Hà Nội: 23°C Hà Nội
Đà Nẵng: 24°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 28°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 23°C Thừa Thiên Huế

Nghề làm cốm ở Mễ Trì Hạ

Gọi là làng nhưng thôn Mễ Trì Hạ giờ chẳng khác gì phố chật người đông với những ngôi nhà chen chúc và những đường ngõ nhỏ hẹp. Chỉ còn hương cốm ngào ngạt tỏa ra từ những chiếc máy tuốt lúa nếp non là giữ nguyên vị ngọt ngào của làng nghề làm cốm.
Xưa kia, đất Mễ Trì nổi tiếng là trồng được gạo Tám và nếp cái hoa vàng thơm, dẻo. Giờ đô thị hóa đã không còn đất trồng lúa, các nhà làm cốm phải đặt cấy lúa nếp từ Bắc Ninh, đến mùa thì tự gặt về và bắt đầu quy trình tuốt, rang, sàng, xảy và giã cốm…Trong những ngôi nhà mà khoảng sân không còn rộng, bức tranh người lao động với nghề làm cốm khá sinh động: đàn ông đứng máy tuốt, phụ nữ rang thóc bên bếp củi lớn, bà già ngồi sàng xảy, thanh niên ngồi đảo cốm bên cối giã tự động. Các công đoạn làm cốm bây giờ đã có máy móc phụ trợ, không còn hoàn toàn thủ công như trước. Song quan sát quy trình làm cốm cầu kỳ, công phu mới thấy, để có món quà ngon, độc đáo của Hà Thành là cả sự kỳ công và vất vả của người lao động:

Bà Phạm Thị Yến, 76 tuổi bày tỏ: “ Tôi tuy mỏi lưng lắm nhưng cố Glàm đỡ con cháu để cho tiền cho các cháu đi học. Giờ có thêm máy móc cũng đỡ vất vả hơn nhưng ngon thì không bằng làm bang tay được”…

Có động lực làm việc, bà Yến sàng cốm như dẻo tay hơn. Những mẻ cốm xanh mộc được bà xẩy cho sạch cám và trấu lại được đưa vào cối giã lại. Họ bảo cốm phải được giã bốn đến năm lần mới dẻo, lên hương, lên nước mầu xanh non. Ngày xưa, quy trình thủ công thuần thục đã được bà Yến nằm lòng.


Thừa kế nghề làm cốm, chị Nguyễn Thị Hằng đã nuôi được hai đứa con vào đại học, tuy một năm chỉ có hơn ba tháng làm nghề. Chị vui lắm vì vừa thừa kế được nghề của làng, vừa chó them thu nhập.

So với cốm làng Vòng, cốm Mễ Trì còn giữ nguyên vẻ mộc. Song rất nhiều người yêu cái vị mộc ấy bởi nó mang hương vị chân quê mà đầy tinh tế. Có tiền nuôi con ăn học, khôn lớn, chị Hằng còn hạnh phúc hơn vì các con không chỉ học giỏi mà còn chăm ngoan, biết lao động, phụ nghề cho mẹ. Em Nguyễn Văn Kiên, sinh viên Đại học công đoàn chia sẻ:“ Cháu phụ nghề cho mẹ từ năm học lớp 9. Học vẫn học và làm vẫn làm được. Quen dần thôi ạ…”

Xem ra những cô gái làng Mễ Trì Hạ ngày nay không thua kém gì côn Tấm ngày xưa. Họ đảm đang, giỏi nghề, quản lý gia đình nền nếp. Chị Ngô Thị Trà Giang lấy chồng người Phú Thọ vẫn theo nghề làm cốm của bố mẹ, và rể làng đã trở nên trai làng bởi cũng biết làm cốm, sống bằng nghề làm cốm.


Ảnh: Dân Việt

Một năm hai vụ cốm chiêm và cốm mùa với khoảng thời gian hơn ba tháng, vậy mà nghề đã đem lại cuộc sống tương đối khá giả cho khoảng hơn 30 hộ dân Mễ Trì Hạ. Chị Ngô Thị Lương chia sẻ: “ Mỗi khi làm song mẻ cốm ngon cho khách tôi cảm thấy vui lắm. Khách vui là tôi cũng vui”

Những mẻ cốm “ra lò” mỗi tinh mơ lại có các cô gái bán “hàng dong” tới lấy hang để rao cốm khắp phố phường. Món cốm mộc của Mễ Trì Hạ khiến khách hoàn toàn yên tâm về an toàn thực phẩm như nhận định của chị Hương Thu, người bán cốm của Mễ Trì Hạ:

