Hà Nội: 26°C Hà Nội
Đà Nẵng: 28°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 33°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 32°C Thừa Thiên Huế

Bảo tồn nghề dệt thổ cẩm

LNV - Nằm phía Tây Bắc của tỉnh An Giang, làng cổ Châu Phong thuộc thị xã Tân Châu không chỉ mang đậm nét đặc trưng văn hóa Chăm ở vùng biên giới mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống dệt thổ cẩm
Thuở xưa, người Chăm đến vùng đất Tân Châu sinh sống, họ mang theo nghề dệt của dân tộc mình. Theo thời gian, nghề dệt thổ cẩm của người Chăm ở ấp Phũm Soài, xã Châu Phong, thị xã Tân Châu bắt đầu hình thành và phát triển.

Công đoạn quay chỉ dệt thổ cẩm Chăm ở làng Châu Phong


Đậm bản sắc văn hóa Chăm

Qua lời kể của các cụ lớn tuổi, làng dệt thổ cẩm Chăm Châu Phong ra đời cách đây hơn 100 năm. Xưa kia, người Chăm nào cũng có ít nhất một khung dệt trong nhà, nghề dệt trở thành công việc mà người phụ nữ Chăm nào cũng phải biết.

Những người phụ nữ Chăm chủ yếu chỉ loanh quanh trong nhà với khung dệt, vải, tơ, sợi vì ảnh hưởng của tục cấm cung. Các bé gái từ 10 tuổi đã được người trong gia đình truyền lại các thao tác cơ bản của nghề dệt. Khi đến tuổi trưởng thành, các cô gái Chăm ở đây đều thành thạo, nhuần nhuyễn với nghề, trở thành những người thợ dệt chuyên nghiệp của làng. Trong số các thợ dệt ở Phũm Soài, có nhiều người chỉ trên 30 tuổi nhưng đã có đến 20 năm gắn bó với nghề, trở thành nghệ nhân ở độ tuổi còn rất trẻ.

Các sản phẩm dệt thổ cẩm của người Chăm thường gắn liền với đời sống hằng ngày của con người nơi đây như áo, váy, khăn đội đầu, xà rông, nón… với màu sắc, hoa văn, họa tiết khác nhau như con thoi, răng cưa, lòng đèn, ô vuông, kẻ sọc. Ngày nay, người Chăm nắm bắt nhu cầu thị hiếu của khách hàng về các sản phẩm, họ đã tạo ra những chiếc túi thơm, móc khóa, ba lô, ví…

Đồng thời, họ tiếp thu những kiểu hoa văn mới lạ, đẹp mắt từ nơi khác kết hợp với kiểu hoa văn truyền thống để sáng tạo ra các hoa văn mới, mặt lưới, sóng nước, vân mây, bông dâu… thêm phần sinh động nhưng vẫn giữ được bản sắc truyền thống.

Chính nhờ những sản phẩm dệt thổ cẩm của người dân Châu Phong mang đậm bản sắc văn hóa Chăm, vừa có sự mềm mại từ chất liệu, cuốn hút bởi dáng vẻ duyên dáng, vừa mang nét bí ẩn, kết hợp tinh xảo từ cách phối màu tơ, đến kỹ thuật dệt, bố cục tổng thể, tạo hình hoa văn, đã tạo nên một nét văn hóa độc đáo vùng đầu nguồn châu thổ Cửu Long.

Để tạo nên những tấm thổ cẩm độc đáo, cần có khung cửi được làm từ gỗ với các bộ phận như go, lược, trục lớn, kệ… cùng đôi bàn tay của những cô gái Chăm khéo léo, trải qua rất nhiều công đoạn, thời gian, quy trình sản xuất độc đáo. Người Chăm đem ống chỉ chia ra thành nhiều ống nhỏ trước khi kéo canh.

Người thợ mang sợi ngâm nước qua đêm, sau khi ngâm sợi, họ tiếp tục tẩy trắng. Kế đó là công đoạn nhuộm, họ dùng các chất liệu thiên nhiên lấy từ mủ cây klék, vỏ cây pahud, trái mặc nưa… để nhuộm tơ, vì thế mà các sản phẩm dệt đều bền, màu sắc không phai. Các sợi sẽ được phơi đến khi khô hoàn toàn thì người thợ dệt sẽ cho sợi vào ống chỉ để suốt. Tiếp đó, họ thực hiện việc mắc sợi dọc, cuối cùng sẽ là các công đoạn dệt, tạo hoa văn cho vải thổ cẩm.

