Bình Định: Bảo tồn và phát triển Làng nghề dệt thổ cẩm xã Vĩnh Hiệp
Nghề lưu giữ giá trị truyền thống
Nghề dệt thổ cẩm là nghề truyền thống của đồng bào dân tộc Ba Na, hiện vẫn được người dân bảo tồn gìn giữ, tập trung ở các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Vĩnh Thạnh như: Thôn M2, xã Vĩnh Thịnh; thôn Thạnh Quang, Hà Ri, Tà Lét xã Vĩnh Hiệp; thôn K6, xã Vĩnh Kim; thôn K3, xã Vĩnh Sơn; thôn M9, xã Vĩnh Hòa; thôn 5, xã Vĩnh Thuận và khu phố Klot Pok, thị trấn Vĩnh Thạnh.
![]() |
Các cô gái trong trang phục thổ cẩm múa hát tại lễ hội truyền thống của huyện miền núi Vĩnh Thạnh |
Riêng nghề dệt thổ cẩm ở xã Vĩnh Hiệp có từ rất lâu đời, do nhu cầu sinh hoạt hằng ngày trong gia đình, ban đầu người đồng bào dân tộc Ba Na lấy vỏ cây trong rừng về đập dập và se thành sợi, sau đó dệt thành tấm để che thân, thời gian sau, người dân tự trồng cây bông để lấy sợi thay vỏ cây rừng, sợi được nhuộm thành 3 màu chủ yếu là đen, đỏ và trắng.
![]() |
Hiện người biết dệt thổ cẩm chỉ tập trung ở lớp người cao tuổi |
Đến khi đời sống người dân được nâng cao theo sự phát triển của xã hội, nhu cầu về thẩm mỹ cũng được chú trọng, do đó màu sắc của sản phẩm ngày càng đa dạng, phong phú. Từ đó những họa tiết và hoa văn được họ sáng tạo và hình thành. Dần dần nghề dệt thổ cẩm tạo nên các tác phẩm có giá trị văn hóa đặc trưng ngày càng cao, thu hút nhiều lao động, từng bước hình thành nghề dệt thổ cẩm truyền thống ở địa phương, đươc truyền dạy qua nhiều thế hệ, từ đời này sang đời khác tạo nét văn hóa riêng khá độc đáo cho vùng đất và con người nơi đây.
![]() |
Bà Đinh Thị Choi (64 tuổi) ở thôn Hà Ri, xã Vĩnh Hiệp khoe và giới thiệu sản phẩm dệt thổ cẩm |
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí Làng nghề Việt Nam, bà Đinh Thị Choi (64 tuổi) ở thôn Hà Ri, xã Vĩnh Hiệp, cho biết: Tôi làm nghề dệt thổ cẩm từ khi mới mười mấy tuổi cho đến nay. Nghề dệt thổ cẩm rất vất vả, chịu khó và quan trọng đôi tay phải thật khéo léo, tinh tế để làm ra bộ trang phục thổ cẩm đẹp, bền. Quy trình dệt thổ cẩm trải qua các công đoạn từ xử lý sợi, tách sợi, kéo và quấn sợi, giăng sợi, mắc thảm sợi vào khung cửi, dệt thành phẩm. Trước đây còn có công đoạn sơ chế bông từ việc thu hoạch cây bông, nhuộm vải, hiện nay người dệt thổ cẩm thường mua nguyên liệu sẵn có, sau đó về xử lý sợi và tiến hành các công đoạn tiếp theo. Để tạo ra sản phẩm độc đáo, chất lượng phải tốn rất nhiều thời gian, công sức của người thợ, bởi tùy theo độ khó của từng sản phẩm trong việc phối màu, tạo các hoa văn, họa tiết trên sản phẩm.
![]() |
Bà Đinh Thị Chút (60 tuổi) ở thôn Hà Ri, xã Vĩnh Hiệp tỉ mỉ dệt từng sợi vải thổ cẩm |
Bà Đinh Thị Chút (60 tuổi) ở thôn Hà Ri, xã Vĩnh Hiệp chia sẻ thêm: Hiện nghề dệt thổ cẩm xã Vĩnh Hiệp, người dân tạo ra sản phẩm hoàn toàn bằng phương pháp thủ công truyền thống và chưa áp dụng máy móc thiết bị vào sản xuất, nên sản phẩm làm ra đòi hỏi đầu tư nhiều công sức và thời gian để hoàn thành. Một bộ trang phục thổ cẩm bình thường, tôi có thể làm 1 đến 1,5 tháng, với giá bán bình quân 1,5 triệu đồng/bộ. Sản phẩm làm ra chủ yếu sử dụng trong gia đình, số bán ra thị trường rất ít nên việc tiêu thụ sản phẩm gặp nhiều khó khăn.
Bảo tồn và phát triển Làng nghề
Tổng số hộ dệt thổ cẩm xã Vĩnh Hiệp là 58 hộ, chiếm 5,5% tổng số hộ của xã (1.046 hộ) và tập trung ở 3 thôn: Hà Ri 36 hộ, Thạnh Quang 14 hộ và Tà Lét 8 hộ, hiện tại thôn Hà Ri có số hộ biết dệt thổ cẩm nhiều nhất, chiếm 62,1% tổng số hộ biết dệt thổ cẩm của xã Vĩnh Hiệp.
![]() |
Nghề dệt thổ cẩm đòi hỏi người thợ phải đôi bàn tay khéo léo và sự tinh tế về mỹ thuật |
Để bảo tồn và phát triển Làng nghề dệt thổ cẩm xã Vĩnh Hiệp, UBND huyện Vĩnh Thạnh đã lập Đề án bảo tồn và phát triển Làng nghề dệt thổ cẩm, xã Vĩnh Hiệp, huyện Vĩnh Thạnh, thời gian thực hiện từ năm 2025 đến năm 2030.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Vĩnh Thạnh Huỳnh Đức Bảo chia sẻ: Mục tiêu của Đề án bảo tồn và phát triển Làng nghề dệt thổ cẩm, nhằm gìn giữ và phát huy các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào Ba Na, xã Vĩnh Hiệp; thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh, giá trị gia tăng cho các sản phẩm làng nghề; tạo việc làm, tăng thu nhập cho ngừời dân; bảo vệ cảnh quan, không gian và môi trường, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nông thôn bền vững.
![]() |
Trang phục thổ cẩm được các nghệ nhân mặc biểu diễn tại các lễ hội, sự kiện |
Mục tiêu cụ thể, đến năm 2030, duy trì bảo tồn được nghề dệt thổ cẩm tại các thôn Thạnh Quang và Tà Lét, xã Vĩnh Hiệp có nguy cơ bị mai một, thất truyền. Duy trì và phát triển Làng nghề dệt thổ cẩm Hà Ri, xã Vĩnh Hiệp, huyện Vĩnh Thạnh được UBND tỉnh Bình Định công nhận năm 2025. 100% cơ sở sản xuất, hộ gia đình làm nghề dệt thổ cẩm được tập huấn, hướng dẫn về kỹ năng nghề, kỹ năng vệ sinh an toàn lao động và kiến thức thông tin về thị trường. Xây dựng nhãn hiệu tập thể cho Làng nghề dệt thổ cẩm, xã Vĩnh Hiệp, huyện Vĩnh Thạnh.
Phấn đấu từ 1 đến 2 nghệ nhân tiêu biểu về nghề dệt thổ cẩm được hỗ trợ xây dựng hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân Ưu tú”. Có ít nhất từ 1 đến 2 sản phẩm được phân hạng từ 3 sao trở lên theo Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Thành lập tổ hợp tác hoặc HTX tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm dệt thổ cẩm. 100% cơ sở sản xuất, hộ gia đình trong làng nghề đáp ứng các quy định về bảo vệ môi trường.
![]() |
Người dân Ba Na mặc trang phục thổ cẩm đi trẩy hội hoa anh đào Vĩnh Sơn |
Ông Huỳnh Đức Bảo cho biết thêm: Vừa qua, UBND tỉnh Bình Định công nhận Làng nghề dệt thổ cẩm Hà Ri, xã Vĩnh Hiệp, huyện Vĩnh Thạnh tại Quyết định số 878/QĐ-UBND ngày 14/3/2025, đây là điều kiện thuận lợi để nghề dệt thổ cẩm xã Vĩnh Hiệp tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ từ chính sách của Nhà nước. Bảo tồn và phát triển Làng nghề dệt thổ cẩm xã Vĩnh Hiệp gắn với phát triển du lịch sẽ góp phần vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế vùng đồng bào dân tộc Ba Na, phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái để thu hút du khách đến tham quan, từ đó nghề dệt thổ cẩm góp thêm thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân địa phương. Bên cạnh đó, hiện người biết dệt thổ cẩm chỉ tập trung ở lớp người cao tuổi và đang có dấu hiệu mai một. Chính vì thế, cần có sự quan tâm đầu tư, giúp đỡ của các cấp, các ngành của tỉnh, để nghề dệt thổ cẩm vừa được lưu giữ bảo tồn, vừa giúp mang lại hiệu quả thiết thực cho cuộc sống người dân vùng miền núi Vĩnh Thạnh.
Tin liên quan

