Cao Bằng: Nghệ nhân giữ gìn nghề dệt thổ cẩm truyền thống
Nghề thủ công truyền thống dệt thổ cẩm của người Tày xã Ngọc Đào (Hà Quảng) được công nhận Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia năm 2023. |
Trong hơn 30 hộ làm nghề dệt thổ cẩm, gia đình Nghệ nhân Nông Thị Thược, xóm Luống Nọi, xã Ngọc Đào duy trì thường xuyên nhất. |
Với mong muốn lưu giữ nghề truyền thống của cha ông để lại, việc truyền dạy và chỉ bảo nghề của bà là hoàn toàn miễn phí. Bà và các học viên chỉ tranh thủ những lúc rảnh rỗi để dạy và học nên không có khóa học hay lớp học cụ thể cũng không có giấy chứng nhận mở lớp hay chứng nhận học viên. |
Trong gần nửa thập kỷ miệt mài với nghề truyền thống, các sản phẩm của nghệ nhân Nông Thị Thược đạt được rất nhiều thành tích trong và ngoài nước. Trong đó phải kể đến danh hiệu “Sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề tiêu biểu Việt Nam” năm 2018 và được cấp chứng nhận đối tác Ban quản lý Công viên địa chất non nước Cao Bằng năm 2022. |
Đôi tay thoăn thoắt trên khung cửi, nghệ nhân Nông Thị Thược bật mí, thổ cẩm của người Tày có hơn 20 loại hoa văn khác nhau. Trong đó, kỹ thuật phối màu rất quan trọng để tạo thành những bông hoa lê, hoa mận, hoa đào, hoa mai… và một số hình các loài muôn thú. Tất cả đều là những hình ảnh quen thuộc, gắn bó với đời sống, quá trình lao động sản xuất của dân tộc Tày. |
Nghệ nhân Nông Thị Thược cũng cho biết, kỹ thuật dệt thổ cẩm của người Tày bao gồm 4 công đoạn chính. Trong đó, quay sợi là công đoạn đầu tiên một người mới bắt đầu phải học. Sợi được sử dụng là sợi bông nhuộm chàm, máy quay sợi làm bằng gỗ và các thanh tre tạo thành hình tròn. Ở công đoạn này, sợi bông đã nhuộm màu được mắc vào khung quay, người thợ dùng dùng tay quay từ trái sang phải để dàn những sợ nhỏ ra cho vừa với khung. |
Không có bất kỳ khuôn mẫu nào, hơn 20 loại hoa văn đều được khắc sâu trong trí nhớ nghệ nhân Nông Thị Thược hay những người thợ khác ở Luống Nọi. |
Sau khi mắc chỉ lên khung và tạo hoa văn bằng những sợi vải sặc sỡ xanh, đỏ, vàng, tím, trắng, đen. Người thợ sẽ sử dụng thầu (thoi dệt) để đưa các sợi vải theo phương nằm ngang, kết hợp dùng chân để đạp khúc guốc. Mỗi lần đạp để nhắc các sợi dọc tương ứng với mỗi lần luồn con thoi và một lần cài sợi vào các ô hoa văn. Đây cũng là công đoạn dệt – công đoạn cuối cùng trước khi hoàn thành một sản phẩm thổ cẩm. |
Một tấm thổ cẩm ô vuông có kích cỡ 30x32 được dệt hoàn thiện. Đây cũng là kích cỡ dễ bán nhất và phù hợp để may địu, may túi, tấm trang trí lọ hoa... Ngoài ra, ở Luống Nọi người ta còn dệt ra những chiếc khăn quàng cổ, ga trải giường – những thứ gắn liền với đời sống văn hóa của người Tày. |
Những năm trở lại đây, nhiều du khách nước ngoài khi đến thăm Cao Bằng đều tìm đến Luống Lọi để được tận mắt xem nghệ thuật dệt thổ cẩm của người Tày. |
Nhằm thu hút đầu tư để phát triển du lịch gắn với các làng nghề, tỉnh tổ chức nhiều hoạt động thúc đẩy xúc tiến, quảng bá. Nghề dệt thổ cẩm của người Tày cũng được Cao Bằng chọn là hạt nhân của các sản phẩm du lịch gắn liền với danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng. |
Qua thời gian, do nhiều nguyên nhân, việc sử dụng các trang phục truyền thống, sản phẩm thổ cẩm cũng không còn phổ biến. Nghề dệt thổ cẩm đang dần mai một và có nguy cơ thất truyền. Nghệ nhân Nông Thị Thược cũng như những người phụ nữ ở Luống Nọi vẫn miệt mài cải tiến sáng tạo, dệt ra những hoa văn mới lạ, đặc sắc phù hợp hơn với nhu cầu và thị hiếu của thị trường với mong muốn giữ gìn, bảo tồn và phát huy nghề dệt thổ cẩm của dân tộc Tày. |
