Nghề làm cốm ở Mễ Trì Hạ

17:17 | 09/08/2020 Làng nghề, nghệ nhân Theo dõi langngheviet.com.vn trên

Gọi là làng nhưng thôn Mễ Trì Hạ giờ chẳng khác gì phố chật người đông với những ngôi nhà chen chúc và những đường ngõ nhỏ hẹp. Chỉ còn hương cốm ngào ngạt tỏa ra từ những chiếc máy tuốt lúa nếp non là giữ nguyên vị ngọt ngào của làng nghề làm cốm.

Xưa kia, đất Mễ Trì nổi tiếng là trồng được gạo Tám và nếp cái hoa vàng thơm, dẻo. Giờ đô thị hóa đã không còn đất trồng lúa, các nhà làm cốm phải đặt cấy lúa nếp từ Bắc Ninh, đến mùa thì tự gặt về và bắt đầu quy trình tuốt, rang, sàng, xảy và giã cốm…Trong những ngôi nhà mà khoảng sân không còn rộng, bức tranh người lao động với nghề làm cốm khá sinh động: đàn ông đứng máy tuốt, phụ nữ rang thóc bên bếp củi lớn, bà già ngồi sàng xảy, thanh niên ngồi đảo cốm bên cối giã tự động. Các công đoạn làm cốm bây giờ đã có máy móc phụ trợ, không còn hoàn toàn thủ công như trước. Song quan sát quy trình làm cốm cầu kỳ, công phu mới thấy, để có món quà ngon, độc đáo của Hà Thành là cả sự kỳ công và vất vả của người lao động:

Bà Phạm Thị Yến, 76 tuổi bày tỏ: “ Tôi tuy mỏi lưng lắm nhưng cố Glàm đỡ con cháu để cho tiền cho các cháu đi học. Giờ có thêm máy móc cũng đỡ vất vả hơn nhưng ngon thì không bằng làm bang tay được”…

Có động lực làm việc, bà Yến sàng cốm như dẻo tay hơn. Những mẻ cốm xanh mộc được bà xẩy cho sạch cám và trấu lại được đưa vào cối giã lại. Họ bảo cốm phải được giã bốn đến năm lần mới dẻo, lên hương, lên nước mầu xanh non. Ngày xưa, quy trình thủ công thuần thục đã được bà Yến nằm lòng.

Thừa kế nghề làm cốm, chị Nguyễn Thị Hằng đã nuôi được hai đứa con vào đại học, tuy một năm chỉ có hơn ba tháng làm nghề. Chị vui lắm vì vừa thừa kế được nghề của làng, vừa chó them thu nhập.

So với cốm làng Vòng, cốm Mễ Trì còn giữ nguyên vẻ mộc. Song rất nhiều người yêu cái vị mộc ấy bởi nó mang hương vị chân quê mà đầy tinh tế. Có tiền nuôi con ăn học, khôn lớn, chị Hằng còn hạnh phúc hơn vì các con không chỉ học giỏi mà còn chăm ngoan, biết lao động, phụ nghề cho mẹ. Em Nguyễn Văn Kiên, sinh viên Đại học công đoàn chia sẻ:“ Cháu phụ nghề cho mẹ từ năm học lớp 9. Học vẫn học và làm vẫn làm được. Quen dần thôi ạ…”

Xem ra những cô gái làng Mễ Trì Hạ ngày nay không thua kém gì côn Tấm ngày xưa. Họ đảm đang, giỏi nghề, quản lý gia đình nền nếp. Chị Ngô Thị Trà Giang lấy chồng người Phú Thọ vẫn theo nghề làm cốm của bố mẹ, và rể làng đã trở nên trai làng bởi cũng biết làm cốm, sống bằng nghề làm cốm.

Ảnh: Dân Việt

Một năm hai vụ cốm chiêm và cốm mùa với khoảng thời gian hơn ba tháng, vậy mà nghề đã đem lại cuộc sống tương đối khá giả cho khoảng hơn 30 hộ dân Mễ Trì Hạ. Chị Ngô Thị Lương chia sẻ: “ Mỗi khi làm song mẻ cốm ngon cho khách tôi cảm thấy vui lắm. Khách vui là tôi cũng vui”

Những mẻ cốm “ra lò” mỗi tinh mơ lại có các cô gái bán “hàng dong” tới lấy hang để rao cốm khắp phố phường. Món cốm mộc của Mễ Trì Hạ khiến khách hoàn toàn yên tâm về an toàn thực phẩm như nhận định của chị Hương Thu, người bán cốm của Mễ Trì Hạ:

“Cốm mộc là phải có lớp hồ và màu tự nhiên, tuyệt đối không dùng phẩm màu hay hóa chất. Chúng em vẫn duy trì cách làm chân thực mà các cụ truyền lại…”

