Hà Tĩnh: Độc đáo nghề truyền thống chằm áo tơi gần 200 năm tuổi
LNV - Chiếc áo tơi không chỉ giúp che đi cái nắng như đổ lửa, cái rét buốt mà còn giúp nhiều nông dân Can Lộc (Hà Tĩnh) có thêm một nguồn thu nhập trong cuộc sống.
Thôn Yên Lạc còn khoảng hơn 30 hộ dân làm nghề chằm áo tơi.
Hình ảnh chiếc áo tơi đã không còn xa lạ với người dân ở nhiều vùng nông thôn tỉnh Hà Tĩnh và đã đi vào bài hát nổi tiếng của cố nhạc sĩ An Thuyên: "Ca dao em và tôi".
Trong thực tế, Hà Tĩnh đã có một ngôi làng gắn bó với nghề chằm (may, đan) áo tơi gần 200 năm qua.
Vào những ngày cuối tháng 5, chúng tôi có dịp tới thăm thôn Yên Lạc, xã Quang Lộc (huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) - nơi có làng nghề chằm áo tơi nổi tiếng này.
Người thợ dùng dây mây để đan nối những chiếc lá tơi lại với nhau.
Trải bao thăng trầm, nghề chằm áo tơi nơi đây vẫn được duy trì và lưu giữ nét riêng độc đáo. Cũng tấm áo ấy đã góp phần gợi nhắc về hồn quê dân dã, neo giữ niềm yêu quê hương của biết bao thế hệ người dân địa phương.
Nghề chằm tơi ở thôn Yên Lạc được làm quanh năm, nhưng nhiều nhất là từ khoảng tháng 3 đến hết tháng 6 âm lịch.
Nguyên liệu quan trọng nhất để làm nên một chiếc áo tơi chính là lá tơi, ngoài ra còn có lá cây tro (cây cọ), dây mây. Để có lá tơi, người dân nơi đây phải đi lấy từ các huyện miền núi Hương Khê, Vũ Quang.
Theo người dân làm nghề, khâu quan trọng nhất để quyết định chất lượng của chiếc áo là ở bước chọn và phơi lá tơi.
"Lá tơi dùng làm áo không được quá già cũng không được quá non. Thời gian ban ngày phơi lá tơi tùy theo thời tiết nhưng khoảng 1 ngày là được. Sau đó, lá được đem phơi sương đêm. Lá tơi đạt chuẩn là phải đáp ứng các tiêu chí: Giữ được màu xanh, có độ mềm dai", cụ Nguyễn Thị Ân (80 tuổi, thôn Yên Lạc) cho biết.
Hiện không còn nhiều người trẻ theo đuổi nghề chằm áo tơi nữa.
Cụ Nguyễn Thị Ân đã có hơn 30 năm làm nghề chằm áo tơi. Theo cụ Nguyễn Thị Ân, nghề chằm áo tơi có từ rất lâu, từ thời ông bà, bố mẹ của cụ đã sống bằng nghề này.
"Chúng tôi không nhớ chính xác, nhưng ở đây nghề này cũng tồn tại gần 200 năm rồi. Trước đây có hàng trăm hộ gia đình làm nghề, nhưng giờ thì ít hơn rồi", cụ Nguyễn Thị Ân cho biết thêm.
Công đoạn để làm một chiếc áo tơi cũng lắm công phu. Người thợ xếp lá cọ lên một chiếc khuôn gỗ với diện tích khoảng 1m2, dùng khoảng 4-5 chiếc thước kẻ dài 1m để nẹp cho ngay ngắn. Lá tơi được xếp chồng lên nhau giống như lợp ngói, để hoàn thiện một chiếc áo tơi, phải cần đến trên dưới 1.000 chiếc lá.
Để hoàn thiện một chiếc áo tơi phải mất gần 2 tiếng đồng hồ.
Để hoàn thiện một chiếc áo tơi, theo chị Thân Thị Tâm (42 tuổi, thôn Yên Lạc), người thợ chuyên nghiệp sẽ làm trong khoảng 1-1,5 tiếng đồng hồ.
"Mỗi ngày chúng tôi làm được từ 7-10 chiếc, giá bán từ là 80.000-120.000 đồng/chiếc. Nhưng hiện nay, chúng tôi chỉ làm những lúc nhàn rỗi vì sức tiêu thụ cũng ít hơn trước đây", chị Thân Thị Tâm cho biết.
Đối với nhiều người nông dân thì chiếc áo tơi được xem như là vật bất ly thân khi ra đồng. Chiếc áo giúp họ chống lại cái nắng như đổ lửa hoặc là cái rét cắt da, cắt thịt.