Tin liên quan
Cảnh báo nguy cơ cháy nổ tại các làng nghề dịp cuối năm
09:08 | 28/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bảo tồn, phát triển nghề và làng nghề vùng hồ Thác Bà
09:43 | 27/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Huyện Gia Lâm phát triển du lịch xanh gắn với làng nghề
11:01 | 26/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin mới hơn
Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường – Phát triển nền kinh tế xanh bền vững, tôn vinh làng nghề và sản phẩm Ocop
10:41 | 04/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Sản phẩm OCOP, làng nghề Hà Nội vươn tầm thế giới
15:18 | 03/12/2024 Tin tức
"Giữ lửa" nghề tại làng hương xạ truyền thống gần 300 năm ở Hưng Yên
13:31 | 03/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Rèn Đa Sỹ - Top 10 thương hiệu quốc gia
13:31 | 03/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng hương trăm năm tuổi Quảng Phú Cầu nhộn nhịp những ngày cận Tết rực rỡ sắc Xuân
15:00 | 02/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đã có 144 cơ sở tự nguyện phá dỡ lò đốt, lò tái chế kim loại tại Mẫn Xá
23:50 | 01/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Xã Sơn Đông, TX Sơn Tây (Hà Nội): Tổ chức lễ đón nhận Bằng công nhận làng nghề mộc Vạn An đạt danh hiệu " Làng nghề Hà Nội"
23:38 | 30/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nhọc nhằn nghề trồng dâu nuôi tằm Hồng Đô
09:53 | 29/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
“Hội An - Làng nghề lên số” đạt giải thưởng quốc tế Kotler Awards 2024
09:08 | 28/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Ninh Bình: Xã Khánh Dương đón nhận Bằng đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao
11:46 | 27/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Về làng “May mặc đệ nhất Hà thành”
11:00 | 26/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thu hút 120.000 nghệ nhân, chuyên gia và 3.000 nhà khoa học vào trường nghề
11:00 | 26/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Ngọt ngào mùa nhãn quê tôi
10:59 | 26/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc triển lãm “Sắc màu di sản văn hóa, thiên nhiên và sản phẩm thủ công truyền thống Việt Nam”
14:13 | 24/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Kẹo dừa Bến Tre - Đặc sản truyền thống
14:19 | 21/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề gốm Gia Thuỷ hơn 60 năm đỏ lửa
14:19 | 21/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hành trình từ bản đến thế giới của hợp tác xã Hoa Tiến
14:18 | 21/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội Làng nghề mộc truyền thống Thượng Mạo tổ chức Đại hội III, nhiệm kỳ 2024 - 2029
09:23 | 18/11/2024 Tin tức
Xây dựng hồ sơ đăng ký nhãn hiệu chứng nhận “Hành tím Duyên Hải – Trà Vinh”
10:41 | 15/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Yên: Say đắm hương vị nước mắm Gành Đỏ
16:04 | 14/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thanh Hoá: Bảo tồn làng nghề gắn với phát triển du lịch
09:01 | 14/11/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đào tạo nghề là động lực phát triển các làng nghề truyền thống
14:04 Đào tạo nghề
Thanh Hoá: Tăng cường đào tạo nghề cho lao động làng nghề vùng nông thôn, vùng đặc biệt khó khăn
14:03 Đào tạo nghề
Phú Yên: OCOP góp phần phát triển kinh tế nông thôn
10:45 OCOP
Bình Định: Phát triển du lịch Làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhơn Hậu
10:43 Du lịch làng nghề
Chị Nguyễn Thị Thanh Nga – Hành trình xây dựng thương hiệu Yến Sào Thiên Nga
10:43 Tin tức