Làng nghề Ninh Hiệp sinh 4 vợ vua
Công chúa Ngọc Hân và vua Quang Trung (ảnh minh họa)
Thiền sư Vanh Hạnh (938-1018)một vị sư tài giỏi, thông kim bác cổ có nhiều công lao lập nên triều đại nhà Lý Công Uẩn, vị vua đầu tiên nhà Lý, khởi đầu một vương triều vào loại hiển hách nhất trong lịch sử nước ta, có lầu kinh lý qua vùng đất mang dáng rồng bay, quan sát mạch phong thủy và đã có những tiên đoán về vượng khí đất Phù Ninh.
Trong bài “Phù Ninh cảnh thế”. Vạn Hạnh Thiền sư viết:
Chính nam Phù Ninh hộ trạch thần
Vinh thân nam nữ xuất đa nhân
Thiên Đức phú quý mãn ốc thịnh
Bát phương hội nữ thường xuất quân
Dịch là:
Thần linh phù hộ Phù Ninh
Gái trai kế tiếp quang vinh trên đời
Bên dòng Thiên Đức đông vui
Kiệu về sao nữ nhân tài xuất quân…
(theo bản dịch của “Nhà văn hóa làng” Nguyễn Khắc Quýnh).
Có lẽ đến thời Lê (thế kỷ XVIII) lời tiên đoán của vị Thiên Sư tài hoa đã linh nghiệm. Bốn nữ nhân của làng Nành đã trở thành 4 bà vợ vua. Vượng khí vùng đất thiêng đã hun đúc nên tài sắc của 4 bà hoàng hậu. Bao phủ nên cuộc sống của 4 bà là những mối quan hệ thật đẹp: Họ là mẹ, họ là những chị em ruột thịt và 2 bà mẹ là vợ vua sinh ra 2 hoàng hậu lại là họ hàng, hàng xóm làng giềng của nhau…
Cổng làng Nành - một công trình kiến trúc cổ mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hoá.
Ba vợ vua nổi tiếng mà dân làng Nành còn lưu truyền nhiều giai thoại rất đẹp. Đó là Chiêu Nghi Nguyễn Thị Huyền, vợ vua Lê Hiển Tông (1740 -1786). Từ thủa nhỏ Nguyễn Thị Huyền đã nổi tiếng đẹp người, đẹp nết và hay chữ, khi được tiếng cung, vua Lê Hiển Tông rất yêu quý bà. Ngày 27/4, năm Canh Dần (1770), bà sinh hạ Ngọc Hân, cô công chúa “lá ngọc cành vàng” được xếp vào hàng con gái thứ 21 của vua Lê. Công chúa Ngọc Hân được vua cha rất mực yêu quý bởi vẻ đẹp kiêu sa và trí thông minh bắt nguồn từ người mẹ tuyệt vời quê Nành. Ngọc Hân học 1 biết 10, có tài làm thơ và ứng đối rất giỏi.
Vào năm 1786, Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ kéo quân ra Thăng Long, dương cao ngọn cờ “Phù Lê diệt Trịnh”. Năm đó, công chúa Ngọc Hân tròn 16 tuổi yêu kiều, diễm lệ, được vua cha gả cho người anh hùng áo vải cờ đào Nguyễn Huệ. Từ cuộc hôn nhân “Nghĩa nước tình nhà” đã thành tình yêu thắm thiết của đôi trai tài – gái sắc. Sau 6 năm chung sống với vị anh hùng cờ đào áo vải, hoàng hậu Ngọc Hân sinh cho Quang Trung, Nguyễn Huệ 2 con: Nguyễn Văn Đức và Nguyễn Thị Ngọc. Ngày 29 tháng 9 năm Nhâm Tý (1792) Quang Trung đột ngột qua đời, để lại vợ trẻ con thơ và một sự nghiệp huy hoàng còn dang dở.
Khu đền thờ Bắc cung Hoàng hậu Lê Ngọc Hân.
Ngày 8/11, năm Kỷ Tỵ (1799) Ngọc Hân – Bà Hoàng Hậu tài sắc vẹn toàn qua đời tại kinh đô Phú Xuân. Năm ấy tác giả của “Ai tư vãn” mới tròn 29 tuổi. Triều đình Tây Sơn truy tôn bà là “Trinh nhất vũ Hoàng Hậu”. Khi Nguyễn Ánh lên ngôi (1802), 2 người con của Ngọc Hân là Hoàng tử Nguyễn Văn Đức và công chúa Nguyễn Thị Ngọc đều bị sát hại trong cuộc trả thù đẫm máu đối với triều đình Tây Sơn. Đến năm 1831, Vua Minh Mạng sau khi tìm ra mộ phần của Ngọc Hân và 2 con ở quê Nành, đã ra lệnh khai quật hài cốt 3 mẹ con Hoàng Hậu nhà Tây Sơn đổ xuống sông Hồng Hà. Cuộc trả thù dai dẳng và man rợ đó, dân làng Nành đến nay còn truyền tụng với lòng thương cảm con người tài sắc vẹn toàn mà bạc phận đến tột cùng. Và cũng từ đó dân làng cũng bí mật lập đền thờ cúng bà cùng mẹ Chiêu Nghi Nguyễn Thị Huyền ở quê Nành giữa thời nhà Nguyễn cho đến nay.