"Thời tiết miền Trung nói chung và Hà Tĩnh nói riêng rất khắc nghiệt, mùa hè thì nắng nóng, mùa đông thì rét buốt. Khi đi làm ngoài đồng, người dân khoác chiếc áo tơi. Mùa hè rất mát, tránh được nắng làm cháy lưng. Mùa đông thì lại ấm", chị Thân Thị Tâm cho biết thêm.
Theo những người dân nơi đây, nghề chằm áo tơi từng mang lại một nguồn thu đáng kể. Tuy nhiên, những năm gần đây sản xuất nông nghiệp đã được cơ giới hóa, người dân mặc áo tơi ra đồng ít hơn, nên nhu cầu mua áo tơi cũng giảm đi nhiều. Chính vì vậy còn ít hộ gia đình theo đuổi nghề.
"Nếu như trước đây, một nhà có thể bán được cả trăm chiếc áo mỗi tháng, thì hiện nay chỉ bán được vài chục chiếc. Chính vì thế mà thu nhập từ nghề này cũng giảm đi nhiều, sau khi trừ các chi phí mỗi tháng cũng chỉ kiếm thêm được 2-3 triệu đồng. Giờ chúng tôi chỉ làm những lúc nhàn rỗi thôi", chị Trần Thị Hoa cho biết.
Nhiều người nông dân xem áo tơi như "người bạn" giúp chống lại sự khắc nghiệt của thời tiết.
Ông Đặng Đình Vinh - Chủ tịch UBND xã Quang Lộc cho biết, trước đây nghề làm áo tơi đã mang lại nguồn thu đáng kể cho người dân, giúp nhiều gia đình thoát được nghèo, song những năm gần đây thu nhập đã bị giảm đi nhiều vì sức tiêu thụ ít.
"Trước đây, cả làng làm nghề chằm áo tơi, nhưng hiện chỉ còn khoảng hơn 30 hộ và tập trung vào mấy tháng hè. Nghề này cũng đã giải quyết được một phần công ăn việc làm cho người dân địa phương vào những ngày nhàn rỗi và tạo thêm một nguồn thu nhập đáng kể", ông Vinh cho biết.
Xuân Sinh/Dân trí
Tin liên quan
Tin mới hơn
Thanh Hóa thúc đẩy bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
09:10 | 18/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thanh Hóa từ lâu đã nổi tiếng với nhiều làng nghề gắn bó mật thiết với đời sống, văn hóa và lịch sử. Trước thách thức của cơ chế thị trường, các làng nghề nơi đây đang khoác lên mình sức sống mới, vừa bảo tồn bản sắc, vừa tìm đường phát triển bền vững.
Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
08:03 | 17/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn (phường Hoài Nhơn Bắc, tỉnh Gia Lai) có lịch sử hình thành và phát triển hơn 300 năm, gắn liền với truyền thống văn hóa của vùng đất Bình Định xưa. Từ đôi bàn tay khéo léo của bao thế hệ, những tấm chiếu cói mộc mạc đã trở thành sản phẩm đặc trưng, lan tỏa khắp các vùng miền trong cả nước, đặc biệt là Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Làng gốm Bát Tràng kết nối di sản và hội nhập quốc tế
09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Xã Bát Tràng (huyện Gia Lâm, Hà Nội) – “thủ phủ” gốm sứ của cả nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Với lợi thế truyền thống nghề gốm hàng trăm năm, địa phương đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm phát triển làng nghề gắn với du lịch, nâng cao thu nhập cho người dân và khẳng định vị thế thương hiệu gốm Bát Tràng trên bản đồ thủ công mỹ nghệ thế giới.
Nghệ nhân Nguyễn Hữu Kiêm - Người giữ hồn diều sáo làng Bá
09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Sinh ra và lớn lên trong cái nôi văn hóa dân gian của làng Bá Dương (nay thuộc xã Ô Diên, TP. Hà Nội), nghệ nhân nhân dân Nguyễn Hữu Kiêm đã dành cả cuộc đời để gìn giữ và lan tỏa nét đẹp diều sáo truyền thống. Từ những cánh diều tuổi thơ, ông đã đưa tình yêu ấy bay cao, bay xa đến với bạn bè khắp mọi nơi.
Những đôi tay giữ lửa ở làng gốm đỏ bên bờ sông Cửu Long
11:02 | 15/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Bờ Nam sông Cổ Chiên, một nhánh chính của sông Cửu Long thuộc tỉnh Vĩnh Long, từ lâu đã nổi tiếng với những lò gốm đỏ rực lửa. Trên mảnh đất sét nhiễm phèn nặng, những người phụ nữ cần mẫn ngày đêm nhào nặn từng thớ đất vô tri thành những sản phẩm gốm độc bản, vừa nuôi sống gia đình vừa giữ gìn hồn quê qua bao thế hệ.
