Hà Nội: 19°C Hà Nội
Đà Nẵng: 23°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 32°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 18°C Thừa Thiên Huế

Lê Đức Ngọc: Đam mê, vượt khó trở thành nghệ nhân tranh gỗ

LNV - Đam mê, tự học, tự mày mò, nghiên cứu..., nghệ nhân Lê Đức Ngọc đã sáng tạo ra nhiều tác phẩm tinh xảo có giá trị về mặt nghệ thuật, bao gồm: tranh lọng, tranh ghép gỗ và tranh lá. Trong đó, tác phẩm tranh ghép gỗ về trận thủy chiến Rạch Gầm - Xoài Mút (2 m x 3 m, gỗ màu tự nhiên) do ông sáng tác, trưng bày tại Bảo tàng Tiền Giang được giới chuyên môn đánh giá cao về mặt kỹ thuật, mỹ thuật cũng như sự điêu luyện trong từng chi tiết, đường nét.
Với những công lao và thành tích đóng góp cho ngành thủ công mỹ nghệ gần 50 năm qua, trong năm 2020, nghệ nhân Lê Đức Ngọc là một trong 4 nghệ nhân tiêu biểu của tỉnh Tiền Giang vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú”.

Tấm gương vượt khó, tự học

Nghệ nhân Lê Đức Ngọc cho biết, ông dân gốc Quảng Nam, trước năm 1975, cuộc sống gia đình nhiều cơ cực do nạn bão lụt, chiến tranh. Sau khi di cư ra Huế nhưng cuộc sống chẳng khá hơn, đến năm 1972, gia đình ông lại di tản vô Sài Gòn và để giảm bớt gánh nặng cho gia đình, ông xin tá túc tại một cô nhi viện. Khi đó, thấy nhóm bạn cùng phòng đăng ký học lớp tranh lọng, ông mê lắm nhưng không có điều kiện tham gia. Thế rồi, những lúc rảnh, ông tranh thủ mượn dụng cụ của bạn để tự học, tự nghiên cứu và thực hành. Đến năm 1975, học hết cấp 3, ông ở lại Sài Gòn và kiếm sống bằng nghề tranh lọng. Năm 1979, ông đến Mỹ Tho lập nghiệp và tiếp tục gắn bó với nghề mình yêu thích.


Nghệ nhân Lê Đức Ngọc và tác phẩm tranh lá do ông sáng tác.


Trong một lần lên Sài Gòn để mua dụng cụ làm tranh lọng, nhìn thấy những bức tranh ghép gỗ tuyệt đẹp, ông thật sự đam mê và sau đó bắt tay vào làm thử. Sau khi hoàn thành một số bức tranh mẫu, tuy không sắc sảo lắm nhưng ông vẫn quyết định mang lên Sài Gòn để trình làng nhằm lắng nghe những bình phẩm, góp ý từ khách hàng để tiếp tục hoàn thiện. Đồng thời, ông xin vào làm việc tại Tổ hợp Nghệ Tinh (Sài Gòn) để vừa có thu nhập, vừa nâng cao tay nghề. Tại đây, ông được tiếp cận với khá nhiều tuyệt tác tranh ghép gỗ làm từ những chất liệu gỗ quý như: mun, cẩm lai, gõ đỏ... Sau gần một năm trui rèn trong lò mỹ nghệ này, tay nghề của ông được nâng lên đáng kể.

Theo nghệ nhân Ngọc, để tạo ra tác phẩm có giá trị về mặt nghệ thuật, đòi hỏi nghệ nhân phải có niềm đam mê, sáng tạo, năng khiếu cộng với sự khéo tay và đức tính kiên trì. Đồng thời, mỗi thể loại tranh có yêu cầu riêng về kỹ thuật cũng như mỹ thuật. Chẳng hạn, đối với tranh ghép gỗ đòi hỏi bố cục và sự phối màu phù hợp (hiện tại, các loại gỗ thông thường được sử dụng thay cho một số loại gỗ quý trước đây nên đa số phải qua bước nhuộm màu), các chi tiết được gia công tinh xảo trước khi ghép (lọng, chạm khắc, nhuộm màu, làm bóng, dán keo...). Đối với tranh lọng, nghệ nhân thường dựa vào hình mẫu có sẵn hoặc tự sáng tạo mẫu cho tác phẩm của mình; tranh lọng đạt yêu cầu khi đường lọng đảm bảo sắc nét và chính xác sao cho phần ruột được lọng định hình có thể mở ra và xếp vào phần khung gỗ bao quanh chu vi của nó một cách dễ dàng (đối với tranh lọng tháo lắp). Đối với tranh lá, quá trình tạo tác còn đòi hỏi sự công phu, tỉ mỉ hơn; thường sử dụng chất liệu có nguồn gốc từ thiên nhiên như: lá cây (lá bồ đề, lá cây bàng, lá buông, bằng lăng…) cùng một số loại hoa (hoa mai, hoa cải…) và giấy... Theo đó, căn cứ vào hình mẫu trên thực tế hoặc trên mạng Internet, nghệ nhân tiến hành tái hiện lại hình ảnh con người, dòng sông, lối đi, cảnh vật, cây cỏ… với bố cục phù hợp từ màu sắc, kích cỡ, độ đậm nhạt của đối tượng tùy theo tầm nhìn xa, gần. Chất liệu lá và hoa thường được phơi khô; đối với lá, có thể nhuộm màu trước khi dán lên nền tranh được làm từ chất liệu giấy, sau đó được ép và phủ bóng PU.

