Hà Nội: 27°C Hà Nội
Đà Nẵng: 27°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 27°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 25°C Thừa Thiên Huế

Văn hóa truyền thống - Mảnh đất tốt cho ý tưởng sáng tạo

LNV - Với sự phát triển ngày càng cao của khoa học công nghệ và tốc độ hội nhập toàn cầu chóng mặt, ngành thiết kế, sáng tạo ở nhiều quốc gia đang đứng trước một mối lo chung, đó là nguy cơ đánh mất bản sắc truyền thống trong các lứa sản phẩm tương lai. Điều này phần lớn do quan điểm sai lầm của nhiều nhà thiết kế trẻ theo đuổi phong cách hiện đại. Trên thực tế, văn hóa truyền thống ở cả góc độ hình thức và nội dung luôn là mảnh đất dồi dào ý tưởng sáng tạo.
Trên một diễn đàn chuyên phục vụ các nhà nghiên cứu có tên Research Gate (Cổng nghiên cứu), khi trao đổi về chủ đề “Làm thế nào để đưa văn hóa truyền thống vào các tác phẩm nghệ thuật đương đại?”, nhiều ý kiến cho rằng, một thiết kế sáng tạo đương đại thành công phải bao hàm cả lịch sử truyền thống và hiện đại, là sự tiếp thu tinh hoa của thế giới nhưng vẫn không đánh mất bản sắc của đất nước và dân tộc mình. Vì văn hóa truyền thống vốn được xem như mã ký hiệu để nhận diện một dân tộc và định hình thương hiệu quốc gia. Hiểu rõ cội nguồn lịch sử, vận dụng giá trị vật thể và phi vật thể như phong tục, lễ hội, nghệ thuật dân gian, hoặc sử dụng các nguyên liệu, kỹ thuật sản xuất truyền thống, không chỉ giúp làm nên tên tuổi của các nghệ nhân, nhà thiết kế mà còn góp phần bảo tồn và quảng bá văn hóa địa phương.


Tuần lễ triển lãm hàng thủ công mỹ nghệ tổ chức tại London (Anh) hằng năm thu hút nhiều người yêu nghệ thuật tới tham quan.


Mới đây, một nhóm giáo sư thuộc Đại học Newcastle và Đại học Leeds ở Anh đã triển khai một dự án có tên “Định hình nghệ thuật đương đại trong trải nghiệm di sản” để khảo nghiệm vai trò và sự tương tác của văn hóa truyền thống đối với các tác phẩm nghệ thuật đương đại. Dự án được coi là một cách thức giúp giới thiết kế, sáng tạo có thêm lòng tin và động lực khi thực hiện những ý tưởng mới dựa trên nền tảng truyền thống. Các giáo sư cho biết, những năm gần đây, ngày càng có nhiều nghệ sĩ Anh coi trọng sự tương tác giữa di sản và nghệ thuật đương đại. Nhiều tác phẩm độc đáo ra đời dựa trên sự vận dụng yếu tố lịch sử và giá trị của di sản văn hóa đã nhận được sự khích lệ lớn của dư luận. Điều này được chứng minh qua Tuần lễ triển lãm hàng thủ công mỹ nghệ tổ chức tại London thường niên. Rất nhiều tác phẩm mang phong cách hiện đại nhưng vẫn ẩn chứa hơi thở truyền thống được các nhà phê bình đánh giá cao. Xu hướng này không chỉ nở rộ ở lĩnh vực điêu khắc, thủ công mỹ nghệ mà còn lan tỏa mạnh mẽ sang lĩnh vực thời trang. Các thương hiệu đình đám trên thế giới như Hermes, Versace thời gian gần đây đều đẩy mạnh khai thác họa tiết, hoa văn truyền thống trên các sản phẩm mới như khăn quàng, túi xách...

Trên thực tế, việc phát huy giá trị văn hóa truyền thống có thể vận dụng trong rất nhiều lĩnh vực. Các sản phẩm của Tập đoàn Alessi - chuyên kinh doanh đồ gia dụng nổi tiếng của Italia là một ví dụ. Xuất phát từ một công ty gia đình được thành lập từ năm 1921, trong hơn 100 năm phát triển, Alessi không ngừng tung ra những sản phẩm mới chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Điểm đặc biệt giúp các mặt hàng của Alessi thu hút khách hàng không chỉ ở những thiết kế độc đáo, mà còn là sự kết hợp tinh tế giữa hiện đại và truyền thống. Mỗi chiếc đĩa, bình pha cà phê, thậm chí rổ để trái cây đều là những tác phẩm nghệ thuật khiến người ta khó có thể rời mắt. Trong một lần trả lời báo chí về vấn đề làm thế nào một công ty có nhiều nghệ nhân theo xu hướng truyền thống lâu đời bắt kịp với xu thế đương đại, Giám đốc kinh doanh của Alessi, ông Matteo Alessi cho biết, họ vẫn luôn trung thành với phong cách nguồn cội. “Điều đó không có nghĩa là chúng tôi giữ nguyên các thiết kế từ trước tới nay. Nhiều sản phẩm với mẫu mã mang tính tiên phong, táo bạo đã ra đời. Phong cách truyền thống vẫn là sợi dây chủ đạo song các nghệ nhân luôn chú ý tới việc đổi mới chi tiết, hình dáng, cải tiến chức năng của các sản phẩm, tăng cường độ bền vật liệu cho phù hợp với nhu cầu. Chính điều này đã bảo vệ và phát triển được thương hiệu Alessi trong nhiều năm qua” - ông Matteo Alessi chia sẻ.

