Cao Bằng: Nghệ nhân giữ gìn nghề dệt thổ cẩm truyền thống
Nghề thủ công truyền thống dệt thổ cẩm của người Tày xã Ngọc Đào (Hà Quảng) được công nhận Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia năm 2023. |
Trong hơn 30 hộ làm nghề dệt thổ cẩm, gia đình Nghệ nhân Nông Thị Thược, xóm Luống Nọi, xã Ngọc Đào duy trì thường xuyên nhất. |
Với mong muốn lưu giữ nghề truyền thống của cha ông để lại, việc truyền dạy và chỉ bảo nghề của bà là hoàn toàn miễn phí. Bà và các học viên chỉ tranh thủ những lúc rảnh rỗi để dạy và học nên không có khóa học hay lớp học cụ thể cũng không có giấy chứng nhận mở lớp hay chứng nhận học viên. |
Trong gần nửa thập kỷ miệt mài với nghề truyền thống, các sản phẩm của nghệ nhân Nông Thị Thược đạt được rất nhiều thành tích trong và ngoài nước. Trong đó phải kể đến danh hiệu “Sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề tiêu biểu Việt Nam” năm 2018 và được cấp chứng nhận đối tác Ban quản lý Công viên địa chất non nước Cao Bằng năm 2022. |
Đôi tay thoăn thoắt trên khung cửi, nghệ nhân Nông Thị Thược bật mí, thổ cẩm của người Tày có hơn 20 loại hoa văn khác nhau. Trong đó, kỹ thuật phối màu rất quan trọng để tạo thành những bông hoa lê, hoa mận, hoa đào, hoa mai… và một số hình các loài muôn thú. Tất cả đều là những hình ảnh quen thuộc, gắn bó với đời sống, quá trình lao động sản xuất của dân tộc Tày. |
Nghệ nhân Nông Thị Thược cũng cho biết, kỹ thuật dệt thổ cẩm của người Tày bao gồm 4 công đoạn chính. Trong đó, quay sợi là công đoạn đầu tiên một người mới bắt đầu phải học. Sợi được sử dụng là sợi bông nhuộm chàm, máy quay sợi làm bằng gỗ và các thanh tre tạo thành hình tròn. Ở công đoạn này, sợi bông đã nhuộm màu được mắc vào khung quay, người thợ dùng dùng tay quay từ trái sang phải để dàn những sợ nhỏ ra cho vừa với khung. |
Không có bất kỳ khuôn mẫu nào, hơn 20 loại hoa văn đều được khắc sâu trong trí nhớ nghệ nhân Nông Thị Thược hay những người thợ khác ở Luống Nọi. |
Sau khi mắc chỉ lên khung và tạo hoa văn bằng những sợi vải sặc sỡ xanh, đỏ, vàng, tím, trắng, đen. Người thợ sẽ sử dụng thầu (thoi dệt) để đưa các sợi vải theo phương nằm ngang, kết hợp dùng chân để đạp khúc guốc. Mỗi lần đạp để nhắc các sợi dọc tương ứng với mỗi lần luồn con thoi và một lần cài sợi vào các ô hoa văn. Đây cũng là công đoạn dệt – công đoạn cuối cùng trước khi hoàn thành một sản phẩm thổ cẩm. |
Một tấm thổ cẩm ô vuông có kích cỡ 30x32 được dệt hoàn thiện. Đây cũng là kích cỡ dễ bán nhất và phù hợp để may địu, may túi, tấm trang trí lọ hoa... Ngoài ra, ở Luống Nọi người ta còn dệt ra những chiếc khăn quàng cổ, ga trải giường – những thứ gắn liền với đời sống văn hóa của người Tày. |
Những năm trở lại đây, nhiều du khách nước ngoài khi đến thăm Cao Bằng đều tìm đến Luống Lọi để được tận mắt xem nghệ thuật dệt thổ cẩm của người Tày. |
Nhằm thu hút đầu tư để phát triển du lịch gắn với các làng nghề, tỉnh tổ chức nhiều hoạt động thúc đẩy xúc tiến, quảng bá. Nghề dệt thổ cẩm của người Tày cũng được Cao Bằng chọn là hạt nhân của các sản phẩm du lịch gắn liền với danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng. |
Qua thời gian, do nhiều nguyên nhân, việc sử dụng các trang phục truyền thống, sản phẩm thổ cẩm cũng không còn phổ biến. Nghề dệt thổ cẩm đang dần mai một và có nguy cơ thất truyền. Nghệ nhân Nông Thị Thược cũng như những người phụ nữ ở Luống Nọi vẫn miệt mài cải tiến sáng tạo, dệt ra những hoa văn mới lạ, đặc sắc phù hợp hơn với nhu cầu và thị hiếu của thị trường với mong muốn giữ gìn, bảo tồn và phát huy nghề dệt thổ cẩm của dân tộc Tày. |