Cũng có duyên phận Hoàng Hậu, công chúa Ngọc Bình được phong Hoàng Hậu khi kết hôn với vua Quang Toản, người nối nghiệp của Triều Tây Sơn. Ngọc Bình và Ngọc Hân là chị em ruột hay chị em nuôi (?). Người dân quê Nành vẫn còn ca tụng trong “Gia phả truyền miệng” rằng”: Ngọc Bình tên thật là Nguyễn Thị Bình -Nàng hầu của bà Chiêu Nghi (?). Thấy Ngọc Bình xinh đẹp, và nhất là khi 15 tuổi tròn, nàng có mồ hôi thơm (?). Bà Chiêu Nghi nhận làm con nuôi và yêu quý như con gái Ngọc Hân của bà. Về sau bà đã gả Ngọc Bình cho vị vua thứ 2 triều Tây Sơn. Khi kinh thành Phú Xuân bị quân Nguyễn Ánh vây hãm và đánh chiếm, vua Quang Toản trong giờ phút nguy ngập đã phải trốn khỏi Phú Xuân một mình, không còn có đủ thì giờ mang theo vợ con –Hoàng Hậu của triều đại thứ 2 nhà Tây Sơn bị kẹt lại giữa kinh thành thất thủ tơi bời khói lửa. Bà bị rơi hoàn toàn vào tình thế bất khả kháng. Ông vua chiến thắng đã ép Ngọc Bình làm Thứ Phi của vương triều Nguyễn. Cuộc hôn nhân bất bình thường này còn lưu lại trong sử sách cuộc đối thoại giữa đại thần Lê Văn Duyệt và vua Gia Long. Lê Văn Duyệt can nhà vua rằng : “Trên đời thiếu gì mỹ nữ mà bệ hạ lấy vợ thừa của Ngụy”. Bởi không thể làm khác trước sắc đẹp yêu kiểu của Hoàng hậu Tây Sơn, Nguyễn Ánh đã bất chấp mọi dị nghị, can gián mà phán rằng: “đất đai triều đình của Ngụy ta còn chiếm được, huống hồ vợ ngụy. Ngọc Bình là công chúa Bắc Hà rất xinh đẹp và đáng yêu, ta quyết lấy nàng làm vợ, các khanh không nên bàn thêm nữa”. Với sắc đẹp “nghiêng nước nghiêng thành” Ngọc Bình đã hoàn toàn chinh phục trái tim vị vua đầu tiên khai sáng vương triều nhà Nguyễn. Về sau Ngọc Bình sinh hạ 2 hoàng tử cho triều Vua đầu tiên của nhà Nguyễn. Cuộc hôn nhân thứ 2 éo le của Ngọc Bình được lưu truyền trong huyền thoại “Nhất kính chiếu lưỡng vương” ở vùng quê Nành – và xa hơn nữa đã vang mãi vào dân gian câu hỏi, lại cũng là câu trả lời, rồi cũng là câu giảng giải:
Số đâu có số lạ lùng
Con vua lại lấy hai chồng làm vua…
Từ chính câu ca có bề thời gian tính bằng thế kỷ, mà phần “ Mờ” của nó đã hé mở thân phận của một kiếp hồng nhan không bạc mệnh, điều đó nhắc nhở dân quê Nành và cả chúng ta phải vén bức màn sương khói rêu phong đã phủ nên thân phận của cô công chúa “Con vua lại lấy hai chồng làm vua”…. Khi tìm kỹ trong “Lê thế ngọc phả”, điều kỳ lạ có thực của lịch sử đã lần lượt vọng về cho chúng ta biết rằng: Công chúa Ngọc Bình sinh năm Ất Mùi (1785), là con gái thứ 23 của vua Lê Hiển Tông và bà Nguyễn Thị Điều. Bà Nguyễn Thị Điều là người cùng quê với bà Chiêu Nghi sinh ra Ngọc Hân công chúa. Thế là đã rõ, theo gia phả nhà Lê, công chúa Ngọc Bình và Ngọc Hân là hai chị em cùng cha khác mẹ. Còn bà Nguyễn Thị Điều, mẹ Ngọc Bình cũng là vợ vua Lê Hiển Tông, nhưng thuộc dòng họ nào ở quê Nành, cho đến nay thời gian đã che phủ một màu mờ xa… Thân thế và cuộc đời bà vợ thứ hai của làng Nành, đang còn mà chúng ta chưa thể biết gì hơn những điều đã biết ít ỏi về bà…Công việc tiếp tục tìm kiếm những tư liệu về bà chắc chắn đang nằm trong dự tính của các nhà khoa học lịch sử và cả của thế hệ con cháu các bà vợ vua ở quê Nành.
