Hà Nội: 21°C Hà Nội
Đà Nẵng: 24°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 27°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 23°C Thừa Thiên Huế

“Trà Thượng Ty”: Những cuộc rong chơi với trà

LNV - Bằng đam mê và nhiệt huyết của mình, Nghệ nhân trà truyền thống Nguyễn Ngọc Tuấn đã dành thời gian sưu tầm, biên soạn và ghi chép những câu chuyện liên quan đến trà, để thành tập sách Trà Thượng Ty (NXB Hồng Đức). Cuốn sách được xem như là nguồn tài liệu bổ ích giúp cho độc giả nói chung hay những người quan tâm đến trà hiểu thêm về văn hóa trà.

Theo chia sẻ của Nghệ nhân trà Nguyễn Ngọc Tuấn, ông xuất thân trong gia đình có quán “chè chén” ở Hà Nội bị gián đoạn từ năm 1987 khi cụ ngoại mất. Chính vì vậy, những câu chuyện được nghe từ quán trà luôn hiện trong ký ức của ông.

“Thêm đó, tôi may mắn được giao lưu với những người thầy, người bạn quý mến trà nên trong các cuộc trà đều để lại nhiều kỷ niệm, chính là nguồn động viên tôi xuất bản cuốn sách này”, tác giả Nguyễn Ngọc Tuấn bộc bạch.


Cuốn sách mang đến những tư liệu cũng như câu chuyện thú vị và hấp dẫn xung quanh văn hóa trà.

Cuốn sách Trà Thượng Ty tập hợp 54 giai thoại về trà, được Nghệ nhân Nguyễn Ngọc Tuấn sưu tầm, biên soạn và ghi chép trong nhiều năm. Qua từng trang sách, bạn đọc sẽ biết được nhiều thông tin hấp dẫn và thú vị như vị Thánh của trà Việt là ai, vì sao lại có câu “chè Thái gái Tuyên” hay tại sao nói “trà dư tửu hậu”, trà đã tới với châu Âu như thế nào…

Ngoài ra, bạn đọc còn có cơ hội được tìm hiểu về các loại trà khác nhau như trà Tân Cương, trà Bách Hí, trà Thượng Ty, trà Trúc Diệp Thanh, trà Mao Phong… Mỗi bài viết thường không quá dài, lời văn mộc mạc, giản dị nhưng đã gợi nên nét tinh túy, độc đáo riêng của từng loại trà.

Không những thế, qua cuốn sách này, dường như bạn đọc cũng đang cùng trải nghiệm với chính tác giả, cùng chìm đắm trong một không gian tĩnh lặng để từ từ thưởng thức trà. Ở đó, hẳn có biết bao công phu và thành tâm. Chỉ riêng việc rót trà đã cho thấy điều đó.

Theo tác giả, điển cố “Quan Công tuần hành” và “Hàn Tín điểm quân” được nhắc và dùng trong Kungfu trà (một phong tục truyền thống của Triều Châu, Quảng Đông, Trung Quốc lưu truyền từ đời Đường đến đời Thanh hình thành những quy định bắt buộc và còn áp dụng tới ngày nay) để chỉ cách rót trà vào chén. Các chén trà phải được đặt cạnh nhau, khi rót phải thật đều và rót không thiếu một chén nào.

Bước đầu rót theo cách “Quan Công tuần hành”: Rót trà nước chảy không ngừng, nhanh chóng chuyển từ chén này qua chén khác và rót từ từ ít một theo vòng từ chén đầu tiên tới chén cuối cùng và quay lại từ chén cuối cùng đến chén đầu tiên.

Cũng theo tác giả, khi gần hết nước trà trong ấm, lúc đó bắt đầu thực hiện “Hàn Tín điểm binh”: Rót từ từ vào từng chén trà sao cho đến chén cuối cùng thì nước trong ấm cũng hết. “Kỹ thuật rót trà trong Kungfu trà thể hiện thái độ tôn trọng của trà nhân với khách và đảm bảo độ đậm nhạt của các chén trà như nhau”, tác giả viết.

Vì có nhiều loại trà khác nhau nên cách pha trà, thưởng trà cũng khác nhau. Với trà Tân Cương cách pha trà có vẻ đơn giản hơn khi chỉ việc đổ nước sôi vào, hết lượt này đến lượt khác đổ nước sôi vào ấm trà. Nhưng cũng có loại trà không đơn giản đến thế mà trà Thượng Ty - được dùng làm tên cho cuốn sách, là một trong số đó.