Gìn giữ nghề truyền thống tạo động lực phát triển kinh tế nông thôn
08:00 | 13/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong nhịp sống sôi động của kinh tế thị trường, không ít làng nghề truyền thống đứng trước nguy cơ bị lãng quên. Thế nhưng, nhờ sự đồng hành của cộng đồng, chính quyền địa phương và sự sáng tạo của người dân, nhiều nghề cổ truyền không chỉ được gìn giữ mà còn trở thành bệ phóng phát triển kinh tế, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững.
Tin khác
Gốm Việt Nam: Nhu cầu thị trường nội địa và những cơ hội phát triển đột phá
09:49 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nghệ thuật gốm đã in sâu vào bản sắc văn hóa Việt Nam từ hàng nghìn năm trước, là một phần không thể thiếu trong đời sống, tín ngưỡng và thẩm mỹ của người Việt. Từ những chiếc bình gốm Phùng Nguyên, trống đồng Đông Sơn cho đến những chiếc bình gốm hoa lam tinh xảo của Chu Đậu hay bát đĩa gốm Bát Tràng quen thuộc, gốm sứ không chỉ là vật dụng mà còn là biểu tượng của sự khéo léo, óc sáng tạo và tinh thần lao động bền bỉ của người Việt Nam.
Làng hoa Vạn Thành không ngừng đổi mới và hội nhâp
09:43 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng hoa Vạn Thành được hình thành từ những năm 50 của thế kỷ XX bởi người dân từ Hà Nam di cư vào Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Nhờ điều kiện khí hậu mát mẻ và đất đai màu mỡ, Làng hoa Vạn Thành đã phát triển mạnh mẽ và trở thành một trong trung tâm sản xuất hoa lớn tại Đà Lạt.
Đắk Lắk: Phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm
09:41 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Đắk Lắk phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm, mở rộng quy mô sản xuất, hướng đến việc kết hợp phát triển du lịch cộng đồng và trải nghiệm, giúp du khách có thể khám phá quy trình làm muối truyền thống.
Nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn
09:40 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Gắn bó với nghề nuôi ong đã gần 10 năm, bắt đầu từ vài chục tổ ong ban đầu, đến nay anh Trần Văn Sửu đã mở rộng lên khoảng 500 tổ, mỗi năm mang lại thu nhập ổn định khoảng 200 triệu đồng – con số không nhỏ đối với một hộ dân vùng ven biển.
Trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu ở Chợ nổi Cái Răng
10:21 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nhiều du khách trong và ngoài nước thích thú trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu tại chợ nổi Cái Răng.
Phát triển kinh tế làng nghề tạo đòn bẩy xây dựng nông thôn mới
10:15 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thành phố Hà Nội hiện có 1.350 làng nghề và làng có nghề, trong đó 337 nghề truyền thống đã được công nhận. Các làng nghề đã giúp nâng cao thu nhập, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động. Việc phát triển làng nghề không chỉ giữ gìn bản sắc truyền thống, mà còn tạo đòn bẩy trong xây dựng nông thôn mới.
15 cá nhân ở xã Bát Tràng được đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội
10:10 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong 2 ngày 9 và 10-9, Đoàn thẩm định của Hội đồng thành phố Hà Nội về xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ năm 2025 đã tổ chức thẩm định thực tế tại cơ sở các cá nhân có hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội năm 2025 tại xã Bát Tràng.
Ký ức Trung thu cổ "hồi sinh" bằng nghệ thuật giấy dó
09:35 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trung thu không chỉ là Tết của thiếu nhi, mà còn là ký ức văn hóa của nhiều thế hệ người Việt. Khi đèn lồng nhựa và ánh sáng điện tử ngày càng phổ biến, những giá trị xưa dần phai nhạt. Triển lãm “Lãm” xuất hiện như một nhịp cầu, đưa con người trở về với mùa trăng cổ tích bằng những chiếc đèn giấy dó mộc mạc, bền vững và thấm đẫm hồn Việt.
Giữ hồn quê và nâng tầm kinh tế ở xã Bình Minh
09:00 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nằm ở phía Tây Nam Hà Nội, xã Bình Minh đang nổi lên như một điểm sáng về phát triển nông nghiệp sinh thái kết hợp với làng nghề truyền thống.
Làng nghề chế biến cá khô Gia Thuận: Giữ hồn truyền thống, mở hướng phát triển bền vững
14:24 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tại xã Gia Thuận, tỉnh Đồng Tháp, bên cạnh những cánh đồng lúa xanh bát ngát và những chuyến tàu đánh bắt hải sản tất bật, làng nghề chế biến cá khô đã hình thành và phát triển từ nhiều năm nay, trở thành một trong những ngành nghề mũi nhọn góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương. Không chỉ là nét văn hóa truyền thống, nghề chế biến cá khô còn đang mở ra những cơ hội mới về việc làm, nâng cao thu nhập và mở rộng thị trường tiêu thụ trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng.
