“Trà Thượng Ty”: Những cuộc rong chơi với trà

LNV - Bằng đam mê và nhiệt huyết của mình, Nghệ nhân trà truyền thống Nguyễn Ngọc Tuấn đã dành thời gian sưu tầm, biên soạn và ghi chép những câu chuyện liên quan đến trà, để thành tập sách Trà Thượng Ty (NXB Hồng Đức). Cuốn sách được xem như là nguồn tài liệu bổ ích giúp cho độc giả nói chung hay những người quan tâm đến trà hiểu thêm về văn hóa trà.

Theo chia sẻ của Nghệ nhân trà Nguyễn Ngọc Tuấn, ông xuất thân trong gia đình có quán “chè chén” ở Hà Nội bị gián đoạn từ năm 1987 khi cụ ngoại mất. Chính vì vậy, những câu chuyện được nghe từ quán trà luôn hiện trong ký ức của ông.

“Thêm đó, tôi may mắn được giao lưu với những người thầy, người bạn quý mến trà nên trong các cuộc trà đều để lại nhiều kỷ niệm, chính là nguồn động viên tôi xuất bản cuốn sách này”, tác giả Nguyễn Ngọc Tuấn bộc bạch.


Cuốn sách mang đến những tư liệu cũng như câu chuyện thú vị và hấp dẫn xung quanh văn hóa trà.

Cuốn sách Trà Thượng Ty tập hợp 54 giai thoại về trà, được Nghệ nhân Nguyễn Ngọc Tuấn sưu tầm, biên soạn và ghi chép trong nhiều năm. Qua từng trang sách, bạn đọc sẽ biết được nhiều thông tin hấp dẫn và thú vị như vị Thánh của trà Việt là ai, vì sao lại có câu “chè Thái gái Tuyên” hay tại sao nói “trà dư tửu hậu”, trà đã tới với châu Âu như thế nào…

Ngoài ra, bạn đọc còn có cơ hội được tìm hiểu về các loại trà khác nhau như trà Tân Cương, trà Bách Hí, trà Thượng Ty, trà Trúc Diệp Thanh, trà Mao Phong… Mỗi bài viết thường không quá dài, lời văn mộc mạc, giản dị nhưng đã gợi nên nét tinh túy, độc đáo riêng của từng loại trà.

Không những thế, qua cuốn sách này, dường như bạn đọc cũng đang cùng trải nghiệm với chính tác giả, cùng chìm đắm trong một không gian tĩnh lặng để từ từ thưởng thức trà. Ở đó, hẳn có biết bao công phu và thành tâm. Chỉ riêng việc rót trà đã cho thấy điều đó.

Theo tác giả, điển cố “Quan Công tuần hành” và “Hàn Tín điểm quân” được nhắc và dùng trong Kungfu trà (một phong tục truyền thống của Triều Châu, Quảng Đông, Trung Quốc lưu truyền từ đời Đường đến đời Thanh hình thành những quy định bắt buộc và còn áp dụng tới ngày nay) để chỉ cách rót trà vào chén. Các chén trà phải được đặt cạnh nhau, khi rót phải thật đều và rót không thiếu một chén nào.

Bước đầu rót theo cách “Quan Công tuần hành”: Rót trà nước chảy không ngừng, nhanh chóng chuyển từ chén này qua chén khác và rót từ từ ít một theo vòng từ chén đầu tiên tới chén cuối cùng và quay lại từ chén cuối cùng đến chén đầu tiên.

Cũng theo tác giả, khi gần hết nước trà trong ấm, lúc đó bắt đầu thực hiện “Hàn Tín điểm binh”: Rót từ từ vào từng chén trà sao cho đến chén cuối cùng thì nước trong ấm cũng hết. “Kỹ thuật rót trà trong Kungfu trà thể hiện thái độ tôn trọng của trà nhân với khách và đảm bảo độ đậm nhạt của các chén trà như nhau”, tác giả viết.

Vì có nhiều loại trà khác nhau nên cách pha trà, thưởng trà cũng khác nhau. Với trà Tân Cương cách pha trà có vẻ đơn giản hơn khi chỉ việc đổ nước sôi vào, hết lượt này đến lượt khác đổ nước sôi vào ấm trà. Nhưng cũng có loại trà không đơn giản đến thế mà trà Thượng Ty - được dùng làm tên cho cuốn sách, là một trong số đó.

