Hà Tĩnh: Độc đáo nghề truyền thống chằm áo tơi gần 200 năm tuổi
LNV - Chiếc áo tơi không chỉ giúp che đi cái nắng như đổ lửa, cái rét buốt mà còn giúp nhiều nông dân Can Lộc (Hà Tĩnh) có thêm một nguồn thu nhập trong cuộc sống.
Thôn Yên Lạc còn khoảng hơn 30 hộ dân làm nghề chằm áo tơi.
Hình ảnh chiếc áo tơi đã không còn xa lạ với người dân ở nhiều vùng nông thôn tỉnh Hà Tĩnh và đã đi vào bài hát nổi tiếng của cố nhạc sĩ An Thuyên: "Ca dao em và tôi".
Trong thực tế, Hà Tĩnh đã có một ngôi làng gắn bó với nghề chằm (may, đan) áo tơi gần 200 năm qua.
Vào những ngày cuối tháng 5, chúng tôi có dịp tới thăm thôn Yên Lạc, xã Quang Lộc (huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) - nơi có làng nghề chằm áo tơi nổi tiếng này.
Người thợ dùng dây mây để đan nối những chiếc lá tơi lại với nhau.
Trải bao thăng trầm, nghề chằm áo tơi nơi đây vẫn được duy trì và lưu giữ nét riêng độc đáo. Cũng tấm áo ấy đã góp phần gợi nhắc về hồn quê dân dã, neo giữ niềm yêu quê hương của biết bao thế hệ người dân địa phương.
Nghề chằm tơi ở thôn Yên Lạc được làm quanh năm, nhưng nhiều nhất là từ khoảng tháng 3 đến hết tháng 6 âm lịch.
Nguyên liệu quan trọng nhất để làm nên một chiếc áo tơi chính là lá tơi, ngoài ra còn có lá cây tro (cây cọ), dây mây. Để có lá tơi, người dân nơi đây phải đi lấy từ các huyện miền núi Hương Khê, Vũ Quang.
Theo người dân làm nghề, khâu quan trọng nhất để quyết định chất lượng của chiếc áo là ở bước chọn và phơi lá tơi.
"Lá tơi dùng làm áo không được quá già cũng không được quá non. Thời gian ban ngày phơi lá tơi tùy theo thời tiết nhưng khoảng 1 ngày là được. Sau đó, lá được đem phơi sương đêm. Lá tơi đạt chuẩn là phải đáp ứng các tiêu chí: Giữ được màu xanh, có độ mềm dai", cụ Nguyễn Thị Ân (80 tuổi, thôn Yên Lạc) cho biết.
Hiện không còn nhiều người trẻ theo đuổi nghề chằm áo tơi nữa.
Cụ Nguyễn Thị Ân đã có hơn 30 năm làm nghề chằm áo tơi. Theo cụ Nguyễn Thị Ân, nghề chằm áo tơi có từ rất lâu, từ thời ông bà, bố mẹ của cụ đã sống bằng nghề này.
"Chúng tôi không nhớ chính xác, nhưng ở đây nghề này cũng tồn tại gần 200 năm rồi. Trước đây có hàng trăm hộ gia đình làm nghề, nhưng giờ thì ít hơn rồi", cụ Nguyễn Thị Ân cho biết thêm.
Công đoạn để làm một chiếc áo tơi cũng lắm công phu. Người thợ xếp lá cọ lên một chiếc khuôn gỗ với diện tích khoảng 1m2, dùng khoảng 4-5 chiếc thước kẻ dài 1m để nẹp cho ngay ngắn. Lá tơi được xếp chồng lên nhau giống như lợp ngói, để hoàn thiện một chiếc áo tơi, phải cần đến trên dưới 1.000 chiếc lá.
Để hoàn thiện một chiếc áo tơi phải mất gần 2 tiếng đồng hồ.
Để hoàn thiện một chiếc áo tơi, theo chị Thân Thị Tâm (42 tuổi, thôn Yên Lạc), người thợ chuyên nghiệp sẽ làm trong khoảng 1-1,5 tiếng đồng hồ.
"Mỗi ngày chúng tôi làm được từ 7-10 chiếc, giá bán từ là 80.000-120.000 đồng/chiếc. Nhưng hiện nay, chúng tôi chỉ làm những lúc nhàn rỗi vì sức tiêu thụ cũng ít hơn trước đây", chị Thân Thị Tâm cho biết.