Mỗi gói cốm cho khách phải được bọc hai lớp lá, lá sen già bọc bên ngoài, lá dáy non lót bên trong để giữ được độ ẩm và độ thơm và màu xanh non. Các cô bán cốm bây giờ không còn quảy đôi thúng đen với đòn gánh cong và vận trang phục áo tứ than như trước. Song gói cốm bằng lá và buộc sợi rơm lúa nếp non là điều tối thiểu bắt buộc mới ra được vị “quà cốm”. Chị Thu cho rằng: “Ngày xưa bán cốm thì phải mặc áo cánh nâu, giờ thì không ăn vận như vậy cho nhanh và tiện, miễn là cốm ngon…”

Sự giản tiện trong quy trình đi bán cốm có làm giảm đi nét duyên của cốm hà thành. Song trong cơn lốc đô thị hóa, lớp trẻ của làng Mê Trì Hạ bây giờ đã ý thức hơn về nghề truyền thống. Mới đây, chính những bạn trẻ sinh viên của làng đã tổ chức thành công lễ hội quảng bá cốm Mễ Trì. Các bạn trẻ của làng được học hành giỏi giang hơn thế hệ trước đã có thêm những ý tưởng mới để phát triển làng nghề. Em Nguyễn Văn Kiên, một thanh niên làng cho rằng:

“Nếu ở đây mà học tập Vạn Phúc quy hoạch các hộ làm cốm theo mô hình HTX thì làng nghề sẽ phát triển bài bản hơn nhiều…

Bên cạnh làng Mễ Trì Hạ bây giờ là cả tòa nhà Trung tâm hội nghị lớn. Các con đường lớn, đô thị mới ngày càng sầm uất. Chẳng còn đất trồng lúa, song người làng vẫn không bỏ nghề làm cốm, vẫn giữ được một món ngon của Hà Thành, điều đó chẳng quí giá lắm sao!

Thanh Thủy

Tin mới hơn

Thanh Hóa thúc đẩy bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống

09:10 | 18/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Thanh Hóa từ lâu đã nổi tiếng với nhiều làng nghề gắn bó mật thiết với đời sống, văn hóa và lịch sử. Trước thách thức của cơ chế thị trường, các làng nghề nơi đây đang khoác lên mình sức sống mới, vừa bảo tồn bản sắc, vừa tìm đường phát triển bền vững.

Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn

08:03 | 17/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn (phường Hoài Nhơn Bắc, tỉnh Gia Lai) có lịch sử hình thành và phát triển hơn 300 năm, gắn liền với truyền thống văn hóa của vùng đất Bình Định xưa. Từ đôi bàn tay khéo léo của bao thế hệ, những tấm chiếu cói mộc mạc đã trở thành sản phẩm đặc trưng, lan tỏa khắp các vùng miền trong cả nước, đặc biệt là Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.

Làng gốm Bát Tràng kết nối di sản và hội nhập quốc tế

09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Xã Bát Tràng (huyện Gia Lâm, Hà Nội) – “thủ phủ” gốm sứ của cả nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Với lợi thế truyền thống nghề gốm hàng trăm năm, địa phương đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm phát triển làng nghề gắn với du lịch, nâng cao thu nhập cho người dân và khẳng định vị thế thương hiệu gốm Bát Tràng trên bản đồ thủ công mỹ nghệ thế giới.

Nghệ nhân Nguyễn Hữu Kiêm - Người giữ hồn diều sáo làng Bá

09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Sinh ra và lớn lên trong cái nôi văn hóa dân gian của làng Bá Dương (nay thuộc xã Ô Diên, TP. Hà Nội), nghệ nhân nhân dân Nguyễn Hữu Kiêm đã dành cả cuộc đời để gìn giữ và lan tỏa nét đẹp diều sáo truyền thống. Từ những cánh diều tuổi thơ, ông đã đưa tình yêu ấy bay cao, bay xa đến với bạn bè khắp mọi nơi.

Những đôi tay giữ lửa ở làng gốm đỏ bên bờ sông Cửu Long

11:02 | 15/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Bờ Nam sông Cổ Chiên, một nhánh chính của sông Cửu Long thuộc tỉnh Vĩnh Long, từ lâu đã nổi tiếng với những lò gốm đỏ rực lửa. Trên mảnh đất sét nhiễm phèn nặng, những người phụ nữ cần mẫn ngày đêm nhào nặn từng thớ đất vô tri thành những sản phẩm gốm độc bản, vừa nuôi sống gia đình vừa giữ gìn hồn quê qua bao thế hệ.