Sự sáng tạo của các nghệ nhân, nhà thiết kế là vô hạn. Tuy nhiên, khai thác yếu tố truyền thống, yếu tố cội nguồn như thế nào cho phù hợp là điều cần phải cân nhắc kỹ lưỡng khi lên ý tưởng cho mỗi tác phẩm. Trên thực tế, đã có nhiều tác phẩm vận dụng yếu tố truyền thống một cách kệch cỡm, gây phản cảm và tạo nên hiệu ứng ngược đối với công chúng thưởng thức nghệ thuật. Các chuyên gia nghiên cứu nghệ thuật cho rằng, trong sáng tạo, có 2 khía cạnh quan trọng, đó là ý tưởng của tác giả và trình độ thẩm mỹ của họ. Hai khía cạnh này chịu ảnh hưởng rất lớn của bề dày kiến thức về lịch sử và về giá trị văn hóa truyền thống. Khi sự hiểu biết đủ sâu, tạo được những góc nhìn đa chiều, các nghệ nhân, nhà thiết kế mới không bị chệch hướng trong quá trình sáng tạo.

Bài, ảnh: Quỳnh Dương

Tin liên quan

Tin mới hơn

Làng nghề - “mắt xích” cho công nghiệp văn hóa

Làng nghề - “mắt xích” cho công nghiệp văn hóa

LNV - Dưới tác động của toàn cầu hóa và nền kinh tế tri thức, việc khai thác tiềm năng của các làng nghề trong lĩnh vực du lịch không chỉ góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống mà còn tạo động lực phát triển cho công nghiệp văn hóa - một ngành kinh tế mũi nhọn theo chiến lược phát triển của Thủ đô.
Nghị quyết 57 mở đường phát triển làng nghề

Nghị quyết 57 mở đường phát triển làng nghề

LNV - Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đang mở ra kỷ nguyên mới cho doanh nghiệp tư nhân, trong đó có doanh nghiệp, hộ kinh doanh tại các làng nghề thủ công, tạo đà bứt phá nhờ khoa học công nghệ. Nghị quyết này không chỉ là định hướng chiến lược về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, mà còn là “cầu nối vàng” giữa các viện nghiên cứu, nhà khoa học với cộng đồng doanh nghiệp.
Ứng dụng công nghệ số phát triển làng nghề

Ứng dụng công nghệ số phát triển làng nghề

LNV - Xác định chuyển đổi số là xu thế tất yếu trong phát triển sản xuất, kinh doanh, các làng nghề trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đã chủ động ứng dụng, chuyển đổi dữ liệu và quy trình sản xuất từ thủ công sang số hóa, tự động hóa. Đồng thời, tích cực sử dụng mạng xã hội, xây dựng website, tham gia các sàn thương mại điện tử để đưa các sản phẩm làng nghề vươn dài ra thị trường thế giới.
Làng nghề với bài toán “chuyển đổi xanh”

Làng nghề với bài toán “chuyển đổi xanh”

LNV - Xây dựng mô hình “chuyển đổi xanh”, khuyến khích ứng dụng khoa học, công nghệ vào quá trình sản xuất, giảm phát thải chất độc hại đang được coi là hướng mở có tín hiệu khả quan, để giải “bài toán khó” ô nhiễm môi trường làng nghề vốn vẫn là mối lo chung của không ít địa phương từ nhiều năm nay. Dẫu vậy, việc triển khai các giải pháp này vẫn là điều không dễ...
Đề xuất một số giải pháp để phát triển du lịch làng nghề Việt Nam

Đề xuất một số giải pháp để phát triển du lịch làng nghề Việt Nam

LNV - Du lịch làng nghề (DLLN) là một loại hình du lịch khá mới mẻ tại Việt Nam, nó mang lại một số lợi ích thiết thực như: giúp đa dạng hóa các loại hình du lịch; khôi phục, phát triển một số làng nghề có nguy cơ bị mai một, thất truyền; góp phần phát triển kinh tế cho các hộ gia đình trong làng nghề và gia đình xung quanh làng nghề; quảng bá văn hóa Việt Nam và văn hóa mỗi vùng miền. Tuy nhiên, khi phát triển DLLN cũng gặp không ít khó khăn, thách thức cần phải có giải pháp tháo gỡ. Trong bài viết này, tác giả đề xuất một số giải pháp giúp DLLN tiếp tục phát triển để mang lại nhiều lợi ích hơn nữa.
Hà Nội: Thành lập 2 cụm công nghiệp làng nghề vốn gần 370 tỷ đồng