Đối với nhiều người nông dân thì chiếc áo tơi được xem như là vật bất ly thân khi ra đồng. Chiếc áo giúp họ chống lại cái nắng như đổ lửa hoặc là cái rét cắt da, cắt thịt.
"Thời tiết miền Trung nói chung và Hà Tĩnh nói riêng rất khắc nghiệt, mùa hè thì nắng nóng, mùa đông thì rét buốt. Khi đi làm ngoài đồng, người dân khoác chiếc áo tơi. Mùa hè rất mát, tránh được nắng làm cháy lưng. Mùa đông thì lại ấm", chị Thân Thị Tâm cho biết thêm.
Theo những người dân nơi đây, nghề chằm áo tơi từng mang lại một nguồn thu đáng kể. Tuy nhiên, những năm gần đây sản xuất nông nghiệp đã được cơ giới hóa, người dân mặc áo tơi ra đồng ít hơn, nên nhu cầu mua áo tơi cũng giảm đi nhiều. Chính vì vậy còn ít hộ gia đình theo đuổi nghề.
"Nếu như trước đây, một nhà có thể bán được cả trăm chiếc áo mỗi tháng, thì hiện nay chỉ bán được vài chục chiếc. Chính vì thế mà thu nhập từ nghề này cũng giảm đi nhiều, sau khi trừ các chi phí mỗi tháng cũng chỉ kiếm thêm được 2-3 triệu đồng. Giờ chúng tôi chỉ làm những lúc nhàn rỗi thôi", chị Trần Thị Hoa cho biết.
Nhiều người nông dân xem áo tơi như "người bạn" giúp chống lại sự khắc nghiệt của thời tiết.
Ông Đặng Đình Vinh - Chủ tịch UBND xã Quang Lộc cho biết, trước đây nghề làm áo tơi đã mang lại nguồn thu đáng kể cho người dân, giúp nhiều gia đình thoát được nghèo, song những năm gần đây thu nhập đã bị giảm đi nhiều vì sức tiêu thụ ít.
"Trước đây, cả làng làm nghề chằm áo tơi, nhưng hiện chỉ còn khoảng hơn 30 hộ và tập trung vào mấy tháng hè. Nghề này cũng đã giải quyết được một phần công ăn việc làm cho người dân địa phương vào những ngày nhàn rỗi và tạo thêm một nguồn thu nhập đáng kể", ông Vinh cho biết.
Xuân Sinh/Dân trí
Tin liên quan
Tin mới hơn
Giữ hồn bún Mạch Tràng – nghề trăm năm giữa lòng Cổ Loa
10:34 | 27/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa vùng đất Cổ Loa – nơi lưu giữ bao lớp trầm tích lịch sử, làng Mạch Tràng vẫn bền bỉ gìn giữ nghề làm bún truyền thống. Dẫu thời gian đổi thay, sợi bún trắng ngần vẫn là niềm tự hào và biểu tượng của tinh hoa quê hương.
Nghề gốm Việt – Dòng chảy nghìn năm
10:28 | 27/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Từ thuở con người biết lấy đất nặn hình, nung trong lửa để tạo nên vật dụng, gốm đã trở thành chứng nhân của nền văn minh Việt. Qua hàng nghìn năm, từ bàn tay khéo léo của người thợ, từ lò gốm thô sơ nơi làng quê đến những xưởng hiện đại hôm nay, nghề gốm Việt vẫn bền bỉ giữ hồn đất, hồn người qua từng thớ men, từng đường nét tinh xảo.
Làng hương Sơn Nam vào vụ Tết
09:24 | 27/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Những ngày này, làng nghề làm hương ở tổ dân phố Cao (phường Sơn Nam, Ninh Bình) lại rộn ràng vào vụ sản xuất cao điểm nhất. Mùi hương thảo mộc lan tỏa trong gió, báo hiệu mùa làm ăn bội thu và khẳng định sức sống bền bỉ của nghề truyền thống hơn nửa thế kỷ qua.
