Hành trình phát triển OCOP Quảng Ninh
Những năm đầu triển khai xây dựng nông thôn mới, Quảng Ninh gặp nhiều khó khăn trong triển khai nhóm tiêu chí về hình thức tổ chức sản xuất. Các mô hình hỗ trợ sản xuất chủ yếu nhỏ lẻ kém hiệu quả. Các chính sách hỗ trợ thiếu đồng bộ, chưa gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ, sản phẩm chưa có tiêu chuẩn, không có truy suất, việc kết nối tiêu thụ chưa được quan tâm.
Sau nhiều năm tìm kiếm mô hình cách làm, Quảng Ninh tổ chức nghiên cứu học tập mô hình “Mỗi làng một sản phẩm (OVOP)” của Nhật Bản và “Mỗi cộng đồng một sản phẩm (OTOP)” của Thái Lan,… trải qua những khởi tạo - bảo vệ đề án, vận động về tư tưởng, ý nghĩa, … để đạt sự đồng thuận cao trong toàn hệ thống chính trị, đến đầu năm 2014, tỉnh đã phê duyệt Đề án OCOP giai đoạn đến 2016, khởi động triển khai Chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm”.
Lễ ký kết hơp tác giao thương OCOP Quảng Ninh và các tỉnh thành bạn
Tính đến cuối năm 2016, Chương trình OCOP đã tạo động lực để phát triển khối kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân, góp phần giải quyết việc làm, phát huy lợi thế, tiềm năng của địa phương và thực hiện có hiệu quả mục tiêu Chương trình OCOP. Các mục tiêu, nhiệm vụ của giai đoạn 2014 - 2016 đều hoàn thành và hoàn thành vượt các chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Sản phẩm được phát triển từ thấp đến cao và từng bước được hoàn thiện, đảm bảo tiêu chuẩn cao về an toàn thực phẩm, mẫu mã, được người tiêu dùng đón nhận... Cụ thể, năm 2014 có 48 sản phẩm (gồm cả thô, và hoàn thiện một phần); Năm 2015, có 120 sản phẩm, tương đối hoàn thiện về bao bì, nhãn mác, quy trình sản xuất; năm 2016, có 198 sản phẩm, các sản phẩm đều có bao bì nhãn mác đẹp, kiểu dáng chuyên nghiệp, đạt các tiêu chuẩn quy định của Nhà nước. Hội chợ thường niên OCOP Quảng Ninh đã thay thế các hội chợ thương mại trước đó, trở thành điểm đến, nơi hội tụ sản phẩm chất lượng không chỉ của tỉnh mà của cả địa phương bạn và một số quốc gia trong khu vực, là động lực giúp các chủ thể OCOP tự tin và tự chủ đăng ký tham gia và phát triển trong chu trình.
Chương trình OCOP giai đoạn 2013-2016 là một nét riêng có thể hiện sự đột phá về tư duy và giải đáp những trăn trở của Đảng bộ, Chính quyền, đơn vị và nhân dân trong tỉnh về thực hiện mục tiêu cốt lõi trong chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới. OCOP khẳng định là hướng đi đúng, góp phần tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao giá trị sản xuất và là thương hiệu hiệu riêng của tỉnh Quảng Ninh, là một nội dung quan trọng trong xây dựng nông thôn mới, góp phần tích cực vào kết quả xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011 - 2015 của Quảng Ninh, được Nhà nước đánh giá, ghi nhận bằng việc tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất vào tháng 12-2015.
Đó là những ghi nhận và là những cơ sở, nền móng cho quyết định nâng chất - quy trình hóa những hoạt động OCOP giai đoạn tiếp theo, thể hiện qua đề án triển khai chương trình OCOP giai đoạn 2017-2020 theo quyết định 2366/QD-UBND của UBND tỉnh Quảng Ninh ngày 21/06/2017.
Mở ra giai đoạn mới!