“Cốm mộc là phải có lớp hồ và màu tự nhiên, tuyệt đối không dùng phẩm màu hay hóa chất. Chúng em vẫn duy trì cách làm chân thực mà các cụ truyền lại…”

Mỗi gói cốm cho khách phải được bọc hai lớp lá, lá sen già bọc bên ngoài, lá dáy non lót bên trong để giữ được độ ẩm và độ thơm và màu xanh non. Các cô bán cốm bây giờ không còn quảy đôi thúng đen với đòn gánh cong và vận trang phục áo tứ than như trước. Song gói cốm bằng lá và buộc sợi rơm lúa nếp non là điều tối thiểu bắt buộc mới ra được vị “quà cốm”. Chị Thu cho rằng: “Ngày xưa bán cốm thì phải mặc áo cánh nâu, giờ thì không ăn vận như vậy cho nhanh và tiện, miễn là cốm ngon…”

Sự giản tiện trong quy trình đi bán cốm có làm giảm đi nét duyên của cốm hà thành. Song trong cơn lốc đô thị hóa, lớp trẻ của làng Mê Trì Hạ bây giờ đã ý thức hơn về nghề truyền thống. Mới đây, chính những bạn trẻ sinh viên của làng đã tổ chức thành công lễ hội quảng bá cốm Mễ Trì. Các bạn trẻ của làng được học hành giỏi giang hơn thế hệ trước đã có thêm những ý tưởng mới để phát triển làng nghề. Em Nguyễn Văn Kiên, một thanh niên làng cho rằng:

“Nếu ở đây mà học tập Vạn Phúc quy hoạch các hộ làm cốm theo mô hình HTX thì làng nghề sẽ phát triển bài bản hơn nhiều…

Bên cạnh làng Mễ Trì Hạ bây giờ là cả tòa nhà Trung tâm hội nghị lớn. Các con đường lớn, đô thị mới ngày càng sầm uất. Chẳng còn đất trồng lúa, song người làng vẫn không bỏ nghề làm cốm, vẫn giữ được một món ngon của Hà Thành, điều đó chẳng quí giá lắm sao!

Thanh Thủy

Tin liên quan

Tin mới hơn

LÀNG NGÓI ÂM DƯƠNG QUỲNH SƠN: GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY TIỀM NĂNG DU LỊCH

LÀNG NGÓI ÂM DƯƠNG QUỲNH SƠN: GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY TIỀM NĂNG DU LỊCH

LNV - Vượt qua hơn 270 hồ sơ đến từ 65 quốc gia, Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (xã Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn) được Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism) vinh danh là Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025. Là “hồn nghề” lâu đời tại Quỳnh Sơn, làng nghề ngói âm dương trở thành điểm nhấn, vừa gìn giữ hồn nghề truyền thống, vừa phát triển du lịch làng nghề gắn với xúc tiến thương mại.
Nghệ nhân giữ tiếng ngũ âm Khmer

Nghệ nhân giữ tiếng ngũ âm Khmer

LNV - Suốt hơn hai thập kỷ, nghệ nhân Thạch Anh Xuân (Vĩnh Long) miệt mài truyền dạy nhạc ngũ âm Khmer cho thế hệ trẻ, góp phần gìn giữ và lan tỏa giá trị nghệ thuật truyền thống của đồng bào Khmer Tây Nam Bộ. Từ tình yêu gia truyền, ông trở thành “cầu nối” bền bỉ giữa di sản và hiện đại, bất chấp nhiều khó khăn trong công tác bảo tồn.
Làng nghề Việt trong dòng chảy hội nhập

Làng nghề Việt trong dòng chảy hội nhập

LNV - Trong dòng chảy hội nhập ngày càng sâu rộng, việc các làng nghề Việt Nam chủ động đưa sản phẩm đi xa, giao lưu và hợp tác với tinh hoa nghề thủ công thế giới thông qua triển lãm, hội chợ hay festival đang mở ra không gian phát triển mới cho thương mại và du lịch. Xu hướng này cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc gìn giữ, làm giàu và tái định vị giá trị nghề truyền thống Việt Nam trong thời kỳ mới.
Khai mạc Hội chợ sản phẩm làng nghề và nông sản thực phẩm an toàn thu hút hàng trăm gian hàng

Khai mạc Hội chợ sản phẩm làng nghề và nông sản thực phẩm an toàn thu hút hàng trăm gian hàng