Tác phẩm “Trận thủy chiến Rạch Gầm – Xoài Mút” của nghệ nhân Ngọc được trưng bày tại Bảo tàng Tiền Giang


...Ước mơ thành sự thật

Đến giờ, nghệ nhân Lê Đức Ngọc không thể nhớ hết mình đã sáng tác ra bao nhiêu tác phẩm nhưng hầu hết tác phẩm của ông đều được các nhà chuyên môn, giới mộ điệu và khách hàng đánh giá cao. Trong đó, gian hàng trưng bày và bán sản phẩm tranh ghép gỗ, tranh lọng của ông tại Khu du lịch cồn Thới Sơn (TP. Mỹ Tho) được tiêu thụ khá mạnh (khi chưa có dịch Covid-19), đa số là du khách nước ngoài. Đặc biệt, thông qua những bức tranh lọng làm từ gỗ mít, lòng mứt, thao lao, dái ngựa... cùng những tranh ghép gỗ, ông đã tái hiện hình ảnh về quê hương, về con người Nam bộ (cưỡi trâu thổi sáo, gánh lúa về làng, đám cưới trên đường quê...) rất nên thơ và gần gũi với cuộc sống dân dã, đời thường nên rất được khách hàng ưa chuộng. Ngoài tranh lọng và tranh ghép gỗ, ông còn giới thiệu với du khách một số tranh lá do các nghệ nhân TP.HCM sáng tác. Dần dần, ông cảm thấy thích thú và bắt tay vào nghiên cứu, sáng tác thể loại tranh này.

Có thể nói, từ những mẩu gỗ vô hồn, qua đôi tay khéo léo của mình, nghệ nhân Lê Đức Ngọc đã biến chúng thành những tác phẩm đặc sắc, đầy ấn tượng. Một số tác phẩm tiêu biểu của ông được trưng bày tại Bảo tàng Tiền Giang gồm có: Tranh ghép gỗ trận thủy chiến Rạch Gầm - Xoài Mút, tranh ghép gỗ phẳng Đám cưới trên đường quê, Quê hương, Hai câu thơ của nhà thơ Học Lạc (Trên Sài Gòn, dưới Mỹ Tho/Đâu đâu thiên hạ cũng nhường cho)... Đặc biệt, ông được xem là chuyên gia có một không hai của Tiền Giang có khả năng tạo ra những bức tranh lá đặc sắc. Một số tác phẩm tranh lá do ông sáng tác đoạt giải khuyến khích tại cuộc thi “Sáng tác mẫu sản phẩm lưu niệm du lịch Tiền Giang” năm 2008, 2009; tác phẩm tranh lá “Cần Thơ đô thị miền sông nước” và “Chợ nổi” đoạt giải nhì cuộc thi “Sáng tác mẫu sản phẩm lưu niệm, quà tặng du lịch TP. Cần Thơ” năm 2019…

Ngoài sáng tác, ông còn trực tiếp dạy và truyền nghề cho hàng trăm học viên yêu thích tranh gỗ. Nhiều học trò của ông nay đã thành đạt và trở thành nghệ nhân tên tuổi; trong đó có nghệ nhân Lê Minh Sĩ, vừa được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú”.