Gìn giữ nghề truyền thống tạo động lực phát triển kinh tế nông thôn

08:00 | 13/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Trong nhịp sống sôi động của kinh tế thị trường, không ít làng nghề truyền thống đứng trước nguy cơ bị lãng quên. Thế nhưng, nhờ sự đồng hành của cộng đồng, chính quyền địa phương và sự sáng tạo của người dân, nhiều nghề cổ truyền không chỉ được gìn giữ mà còn trở thành bệ phóng phát triển kinh tế, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững.

Tin khác

Gốm Việt Nam: Nhu cầu thị trường nội địa và những cơ hội phát triển đột phá

09:49 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Nghệ thuật gốm đã in sâu vào bản sắc văn hóa Việt Nam từ hàng nghìn năm trước, là một phần không thể thiếu trong đời sống, tín ngưỡng và thẩm mỹ của người Việt. Từ những chiếc bình gốm Phùng Nguyên, trống đồng Đông Sơn cho đến những chiếc bình gốm hoa lam tinh xảo của Chu Đậu hay bát đĩa gốm Bát Tràng quen thuộc, gốm sứ không chỉ là vật dụng mà còn là biểu tượng của sự khéo léo, óc sáng tạo và tinh thần lao động bền bỉ của người Việt Nam.

Làng hoa Vạn Thành không ngừng đổi mới và hội nhâp

09:43 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Làng hoa Vạn Thành được hình thành từ những năm 50 của thế kỷ XX bởi người dân từ Hà Nam di cư vào Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Nhờ điều kiện khí hậu mát mẻ và đất đai màu mỡ, Làng hoa Vạn Thành đã phát triển mạnh mẽ và trở thành một trong trung tâm sản xuất hoa lớn tại Đà Lạt.

Đắk Lắk: Phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm

09:41 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Đắk Lắk phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm, mở rộng quy mô sản xuất, hướng đến việc kết hợp phát triển du lịch cộng đồng và trải nghiệm, giúp du khách có thể khám phá quy trình làm muối truyền thống.

Nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn

09:40 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Gắn bó với nghề nuôi ong đã gần 10 năm, bắt đầu từ vài chục tổ ong ban đầu, đến nay anh Trần Văn Sửu đã mở rộng lên khoảng 500 tổ, mỗi năm mang lại thu nhập ổn định khoảng 200 triệu đồng – con số không nhỏ đối với một hộ dân vùng ven biển.

Trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu ở Chợ nổi Cái Răng

10:21 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Nhiều du khách trong và ngoài nước thích thú trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu tại chợ nổi Cái Răng.

Phát triển kinh tế làng nghề tạo đòn bẩy xây dựng nông thôn mới

10:15 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Thành phố Hà Nội hiện có 1.350 làng nghề và làng có nghề, trong đó 337 nghề truyền thống đã được công nhận. Các làng nghề đã giúp nâng cao thu nhập, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động. Việc phát triển làng nghề không chỉ giữ gìn bản sắc truyền thống, mà còn tạo đòn bẩy trong xây dựng nông thôn mới.

15 cá nhân ở xã Bát Tràng được đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội

10:10 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Trong 2 ngày 9 và 10-9, Đoàn thẩm định của Hội đồng thành phố Hà Nội về xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ năm 2025 đã tổ chức thẩm định thực tế tại cơ sở các cá nhân có hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội năm 2025 tại xã Bát Tràng.

Ký ức Trung thu cổ "hồi sinh" bằng nghệ thuật giấy dó

09:35 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Trung thu không chỉ là Tết của thiếu nhi, mà còn là ký ức văn hóa của nhiều thế hệ người Việt. Khi đèn lồng nhựa và ánh sáng điện tử ngày càng phổ biến, những giá trị xưa dần phai nhạt. Triển lãm “Lãm” xuất hiện như một nhịp cầu, đưa con người trở về với mùa trăng cổ tích bằng những chiếc đèn giấy dó mộc mạc, bền vững và thấm đẫm hồn Việt.

Giữ hồn quê và nâng tầm kinh tế ở xã Bình Minh

09:00 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Nằm ở phía Tây Nam Hà Nội, xã Bình Minh đang nổi lên như một điểm sáng về phát triển nông nghiệp sinh thái kết hợp với làng nghề truyền thống.

Làng nghề chế biến cá khô Gia Thuận: Giữ hồn truyền thống, mở hướng phát triển bền vững

14:24 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Tại xã Gia Thuận, tỉnh Đồng Tháp, bên cạnh những cánh đồng lúa xanh bát ngát và những chuyến tàu đánh bắt hải sản tất bật, làng nghề chế biến cá khô đã hình thành và phát triển từ nhiều năm nay, trở thành một trong những ngành nghề mũi nhọn góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương. Không chỉ là nét văn hóa truyền thống, nghề chế biến cá khô còn đang mở ra những cơ hội mới về việc làm, nâng cao thu nhập và mở rộng thị trường tiêu thụ trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng.