Tối 25-12, tại Khu đô thị Mailand Hà Nội (xã Sơn Đồng), Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tổ chức khai mạc Hội chợ sản phẩm làng nghề và nông sản thực phẩm an toàn trên địa bàn thành phố.
Gốm Phù Lãng nâng tầm giá trị truyền thống qua sản phẩm OCOP

Gốm Phù Lãng nâng tầm giá trị truyền thống qua sản phẩm OCOP

LNV - Trong tiến trình xây dựng nông thôn mới, làng gốm Phù Lãng đang cho thấy hướng đi bền vững khi nghề truyền thống được nâng tầm thành sản phẩm OCOP. Hành trình bảy năm nghiên cứu men gốm cùng sự đầu tư bài bản về công nghệ đã giúp Gốm Tâm Phù Lãng trở thành điểm sáng, vừa tạo sinh kế ổn định, vừa góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa làng nghề ven sông Cầu.
Giải pháp đẩy mạnh an toàn thực phẩm, phát triển bền vững nông nghiệp theo chuỗi giá trị tại Hà Nội

Giải pháp đẩy mạnh an toàn thực phẩm, phát triển bền vững nông nghiệp theo chuỗi giá trị tại Hà Nội

Trong bối cảnh yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, an toàn thực phẩm và phát triển nông nghiệp bền vững, việc tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với kiểm soát an toàn thực phẩm đang trở thành hướng đi tất yếu của nông nghiệp Thủ đô. Hội thảo “Giải pháp đẩy mạnh an toàn thực phẩm, phát triển bền vững, nâng cao giá trị trong phát triển nông nghiệp theo chuỗi giá trị trên địa bàn Hà Nội” do Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tổ chức ngày 25/12 nhằm đánh giá thực trạng, chia sẻ kinh nghiệm, đồng thời đề xuất các giải pháp đồng bộ để nâng cao hiệu quả quản lý, gia tăng giá trị và sức cạnh tranh cho nông sản Hà Nội.

Tin khác

Làng gốm Bát Tràng chuyển mình nhờ chuyển đổi số

Làng gốm Bát Tràng chuyển mình nhờ chuyển đổi số

LNV - Làng gốm Bát Tràng là một trong những làng nghề luôn đi đầu trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát triển những giá trị truyền thống. Giữa thời đại công nghệ đang phát triển, người dân làng nghề đã mạnh dạn áp dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số qua các nền tảng trực tuyến để vươn ra thị trường.
Chuyển đổi số để làng nghề Việt Nam vươn xa và giữ hồn truyền thống

Chuyển đổi số để làng nghề Việt Nam vươn xa và giữ hồn truyền thống

LNV - Chuyển đổi số đang trở thành xu thế tất yếu, mở ra cơ hội mới cho các làng nghề truyền thống Việt Nam trong việc mở rộng thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm và phát triển bền vững. Nhân kỷ niệm 20 năm thành lập Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, phóng viên đã có cuộc trao đổi với Ông Trịnh Quốc Đạt – Nhà giáo ưu tú, Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, về hành trình chuyển đổi số của các làng nghề trong bối cảnh hiện nay.
Gìn giữ nghề làm hương Tày ở Pác Nghè

Gìn giữ nghề làm hương Tày ở Pác Nghè

LNV - Giữa nhịp sống hiện đại, thôn Pác Nghè (Thái Nguyên) vẫn lưu giữ nghề làm hương Tày truyền thống qua nhiều thế hệ. Những bó hương thơm dịu từ thảo mộc rừng không chỉ giữ gìn nét văn hóa lâu đời của đồng bào Tày, mà còn tạo sinh kế, giúp nhiều hộ dân có thu nhập ổn định, đặc biệt vào dịp lễ Tết.
Bắc Ninh gìn giữ và phát huy giá trị trăm nghề trong thời hội nhập

Bắc Ninh gìn giữ và phát huy giá trị trăm nghề trong thời hội nhập

LNV - Bắc Ninh là vùng đất trăm nghề đang nỗ lực gìn giữ và phát huy giá trị làng nghề truyền thống. Từ gốm Phù Lãng đến rượu Làng Vân, nhiều cơ sở sản xuất mạnh dạn đổi mới, xây dựng thương hiệu, góp phần tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.
Làng nghề miền sơn cước xứ Thanh vào vụ Tết