Tương truyền, loại trà Thượng Ty ở vùng Thái Nguyên chỉ được dùng cho các quan lại, lý trưởng trong vùng thưởng thức. Vào mùa Xuân, trước tiết Thanh Minh, khi những cây chè sung sức bắt đầu nhú ra những chồi non nhỏ xíu như đầu đinh, người ta sẽ tuyển chọn những cô gái trẻ đi hái những chồi này - gọi là "lẩy đinh" vào buổi sớm mai, khi chưa có ánh mặt trời.

Các cô gái phải thật nhẹ nhàng, cẩn thận chăm chút hái từng "đinh" chè non rồi mang về nhà thật nhanh. Các lá chè tươi non đi qua "lửa" trong quá trình sao suốt cho ra những búp trà khô nhỏ như đầu đinh màu xanh, sáng ánh thép, nhìn rất bắt mắt và cho hương thơm vô cùng quyến rũ.

Trong vụ trà Xuân hàng năm, làng tổ chức cuộc thi tuyển trà thơm nhất vùng để làm vật phẩm cung tiến. Đây là ngày hội lớn, các gia đình làm trà đều cử người tham gia, mỗi đội thi gồm 3 người: Tay sao (sấy), thợ lò (bếp) và thợ phụ.

Quy trình sao chè thủ công tuân thủ các công đoạn: héo, vò, sao khô, sàng búp, lấy hương, đánh mốc, phân loại và đóng gói. Thời gian thực hiện: 3 giờ cho một mẻ trà (khoảng 5kg lá chè tươi nguyên liệu). Được bắt đầu từ khi lá chè hái từ vườn về đến nơi và nổi lửa trên bếp củi.

Theo Nghệ nhân trà Nguyễn Ngọc Tuấn, bí quyết sao chè của mỗi nhà làm trà là sự kiên nhẫn, tinh tế trong suốt quá trình làm. Phải thực sự am tường về độ lửa, hiểu đặc tính lá chè và điêu luyện kết hợp kim mộc thủy hỏa thổ để rồi nắn nót làm ra những cánh trà nhỏ nhắn, xinh xắn, quyến rũ.

Tiêu chuẩn được đánh giá theo 4 tiêu chí: Sắc - Thanh - Vị - Thần. Trong đó, “Sắc”: cánh trà khô nhỏ, đều đặn và cong như móc câu. Lúc nhìn thẳng thấy màu xanh đen, khi nhìn nghiêng thấy sắc xanh ánh thép. “Thanh”: là nói đến màu nước trà trong và sáng.

Còn “Vị”: là vị bùi, đậm hương cốm, chát nơi đầu lưỡi nhưng ngọt đọng sâu trong khoang miệng. Và “Thần”: là sự sảng khoái vô cùng của người thưởng thức.

“Khi hội tụ đủ 4 tiêu chí trên sẽ được vinh danh là Trà Thượng Ty. Nó là niềm tự hào cho các đội, các gia đình đoạt giải thưởng trong cuộc thi”, tác giả Nguyễn Ngọc Tuấn cho biết.

Theo Sài Gòn giải phóng

Tin liên quan

Tin mới hơn

Bình Định: Làng nghề truyền thống đan đát Trung Chánh mang sắc thái, hình dáng đặc trưng riêng

Bình Định: Làng nghề truyền thống đan đát Trung Chánh mang sắc thái, hình dáng đặc trưng riêng

LNV - Làng nghề truyền thống đan đát Trung Chánh, xã Cát Minh, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định tạo ra những sản phẩm mang bản sắc văn hóa đại diện vùng miền, thể hiện đời sống văn hóa lễ hội truyền thống, sinh hoạt cộng đồng góp phần tạo diện mạo, bản sắc riêng của địa phương đạt tiêu chí bản sắc văn hóa dân tộc.
Lễ hội Đình Hậu: Sắc màu truyền thống và tinh hoa Cốm Làng Vòng

Lễ hội Đình Hậu: Sắc màu truyền thống và tinh hoa Cốm Làng Vòng

LNV - Sáng ngày 09/3/2025, trong không khí phấn khởi của mùa xuân mới, phường Dịch Vọng Hậu (quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội) long trọng tổ chức Lễ hội truyền thống Đình Hậu - Xuân Ất Tỵ 2025 và đón bằng công nhận "Nghề truyền thống Hà Nội" với nghề sản xuất Cốm Làng Vòng. Đây là sự kiện văn hóa quan trọng, không chỉ thể hiện sự tôn vinh các giá trị lịch sử mà còn khẳng định niềm tự hào về nghề cốm đặc trưng của người dân nơi đây.
Vĩnh Phúc: Phát triển và bảo tồn các làng nghề truyền thống: Thực trạng và giải pháp

