnh Nghệ An đang khẳng định vị thế của mình trên bản đồ OCOP toàn quốc. Với gần 750 sản phẩm OCOP đạt chuẩn từ 3 sao trở lên, Nghệ An không chỉ nằm trong top đầu cả nước về số lượng sản phẩm được công nhận, mà còn ghi dấu ấn nhờ sự đa dạng, chất lượng và đậm bản sắc vùng miền. Từ những đặc sản nức tiếng như giò bê Nam Đàn, trà sen Quê Bác đến các sản phẩm chế biến hiện đại như tảo xoắn Spirulina, dược liệu Pù Mát, OCOP Nghệ An đang góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, thúc đẩy kinh tế nông thôn và mở rộng tiềm năng du lịch cộng đồng.
Nông thôn Tây Bắc: Ứng dụng công nghệ số, đòn bẩy đưa sản phẩm OCOP Điện Biên vươn xa
14:27 | 09/09/2025 OCOP
OVN - Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin, chuyển đổi số đang mở ra cánh cửa mới cho phát triển kinh tế nông thôn, đặc biệt là với các sản phẩm OCOP. Ở Điện Biên, việc đưa sản phẩm OCOP lên các sàn thương mại điện tử (TMĐT), tận dụng các nền tảng mạng xã hội để quảng bá, tiêu thụ đang dần trở thành xu thế tất yếu.
OCOP Nghệ An ghi dấu ấn tại Triển lãm 80 năm
08:00 | 09/09/2025 OCOP
OVN - Trong không gian triển lãm quốc gia “80 năm hành trình Độc lập – Tự do – Hạnh phúc”, diễn ra tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm quốc gia (Hà Nội), gian trưng bày của tỉnh Nghệ An – quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh – đã trở thành điểm nhấn, thu hút đông đảo du khách bởi sự độc đáo, giàu bản sắc văn hoá và nhiều hoạt động trải nghiệm hấp dẫn.
Gìn giữ nghề nước mắm trăm năm ở làng chài Phú Thủy
22:15 | 07/09/2025 OCOP
OVN - Tại Quảng trường Lâm Viên (Đà Lạt) trong những ngày hội OCOP vừa qua, gian hàng nước mắm Hồng Huy đã thu hút đông đảo du khách và quan khách không chỉ bởi hương vị đặc trưng mà còn bởi câu chuyện trăm năm của một gia đình làng chài. Mỗi giọt nước mắm mang thương hiệu Hồng Huy là kết tinh của biển, của công sức ngư dân và tâm huyết gìn giữ nghề truyền thống qua nhiều thế hệ.
Thiên Cầm phát triển sản phẩm OCOP từ lợi thế miền biển
09:00 | 05/09/2025 OCOP
OVN - Tận dụng lợi thế vùng biển giàu nguồn lợi thủy hải sản cùng truyền thống chế biến lâu đời, xã Thiên Cầm (thị xã Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) đã phát triển mạnh kinh tế biển gắn với Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Đến nay, địa phương có 16 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trở thành một trong những xã dẫn đầu toàn tỉnh về số lượng sản phẩm OCOP.
Đồng Tháp livestream bán sản phẩm OCOP và kết nối thị trường tiêu thụ
09:55 | 03/09/2025 OCOP
OVN - Sở Công Thương Đồng Tháp tổ chức livestream giới thiệu sản phẩm OCOP, kết nối doanh nghiệp với người tiêu dùng. Tham gia ngay để khám phá các sản phẩm đặc trưng và cơ hội giao thương.
Hàng trăm sản phẩm OCOP tại Hội chợ Công Thương ở Quảng Ngãi
10:14 | 29/08/2025 OCOP
LNV - Tối 29/8, tại Quảng trường đường Phạm Văn Đồng, phường Cẩm Thành, Sở Công Thương tỉnh tổ chức khai mạc Hội chợ Công Thương và OCOP Quảng Ngãi năm 2025. Đây là chương trình xúc tiến thương mại cấp tỉnh đầu tiên (sau khi 2 tỉnh Kon Tum (cũ) và tỉnh Quảng Ngãi (cũ) nhập lại thành tỉnh Quảng Ngãi).
Một cựu chiến binh khởi nghiệp thành công nuôi nấm đông trùng hạ thảo
14:14 | 28/08/2025 OCOP
OVN - Trở về sau nhiều năm chiến đấu tại chiến trường biên giới Tây Nam, mặc dù mang trên mình nhiều vết thương, không đủ sức lao động gồng gánh gia đình, bệnh binh Bùi Quang Huấn chưa bao giờ đầu hàng số phận. Ở tuổi lục tuần, ông Huấn đã khởi nghiệp thành công bằng mô hình nuôi trồng đông trùng hạ thảo tại xã Thạnh Phú, huyện Cờ Đỏ (nay là xã Thới Hưng, TP. Cần Thơ).