Bước sang năm 2017, OCOP Quảng Ninh đã thu hút sự quan tâm và chủ động tham gia của các cá nhân, hợp tác xã, doanh nghiệp… (chủ thể OCOP) trong tỉnh; Những kết quả tích cực trước đó đòi hỏi được nhân rộng và phát huy… Đó là cơ sở hình thành nên đề án với các nhiệm vụ cụ thể: Hoàn thiện hệ thống bộ máy vận hành xuyên suốt và thống nhất; Phát triển và nâng cao năng lực nguồn nhân lực; Phát triển chủ thể và sản phẩm cả về số lượng và chất lượng trong một chu trình thống nhất từ xã, phường lên tỉnh. Theo đó, hệ thống triển khai OCOP được tổ chức và tập huấn đến tận từng xã, phường với công chức kiêm nhiệm (xã,phường), chuyên trách (huyện,thị xã,thành phố) và phòng chuyên trách (tỉnh), đảm bảo nắm bắt kịp thời và bám sát từng sản phẩm của chủ thể kể cả khi còn là ý tưởng, hỗ trợ phát triển theo chu trình, thông qua các kỳ chọn lọc, đánh giá từ cấp xã, huyện, tỉnh; Hướng đến định vị sản phẩm chủ lực cấp tỉnh, cấp quốc gia.
Trưởng ban xây dựng Nông thôn mới tỉnh Quảng Ninh - Vũ Thành Long thăm cơ sở OCOP
Hiện, hầu hết các sản phẩm OCOP đạt sao hạng đều đáp ứng các tiêu chuẩn cơ bản, một số nâng cấp tiêu chuẩn tiên tiến như HACCP, ISO… theo quy trình sản xuất hiện đại, chuyên nghiệp; Hầu hết sản phẩm đều hoàn thiện về bao bì, nhãn mác có đăng ký bảo hộ, truy suất nguồn gốc…. Hàng loạt các chương trình xúc tiến được tổ chức, chất lượng các hội chợ OCOP thường niên khẳng định với doanh thu hàng tỷ đồng/ngày, nhiều sản phẩm tiêu thụ trên 100tr/ngày cùng nhiều hợp đồng hợp tác bán hàng được ký kết. OCOP Quảng Ninh được mở rộng xúc tiến tại các thị trường trọng điểm như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh,… và một số thị trường quốc tế có kết nối.
Đây cũng là giai đoạn cho thấy sự chọn lọc cần thiết đảm bảo mục tiêu chương trình, đáp ứng hiệu quả của các hỗ trợ xúc tiến, phát triển thị trường cho các sản phẩm OCOP; góp phần tích cực vào mục tiêu của chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới. Nếu như năm 2010 thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn là 10,5 triệu đồng thì đến hết năm 2020 thu nhập bình quân đã tăng lên 47 triệu đồng/người/năm. Tạo công ăn việc làm cho hơn 4.500 lao động trực tiếp và hàng vạn lao động gián tiếp; Doanh số bán hàng OCOP của các tổ chức kinh tế, cơ sở hộ sản xuất OCOP hằng năm đạt từ 500- 700 tỷ đồng, gia tăng giá trị sản phẩm trên 30% và tăng về quy mô sản xuất trên 18%...
Như vậy, sau 7 năm triển khai thực hiện chương trình, đặc biệt là 3 năm triển khai chương trình OCOP quốc gia, từ chỗ có 48 sản phẩm ban đầu (năm 2014), đến hết năm 2020 đã có 499 sản phẩm tham gia OCOP; Toàn tỉnh có 236 sản phẩm đạt từ 3-5 sao, trong đó có 162 sản phẩm đạt 3 sao, 67 sản phẩm đạt 4 sao và 7 sản phẩm đạt 5 sao và 4 sản phẩm mới đang đề nghị đánh giá xếp hạng 5 sao cấp quốc gia; Trên 85% sản phẩm OCOP được dán tem truy suất nguồn gốc. Năm 2014 mới có 40 đơn vị kinh tế, đến nay đã có 175 đơn vị kinh tế tham gia Chương trình OCOP (trong đó DN:46; HTX:65; hộ sản xuất 64).
Nâng tầm “thương hiệu”
Sau hơn 2 năm triển khai chương trình Quốc gia Mỗi xã một sản phẩm - OCOP, cả nước bước đầu hoàn thành mục tiêu giai đoạn 2018-2020. Một số tỉnh đã thu hút sự quan tâm và tham gia của các chủ thể OCOP.