Năm 1960-1965 được xem là thời kỳ hưng thịnh nhất khi cả làng có hơn 200 hộ cùng nhau làm nghề dệt thổ cẩm, trong làng dọc ven đường là các sạp hàng buôn bán sản phẩm dệt thổ cẩm. Các sản phẩm như khăn rằn, xà rông... được bán sang tận Campuchia, Malaysia. Năm 1975-1976, tổ hợp dệt làng Châu Phong ra đời, các hộ dân cùng nhau hợp tác dệt, sản phẩm làm theo đơn đặt hàng, chủ yếu là khăn rằn phục vụ cho bộ đội. Ngoài ra, sản phẩm còn bán ở các địa phương lân cận và TP HCM.

Quy trình dệt và tạo hoa văn thổ cẩm Chăm ở làng Châu Phong


Quyết không để mai một

Ban đầu, nghề dệt khá thủ công, các sản phẩm làm lúc bấy giờ chủ yếu phục vụ cho nhu cầu ăn mặc của gia đình, cộng đồng dân tộc. Thế nhưng sau đó, sản phẩm dệt máy ra đời với công nghệ hiện đại cho năng suất cao, giá thành rẻ. Dệt thổ cẩm Chăm được làm bằng thủ công không còn được ưa chuộng nữa do chi phí sản xuất cao, giá sản phẩm cũng đắt hơn dệt công nghiệp. Nhiều nghệ nhân bắt đầu bỏ nghề đi tìm công việc khác, người làng dệt đi mua bán vải ở các vùng miệt vườn, sản phẩm dệt ra cũng bắt đầu giảm.

Những năm gần đây, UBND tỉnh An Giang cùng với UBND thị xã Tân Châu luôn có những kế hoạch để bảo tồn nghề dệt truyền thống thổ cẩm Chăm Châu Phong, các lớp tập huấn du lịch, hội thảo về du lịch đã được triển khai.

Bà Zaymah, hơn 40 năm sống với nghề dệt thổ cẩm Chăm, hy vọng UBND thị xã Tân Châu tạo nhiều điều kiện hơn nữa để nghề dệt duy trì và phát triển. Còn ông Mohamad, chủ cơ sở dệt thổ cẩm Mohamad, khao khát bảo tồn nghề dệt truyền thống của cha ông để lại. Ông thường xuyên học hỏi thông qua các hội thảo về du lịch, giao lưu các dân tộc với nhau và tìm tòi sáng tạo thêm các sản phẩm dệt bằng thổ cẩm được thêu thêm hoa văn phục vụ nhu cầu khách du lịch.

Hiện nay, làng dệt thổ cẩm Châu Phong chỉ còn 2 hộ duy trì nghề dệt, với 10 nghệ nhân tâm đắc với nghề mong muốn không để nghề truyền thống của cha ông bị mai một. "Cơ sở của tôi ra đời cách đây hơn 100 năm, được ông tôi truyền lại. Trải qua những lúc thăng trầm, tưởng chừng chúng tôi không giữ được nghề. Hiện nay, các nghệ nhân với hơn 40 tuổi nghề, họ và tôi đang cố gắng để nghề truyền thống của dân tộc không bị mai một" - ông Mohamad nói.

Thiên Đăng/NLĐ

Nỗ lực duy trì

Ông Nguyễn Anh Phương, Phó trưởng Phòng Kinh tế Hạ tầng thị xã Tân Châu, cho biết nghề dệt thổ cẩm của người Chăm ở Tân Châu hiện không được phát triển như trước mà chỉ còn mang tính bảo tồn bằng cách là trong các chương trình khuyến công ở địa phương, phòng đã hỗ trợ máy móc, khung dệt, đưa đại diện đồng bào Chăm đi học tập kinh nghiệm ở nhiều nơi. "Thực tế, phải thừa nhận rằng để phát triển làng nghề dệt thổ cẩm được như trước đây là rất khó. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn cùng bà con đồng bào Chăm bảo tồn làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống này" - ông Phương nói.