Vĩnh Phúc: Phát triển và bảo tồn các làng nghề truyền thống: Thực trạng và giải pháp

LNV - Làng nghề truyền thống luôn đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc và tạo dựng cơ hội việc làm cho người dân. Để các làng nghề có thể phát triển bền vững, ngoài sự hỗ trợ của chính quyền, cộng đồng và các nghệ nhân cần có những bước đi đồng bộ trong việc bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sản phẩm và ứng dụng công nghệ vào sản xuất.
Hải Phòng: Phát huy bản sắc, giá trị làng nghề

Hải Phòng: Phát huy bản sắc, giá trị làng nghề

LNV - Thành phố Hải Phòng có nhiều nghề và làng nghề truyền thống mang đậm nét văn hóa bản địa, góp phần quan trọng tạo việc làm, hiệu quả kinh tế phục vụ đời sống nhân dân. Bên cạnh một số nghề truyền thống có xu hướng mai một dần thì cũng có nhiều làng nghề, nghề truyền thống chủ động tìm được hướng đi đúng đắn, phù hợp nhu cầu phát triển của thị trường nhờ sự hỗ trợ hiệu quả của các cấp, ngành, địa phương. Qua đó, góp phần gìn giữ, phát huy giá trị truyền thống, nét đặc trưng, riêng biệt, bản sắc độc đáo của các địa phương.
Làng nghề đan lát ở Vĩnh Long

Làng nghề đan lát ở Vĩnh Long

LNV - Nằm bên bờ sông Long Hồ, xã Hòa Tịnh, huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long là xóm nghề đan đát rổ, rế từ tre trúc. Đây là một nghề truyền thống đã có từ lâu đời của người dân nơi đây. Nhờ sự tỉ mỉ, khéo léo của đôi bàn tay của người thợ, những chiếc rổ, rế từ tre trúc đã trở thành những sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa của vùng sông nước miền Tây.
Điện Biên: Giữ lửa cho nghề rèn của người Mông

Điện Biên: Giữ lửa cho nghề rèn của người Mông

LNV - Nghề rèn của đồng bào dân tộc Mông ở tỉnh Điện Biên không chỉ thể hiện sự tài hoa khéo léo của người thợ khi cho ra lò những sản phẩm tinh xảo, có giá trị sử dụng cao, mà còn thể hiện nét riêng có về bản sắc văn hóa.

Tin khác

Cà Mau: Những người tâm huyết giữ nghề truyền thống lờ, lọp

Cà Mau: Những người tâm huyết giữ nghề truyền thống lờ, lọp

LNV - Về miền Tây Nam Bộ ai cũng biết nơi đây có một nét rất riêng biệt đó là lắm sông nhiều cá, nên nơi đây cũng sản sinh ra một làng nghề mang đậm chất đặc trưng sông nước đó là làng nghề đan lờ, lợp.
“Đòn bẩy” để Hà Nội bảo tồn, phát huy giá trị làng nghề

“Đòn bẩy” để Hà Nội bảo tồn, phát huy giá trị làng nghề

LNV - Làng nghề gốm sứ Bát Tràng và làng dệt Vạn Phúc là 2 làng nghề đầu tiên của Việt Nam trở thành thành viên Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới.
Nghề làm ngói Âm Dương ở Lũng Rì

Nghề làm ngói Âm Dương ở Lũng Rì

LNV - Xóm Lũng Rì, xã Tự Do, huyện Quảng Hòa cách TP. Cao Bằng khoảng trên 30km, đây là làng nghề làm ngói âm dương đã có hàng trăm năm tuổi. Ngói Lũng Rì được làm thủ công rất cẩn thận, màu sắc đẹp, dùng lợp mái nhà mát vào mùa hè ấm về mùa đông.
Trù phú làng nghề

Trù phú làng nghề

LNV - Toàn tỉnh Cà Mau có gần 40 làng nghề tiểu thủ công nghiệp được công nhận và nhiều làng nghề thực hiện mô hình gắn với phát triển du lịch như: chuối khô, tôm khô, khô cá bổi, dưa bồn bồn, trồng bí đỏ, đan mê bồ truyền thống, làm bánh phồng tôm, muối ba khía, nuôi thuỷ sản...
Bình Định: Làng nghề đan đát Phú Hiệp tạo ra sản phẩm mang bản sắc văn hóa