Giữ hồn núi rừng qua đôi tay già làng Cơ Tu
09:53 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong ngôi nhà sàn ba gian giữa núi rừng, già Bhling Bloó (70 tuổi, thôn Bhơ Hôồng, xã Sông Kôn, TP Đà Nẵng) vẫn cần mẫn bên bó tre, mây. Với ông, đan lát không chỉ là kế sinh nhai mà còn là cách để giữ lấy “cái gốc” của người Cơ Tu giữa nhịp sống hiện đại.
Giọt mắm Nam Ô và câu chuyện từ làng biển trăm năm tuổi
08:00 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa nhịp sống hiện đại của thành phố biển Đà Nẵng, làng cổ Nam Ô vẫn lặng lẽ giữ trong mình những giá trị văn hóa và nghề truyền thống hơn 700 năm tuổi. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, những dấu tích lịch sử gắn với công chúa Huyền Trân, mà còn được biết đến là cái nôi của nghề làm nước mắm – một di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, niềm tự hào của cư dân miền biển.
Khát vọng phát triển từ làng nghề truyền thống đến trung tâm công nghiệp
15:07 | 08/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong bối cảnh đô thị hóa và hội nhập, Tây Phương đang từng bước đổi mới, phát huy thế mạnh làng nghề gắn với phát triển du lịch, đồng thời mở rộng không gian công nghiệp và dịch vụ, hướng tới trở thành một trung tâm kinh tế - văn hóa quan trọng của Thủ đô.
Giữ hồn làng nghề bánh đa nem trăm năm tuổi ở Thổ Hà
10:00 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nằm ven sông Cầu hiền hòa, làng Thổ Hà (phường Vân Hà, tỉnh Bắc Ninh) từ lâu đã nổi tiếng khắp trong và ngoài nước với nghề làm bánh đa nem. Nghề đã tồn tại hàng trăm năm, trở thành nét văn hóa đặc trưng và là niềm tự hào của người dân địa phương.
Sức sống mới cho thủ công mỹ nghệ Thủ đô từ thị trường nội địa
08:50 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thủ công mỹ nghệ từ lâu được coi là một trong những ngành nghề truyền thống đặc sắc nhất của Thủ đô Hà Nội. Không chỉ mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử, sản phẩm thủ công mỹ nghệ còn góp phần quan trọng trong cơ cấu kinh tế nông thôn và xuất khẩu. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường quốc tế nhiều biến động, nhu cầu tiêu dùng trong nước đang trở thành một “nguồn lực mềm” mạnh mẽ, mở ra sức sống mới cho ngành thủ công mỹ nghệ Thủ đô.
Mới nhất
Đọc nhiều
Kiểm tra chặt chẽ để đảm bảo an toàn thực phẩm Tết Trung thu 2025
09:11 Sức khỏe - Đời sống
LNV - Trong dịp Tết Trung thu năm nay, lực lượng Quản lý thị trường Hà Nội đồng loạt ra quân kiểm tra, kiểm soát thị trường, đặc biệt là các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh trung thu. Chỉ sau ít ngày triển khai, nhiều vụ việc vi phạm đã bị phát hiện, góp
Thanh Hóa thúc đẩy bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
09:10 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Thanh Hóa từ lâu đã nổi tiếng với nhiều làng nghề gắn bó mật thiết với đời sống, văn hóa và lịch sử. Trước thách thức của cơ chế thị trường, các làng nghề nơi đây đang khoác lên mình sức sống mới, vừa bảo tồn bản sắc, vừa tìm đường phát triển bền vữ
Sắp diễn ra Tuần Văn hóa – Du lịch Lai Châu năm 2025
09:10 Tin tức
LNV - Ngày 17/9, Ban Tổ chức Tuần Du lịch - Văn hóa Lai Châu năm 2025 tổ chức họp dưới sự chủ trì của đồng chí Tống Thanh Hải - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng Ban Tổ chức Tuần Du lịch - Văn hóa Lai Châu năm 2025.
Phát huy tiềm năng trong xây dựng nông thôn mới ở một số tỉnh Tây Bắc
09:09 Tin tức
LNV - Ngày 17/8, tại tỉnh Điện Biên, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp với Tỉnh ủy Điện Biên tổ chức hội thảo khoa học “Xây dựng nông thôn mới ở một số tỉnh Tây Bắc hiện nay”.
Vĩnh Long: Khởi nghiệp tuổi xế chiều, người đàn ông U80 thành công với sản phẩm OCOP
13:38 OCOP
OVN – Tuổi xế chiều, thời điểm nhiều người chọn nghỉ ngơi, an dưỡng tuổi già bên gia đình, con cháu, ông Nguyễn Công Trí (SN 1953), ngụ tại tỉnh Bến Tre