Tương truyền, loại trà Thượng Ty ở vùng Thái Nguyên chỉ được dùng cho các quan lại, lý trưởng trong vùng thưởng thức. Vào mùa Xuân, trước tiết Thanh Minh, khi những cây chè sung sức bắt đầu nhú ra những chồi non nhỏ xíu như đầu đinh, người ta sẽ tuyển chọn những cô gái trẻ đi hái những chồi này - gọi là "lẩy đinh" vào buổi sớm mai, khi chưa có ánh mặt trời.

Các cô gái phải thật nhẹ nhàng, cẩn thận chăm chút hái từng "đinh" chè non rồi mang về nhà thật nhanh. Các lá chè tươi non đi qua "lửa" trong quá trình sao suốt cho ra những búp trà khô nhỏ như đầu đinh màu xanh, sáng ánh thép, nhìn rất bắt mắt và cho hương thơm vô cùng quyến rũ.

Trong vụ trà Xuân hàng năm, làng tổ chức cuộc thi tuyển trà thơm nhất vùng để làm vật phẩm cung tiến. Đây là ngày hội lớn, các gia đình làm trà đều cử người tham gia, mỗi đội thi gồm 3 người: Tay sao (sấy), thợ lò (bếp) và thợ phụ.

Quy trình sao chè thủ công tuân thủ các công đoạn: héo, vò, sao khô, sàng búp, lấy hương, đánh mốc, phân loại và đóng gói. Thời gian thực hiện: 3 giờ cho một mẻ trà (khoảng 5kg lá chè tươi nguyên liệu). Được bắt đầu từ khi lá chè hái từ vườn về đến nơi và nổi lửa trên bếp củi.

Theo Nghệ nhân trà Nguyễn Ngọc Tuấn, bí quyết sao chè của mỗi nhà làm trà là sự kiên nhẫn, tinh tế trong suốt quá trình làm. Phải thực sự am tường về độ lửa, hiểu đặc tính lá chè và điêu luyện kết hợp kim mộc thủy hỏa thổ để rồi nắn nót làm ra những cánh trà nhỏ nhắn, xinh xắn, quyến rũ.

Tiêu chuẩn được đánh giá theo 4 tiêu chí: Sắc - Thanh - Vị - Thần. Trong đó, “Sắc”: cánh trà khô nhỏ, đều đặn và cong như móc câu. Lúc nhìn thẳng thấy màu xanh đen, khi nhìn nghiêng thấy sắc xanh ánh thép. “Thanh”: là nói đến màu nước trà trong và sáng.

Còn “Vị”: là vị bùi, đậm hương cốm, chát nơi đầu lưỡi nhưng ngọt đọng sâu trong khoang miệng. Và “Thần”: là sự sảng khoái vô cùng của người thưởng thức.

“Khi hội tụ đủ 4 tiêu chí trên sẽ được vinh danh là Trà Thượng Ty. Nó là niềm tự hào cho các đội, các gia đình đoạt giải thưởng trong cuộc thi”, tác giả Nguyễn Ngọc Tuấn cho biết.

Theo Sài Gòn giải phóng

Tin liên quan

Tin mới hơn

Việt Nam có  2 làng nghề đầu tiên thuộc Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới

Việt Nam có 2 làng nghề đầu tiên thuộc Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới

LNV - Tối ngày 14/2, tại Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội), Lễ đón nhận làng nghề gốm sứ Bát Tràng và dệt lụa Vạn Phúc trở thành thành viên của Mạng lưới các Thành phố thủ công sáng tạo thế giới đã được tổ chức. Sự kiện cũng bao gồm hoạt động trưng bày, trình diễn và tạo tác sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội năm 2025.
Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam gửi thư chúc mừng đến hai làng nghề tại Hà Nội

Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam gửi thư chúc mừng đến hai làng nghề tại Hà Nội

LNV - Vừa qua, Làng nghề Gốm Sứ Bát Tràng và Làng nghề Dệt Lụa Hà Đông được Hội đồng Thủ công Thế giới công nhận là thành viên mạng lưới các Thành phố Thủ công Sáng tạo thế giới. Tạp chí Làng nghề Việt Nam xin trân trọng gửi tới độc giả thư chúc mừng của ông Trịnh Quốc Đạt – Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đến hai làng nghề.
Đồng Tháp: Xã Láng Biển đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao

Đồng Tháp: Xã Láng Biển đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao

LNV - Chiều ngày 11/2/2025, UBND huyện Tháp Mười tổ chức lễ công bố xã Láng Biển đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Thành quả này là kết quả của hơn 5 năm nỗ lực từ cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của xã.
Làng bánh đa Dụ Đại - Giữ gìn di sản làng nghề truyền thống