Kỳ Đồng

Tin liên quan

Tin mới hơn

Phú Yên: Đưa thổ cẩm Xí Thoại trở thành sản phẩm du lịch

Phú Yên: Đưa thổ cẩm Xí Thoại trở thành sản phẩm du lịch

LNV - Dệt thổ cẩm Xí Thoại là một nghề truyền thống lâu đời của người dân tộc thiểu số Ba Na thuộc xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân được UBND tỉnh Phú Yên công nhận Làng nghề truyền thống năm 2023. Hiện thổ cẩm của Làng nghề trở thành một trong những sản phẩm du lịch văn hóa cộng đồng thôn Xí Thoại.
Chi cục PTNT tỉnh Thái Nguyên tham dự Hội chợ Làng nghề Việt Nam 2024

Chi cục PTNT tỉnh Thái Nguyên tham dự Hội chợ Làng nghề Việt Nam 2024

LNV - Từ ngày 3 - 6/10/2024, tại Trung tâm triển lãm Nông nghiệp, Trung tâm Xúc tiến Thương mại Nông nghiệp (tại số 489 đường Hoàng Quốc Việt, quận Bắc Từ Liêm, thành phố Hà Nội), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Hội chợ Làng nghề lần thứ 20 năm 2024
Hưng Yên: Làng nghề cây cảnh ảnh hưởng nặng sau mưa lũ

Hưng Yên: Làng nghề cây cảnh ảnh hưởng nặng sau mưa lũ

LNV - Huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên được biết đến là vựa cây cảnh lớn nhất miền Bắc, cung cấp lượng lớn hoa, cây cảnh phục vụ các dịp lễ, Tết. Thế nhưng ngập úng diện rộng lâu ngày do nước sông Hồng dâng cao sau bão số 3 đã khiến hàng nghìn hecta cây trồng, quất cảnh bị hư hại. Tổn thất quá nặng nề, các hộ trồng cây đang đau đáu nỗi lo làm lại từ đầu.
Hồi sinh nghề gốm cổ tại buôn Dơng Bắk

Hồi sinh nghề gốm cổ tại buôn Dơng Bắk

LNV - Tại buôn Dơng Bắk, xã Yang Tao, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk, nghề làm gốm cổ đang đứng trước nguy cơ lụi tàn. Đây từng là cái nôi của nghề gốm truyền thống, nhưng hiện tại chỉ còn lại rất ít nghệ nhân kiên trì với nghề, chỉ có thể đếm trên đầu ngón tay.
Bắc Ninh: 12 cơ sở ở làng nghề giấy Phong Khê dừng hoạt động

Bắc Ninh: 12 cơ sở ở làng nghề giấy Phong Khê dừng hoạt động

LNV - Trong 2 ngày 26 - 27/9, các đoàn kiểm tra của thành phố Bắc Ninh (tỉnh Bắc Ninh) đã tổ chức kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường, an toàn điện đối với các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất giấy trên địa bàn phường Phong Khê- làng nghề ô nhiễm nhất tỉnh Bắc Ninh. Đã có 12 cơ sở sản xuất giấy ở Phong Khê viết đơn xin dừng hoạt động.
Hội An đón nhận “Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh” danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia

Hội An đón nhận “Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh” danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia

LNV - Chào mừng kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2024), ngày 20/9, Đảng ủy, HĐND, UBND và Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Cẩm Thanh, TP. Hội An cho hay, vừa tổ chức lễ kỷ niệm 60 năm ngày đồng khởi giải phóng xã Cẩm Thanh (27/9/1964 - 27/9/2024). Đây là dịp để ôn lại trang sử hào hùng của quân và dân địa phương trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.

Tin khác

Công nhận nghề truyền thống Hà Nội đối với nghề kim hoàn, đậu bạc Định Công

Công nhận nghề truyền thống Hà Nội đối với nghề kim hoàn, đậu bạc Định Công

LNV - Ngày 29/9, Đảng ủy, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phường Định Công (quận Hoàng Mai) tổ chức Lễ đón nhận Bằng công nhận danh hiệu “Nghề truyền thống Hà Nội” đối với nghề kim hoàn, đậu bạc Định Công.
Về miền cổ tích gốm Thanh Hà truyền thống 500 năm tuổi

Về miền cổ tích gốm Thanh Hà truyền thống 500 năm tuổi

LNV - Hội An là vùng đất xinh đẹp, nổi tiếng với khu phố cổ trầm mặc và những làng nghề truyền thống có tuổi đời lên đến hàng trăm năm. Nép mình bên con sông Thu Bồn thơ mộng, Làng gốm Thanh Hà là nơi giữ nghề gốm truyền thống trong suốt 500 năm lịch sử.
Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Trịnh Quốc Đạt làm việc với đơn vị trực thuộc tại thành phố Hải Phòng

Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Trịnh Quốc Đạt làm việc với đơn vị trực thuộc tại thành phố Hải Phòng

LNV - Sáng ngày 2/10, Tại Trung tâm Xúc tiến Thương mại Đào tạo Phát triển Làng nghề (Hải Phòng). Nhà giáo Ưu tú Trịnh Quốc Đạt – Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đã có buổi làm việc với bà Cao Bích Thủy Giám đốc Trung tâm.
Bình Định: Lập Đề án phát triển Làng nghề trồng hoa Gia An Nam

Bình Định: Lập Đề án phát triển Làng nghề trồng hoa Gia An Nam

LNV - Sau khi được UBND tỉnh Bình Định có Quyết định công nhận Làng nghề trồng hoa Gia An Nam, thôn Gia An Nam, xã Hoài Châu Bắc, UBND thị xã Hoài Nhơn có tờ trình UBND tỉnh Bình Định và Sở Nông nghiệp và PTNT cho chủ trương lập Đề án phát triển Làng nghề trồng hoa Gia An Nam.
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Kiên Giang

Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Kiên Giang

LNV - Do điều kiện lịch sử hình thành, Kiên Giang là nơi hội tụ của dân di cư đến từ mọi miền đất nước. Một số nghề thủ công cũng theo chân họ đến vùng này. Khi du nhập vào Kiên Giang, sản phẩm của mỗi làng nghề mang nét văn hóa đặc trưng của vùng.
Trăm năm kể chuyện nghề rèn

Trăm năm kể chuyện nghề rèn

LNV - Trong căn nhà nhỏ ngái nồng mùi khói bếp, ông Sùng Seo Nhà (74 tuổi) một trong những cao niên còn bám trụ với nghề rèn nở nụ cười móm mém đón chúng tôi ghé thăm trong một buổi chiều lất phất mưa. Giọng kể bằng tiếng phổ thông lơ lớ vẫn đủ để chúng tôi hiểu nghề rèn đến với Bản Phố “duyên nợ” như thế nào và ai là người đầu tiên có công đưa nghề rèn về với bản làng.
Nghệ nhân ẩm thực nâng tầm món ăn truyền thống Việt

Nghệ nhân ẩm thực nâng tầm món ăn truyền thống Việt

LNV - Với niềm đam mê đặc biệt với ẩm thực, nghệ nhân Lưu Huỳnh Châu đã mang nhiều món ăn đặc trưng của người Việt giới thiệu tới thực khách quốc tế, tích cực dạy nghề cho thế hệ trẻ. Góp phần giữ gìn và phát huy tinh hoa ẩm thực truyền thống Việt trong cuộc sống hiện đại.
Làng nghề chè Ba Trại Phát triển bền vững

Làng nghề chè Ba Trại Phát triển bền vững

LNV - Làng nghề chè Ba Trại, huyện Ba Vì (Hà Nội) nổi tiếng với thương hiệu chè búp khô chất lượng cao. Được nâng cấp công nghệ và mở rộng thị trường, chè Ba Trại không chỉ giữ vững danh tiếng mà còn kết hợp du lịch, mang lại giá trị bền vững cho cộng đồng địa phương.
Nâng cao giá trị sản phẩm từ nghề đan võng gai của đồng bào người Thổ

Nâng cao giá trị sản phẩm từ nghề đan võng gai của đồng bào người Thổ

LNV – Với đôi bàn tay khéo léo, cây gai đã trở thành những sản phẩm thủ công có tính ứng dụng cao, góp phần thể hiện nét đẹp văn hóa của đồng bào dân tộc Thổ ở xã Giai Xuân, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An.
Bún, phở gạo lứt khô - Đặc sản của làng nghề truyền thống Minh Khai

Bún, phở gạo lứt khô - Đặc sản của làng nghề truyền thống Minh Khai

OVN - Nhắc đến bún, phở khô ngon, không thể không nhắc đến đặc sản bún, phở khô được làm ra từ làng nghề nổi tiếng ở xã Minh Khai, huyện Hoài Đức.
Bình Định bảo tồn và phát triển làng nghề

Bình Định bảo tồn và phát triển làng nghề

LNV - Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định vừa có văn bản yêu cầu UBND các huyện, thị xã có các làng nghề được lựa chọn đầu tư hỗ trợ phát triển giai đoạn 2023-2025, kịp thời báo cáo UBND tỉnh về kết quả triển khai thực hiện và những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Hơn 100 đơn vị, doanh nghiệp sẽ tham gia Hội chợ Làng nghề năm 2024