Giữ hồn núi rừng qua đôi tay già làng Cơ Tu

09:53 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Trong ngôi nhà sàn ba gian giữa núi rừng, già Bhling Bloó (70 tuổi, thôn Bhơ Hôồng, xã Sông Kôn, TP Đà Nẵng) vẫn cần mẫn bên bó tre, mây. Với ông, đan lát không chỉ là kế sinh nhai mà còn là cách để giữ lấy “cái gốc” của người Cơ Tu giữa nhịp sống hiện đại.

Giọt mắm Nam Ô và câu chuyện từ làng biển trăm năm tuổi

08:00 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Giữa nhịp sống hiện đại của thành phố biển Đà Nẵng, làng cổ Nam Ô vẫn lặng lẽ giữ trong mình những giá trị văn hóa và nghề truyền thống hơn 700 năm tuổi. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, những dấu tích lịch sử gắn với công chúa Huyền Trân, mà còn được biết đến là cái nôi của nghề làm nước mắm – một di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, niềm tự hào của cư dân miền biển.

Khát vọng phát triển từ làng nghề truyền thống đến trung tâm công nghiệp

15:07 | 08/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Trong bối cảnh đô thị hóa và hội nhập, Tây Phương đang từng bước đổi mới, phát huy thế mạnh làng nghề gắn với phát triển du lịch, đồng thời mở rộng không gian công nghiệp và dịch vụ, hướng tới trở thành một trung tâm kinh tế - văn hóa quan trọng của Thủ đô.

Giữ hồn làng nghề bánh đa nem trăm năm tuổi ở Thổ Hà

10:00 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Nằm ven sông Cầu hiền hòa, làng Thổ Hà (phường Vân Hà, tỉnh Bắc Ninh) từ lâu đã nổi tiếng khắp trong và ngoài nước với nghề làm bánh đa nem. Nghề đã tồn tại hàng trăm năm, trở thành nét văn hóa đặc trưng và là niềm tự hào của người dân địa phương.

Sức sống mới cho thủ công mỹ nghệ Thủ đô từ thị trường nội địa

08:50 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

LNV - Thủ công mỹ nghệ từ lâu được coi là một trong những ngành nghề truyền thống đặc sắc nhất của Thủ đô Hà Nội. Không chỉ mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử, sản phẩm thủ công mỹ nghệ còn góp phần quan trọng trong cơ cấu kinh tế nông thôn và xuất khẩu. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường quốc tế nhiều biến động, nhu cầu tiêu dùng trong nước đang trở thành một “nguồn lực mềm” mạnh mẽ, mở ra sức sống mới cho ngành thủ công mỹ nghệ Thủ đô.

Xem thêm

Mới nhất Đọc nhiều

Sản phẩm OCOP Cao Bằng vươn xa nhờ thương mại điện tử

14:09 OCOP

OVN - Cao Bằng hiện có 174 sản phẩm OCOP được công nhận, trong đó 28 sản phẩm đã chính thức có mặt trên sàn thương mại điện tử buudien.vn. Đây là bước đi quan trọng giúp sản phẩm nông sản địa phương tiếp cận người tiêu dùng cả nước, đồng thời mở ra hướng

Khai mạc phiên chợ nông sản đặc sản 2025 tại Hà Nội

12:12 Tin tức

LNV - Sáng 18/9, tại Khu Hội chợ Triển lãm giao dịch Kinh tế và Thương mại (số 489 Hoàng Quốc Việt, Hà Nội), Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp tổ chức Phiên chợ Nông sản, Đặc sản vùng miền năm 2025, kết hợp Diễn đàn “Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong phát triển nông nghiệp và bảo vệ môi trường”.

Xã Hưng Đạo (TP Hà Nội): Tự lực tự cường khắc phục khó khăn trong chuyển đổi chính quyền hai cấp

12:03 Kinh tế

LNV - Xã Hưng Đạo nằm ở phía Tây Nam thủ đô Hà Nội. Hưng Đạo được sáp nhập từ diện tích và dân số 5 xã thuộc huyện Quốc Oai (cũ) bao gồm: Đồng Quang, Tân Phú, Đại Thành, Tân Hòa, Cộng Hòa. Hiện Hưng Đạo có diện tích 24,90km2; Dân số 49.357 người.

Kiểm tra chặt chẽ để đảm bảo an toàn thực phẩm Tết Trung thu 2025

09:11 Sức khỏe - Đời sống

LNV - Trong dịp Tết Trung thu năm nay, lực lượng Quản lý thị trường Hà Nội đồng loạt ra quân kiểm tra, kiểm soát thị trường, đặc biệt là các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh trung thu. Chỉ sau ít ngày triển khai, nhiều vụ việc vi phạm đã bị phát hiện, góp