Làng bánh đa Dụ Đại - Giữ gìn di sản làng nghề truyền thống

LNV - Thái Bình, vùng đất yên bình của đồng bằng Bắc Bộ, không chỉ được biết đến là vựa lúa lớn mà còn là nơi lưu giữ nhiều làng nghề truyền thống, gắn liền với văn hóa Việt Nam. Trong số đó, làng Dụ Đại, xã Đông Hòa, huyện Đông Hưng, nổi tiếng với nghề làm bánh đa. Những chiếc bánh đa giòn rụm, thơm lừng vị mè đã trở thành đặc sản không chỉ của Thái Bình mà còn vang danh cả nước, mang trong mình câu chuyện về sự khéo léo và cần cù của người dân làng quê.
Nón lá Tây Hồ Dấu ấn văn hoá vùng đất Cố đô Huế

Nón lá Tây Hồ Dấu ấn văn hoá vùng đất Cố đô Huế

LNV - Làng Tây Hồ nằm lặng lẽ bên dòng sông Như Ý, thuộc xã Phú Hồ, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên – Huế. Làng cách trung tâm thành phố không quá xa chỉ khoảng 12km. Từ rất lâu, Tây Hồ đã vô cùng nổi tiếng với nghề làm nón, nghề này đã được hình thành và phát triển cách đây hàng trăm năm, là một trong những nhân chứng chứng kiến vẻ đẹp văn hóa của những chiếc nón bài thơ xuất hiện trong những năm cuối thập kỷ 50 – đầu thập kỷ 60 của thế kỷ XX. Đến nay, nón lá cùng với áo dài trở thành những nét đẹp đặc trưng, gây ấn tượng với bạn bè khắp thế giới.
Khách quốc tế hào hứng dệt chiếu, đan thúng tại hội làng Kim Bồng

Khách quốc tế hào hứng dệt chiếu, đan thúng tại hội làng Kim Bồng

LNV - Chiều 8/02 tức ngày 11 tháng Giêng năm Ất Tỵ, ngày hội làng nghề truyền thống Kim Bồng (xã Cẩm Kim, TP.Hội An) chính thức khai hội. Nhiều du khách quốc tế đã hào hứng trải nghiệm nghề truyền thống dệt chiếu, đan thúng... của làng.

Tin khác

Bình Định: Nghệ nhân Ưu tú Kim Chung trọn đời dành cho nghệ thuật hát bội

Bình Định: Nghệ nhân Ưu tú Kim Chung trọn đời dành cho nghệ thuật hát bội

LNV - Bắt đầu bén duyên với hát bội từ năm 13 tuổi, đến nay Nghệ nhân Ưu tú Huỳnh Thị Kim Chung (tên nghệ danh Kim Chung) ở thôn An Hòa 2, xã Phước An, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định vẫn giữ nguyên ngọn lửa đam mê với nghệ thuật bát bội mặc dù đã bước sang tuổi 58 (SN 1967).
Phú Yên: Làng nghề sản xuất muối Tuyết Diêm điểm đến văn hóa độc đáo

Phú Yên: Làng nghề sản xuất muối Tuyết Diêm điểm đến văn hóa độc đáo

LNV - Một trong những trải nghiệm khó quên khi đến Làng nghề sản xuất muối Tuyết Diêm ở xã Xuân Bình, thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên là dạo bước trên những cánh đồng muối trắng bạt ngàn và cảm nhận vẻ đẹp "muối mặn" đặc trưng của vùng biển miền Trung.
Hai làng nghề đầu tiên gia nhập mạng lưới thành phố thủ công sáng tạo toàn cầu

Hai làng nghề đầu tiên gia nhập mạng lưới thành phố thủ công sáng tạo toàn cầu

Hai làng nghề đầu tiên gia nhập mạng lưới thành phố thủ công sáng tạo toàn cầu
Âm vang làng nghề đúc đồng Phước Kiều

Âm vang làng nghề đúc đồng Phước Kiều

LNV - Giữa vùng đất xứ Quảng đầy nắng gió, làng nghề đúc đồng Phước Kiều (xã Điện Phương, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) từng được biết đến như một biểu tượng của sự tài hoa và tinh thần lao động miệt mài. Suốt hơn 400 năm qua, ngọn lửa nghề vẫn bập bùng, thắp sáng tinh hoa truyền thống của dân tộc.
Bát Tràng, Vạn Phúc gia nhập mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo toàn cầu