Xã Sơn Đồng (TP Hà Nội): Sẵn sàng cho đề cử làng nghề truyền thống Hà Nội tham gia mạng lưới các thành phố Thủ công sáng tạo Thế giới
09:15 | 27/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng nghề tạc tượng gỗ, tượng sơn son thếp vàng Sơn Đồng thu hút giới sành đồ thờ, trang trí bởi giá trị văn hóa truyền thống, lịch sử. Đây là làng nghề có sức sống bền bỉ theo suốt chiều dài lịch sử đất nước. Có lúc thăng lúc trầm nhưng mạch nguồn nghề truyền thống tạc tượng sơn son thiếp vàng Sơn Đồng luôn khắc sâu trong từng hoa văn họa tiết từng thời kỳ của lịch sử đất nước. Điều đó minh chứng cho quan niệm “còn làng còn nước” của cha ông ta. Theo đó, Sơn Đồng lưu giữ nhiều di tích cổ: đình, chùa, đền, nhà thờ tổ, … Sản phẩm của Làng nghề mỹ nghệ Sơn Đồng chiếm khoảng trên 70% thị phần toàn quốc về tượng và đồ thờ sơn son thếp vàng, bạc phục vụ đời sống văn hóa tâm linh tín ngưỡng của người dân. Sản phẩm làng nghề xã Sơn Đồng đang có mặt trên cả nước từ Bắc vào Nam, từ đất liền đến hải đảo, sang cả châu Âu, châu Mỹ tại các nước: Nga, Ucraina, Pháp, Mỹ và các nước Đông Nam Á: Thái Lan, Lào, Campuchia.
Người đàn ông giữ hồn thổ cẩm Chăm giữa lòng Phũm Soài
12:51 | 26/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa nhịp sống hiện đại, ở ấp Phũm Soài, xã Châu Phong (tỉnh An Giang), ông Mohamad vẫn ngày ngày cần mẫn bên khung cửi. Những sợi chỉ, mảnh vải qua đôi tay ông không chỉ kết thành tấm thổ cẩm rực rỡ mà còn dệt nên ký ức, niềm tự hào và bản sắc văn hóa của đồng bào Chăm nơi đây.
Táo Ninh Thuận - Đặc sản vùng đất nắng gió vươn tầm thương hiệu
12:50 | 26/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa dải đất miền Trung đầy nắng và gió, vùng đất Ninh Thuận – nay thuộc tỉnh Khánh Hòa từ lâu đã được biết đến là vùng đất khô hạn, song lại ẩn chứa những giá trị nông nghiệp độc đáo mà thiên nhiên ban tặng. Trong đó có một đặc sản trái cây độc đáo – Táo Ninh Thuận.
Tin khác
Từ bản nhỏ Châu Tiến sắc thổ cẩm Thái lan tỏa thế giới
12:49 | 26/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Từ đôi tay bền bỉ của nghệ nhân Sầm Thị Bích, những sợi tơ thấm màu rừng núi đã hồi sinh, kéo theo cả bản mường thức dậy cùng hoa văn thổ cẩm. Hơn ba thập niên gắn bó với nghề, bà không chỉ khôi phục ký ức văn hóa của người Thái mà còn dệt nên con đường mới cho kinh tế bản, đưa sắc thổ cẩm Hoa Tiến lan tỏa ra thế giới.
Hiệp định EVFTA – Cầu nối đưa sản phẩm làng nghề Hà Nội ra thế giới
08:59 | 25/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) được ví như “cầu nối vàng” giúp các sản phẩm làng nghề truyền thống của Hà Nội mở rộng thị trường xuất khẩu, khẳng định vị thế mới trên bản đồ thủ công mỹ nghệ quốc tế. Với những ưu đãi về thuế quan, quy tắc xuất xứ và tiêu chuẩn kỹ thuật, EVFTA không chỉ tạo thuận lợi thương mại mà còn thúc đẩy quá trình chuyển đổi chất lượng – tiêu chuẩn – thương hiệu cho các sản phẩm làng nghề.
Nước mắm Cà Ná - Tinh hoa vùng biển Khánh Hòa
08:50 | 25/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Những chú cá cơm ngọt tươi, nẩy thịt, giàu đạm ướp với muối tinh chất tốt nhất vùng Đông Nam Á theo công thức ủ chượp - kéo rút gia truyền đã tích lũy qua trăm năm, tạo nên đặc sản nước mắm Cà Ná màu hổ phách với vị đậm đà, thơm ngon đến đến giọt cuối cùng.
Nhớ mùa đay quê tôi
10:47 | 24/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Những năm 60 của thế kỷ trước (tỉnh Hưng Yên cũ) từng coi cây đay là một cây trồng chiến lược, một loại cây trồng lấy tơ đay xuất khẩu. Cây đay gắn bó với người dân quê tôi khoảng 30 năm. Nó cũng gắn trọn tuổi thơ của tôi.