Tin liên quan
Nghệ nhân thổi hồn vào mảnh ván gỗ những con tàu đã bị lãng quên trở thành tác phẩm nghệ thuật độc bản
10:08 | 10/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Vai trò, vị thế của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, trong sự nghiệp bảo tồn và phát triển nghề, làng nghề truyền thống Việt Nam
10:08 | 10/05/2024 Nghiên cứu trao đổi
Nghề đan lát của người Tày ở Cao Bằng
09:56 | 07/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin mới hơn
Hành trình của chiếc chiếu hoa
09:20 | 16/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Người lưu giữ nghề làm bún Cổ Đô
16:14 | 13/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Làng nghề trồng hoa Gia An Nam nỗ lực để công nhận làng nghề
10:22 | 13/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Trang phục truyền thống đồng bào Hrê, Ba Na hòa quyện với thiên nhiên
10:16 | 10/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” nghề thủ công mỹ nghệ
10:09 | 10/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Mộc mạc nghề làm nồi đất ở làng Trù Sơn
09:35 | 10/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Tôn vinh giá trị văn hoá trong các làng nghề truyền thống
10:45 | 09/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề cói Kim Sơn trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
13:52 | 08/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Bảo tồn và phát triển làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
11:01 | 08/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Lụa Vạn Phúc - Giữ lửa qua từng thế hệ
14:08 | 07/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Ghé thăm làng nghề chằm nón lá Đức Hòa
09:55 | 07/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề truyền thống bún tươi Vân Cù
14:54 | 04/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tinh hoa nghề truyền thống ở Cao Bằng
14:53 | 04/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khám phá nghề đan thúng chai ở Phú Mỹ
14:52 | 04/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nguyễn Duy Cường – người “thổi hồn” vào gỗ
15:37 | 02/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Mặn mòi vị muối Bạc Liêu
14:10 | 02/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cao Bằng: Nghệ nhân giữ gìn nghề dệt thổ cẩm truyền thống
10:44 | 02/05/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Nghề chằm nón ngựa Phú Gia di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia
17:25 | 26/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề đan lát tre nứa thành sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo
09:55 | 25/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Người đảng viên tâm huyết xây dựng làng nghề trên đảo xa
09:43 | 24/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Sơn La: Làng nghề chế biến long nhãn từng bước khẳng định thương hiệu
09:30 | 23/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội chợ triển lãm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực phía Bắc- Hà Nội năm 2024
11:46 Khuyến công
Khai mạc Lễ hội sen Đồng Tháp lần thứ 2 năm 2024
11:26 Văn hóa - Xã hội
Kỳ họp thứ 7 của Quốc hội sẽ xem xét 39 nội dung
10:47 Tin tức
Thanh Hóa: Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khẳng định chất lượng, giá trị thương hiệu
10:44 Khuyến công
Vĩnh Long: Kinh phí khuyến công địa phương năm 2024 gần 5 tỷ đồng
10:44 Khuyến công