Bát Tràng, Vạn Phúc gia nhập mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo toàn cầu

LNV - Vào ngày 14/02, tại Hoàng Thành Thăng Long sẽ diễn ra Lễ đón chứng nhận công nhận làng nghề Gốm sứ Bát Tràng và Dệt Vạn Phúc trở thành thành viên của Mạng lưới các Thành phố Thủ công Sáng tạo Thế giới. Đây là hai làng nghề đầu tiên của Việt Nam gia nhập mạng lưới này, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc quảng bá tinh hoa nghề truyền thống và thúc đẩy xúc tiến thương mại cho Hà Nội trong thời gian tới.
Lung linh sắc vàng tại Lễ hội Mai vàng An Nhơn lần thứ 2 năm 2025

Lung linh sắc vàng tại Lễ hội Mai vàng An Nhơn lần thứ 2 năm 2025

LNV - Chương trình Lễ hội Mai vàng An Nhơn lần thứ 2 năm 2025 với điểm nhấn là trưng bày hơn 200 cây mai lớn và mai bonsai có dáng thế độc lạ. Bên cạnh đó còn có Hội thi trưng bày giới thiệu gian hàng sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm làng nghề, sản phẩm OCOP đặc trưng của địa phương.
Bình Định: Khôi phục và phát triển Làng nghề nón lá Nhơn Mỹ

Bình Định: Khôi phục và phát triển Làng nghề nón lá Nhơn Mỹ

LNV - Nghề sản xuất nón lá trên địa bàn xã Nhơn Mỹ có từ rất lâu đời gắn với làng nghề truyền thống nón lá Gò Găng của thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định. Làm thế nào để bảo tồn, phát triển làng nghề gắn với du lịch là những trăn trở của lãnh đạo xã Nhơn Mỹ hiện nay.
Huyện Phú Xuyên từng bước khai thác tiềm năng du lịch làng nghề

Huyện Phú Xuyên từng bước khai thác tiềm năng du lịch làng nghề

LNV - Những năm gần đây, huyện Phú Xuyên tập trung đầu tư xây dựng, nâng cấp hạ tầng giao thông để từng bước khai thác lợi thế tiềm năng các điểm du lịch làng nghề, quảng bá sản phẩm nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội địa phương.
Nghề làm muối Bạc Liêu Tinh hoa đến từ biển cả

Nghề làm muối Bạc Liêu Tinh hoa đến từ biển cả

LNV - Bạc Liêu – mảnh đất miền Tây Nam Bộ không chỉ nổi tiếng với những giai điệu cải lương sâu lắng hay lòng hiếu khách chân tình, mà còn được biết đến với những cánh đồng muối trắng tinh trải dài tít tắp. Nghề làm muối nơi đây không chỉ là nguồn sống của bao thế hệ mà còn là biểu tượng đặc trưng, gắn bó mật thiết với đời sống văn hóa và kinh tế của người dân vùng biển.
Làng nghề dệt lụa Vạn Phúc Tài hoa của nghệ nhân

Làng nghề dệt lụa Vạn Phúc Tài hoa của nghệ nhân

LNV - Làng lụa Vạn Phúc, nằm bên bờ sông Nhuệ hiền hòa thuộc quận Hà Đông, Hà Nội, là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời và nổi tiếng nhất Việt Nam. Với lịch sử hơn 1.000 năm, nơi đây không chỉ là cái nôi của nghề dệt lụa mà còn là biểu tượng văn hóa, thể hiện sự tinh tế và tài hoa của người thợ làng nghề Việt Nam.
Bến Tre: Ý tưởng điêu khắc độc đáo từ cây, trái quê hương

Bến Tre: Ý tưởng điêu khắc độc đáo từ cây, trái quê hương

LNV - Với đam mê điêu khắc cùng nguồn nguyên liệu sẵn có, anh Bùi Văn Ngưng (SN 1981) đã tạo nên nhiều sản phẩm độc đáo từ những gốc cây, trái dừa khô,... có giá trị kinh tế, thẩm mỹ cao. Đặc biệt, tác phẩm “Đĩa Trái Cây Ngũ Quả” của anh còn được trưng bày tại Vòng xoay Ngã Năm (huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre), thu hút không ít du khách đến tham quan.
Bình Định: Mai khoe sắc vàng đón Tết