Bài, ảnh: Huỳnh Văn Xĩ

Tin liên quan

Tin mới hơn

Bước chuyển mới của làng gốm Phù Lãng

Bước chuyển mới của làng gốm Phù Lãng

LNV - Những chính sách liên kết, hỗ trợ mở rộng thị trường và sự năng động, sáng tạo của những nghệ nhân, gốm Phù Lãng ( huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh) đang có bước chuyển mình mạnh mẽ để đưa sản phẩm truyền thống Kinh Bắc đến với khách hàng trong và ngoài nước.
Làng nghề chuối khô Cà Mau

Làng nghề chuối khô Cà Mau

LNV - Không chỉ nổi tiếng với tôm khô, Cà Mau còn là vùng đất trồng chuối và có đặc sản chuối ép khô nổi tiếng vùng đồng bằng sông Cửu Long.
An Giang: Sức sống mới ở làng nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Khmer

An Giang: Sức sống mới ở làng nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Khmer

LNV - Liên kết cùng nhau sản xuất, hỗ trợ nâng cao tay nghề, phát triển các sản phẩm dệt truyền thống đạt chuẩn OCOP là cách mà các nghệ nhân làng dệt thổ cẩm Khmer (xã Văn Giáo, thị xã Tịnh Biên, tỉnh An Giang) đang thực hiện nhằm bảo tồn và mang lại sức sống mới cho nghề dệt truyền thống tồn tại hàng thế kỷ ở vùng Bảy Núi An Giang.
Hải Dương: Đưa bánh đa Lộ Cương vươn xa

Hải Dương: Đưa bánh đa Lộ Cương vươn xa

LNV - Làng bánh đa Lộ Cương, một trong những làng nghề lâu đời ở thành phố Hải Dương (tỉnh Hải Dương) mang đậm nét văn hóa đặc sắc của một không gian làng nghề Việt. Những năm gần đây, cùng với sự phát triển và mở rộng mạnh mẽ của thành phố Hải Dương. Làng nghề bánh đa Lộ Cương cũng có nhiều thay đổi với những hướng đi, cách làm phù hợp nhằm giữ gìn và phát huy nghề truyền thống.
Nghệ An: Bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào dân tộc Thái

Nghệ An: Bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào dân tộc Thái

LNV - Ngày nay, trong cuộc sống hiện đại, với sự đa dạng của các sản phẩm hàng hóa khác nhau, nhưng những sản phẩm được làm từ thổ cẩm với hoa văn truyền thống như khăn piêu, những chiếc đệm, những tấm rèm che… vẫn được đồng bào giữ gìn phục vụ nhu cầu sinh hoạt của gia đình đồng thời giúp bảo lưu giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Đến nay, các sản phẩm này đã trở thành mặt hàng được nhiều du khách lựa chọn khi đến với Nghệ An.
Bình Định: Làng nghề truyền thống đan đát Trung Chánh mang sắc thái, hình dáng đặc trưng riêng

Bình Định: Làng nghề truyền thống đan đát Trung Chánh mang sắc thái, hình dáng đặc trưng riêng

LNV - Làng nghề truyền thống đan đát Trung Chánh, xã Cát Minh, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định tạo ra những sản phẩm mang bản sắc văn hóa đại diện vùng miền, thể hiện đời sống văn hóa lễ hội truyền thống, sinh hoạt cộng đồng góp phần tạo diện mạo, bản sắc riêng của địa phương đạt tiêu chí bản sắc văn hóa dân tộc.

Tin khác

Lễ hội Đình Hậu: Sắc màu truyền thống và tinh hoa Cốm Làng Vòng

Lễ hội Đình Hậu: Sắc màu truyền thống và tinh hoa Cốm Làng Vòng

LNV - Sáng ngày 09/3/2025, trong không khí phấn khởi của mùa xuân mới, phường Dịch Vọng Hậu (quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội) long trọng tổ chức Lễ hội truyền thống Đình Hậu - Xuân Ất Tỵ 2025 và đón bằng công nhận "Nghề truyền thống Hà Nội" với nghề sản xuất Cốm Làng Vòng. Đây là sự kiện văn hóa quan trọng, không chỉ thể hiện sự tôn vinh các giá trị lịch sử mà còn khẳng định niềm tự hào về nghề cốm đặc trưng của người dân nơi đây.
Vĩnh Phúc: Phát triển và bảo tồn các làng nghề truyền thống: Thực trạng và giải pháp

Vĩnh Phúc: Phát triển và bảo tồn các làng nghề truyền thống: Thực trạng và giải pháp

LNV - Làng nghề truyền thống luôn đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc và tạo dựng cơ hội việc làm cho người dân. Để các làng nghề có thể phát triển bền vững, ngoài sự hỗ trợ của chính quyền, cộng đồng và các nghệ nhân cần có những bước đi đồng bộ trong việc bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sản phẩm và ứng dụng công nghệ vào sản xuất.
Hải Phòng: Phát huy bản sắc, giá trị làng nghề