Níu giữ hơi thở sông nước miền Tây với nghề đan lọp Thới Long
09:18 | 24/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa nhịp sống hối hả của thành phố Cần Thơ, ở phường Thới Long vẫn còn vang vọng tiếng dao chẻ tre, tiếng lạt đan lọp lách cách – âm thanh quen thuộc của một nghề đã tồn tại hơn nửa thế kỷ. Những đôi tay chai sạn, những người thợ tóc bạc vẫn cặm cụi ngày đêm bên đống tre vàng úa, gìn giữ nghề đan lọp truyền thống – một phần ký ức và bản sắc của miền sông nước đồng bằng.
Khơi dậy sức bật kinh tế từ nghề trồng dâu nuôi tằm ở Lâm Đồng
11:49 | 22/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nghề trồng dâu, nuôi tằm đang trở thành hướng phát triển kinh tế hiệu quả ở Lâm Đồng, giúp nhiều hộ nông dân tăng thu nhập, ổn định cuộc sống. Dù còn đối mặt với không ít thách thức về quy hoạch, dịch bệnh và thị trường, nhưng với sự hỗ trợ của ngành nông nghiệp, nghề truyền thống này đang từng bước hồi sinh mạnh mẽ.
Bỏng Chủ Cổ Loa – Lễ vật thiêng và nghề truyền thống nghìn năm
11:29 | 22/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa vùng đất Cổ Loa – kinh đô xưa của nước Âu Lạc, có một nghề truyền thống gắn liền với lễ hội và tín ngưỡng dân gian: nghề làm bỏng Chủ. Từ bao đời nay, mỗi dịp lễ hội đầu xuân, người dân nơi đây lại rộn ràng rang bỏng, nén bánh để dâng lên Đức vua An Dương Vương – như một cách gìn giữ nét văn hóa đặc trưng của quê hương.
Hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội vươn ra thế giới
08:45 | 21/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong những năm qua, hàng thủ công mỹ nghệ luôn nằm trong nhóm hàng xuất khẩu có kim ngạch lớn, đóng vai trò quan trọng trong chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn của Hà Nội. Thành phố đã triển khai nhiều giải pháp để tăng cường xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường cho mặt hàng này.
Việt Yên chuyển mình từ làng nghề truyền thống đến trung tâm tiểu thủ công nghiệp
08:16 | 21/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa vùng đồng bằng Bắc Bộ phì nhiêu của Hưng Yên, xã Việt Yên đã nổi lên như một “điểm sáng” của phát triển tiểu thủ công nghiệp và nghề truyền thống, nơi hai làng nghề lâu đời không chỉ duy trì giá trị văn hóa mà còn tạo ra sự đột phá kinh tế, đem lại việc làm ổn định cho người dân và góp phần nâng cao đời sống cộng đồng.
Nghề đi chợ ở Phúc Sơn: Từ làng đến những chuyến xe chở thịt ra phố
15:25 | 20/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Khi nhiều người còn chìm trong giấc ngủ, ở xã Phúc Sơn (trước là Thượng Lâm), những người phụ nữ, người đàn ông quê lại bắt đầu một ngày mới bằng công việc tất bật: đi lấy hàng, pha thịt, chở xe máy chất đầy thịt lợn, giò, chả, có khi kèm thêm mấy mớ rau trong vườn nhà ra chợ Hà Nội. Nghề đi chợ – nghề mới của vùng bán sơn địa – đang âm thầm nuôi sống biết bao gia đình nơi đây.
Chuyên Mỹ: Nông thôn mới hiện đại từ sức sống làng nghề truyền thống
17:00 | 19/10/2025 Nông thôn mới
LNV - Xã Chuyên Mỹ – vùng đất nổi tiếng với nghề khảm trai, sơn mài, mộc mỹ nghệ…đang chuyển mình mạnh mẽ trong công cuộc xây dựng nông thôn mới (NTM) theo hướng đồng bộ, thông minh và hiện đại. Những con đường bê tông phẳng lì, những tuyến phố sáng – xanh – sạch – đẹp, trường học đạt chuẩn, trung tâm hành chính điện tử hóa, tất cả tạo nên diện mạo một vùng quê năng động, tràn đầy sức sống.
Sơn mài Việt Nam trước cơ hội bứt phá: Thị trường nội địa khởi sắc, quốc tế mở rộng
20:17 | 18/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong bối cảnh xu hướng tiêu dùng toàn cầu ưu tiên các sản phẩm thủ công bền vững và mang bản sắc văn hóa, ngành sơn mài Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để mở rộng thị phần trong nước và khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Tuy nhiên, để bứt phá, cần có một chiến lược phát triển đồng bộ cả về chuẩn hóa chất lượng, xây dựng thương hiệu và thúc đẩy sáng tạo thiết kế.