Bình Định: Mai khoe sắc vàng đón Tết

LNV - Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025 đang cận kề, các nhà vườn trồng mai trên địa bàn thị xã An Nhơn - nơi thủ phủ mai vàng lớn nhất miền Trung tất bật đưa mai ra chào khách với những tác phẩm đẹp, lạ, độc đáo thỏa mãn thú chơi mai của thượng đế.
Nghệ nhân Đào Thanh Hảo góp phần tạo dựng thương hiệu chè Thái Nguyên

Nghệ nhân Đào Thanh Hảo góp phần tạo dựng thương hiệu chè Thái Nguyên

LNV - Chè Thái Nguyên từ lâu đã là niềm tự hào của vùng đất trung du, nơi những đồi chè xanh bạt ngàn với hương vị đặc trưng đã trở thành thương hiệu nổi tiếng trong và ngoài nước. Trong đó, chè Hảo Đạt không chỉ là biểu tượng cho chất lượng mà còn là niềm tự hào với những đóng góp trong việc bảo tồn và phát huy nghệ thuật làm chè truyền thống. Nghệ nhân Đào Thanh Hảo, Giám đốc Hợp tác xã chè Hảo Đạt (xã Tân Cương, Thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên) chính là minh chứng sống động cho sự tài hoa và tâm huyết của người làm chè.
Cộng đồng làng nghề sẽ bước sang thời kỳ mới

Cộng đồng làng nghề sẽ bước sang thời kỳ mới

LNV - Nhân dịp chào Xuân Ất Tỵ 2025, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam NGUT Trịnh Quốc Đạt đã có những chia sẻ với Tạp chí Làng nghề Việt Nam về những thành quả của Hiệp hội trong năm vừa qua và những hoạt động nổi bật trong năm mới 2025.
Làng nghề “trình làng” những trái cây độc lạ dịp Tết

Làng nghề “trình làng” những trái cây độc lạ dịp Tết

LNV - Những năm gần đây, những loại trái cây độc, lạ như dừa dát vàng, bưởi hồ lô, bưởi đỏ tiến vua... thường được nhiều người lựa chọn để bày mâm ngũ quả ngày Tết, khiến cho mặt hàng này trở nên hút khách mỗi dịp cuối năm.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Vietnam Has the First Two Craft Villages in the World Network of Creative Craft Cities

Vietnam Has the First Two Craft Villages in the World Network of Creative Craft Cities

OVN - On the evening of February 14, at the Imperial Citadel of Thang Long (Hanoi), the ceremony to welcome Bat Trang ceramics and Van Phuc silk weaving villages as members of the World Network of Creative Craft Cities was held. The event also included ac
Việt Nam có  2 làng nghề đầu tiên thuộc Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới

Việt Nam có 2 làng nghề đầu tiên thuộc Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới

LNV - Tối ngày 14/2, tại Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội), Lễ đón nhận làng nghề gốm sứ Bát Tràng và dệt lụa Vạn Phúc trở thành thành viên của Mạng lưới các Thành phố thủ công sáng tạo thế giới đã được tổ chức.
Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam gửi thư chúc mừng đến hai làng nghề tại Hà Nội

Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam gửi thư chúc mừng đến hai làng nghề tại Hà Nội

LNV - Vừa qua, Làng nghề Gốm Sứ Bát Tràng và Làng nghề Dệt Lụa Hà Đông được Hội đồng Thủ công Thế giới công nhận là thành viên mạng lưới các Thành phố Thủ công Sáng tạo thế giới. Tạp chí Làng nghề Việt Nam xin trân trọng gửi tới độc giả thư chúc mừng của
Phú Thọ: Phát triển sản phẩm OCOP gắn với du lịch

Phú Thọ: Phát triển sản phẩm OCOP gắn với du lịch

LNV - Trong những năm gần đây, ngoài việc phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc vùng Đất Tổ, tỉnh Phú Thọ đã đẩy mạnh khai thác, quảng bá gắn với phát triển du lịch phát triển các sản phẩm, đặc sản địa phương nhằm tăng sức hấp dẫn, thu hút du khách thập phương đến tham quan vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi trên địa bàn tỉnh.
Sản phẩm OCOP làng nghề Góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội

Sản phẩm OCOP làng nghề Góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội

LNV - Làng nghề OCOP (Chương trình Mỗi Xã Một Sản Phẩm) từ lâu đã trở thành biểu tượng sống động của sự sáng tạo, khéo léo và tâm huyết. Đây không chỉ là nơi gìn giữ những giá trị truyền thống quý báu mà còn là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, mang lại sự gắn kết giữa các vùng miền.
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-61
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-66
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-67
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-91
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-32
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-50
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-33
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-51
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-54
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-75
Giao diện di động