Hải Phòng: Phát huy bản sắc, giá trị làng nghề

LNV - Thành phố Hải Phòng có nhiều nghề và làng nghề truyền thống mang đậm nét văn hóa bản địa, góp phần quan trọng tạo việc làm, hiệu quả kinh tế phục vụ đời sống nhân dân. Bên cạnh một số nghề truyền thống có xu hướng mai một dần thì cũng có nhiều làng nghề, nghề truyền thống chủ động tìm được hướng đi đúng đắn, phù hợp nhu cầu phát triển của thị trường nhờ sự hỗ trợ hiệu quả của các cấp, ngành, địa phương. Qua đó, góp phần gìn giữ, phát huy giá trị truyền thống, nét đặc trưng, riêng biệt, bản sắc độc đáo của các địa phương.
Làng nghề đan lát ở Vĩnh Long

Làng nghề đan lát ở Vĩnh Long

LNV - Nằm bên bờ sông Long Hồ, xã Hòa Tịnh, huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long là xóm nghề đan đát rổ, rế từ tre trúc. Đây là một nghề truyền thống đã có từ lâu đời của người dân nơi đây. Nhờ sự tỉ mỉ, khéo léo của đôi bàn tay của người thợ, những chiếc rổ, rế từ tre trúc đã trở thành những sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa của vùng sông nước miền Tây.
Điện Biên: Giữ lửa cho nghề rèn của người Mông

Điện Biên: Giữ lửa cho nghề rèn của người Mông

LNV - Nghề rèn của đồng bào dân tộc Mông ở tỉnh Điện Biên không chỉ thể hiện sự tài hoa khéo léo của người thợ khi cho ra lò những sản phẩm tinh xảo, có giá trị sử dụng cao, mà còn thể hiện nét riêng có về bản sắc văn hóa.
Cà Mau: Những người tâm huyết giữ nghề truyền thống lờ, lọp

Cà Mau: Những người tâm huyết giữ nghề truyền thống lờ, lọp

LNV - Về miền Tây Nam Bộ ai cũng biết nơi đây có một nét rất riêng biệt đó là lắm sông nhiều cá, nên nơi đây cũng sản sinh ra một làng nghề mang đậm chất đặc trưng sông nước đó là làng nghề đan lờ, lợp.
“Đòn bẩy” để Hà Nội bảo tồn, phát huy giá trị làng nghề

“Đòn bẩy” để Hà Nội bảo tồn, phát huy giá trị làng nghề

LNV - Làng nghề gốm sứ Bát Tràng và làng dệt Vạn Phúc là 2 làng nghề đầu tiên của Việt Nam trở thành thành viên Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới.
Nghề làm ngói Âm Dương ở Lũng Rì

Nghề làm ngói Âm Dương ở Lũng Rì

LNV - Xóm Lũng Rì, xã Tự Do, huyện Quảng Hòa cách TP. Cao Bằng khoảng trên 30km, đây là làng nghề làm ngói âm dương đã có hàng trăm năm tuổi. Ngói Lũng Rì được làm thủ công rất cẩn thận, màu sắc đẹp, dùng lợp mái nhà mát vào mùa hè ấm về mùa đông.
Trù phú làng nghề

Trù phú làng nghề

LNV - Toàn tỉnh Cà Mau có gần 40 làng nghề tiểu thủ công nghiệp được công nhận và nhiều làng nghề thực hiện mô hình gắn với phát triển du lịch như: chuối khô, tôm khô, khô cá bổi, dưa bồn bồn, trồng bí đỏ, đan mê bồ truyền thống, làm bánh phồng tôm, muối ba khía, nuôi thuỷ sản...
Bình Định: Làng nghề đan đát Phú Hiệp tạo ra sản phẩm mang bản sắc văn hóa

Bình Định: Làng nghề đan đát Phú Hiệp tạo ra sản phẩm mang bản sắc văn hóa

LNV - Thôn Phú Hiệp, xã Cát Tài, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định được coi là cái nôi của nghề đan đát, đây là một nghề bản địa với nguyên liệu sẵn có ở địa phương để làm ra các sản phẩm quen thuộc như: Thúng, nong, nia, rổ, sàn, dừng, lồng sen, cơi trầu, xiểng đám cưới.
Bắc Ninh: Các cơ sở sản xuất giấy ở làng nghề Phong Khê dừng hoạt động

Bắc Ninh: Các cơ sở sản xuất giấy ở làng nghề Phong Khê dừng hoạt động

LNV - Đến nay, 100% cơ sở sản xuất giấy trong khu vực làng nghề Phong Khê; 135/137 cơ sở sản xuất giấy trong cụm công nghiệp Phong Khê I và Phong Khê II, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh đã dừng hoạt động.
Thái Bình: Đưa nghề dệt đũi vươn xa