Tại Quảng Ninh, bộ máy OCOP vẫn đang vận hành theo chu trình 6 bước thống nhất, xuyên suốt… giúp người dân, chủ thể OCOP cảm nhận rõ rệt những giá trị mà chương trình mang lại, với mỗi cấp sao hạng họ nhận được gì, cần làm gì, mong muốn làm gì…? Thương hiệu “OCOP Quảng Ninh” như Ruốc hàu Bavabi, gốm sứ Quang Vinh, Rượu mơ Yên Tử, Nấm Long Hải, Ngọc trai Hạ Long…. là cơ sở cho các sản phẩm 5 sao cấp Quốc gia, đáp ứng xuất khẩu thương hiệu gắn với OCOP; Góp phần cùng OCOP toàn quốc nâng tầm cho mỗi sản phẩm OCOP của tỉnh, đóng góp chung vào thành công trên cả nước.
Đây cũng là thuận lợi, tạo tiền đề cho giai đoạn 2021-2025 giúp OCOP bứt phá lên chuyên nghiệp, nhưng lại là thách thức đối với hệ thống triển khai của tỉnh.
Hiện, đề cương đề án triển khai chương trình giai đoạn 2021-2025 đang được tỉnh đặc biệt quan tâm và hoàn thiện. Thực hiện quan điểm chỉ đạo nhất quán của Ban chỉ đạo, Quảng Ninh chú trọng: Rà soát lại các sản phẩm OCOP chủ lực, tập trung phát triển thành sản phẩm dẫn đầu; Nâng chất chủ thể: Năng lực quản trị, quy trình sản xuất,…; Nâng tầm sản phẩm: Bao bì chuyên nghiệp, nhận diện - bảo hộ nhãn hiệu sản phẩm, tiêu chuẩn quốc tế…. Đặc biệt, tỉnh xác định tập trung hỗ trợ các sản phẩm OCOP từ phát triển liên kết sản xuất gắn chuỗi giá trị, góp phần quan trọng vào cơ cấu lại ngành nông nghiệp và hình thành các mô hình kinh tế tập thể vững mạnh tại địa phương.
Riêng với công tác xúc tiến, đây là hoạt động mang vai trò quyết định thành công. Do đặc thù, đặc hữu của các sản phẩm OCOP, công tác xúc tiến cần được triển khai nhằm khơi dậy thị hiếu mua cho sản phẩm trên thị trường. Khi đó, không chỉ là hội chợ, kết nối,.. công tác xúc tiến còn là định vị giá trị và truyền đạt giá trị sản phẩm OCOP đến với khách hàng tiềm năng thông qua các phương tiện truyền thông, truyền tín,…Thương mại điện tử, không gian mạng điện tử cũng là một trong những lựa chọn quan trọng. Bên cạnh đó, tỉnh xác định tiếp tục đẩy mạnh theo hướng xúc tiến cụ thể sản phẩm theo nhu cầu thị trường đích, định hướng thúc đẩy xuất khẩu đối với các sản phẩm 4 sao và 5 sao; Đồng thời, khai thác tối đa lợi thế “xuất khẩu tại chỗ” từ du lịch…. Tập trung nghiên cứu các giải pháp hỗ trợ xúc tiến mới, hình thành hệ thống phân phối - tiêu thụ bền vững cho các sản phẩm OCOP… theo yêu cầu của hội nhập và phát triển.
Tất cả, khẳng định Chương trình OCOP là hướng đi đúng đắn, là giải pháp cụ thể quan trọng phù hợp với điều kiện khu vực nông thôn. Kỳ vọng, Quảng Ninh sẽ góp chung vào chương trình OCOP toàn quốc, cùng chương trình tác động mạnh mẽ tới thương hiệu, chất lượng hàng hóa và dịch vụ nông nghiệp Việt Nam, tạo sự chuyển biến tích cực trong sản xuất nông nghiệp, góp phần nâng cao thu nhập bền vững cho người dân và thương hiệu OCOP sẽ trở thành thương hiệu mạnh trên thị trường trong nước, khu vực và quốc tế.