Bình Định: Làng nghề đan đát Phú Hiệp tạo ra sản phẩm mang bản sắc văn hóa

LNV - Thôn Phú Hiệp, xã Cát Tài, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định được coi là cái nôi của nghề đan đát, đây là một nghề bản địa với nguyên liệu sẵn có ở địa phương để làm ra các sản phẩm quen thuộc như: Thúng, nong, nia, rổ, sàn, dừng, lồng sen, cơi trầu, xiểng đám cưới.
Bắc Ninh: Các cơ sở sản xuất giấy ở làng nghề Phong Khê dừng hoạt động

Bắc Ninh: Các cơ sở sản xuất giấy ở làng nghề Phong Khê dừng hoạt động

LNV - Đến nay, 100% cơ sở sản xuất giấy trong khu vực làng nghề Phong Khê; 135/137 cơ sở sản xuất giấy trong cụm công nghiệp Phong Khê I và Phong Khê II, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh đã dừng hoạt động.
Thái Bình: Đưa nghề dệt đũi vươn xa

Thái Bình: Đưa nghề dệt đũi vươn xa

LNV - Thái Bình được biết đến không chỉ là “vựa lúa” của miền bắc Việt Nam mà còn là tỉnh có nhiều làng nghề truyền thống được hình thành và phát triển từ nhiều đời nay. Trong đó, phải kể đến làng nghề dệt đũi xã Nam Cao, huyện Kiến Xương, (tỉnh Thái Bình) trước đây, xã Thống Nhất ngày nay. Nghề dệt đũi Nam Cao được Bộ VH-TT&DL cấp chứng nhận đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào tháng 11/2023.
Làng hương Cao Thôn

Làng hương Cao Thôn

LNV - Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên dịp lễ Tết chính là một trong những nét đẹp văn hóa của người Việt. Những nén hương thơm thành kính như cầu nối trao gửi những tâm nguyện lời ước mong của người sống với những tổ tiên đã khuất. Để có một nén hương thơm là không biết bao nhiêu công sức của những người làm nghề làm hương xạ. Làng hương Cao Thôn, xã Bảo Khê, (TP. Hưng Yên), là một trong những làng nghề làm hương xạ lâu đời nhất cả nước với lịch sử hơn 200 năm. Thời điểm Tết là lúc không khí của làng nghề nhộn nhịp hơn hẳn.
Đồng Tháp: Lai Vung bảo tồn, phát triển nghề truyền thống

Đồng Tháp: Lai Vung bảo tồn, phát triển nghề truyền thống

LNV - Huyện Lai Vung là một trong những địa phương của tỉnh Đồng Tháp có nhiều nghề truyền thống. Thời gian qua, ngành chức năng của huyện Lai Vung nỗ lực bảo tồn, phát triển các nghề truyền thống theo hướng hài hòa giữa gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống với cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm, thích ứng nền kinh tế thị trường.
Bình Định: Nghệ nhân Thanh Đa đam mê hát dân ca, bài chòi

Bình Định: Nghệ nhân Thanh Đa đam mê hát dân ca, bài chòi

LNV - Nghệ nhân Thanh Đa (tên thật là Nguyễn Đình Đa) có 24 năm tham gia thực hành di sản văn hóa phi vật thể được đề nghị xét tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú với kỹ năng trình diễn nghệ thuật dân ca và bài chòi qua tiếng hát ru ngọt ngào, mùi mẫn và những làn điệu trữ tình, sâu lắng của dân ca, bài chòi.
Hòa Bình: Mô hình nuôi ong lấy mật đem lại hiệu quả kinh tế cao

Hòa Bình: Mô hình nuôi ong lấy mật đem lại hiệu quả kinh tế cao

LNV - Tận dụng lợi thế tự nhiên, nghề nuôi ong lấy mật của người dân trên địa bàn tỉnh thời gian qua phát triển mạnh. Đây là nghề không chỉ giúp nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế cho nhiều hộ dân mà còn góp phần không nhỏ trong việc bảo vệ môi trường tự nhiên.
Nghề làm bột khoai Tây Ninh: Bí quyết giữ gìn hương vị truyền thống

Nghề làm bột khoai Tây Ninh: Bí quyết giữ gìn hương vị truyền thống

LNV - Tây Ninh, một tỉnh nằm ở vùng Đông Nam Bộ, nổi bật với nhiều đặc sản hấp dẫn. Một trong những nghề truyền thống lâu đời của người dân nơi đây là nghề làm bột khoai, đặc biệt là bột khoai mì (sắn). Đây không chỉ là một nghề mang lại thu nhập cho nhiều gia đình mà còn là niềm tự hào trong văn hóa ẩm thực của Tây Ninh.
Làng nghề mành trúc Tân Thông Hội