Hơn 100 đơn vị, doanh nghiệp sẽ tham gia Hội chợ Làng nghề năm 2024

LNV - Tiếp nối thành công của Hội chợ Làng nghề Việt Nam những năm trước, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giao Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ tổ chức Hội chợ Làng nghề lần thứ 20 năm 2024.
Nghề chằm nón lá

Nghề chằm nón lá

LNV - Có nhiều câu hỏi về nguồn gốc của chiếc nón đan bằng lá đơn sơ ấy có lịch sử từ khi nào? Tổ nghề là ai? Những câu hỏi này đến nay vẫn không ai trả lời được. Nhiều tài liệu cho rằng chiếc nón lá xuất hiện ở Việt Nam vào thế kỉ thứ 13, đời nhà Trần. Theo các nghiên cứu của các nhà khoa học, hình ảnh tiền thân của chiếc nón đã được chạm khắc trên trống đồng Ngọc Lũ, trên thạp đồng Đào Thịnh vào khoảng 2500 – 3000 năm về trước.
Phát triển làng nghề theo hướng du lịch xanh và sạch

Phát triển làng nghề theo hướng du lịch xanh và sạch

LNV - Hiện cả nước có 5.400 làng nghề và làng có nghề trong đó có khoảng 2.000 làng nghề truyền thống với lợi thế văn hóa, lịch sử và sản phẩm, rất thuận tiện để xây dựng các chương trình du lịch kết hợp.
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Bến Tre

Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Bến Tre

LNV - Các làng nghề truyền thống Bến Tre không chỉ đem lại lợi nhuận kinh tế cho địa phương mà còn góp phần bảo tồn những giá trị văn hóa đặc sắc
Xem thêm
qc-vinamilk-100-thanh-trung
Mới nhất Đọc nhiều
Âm nhạc huyền thoại của ABBA đến với nơi hội ngộ miền di sản

Âm nhạc huyền thoại của ABBA đến với nơi hội ngộ miền di sản

LNV - Ngày 8/10/2024, tại sân khấu thực cảnh của Đảo Ký Ức Hội An, chương trình “Hoi An Memories & ABBA Music Show” sẽ được tổ chức. Đây là đêm diễn đặc biệt nằm trong khuôn khổ tour lưu diễn Việt Nam của nhóm nhạc “chơi nhạc ABBA hay nhất mọi thời đại” ARRIVAL FROM SWEDEN, đánh dấu kỷ niệm 55 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam – Thụy Điển.
Phú Yên: Đưa thổ cẩm Xí Thoại trở thành sản phẩm du lịch

Phú Yên: Đưa thổ cẩm Xí Thoại trở thành sản phẩm du lịch

LNV - Dệt thổ cẩm Xí Thoại là một nghề truyền thống lâu đời của người dân tộc thiểu số Ba Na thuộc xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân được UBND tỉnh Phú Yên công nhận Làng nghề truyền thống năm 2023. Hiện thổ cẩm của Làng nghề trở thành một trong những sản phẩ
Bình Định: Ổn định sản xuất kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp

Bình Định: Ổn định sản xuất kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp

LNV - Ngày 8/10, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh, UBND tỉnh Bình Định tổ chức Hội nghị triển khai giải pháp ổn định sản xuất kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Bộ NN và PTNT giới thiệu cuốn sách “Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn, những ký ức và kỷ niệm”

Bộ NN và PTNT giới thiệu cuốn sách “Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn, những ký ức và kỷ niệm”

LNV - Chiều ngày 8/10, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố giới thiệu cuốn sách “Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn, những ký ức và kỷ niệm”
Sống động chương trình “Ký ức Hà Nội - 70 năm”

Sống động chương trình “Ký ức Hà Nội - 70 năm”

LNV - Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô và 25 năm Hà Nội được UNESCO vinh danh “Thành phố vì hòa bình”, sáng 4/10, tại không gian bích họa phố Phùng Hưng, UBND quận Hoàn Kiếm tổ chức chương trình “Ký ức Hà Nội - 70 năm” nhằm tái hiện không gian H
qc-vinamilk-dinh-duong-vang
ct-tnhh-pt-xuan-thanh
ctcp-xd-tan-loc
nong-nghiep-xanh
minh-hieu
nhu-thanh
an-phat
thanh-chau
thuan-duc
ha-tinh
binh-dinh
Giao diện di động