Vũ Thành Long
TUV, Trưởng ban Xây dựng Nông thôn mới tỉnh Quảng Ninh
Tin liên quan
Tin mới hơn
Hoài Đức: Đánh giá, phân hạng 17 sản phẩm OCOP
09:48 | 30/10/2024 OCOP
Bình Định: Thị xã An Nhơn kết nối sản phẩm OCOP gắn với làng nghề
09:25 | 25/10/2024 OCOP
Quảng Bình: Bố trí trên 11 tỷ đồng chương trình OCOP
09:23 | 25/10/2024 OCOP
Gia Lai: Huyện Ia Grai có thêm 9 sản phẩm OCOP 3 sao
09:21 | 25/10/2024 OCOP
Thái Nguyên: Hợp tác xã trà an toàn Phú Đô được giải thưởng TOP công nghiệp 4.0 Việt Nam
09:20 | 25/10/2024 OCOP
Huyện Thường Tín quảng bá, các sản phẩm OCOP, làng nghề phục vụ du lịch
09:20 | 25/10/2024 OCOP
Tin khác
Phú Yên: huyện Sơn Hòa có thêm 8 sản phẩm OCOP 3 sao
19:57 | 21/10/2024 OCOP
Phiên chợ nông sản và sản phẩm OCOP Hòa Vang: Nâng tầm nông sản Làng nghề
11:12 | 14/10/2024 OCOP
Phú Yên: Bảo tồn làng nghề gắn với xây dựng sản phẩm OCOP
09:29 | 07/10/2024 OCOP
Phát triển sản phẩm OCOP: Khơi dậy tiềm năng, lợi thế địa phương
09:16 | 07/10/2024 OCOP
Rượu Lừng Hồng - Tinh hoa giá trị truyền thống từ hạt lúa nếp thơm Thái Bình
12:16 | 05/10/2024 OCOP
Chương trình OCOP 2024: Đẩy mạnh phát triển sản phẩm nông thôn
09:11 | 04/10/2024 OCOP
Bình Định: Huyện Vĩnh Thạnh nâng tầm các sản phẩm OCOP
10:53 | 03/10/2024 OCOP
Thanh Hoá: Quảng bá sản phẩm OCOP gắn với du lịch trải nghiệm
10:23 | 03/10/2024 OCOP
Phú Yên: Xây dựng nhãn hiệu hàng hóa cho sản phẩm Làng nghề đan lát Vinh Ba
13:28 | 02/10/2024 OCOP
Thanh khiết hương vị thiên nhiên trong rượu Cổ Đô truyền thống
10:08 | 30/09/2024 OCOP
Bắc Giang: Đưa sản phẩm OCOP vươn xa
10:07 | 30/09/2024 OCOP
Nghề nuôi ong lấy mật ở Thọ Văn có sản phẩm chất lượng OCOP 3 sao
15:01 | 27/09/2024 OCOP
Lợi thế phát triển sản phẩm OCOP Hà Nội từ vốn văn hóa, tri thức bản địa
09:36 | 27/09/2024 OCOP
Bún, phở gạo lứt khô - Đặc sản của làng nghề truyền thống Minh Khai
09:42 | 25/09/2024 OCOP
Tuy Phước nâng tầm sản phẩm OCOP
11:14 | 24/09/2024 OCOP
Huyện Hoài Đức (Hà Nội): Sơn Đồng xây dựng NTM kiểu mẫu kết hợp nâng cao năng lực marketing xuất khẩu sản phẩm thủ công mỹ nghệ
10:17 Nông thôn mới
Vĩnh Phúc: Thúc đẩy phát triển hoạt động khuyến công
10:05 Khuyến công
Triển lãm các sản phẩm OCOP xuất khẩu từ ngày 31-10 đến ngày 4-11
10:04 Tin tức
Xuất khẩu rau, quả lập kỷ lục mới
10:01 Kinh tế
Trà vỏ chuối hỗ trợ giấc ngủ ngon ít người biết
09:49 Sức khỏe - Đời sống