Nước mắm Phú Khương khẳng định thương hiệu trên thị trường
11:17 | 26/08/2025 OCOP
OVN - Nước mắm Phú Khương, sản phẩm của Hợp tác xã (HTX) Thu mua, chế biến thủy hải sản Phú Khương, đã khẳng định được vị thế trên thị trường, đặc biệt là ở Hà Tĩnh.
Giữ gìn bản sắc, nâng tầm kinh tế nông thôn từ sản phẩm OCOP
14:07 | 19/08/2025 OCOP
LNV - Với 245 sản phẩm OCOP, trong đó có 4 sản phẩm 5 sao, các xã phía Bắc của tỉnh đang khẳng định hướng đi bền vững khi phát triển kinh tế gắn với bảo tồn văn hóa. Những mô hình HTX năng động không chỉ nâng cao giá trị nông sản mà còn quảng bá hình ảnh, gìn giữ di sản và tạo sinh kế ổn định cho người dân.
Hơn 500 sản phẩm OCOP có mặt tại Tuần hàng xúc tiến thương mại nông sản Thủ đô
15:14 | 15/08/2025 OCOP
LNV - Ngày 14/8, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp với UBND phường Đông Ngạc tổ chức tuần hàng tư vấn, giới thiệu và xúc tiến tiêu thụ sản phẩm OCOP, làng nghề, nông sản thực phẩm an toàn năm 2025.
Khai mạc tuần hàng tư vấn, giới thiệu và xúc tiến tiêu thụ sản phẩm năm 2025
20:11 | 14/08/2025 OCOP
LNV - Sáng ngày 14-8, tại chung cư khu nhà ở xã hội cho cán bộ chiến sĩ Bộ Công an đã diễn ra lễ khai mạc tuần hàng tư vấn, giới thiệu và xúc tiến tiêu thụ sản phẩm: OCOP, làng nghề, nông sản thực phẩm an toàn năm 2025.
OCOP – Bệ phóng thương hiệu cho sản vật vùng miền
17:00 | 12/08/2025 OCOP
OVN - Được triển khai từ năm 2018 đến nay, Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã tạo nên nhiều thương hiệu cho các đặc sản ở nhiều địa phương, từ đó đưa nhiều sản phẩm khắp các vùng miền vươn xa, đồng thời gia tăng thu nhập cho người lao động.
Thúc đẩy chuyển đổi số trong Chương trình OCOP của Thủ đô
16:59 | 12/08/2025 OCOP
LNV - Thành phố Hà Nội xác định phát triển Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) không chỉ dừng lại ở việc nâng cao chất lượng sản phẩm, mà còn phải đổi mới toàn diện từ sản xuất đến tiêu thụ. Trong đó, chuyển đổi số trở thành một trong những giải pháp trọng tâm, mang tính chiến lược, nhằm gia tăng giá trị, mở rộng thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản phẩm OCOP.
Mới nhất
Đọc nhiều
Khuyến công Cao Bằng tiếp tục là đòn bẩy chiến lược trong tiến trình công nghiệp hóa nông thôn
08:00 Khuyến công
LNV - Trong giai đoạn 2021–2025, Sở Công Thương tỉnh Cao Bằng đã chủ động triển khai hiệu quả chương trình khuyến công, thể hiện vai trò trung tâm điều phối, kết nối các nguồn lực nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp nông thôn.
Cao Bằng nhân rộng vùng nguyên liệu dược liệu cỏ ngọt gắn với Chương trình OCOP
00:00 OCOP
LNV - Những năm gần đây, Hợp tác xã (HTX) Thảo Đường Vinh, xã Thạch An đi đầu trong lĩnh vực đưa cây cỏ ngọt (Stevia rebaudiana) vào trồng thử trên địa bàn tỉnh. Đến nay, cây cỏ ngọt đã dần khẳng định là một cây trồng phù hợp, mang lại hiệu quả kinh tế rõ
Đắk Lắk xây dựng Kế hoạch khuyến công năm 2026
15:00 Khuyến công
LNV - Sở Công Thương Đắk Lắk vừa có văn bản đề nghị UBND các xã, phường chỉ đạo công tác rà soát và đăng ký kế hoạch khuyến công năm 2026 nhằm giúp cho việc xây dựng, triển khai Kế hoạch khuyến công năm 2026 sát với thực tế và đạt hiệu quả cao.
Đồng Nai tập trung giải pháp đột phá cho công tác khuyến công 6 tháng cuối năm
14:49 Khuyến công
LNV - Vừa qua, ông Văn Hữu Đồng – Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Đồng Nai đã chủ trì buổi làm việc với Trung tâm Khuyến công và Tư vấn Phát triển Công nghiệp nhằm đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ trong 6 tháng đầu năm 2025, đồng thời định hướng nhiệ
Bước đột phá từ hỗ trợ khuyến công
14:00 Khuyến công
LNV - Ngành cơ khí tỉnh Phú Thọ đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ, khẳng định vị thế trên thị trường. Trong đó, nhiều doanh nghiệp ngày càng phát triển, tạo được uý tín, nâng cao năng lực cạnh tranh nhờ sự hỗ trợ kịp thời từ chương trình khuyến công