Thái Bình: Đưa nghề dệt đũi vươn xa

LNV - Thái Bình được biết đến không chỉ là “vựa lúa” của miền bắc Việt Nam mà còn là tỉnh có nhiều làng nghề truyền thống được hình thành và phát triển từ nhiều đời nay. Trong đó, phải kể đến làng nghề dệt đũi xã Nam Cao, huyện Kiến Xương, (tỉnh Thái Bình) trước đây, xã Thống Nhất ngày nay. Nghề dệt đũi Nam Cao được Bộ VH-TT&DL cấp chứng nhận đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào tháng 11/2023.
Làng hương Cao Thôn

Làng hương Cao Thôn

LNV - Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên dịp lễ Tết chính là một trong những nét đẹp văn hóa của người Việt. Những nén hương thơm thành kính như cầu nối trao gửi những tâm nguyện lời ước mong của người sống với những tổ tiên đã khuất. Để có một nén hương thơm là không biết bao nhiêu công sức của những người làm nghề làm hương xạ. Làng hương Cao Thôn, xã Bảo Khê, (TP. Hưng Yên), là một trong những làng nghề làm hương xạ lâu đời nhất cả nước với lịch sử hơn 200 năm. Thời điểm Tết là lúc không khí của làng nghề nhộn nhịp hơn hẳn.
Đồng Tháp: Lai Vung bảo tồn, phát triển nghề truyền thống

Đồng Tháp: Lai Vung bảo tồn, phát triển nghề truyền thống

LNV - Huyện Lai Vung là một trong những địa phương của tỉnh Đồng Tháp có nhiều nghề truyền thống. Thời gian qua, ngành chức năng của huyện Lai Vung nỗ lực bảo tồn, phát triển các nghề truyền thống theo hướng hài hòa giữa gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống với cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm, thích ứng nền kinh tế thị trường.
Bình Định: Nghệ nhân Thanh Đa đam mê hát dân ca, bài chòi

Bình Định: Nghệ nhân Thanh Đa đam mê hát dân ca, bài chòi

LNV - Nghệ nhân Thanh Đa (tên thật là Nguyễn Đình Đa) có 24 năm tham gia thực hành di sản văn hóa phi vật thể được đề nghị xét tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú với kỹ năng trình diễn nghệ thuật dân ca và bài chòi qua tiếng hát ru ngọt ngào, mùi mẫn và những làn điệu trữ tình, sâu lắng của dân ca, bài chòi.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Bước chuyển mới của làng gốm Phù Lãng

Bước chuyển mới của làng gốm Phù Lãng

LNV - Những chính sách liên kết, hỗ trợ mở rộng thị trường và sự năng động, sáng tạo của những nghệ nhân, gốm Phù Lãng ( huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh) đang có bước chuyển mình mạnh mẽ để đưa sản phẩm truyền thống Kinh Bắc đến với khách hàng trong và ngoài nước.
Chuỗi hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội Hoa Ban 2025

Chuỗi hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội Hoa Ban 2025

LNV - Lễ hội Hoa Ban là sự kiện văn hóa tiêu biểu của tỉnh Điện Biên, với chuỗi các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch phong phú, đặc sắc
Làng nghề chuối khô Cà Mau

Làng nghề chuối khô Cà Mau

LNV - Không chỉ nổi tiếng với tôm khô, Cà Mau còn là vùng đất trồng chuối và có đặc sản chuối ép khô nổi tiếng vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Bình Định phải đổi mới, sáng tạo, tăng tốc, bứt phá

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Bình Định phải đổi mới, sáng tạo, tăng tốc, bứt phá

LNV - Đây là ý kiến của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn - Trưởng Đoàn kiểm tra số 1910 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư chủ trì cuộc làm việc của Đoàn kiểm tra với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Định vào ngày 13/3/2025.
Lễ hội đền Hai Bà Trưng: Bảo tồn, gìn giữ nét đẹp văn hóa dân tộc

Lễ hội đền Hai Bà Trưng: Bảo tồn, gìn giữ nét đẹp văn hóa dân tộc

LNV - Sáng ngày 4/3, tại Miếu thờ Hai Bà Trưng, Bến rước nước phường Bạch Đằng long trọng tổ chức Lễ hội truyền thống kỷ niệm 1985 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng nhằm bày tỏ lòng biết ơn tới hai vị anh hùng.
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-61
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-66
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-67
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-91
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-32
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-50
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-33
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-51
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-54
so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-75
Giao diện di động