Suốt chiều dài lịch sử, qua bao các vương triều thịnh suy trên mảnh đất hình chữ S lấp lánh đầy huyền thoại, chưa thấy một làng xã nào lại có thể có tới 4 bà vợ vua, chưa thấy dòng tộc nào lại có thể có tới 2 hoàng hậu là chị em ruột thịt, cũng chưa thấy 1 gia thế nào lại có 2 mẹ con đều là 2 vợ vua! Số phận và cuộc đời nổi tiếng đầy giông bão của họ còn đó trong dòng chảy lịch sử nước nhà. Những cuộc hôn nhân của dòng họ cũng nổi tiếng như chính cuộc đời của họ, bởi 4 bà vợ vua đó cũng là chính nhân của một chuỗi thời khắc lịch sử đầy biến động ở đất nước ta.
Những điều hiếm thấy đó chắc chắn chỉ có thể ở vùng đất thiêng mà Thiền sư Vạn Hạnh đã tiên đoán đó là vùng đất Hai Kinh mang tên Phù Ninh – quê Nành – Ninh Hiệp huyện Gia Lâm, Hà Nội ngày nay đã âm vang trong bài thơ bất hủ của Người.
Bài, ảnh: Nông Tử Lệnh Anh
Tin liên quan
Tin mới hơn
Nguyễn Duy Cường – người “thổi hồn” vào gỗ
15:37 | 02/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Mặn mòi vị muối Bạc Liêu
14:10 | 02/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cao Bằng: Nghệ nhân giữ gìn nghề dệt thổ cẩm truyền thống
10:44 | 02/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Nghề chằm nón ngựa Phú Gia di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia
17:25 | 26/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề đan lát tre nứa thành sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo
09:55 | 25/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Người đảng viên tâm huyết xây dựng làng nghề trên đảo xa
09:43 | 24/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Sơn La: Làng nghề chế biến long nhãn từng bước khẳng định thương hiệu
09:30 | 23/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Sóc Trăng
09:30 | 23/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tìm giải pháp bảo tồn và phát triển phố nghề Lãn Ông trong khu Phố cổ Hà Nội
11:22 | 22/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc hoạt động văn hóa 'Giữ nghề xưa trên phố' năm 2024
11:22 | 22/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nét đẹp văn hóa của Lễ giỗ tổ nghề Yến Cù Lao Chàm
16:20 | 19/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Làng nghề Xuân Hội phát triển bền vững
15:48 | 19/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Xã Yên Bài (Hà Nội): Làng nghề Phú Yên nỗ lực vượt khó
13:51 | 19/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh : Khánh thành Nhà trưng bày tranh dân gian Đông Hồ tư nhân đầu tiên
15:33 | 17/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Nỗ lực gìn giữ, bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người đồng bào
09:21 | 17/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Nghề chằm nón ngựa Phú Gia được vinh danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
22:54 | 16/04/2024 Tin tức
Bình Phước: Ngày hội Yến sào mở ra cơ hội phát triển bền vững
22:50 | 16/04/2024 OCOP
Hà Nội: Khai trương tuyến du lịch “Con đường di sản Nam Thăng Long - Hà Nội”
14:31 | 15/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Độc đáo làng nghề làm tương Mông Phụ
14:08 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thăng trầm nghề đúc lư đồng An Hội ở thành phố hồ chí minh
10:20 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng Châm Khê - Nơi giữ hồn quan họ cổ
10:19 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thanh Hóa: Di dời các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường ra khỏi đô thị, khu dân cư
11:02 Tin tức
Tây Ninh: Xây dựng nông thôn mới theo hướng thông minh
11:01 Nông thôn mới
Chi hội khoa học lịch sử quân sự thành phố Hải Phòng - Đóng góp tích cực cho sự phát triển của thành phố Cảng
11:00 Tin tức
Quảng Ninh: Hội Nông dân các cấp đồng hành cùng nông dân phát triển sản phẩm OCOP
11:00 OCOP
Từ đam mê thành thương hiệu “MUỐI 92 CÀ PHÊ”
10:59 Tin tức