Làng nghề mành trúc Tân Thông Hội

LNV - Làng nghề mành trúc Tân Thông Hội, một điểm đặc sắc tại xã Tân Thông Hội, huyện Củ Chi, TP. HCM, vẫn giữ vững giá trị quan trọng là nguồn thu nhập và đại diện hình ảnh văn hóa Việt Nam ra thế giới, mặc dù không còn nhộn nhịp như thời kỳ hoàng kim.
Quảng Hòa tập trung hỗ trợ sản phẩm làng nghề, sản phẩm đặc sản

Quảng Hòa tập trung hỗ trợ sản phẩm làng nghề, sản phẩm đặc sản

LNV - Huyện Quảng Hòa quan tâm, triển khai thực hiện các hoạt động hỗ trợ cho sản phẩm làng nghề, sản phẩm đặc sản, trong đó chú trọng về khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Một số đề xuất và hoạt động triển khai bước đầu có những tác động tích cực trong phát triển sản xuất của địa phương.
Tiết lộ nguyên liệu "đặc biệt" làm nên tên tuổi của làng bún Vân Cù

Tiết lộ nguyên liệu "đặc biệt" làm nên tên tuổi của làng bún Vân Cù

LNV - Theo người dân địa phương, để làm ra được sợi bún thành phẩm dẻo và ngon, gạo được người dân rửa sạch kỹ lớp cám bên ngoài từ 4 - 5 lần.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Chi hội sinh vật cảnh và làm vườn xã Cẩm Lĩnh tích cực xây dựng nông thôn mới

Chi hội sinh vật cảnh và làm vườn xã Cẩm Lĩnh tích cực xây dựng nông thôn mới

LNV - Ngày 28/02/2025 tại khu du lịch sinh thái Hồ câu Phương Bắc, xã Cẩm Lĩnh, huyện Ba Vì, Hà Nội, Chi hội sinh vật cảnh và làm vườn (SVC & LV) xã Cẩm Lĩnh đã tổ chức liên hoan giao lưu, trưng bày sinh vật cảnh lần thứ nhất năm 2025. Đây là một trong chuỗi các hoạt động văn hóa xã hội của xã Cẩm Lĩnh chào mừng Thủ đô, đất nước bước vào xuân mới, kỷ nguyên mới và chào mừng Đại hội Đảng bộ các cấp trong năm 2025.
Bình Định: Làng nghề truyền thống đan đát Trung Chánh mang sắc thái, hình dáng đặc trưng riêng

Bình Định: Làng nghề truyền thống đan đát Trung Chánh mang sắc thái, hình dáng đặc trưng riêng

LNV - Làng nghề truyền thống đan đát Trung Chánh, xã Cát Minh, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định tạo ra những sản phẩm mang bản sắc văn hóa đại diện vùng miền, thể hiện đời sống văn hóa lễ hội truyền thống, sinh hoạt cộng đồng góp phần tạo diện mạo, bản sắc r
Lễ hội Đình Hậu: Sắc màu truyền thống và tinh hoa Cốm Làng Vòng

Lễ hội Đình Hậu: Sắc màu truyền thống và tinh hoa Cốm Làng Vòng

LNV - Sáng ngày 09/3/2025, trong không khí phấn khởi của mùa xuân mới, phường Dịch Vọng Hậu (quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội) long trọng tổ chức Lễ hội truyền thống Đình Hậu - Xuân Ất Tỵ 2025 và đón bằng công nhận "Nghề truyền thống Hà Nội" với nghề sản x
Phấn đấu đến 31/10/2025 cơ bản hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát

Phấn đấu đến 31/10/2025 cơ bản hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát

LNV - Tại phiên họp Ban Chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc lại yêu cầu cần phấn đấu đến ngày 31/10/2025 cơ bản hoàn thành việc xoá nhà tạm, nhà dột nát.
Bình Định: Lễ hội Cầu ngư vạn chài ở Nhơn Hải mang đậm bản sắc văn hóa đặc trưng của ngư dân miền biển

Bình Định: Lễ hội Cầu ngư vạn chài ở Nhơn Hải mang đậm bản sắc văn hóa đặc trưng của ngư dân miền biển

LNV - Lễ hội Cầu ngư vạn chài ở Nhơn Hải không chỉ đem lại giá trị văn hóa, mà còn là chiếc cầu nối giữa nhiều nét văn hóa biển đảo từ các thế hệ ngư dân vạn chài cổ truyền Nhơn Hải trong qúa trình xây dựng và phát triển kinh tế xã hội. Xã Nhơn Hải đang t
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-61
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-66
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-67
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-91
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-32
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-50
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-33
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-51
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-54
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-75
Giao diện di động