Bình Định: Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa
09:54 | 07/03/2025 Nông thôn mới

Cao Bằng: Trao thiết bị hỗ trợ làng nghề dệt thổ cẩm cho xóm Luống Nọi (Hà Quảng)
09:58 | 10/01/2025 Nông thôn mới

Thách thức thu hút người trẻ đến với làng nghề truyền thống
12:38 | 19/12/2023 Làng nghề, nghệ nhân
Tin mới hơn

Đưa sản phẩm làng nghề lên sách, tăng cơ hội xuất khẩu
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bảo tồn văn hóa làng nghề qua sản phẩm OCOP của Hà Nội
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gia Lâm: Địa danh “Dương Xá” được bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm nông sản chế biến
10:24 | 26/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ tinh hoa làng nghề xứ Quảng
11:03 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chuyện của “Vua gỗ lũa Trai Vàng”
11:02 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân sinh vật cảnh năng động, sáng tạo
11:02 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông
10:49 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng
10:21 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt
10:08 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá
09:01 | 19/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ
11:09 | 18/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025
15:44 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt
15:42 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội
15:41 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc
13:19 | 12/06/2025 Tin tức

Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế
09:17 | 12/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề nhìn từ huyện Phú Xuyên
14:48 | 11/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khám phá nghề chằm áo tơi Yên Lạc – Nét đẹp văn hóa truyền thống Hà Tĩnh
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa công nghệ số phát triển ngành ong Việt
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương “di sản sống” giữa đại ngàn Vĩnh Sơn
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

1/7/2025: Ngày hội non sông và bước ngoặt lịch sử
10:27 Tin tức

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bình Định Lê Kim Toàn nghỉ hưu, dấu ấn trọn vẹn hành trình cống hiến
09:19 Tin tức

“Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam” - Lịch sử gần gũi từ những câu chuyện dân gian
09:18 Văn hóa - Xã hội

TP. HCM: Chính thức sáp nhập đơn vị hành chính và công bố nhân sự mới
19:21 Tin tức

Lễ công bố thành lập tỉnh Gia Lai mới, một khởi nguyên lịch sử, một sứ mệnh thiêng liêng
15:42 Tin tức