Ngành mây tre đan Việt Nam: Bứt phá để chinh phục thị trường quốc tế
09:57 | 18/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong xu thế tiêu dùng toàn cầu hướng tới sản phẩm thân thiện với môi trường, ngành mây tre đan Việt Nam đang đứng trước cơ hội bứt phá mạnh mẽ. Với lợi thế về nguồn nguyên liệu tự nhiên dồi dào, kỹ thuật thủ công truyền thống lâu đời và khả năng sáng tạo linh hoạt, các sản phẩm mây tre đan của Việt Nam ngày càng được thị trường quốc tế đón nhận tích cực.
Thạch Thất tổ chức Triển lãm quảng bá, giao thương sản phẩm OCOP và làng nghề phục vụ du lịch năm 2025
09:52 | 18/10/2025 OCOP
LNV - Tối ngày 17/10/2025, UBND xã Thạch Thất (Hà Nội) phối hợp với Sở Công Thương Hà Nội tổ chức khai mạc Triển lãm quảng bá, giao thương kết nối các sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề phục vụ du lịch, gắn với Phiên chợ Việt năm 2025 tại Khu Quảng trường Vườn hoa Phùng Khắc Khoan.
Sự kiện nằm trong chuỗi các hoạt động xúc tiến thương mại – du lịch Thủ đô, hướng tới mục tiêu kết nối tiêu thụ sản phẩm, mở rộng thị trường, lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống và xây dựng mô hình kinh tế làng nghề bền vững.
Làng chiếu cói trăm năm và những trải nghiệm văn hóa ven sông Thu Bồn
09:39 | 17/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nghề dệt chiếu cói ở Kim Bồng (phường Hội An, TP Đà Nẵng) từng có thời gian mai một, nay đang dần “hồi sinh” nhờ sự gắn kết với hoạt động trải nghiệm du lịch. Mỗi du khách khi đến làng đều có thể tận tay trải nghiệm quy trình làm chiếu, từ chẻ cói, nhuộm màu đến dệt nên sản phẩm thủ công, qua đó thêm yêu và trân trọng giá trị nghề truyền thống.
Mới nhất
Đọc nhiều
Sắp xếp lại hệ thống khuyến nông để tăng hiệu quả phục vụ nông dân từ cơ sở
15:30 Khuyến nông
LNV - Đến cuối tháng 10/2025, tỉnh Lâm Đồng sẽ hoàn tất việc giải thể 14 trạm kỹ thuật nông nghiệp khu vực, chuyển giao toàn bộ nhân sự, tài sản và nhiệm vụ về Trung tâm Khuyến nông tỉnh và các đơn vị cấp xã. Việc sắp xếp này nhằm tinh gọn bộ máy, nâng ca
Thị trường carbon – “đòn bẩy xanh” giúp Việt Nam tiến gần mục tiêu Net Zero
13:34 Tin tức
LNV - Sáng 24/10 tại Hà Nội, Hội Nước và Môi trường Việt Nam phối hợp cùng Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức hội thảo “Thị trường Carbon – Chìa khóa thực hiện mục tiêu Net Zero”, thu hút sự quan tâm của đông đảo cơ quan quản lý, nhà
Giữ hồn bún Mạch Tràng – nghề trăm năm giữa lòng Cổ Loa
10:34 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa vùng đất Cổ Loa – nơi lưu giữ bao lớp trầm tích lịch sử, làng Mạch Tràng vẫn bền bỉ gìn giữ nghề làm bún truyền thống. Dẫu thời gian đổi thay, sợi bún trắng ngần vẫn là niềm tự hào và biểu tượng của tinh hoa quê hương.
Nghề gốm Việt – Dòng chảy nghìn năm
10:28 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Từ thuở con người biết lấy đất nặn hình, nung trong lửa để tạo nên vật dụng, gốm đã trở thành chứng nhân của nền văn minh Việt. Qua hàng nghìn năm, từ bàn tay khéo léo của người thợ, từ lò gốm thô sơ nơi làng quê đến những xưởng hiện đại hôm nay, ng
Làng hương Sơn Nam vào vụ Tết
09:24 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Những ngày này, làng nghề làm hương ở tổ dân phố Cao (phường Sơn Nam, Ninh Bình) lại rộn ràng vào vụ sản xuất cao điểm nhất. Mùi hương thảo mộc lan tỏa trong gió, báo hiệu mùa làm ăn bội thu và khẳng định sức sống bền bỉ của nghề truyền thống hơn nử