Làng nghề miền sơn cước xứ Thanh vào vụ Tết

LNV - Những ngày cuối năm, khi sương núi còn giăng trên các triền đồi, không khí ở nhiều xã vùng cao Thanh Hóa trở nên rộn ràng hơn bao giờ hết. Từ tiếng thoi đưa của những khung dệt thổ cẩm ở Pù Luông đến những bếp lửa đỏ rực làm kẹo nhãn ở Linh Sơn, các làng nghề đang tất bật vào vụ Tết, lưu giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc của miền sơn cước.
Chuyên Mỹ tìm giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề

Chuyên Mỹ tìm giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề

LNV - Vừa qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp với UBND xã Chuyên Mỹ và Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và Làng nghề Hà Nội tổ chức hội thảo với chủ đề “Giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề gắn với du lịch, chuyển đổi số”.
Nón ngựa Phú Gia trở thành sản phẩm du lịch độc nhất vô nhị của tỉnh Gia Lai

Nón ngựa Phú Gia trở thành sản phẩm du lịch độc nhất vô nhị của tỉnh Gia Lai

LNV - Tháng 4/2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh nghề chằm nón ngựa Phú Gia vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và mới đây, UBND xã Xuân An long trọng tổ chức Lễ công bố và ra mắt sản phẩm du lịch tại Làng nghề nón ngựa Phú Gia, mở ra hướng đi mới cho nón ngựa Phú Gia trở thành sản phẩm du lịch độc nhất vô nhị của tỉnh Gia Lai.
Một đời thổi hồn vào nghề thêu giữa lòng phố cổ

Một đời thổi hồn vào nghề thêu giữa lòng phố cổ

LNV - Thêu vi tính là kỹ thuật thêu ứng dụng công nghệ số vào nghề thêu truyền thống để tạo ra sản phẩm với độ chính xác cao, đồng đều và đáp ứng nhu cầu sản xuất hiện đại. Là một trong những người đặt nền móng cho nghề thêu vi tính ở Hà Nội, ông Bùi Thế Thái vẫn ngày ngày miệt mài thổi lửa nghề giữa lòng phố cổ.
Chuyên Mỹ: Bảo tồn làng nghề truyền thống gắn với du lịch và chuyển đổi số

Chuyên Mỹ: Bảo tồn làng nghề truyền thống gắn với du lịch và chuyển đổi số

Trong bối cảnh phát triển nông thôn mới gắn với kinh tế xanh và kinh tế số, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã chủ trì triển khai chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề xã Chuyên Mỹ gắn với du lịch và chuyển đổi số. Chương trình nhằm phát huy giá trị văn hóa truyền thống của làng nghề, đồng thời tạo động lực đổi mới phương thức sản xuất, quảng bá sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn theo hướng bền vững.
Sản phẩm thủ công mỹ nghệ và xu thế tiêu dùng hiện nay

Sản phẩm thủ công mỹ nghệ và xu thế tiêu dùng hiện nay

LNV - Trong bối cảnh kinh tế – xã hội có nhiều biến động, xu hướng tiêu dùng của thị trường trong nước và quốc tế đang thay đổi mạnh mẽ theo hướng đề cao giá trị bền vững, tính cá nhân hóa và bản sắc văn hóa. Những chuyển dịch này vừa đặt ra thách thức, vừa mở ra nhiều cơ hội mới cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ, lĩnh vực gắn liền với làng nghề truyền thống và sinh kế của hàng triệu lao động nông thôn.
Trà sen Quảng An Hương Thủy: Sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc văn hóa Hà Nội

Trà sen Quảng An Hương Thủy: Sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc văn hóa Hà Nội

HTX Trà Sen Hương Thủy ra đời từ tình yêu của bà Trần Thị Thủy - GIám đốc HTX sinh ra và lớn lên giữa làng sen Quảng Bá, Tây Hồ, nơi tuổi thơ gắn liền với hương sen, với làng nghề bao đời gìn giữ nét tinh hoa của đất Hà Thành. Từ tình yêu sen và khát vọng phát triển nghề quê, bà Trần Thị Thủy bắt đầu bằng việc thành lập hộ kinh doanh nhỏ, chuyên ướp trà sen theo phương pháp cha ông truyền lại.
Bát Tràng phát huy giá trị làng nghề, kết nối OCOP với phát triển du lịch Thủ đô

Bát Tràng phát huy giá trị làng nghề, kết nối OCOP với phát triển du lịch Thủ đô

LNV - Tối 18/12, tại xã Bát Tràng (huyện Gia Lâm), Sở Công Thương Hà Nội tổ chức khai mạc Triển lãm quảng bá, giao thương kết nối sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề phục vụ du lịch năm 2025.
Nhân rộng những mô hình HTX tiêu biểu, thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển

Nhân rộng những mô hình HTX tiêu biểu, thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển

Từ những cánh đồng, trang trại, vùng nuôi trồng, nhiều hợp tác xã đã vươn lên trở thành mô hình tiêu biểu cấp quốc gia. Thành công từ liên kết sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ và xây dựng thương hiệu không chỉ giúp nâng cao đời sống nông dân, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm mà còn khẳng định vai trò hạt nhân của kinh tế tập thể trong phát triển nông thôn mới. Từ những mô hình điển hình đó, đã góp phần đưa kinh tế tập thể phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập.
HTX Đan Phượng với mô hình liên kết cho thuê đất và tư liệu sản xuất phát triển sản xuất tập trung

HTX Đan Phượng với mô hình liên kết cho thuê đất và tư liệu sản xuất phát triển sản xuất tập trung

Trước thực trạng đất nông nghiệp manh mún, khó tổ chức sản xuất quy mô lớn, HTX Đan Phượng đã chủ động triển khai mô hình liên kết cho thuê đất và tư liệu sản xuất, từng bước hình thành vùng sản xuất tập trung, tạo nền tảng cho việc nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã Đan Phượng.
Tăng sức cạnh tranh từ chuỗi giá trị: Câu chuyện liên kết của chè Thu Đan và lụa Vạn Phúc

Tăng sức cạnh tranh từ chuỗi giá trị: Câu chuyện liên kết của chè Thu Đan và lụa Vạn Phúc

Trong bối cảnh thị trường ngày càng đòi hỏi chất lượng ổn định, câu chuyện nâng cao sức cạnh tranh không còn dừng ở từng sản phẩm đơn lẻ mà nằm ở khả năng liên kết chặt chẽ trong toàn bộ chuỗi giá trị. Từ nguyên liệu, quy trình sản xuất, tiêu chuẩn hóa đến xây dựng thương hiệu và tiêu thụ, mỗi mắt xích đều ảnh hưởng trực tiếp đến vị thế của sản phẩm trên thị trường.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
LÀNG NGÓI ÂM DƯƠNG QUỲNH SƠN: GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY TIỀM NĂNG DU LỊCH

LÀNG NGÓI ÂM DƯƠNG QUỲNH SƠN: GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY TIỀM NĂNG DU LỊCH

LNV - Vượt qua hơn 270 hồ sơ đến từ 65 quốc gia, Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (xã Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn) được Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism) vinh danh là Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025. Là “hồn nghề” lâu đời tại Quỳnh Sơn, làng n
10 sự kiện Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiêu biểu năm 2025

10 sự kiện Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiêu biểu năm 2025

LNV - Năm 2025 ghi dấu nhiều kết quả nổi bật của ngành Văn hóa, Thông tin, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) thông qua công tác hoàn thiện thể chế, tổ chức các hoạt động quy mô lớn và thúc đẩy phát triển bền vững. Hàng loạt sự kiện văn hóa, thông tin, thể thao
Nghệ nhân giữ tiếng ngũ âm Khmer

Nghệ nhân giữ tiếng ngũ âm Khmer

LNV - Suốt hơn hai thập kỷ, nghệ nhân Thạch Anh Xuân (Vĩnh Long) miệt mài truyền dạy nhạc ngũ âm Khmer cho thế hệ trẻ, góp phần gìn giữ và lan tỏa giá trị nghệ thuật truyền thống của đồng bào Khmer Tây Nam Bộ. Từ tình yêu gia truyền, ông trở thành “cầu nố
Thi đua xây dựng nông thôn mới tạo động lực phát triển bền vững

Thi đua xây dựng nông thôn mới tạo động lực phát triển bền vững

LNV - Thực hiện phong trào “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”, các địa phương đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, phát huy vai trò chủ thể của người dân và tạo chuyển biến rõ nét trong phát triển hạ tầng, kinh tế và đời sống nông thôn. Những kế
Từ không gian bản Mường đến sản phẩm du lịch văn hóa bền vững

Từ không gian bản Mường đến sản phẩm du lịch văn hóa bền vững

LNV - Trong khuôn khổ Chương trình giới thiệu, trưng bày di sản văn hóa phi vật thể năm 2025, các nghệ nhân chiêng Mường đến từ Phú Thọ đã mang đến những màn trình diễn đặc sắc, giúp công chúng cảm nhận rõ hơn không gian văn hóa Mường và giá trị của di sả
Giao diện di động