Hà Nội: Thành lập 2 cụm công nghiệp làng nghề vốn gần 370 tỷ đồng

LNV - Thành phố Hà Nội quyết định thành lập 2 cụm công nghiệp làng nghề, vốn gần 370 tại huyện Thạch Thất và huyện Phú Xuyên...

Tin khác

Bảo tồn làng nghề truyền thống trước thách thức của thời đại

Bảo tồn làng nghề truyền thống trước thách thức của thời đại

LNV - Làng nghề truyền thống Việt Nam không chỉ mang giá trị kinh tế mà còn đóng góp rất lớn vào bức tranh văn hóa của đất nước. Bảo vệ, phát triển các làng nghề truyền thống cần sự chung tay từ chương trình của Chính phủ, các chính sách hỗ trợ của địa phương cho đến sự nỗ lực thích ứng với thời cuộc của chính các làng nghề.
Những yếu tố sống còn của làng nghề

Những yếu tố sống còn của làng nghề

LNV - Hệ thống sản xuất trong các làng nghề mang hình thái đặc trưng và bản sắc riêng biệt của nền kinh tế, văn hóa Việt Nam từ lâu đời. Làng nghề không chỉ là một khu vực sản xuất có những đóng góp quan trọng trong việc tạo ra thu nhập, việc làm cho người dân nông thôn mà còn chứa đựng trong đó những giá trị, nét đẹp văn hóa truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc.
Sức sống ở làng nghề Yên Bái

Sức sống ở làng nghề Yên Bái

LNV - Mang trong mình những giá trị văn hóa, phong tục, tập quán, đời sống sinh hoạt của người dân mỗi địa phương, mỗi vùng đất; thế nên không ít nghề truyền thống và các sản phẩm của làng nghề ở Yên Bái không những không bị mai một mà ngày càng khẳng định giá trị nhờ đổi mới sáng tạo, kết hợp du lịch, thương mại điện tử và xu hướng tiêu dùng xanh.
Đồng Tháp: Bảo tồn, phát triển các làng nghề truyền thống

Đồng Tháp: Bảo tồn, phát triển các làng nghề truyền thống

LNV - Tỉnh Đồng Tháp quan tâm bảo tồn và phát triển các nghề truyền thống, làng nghề truyền thống nhằm tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân, góp phần bảo tồn giá trị văn hóa, truyền thống, phát triển kinh tế - xã hội nông thôn và xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu.
Phát triển kinh tế tư nhân – Đòn bẩy cho một việt nam thịnh vượng

Phát triển kinh tế tư nhân – Đòn bẩy cho một việt nam thịnh vượng

LNV - Tạp chí Làng Nghề Việt Nam trân trọng giới thiệu bài viết: “Phát triển kinh tế tư nhân – Đòn bẩy cho một việt nam thịnh vượng” của đồng chí Tô Lâm - Tổng Bí thư BCH T.W Đảng cộng sản Việt Nam.
Bảo tồn và phát triển không gian kiến trúc làng nghề truyền thống

Bảo tồn và phát triển không gian kiến trúc làng nghề truyền thống

LNV - Trải qua hàng trăm năm lịch sử, các làng nghề không chỉ mang nhiều giá trị về mặt kinh tế mà còn là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa dân tộc và mang đậm dấu ấn của kiến trúc truyền thống Việt Nam. Khai thác tiềm năng của làng nghề để thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, du lịch đang được coi là một trong những hướng đi triển vọng của đất nước. Tuy nhiên, làng nghề truyền thống trong thời kỳ đổi mới cũng đang đặt ra những thách thức đặc biệt là bảo tồn và phát triển về không gian kiến trúc.
Nâng cao năng lực marketing xuất khẩu sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề Việt nam

Nâng cao năng lực marketing xuất khẩu sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề Việt nam

LNV - Hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam từ lâu đã được biết đến với những sản phẩm mang đậm bản sắc văn hóa, nghệ thuật truyền thống, thể hiện tài hoa của những nghệ nhân làng nghề. Tuy nhiên, khi bước vào thời đại hội nhập và toàn cầu hóa, để giữ vững được thị trường trong nước và cạnh tranh với các sản phẩm quốc tế, các doanh nghiệp và làng nghề phải tìm ra cách tiếp cận hiệu quả hơn thông qua chiến lược marketing xuất khẩu.
Bảo tồn, phát huy giá trị làng nghề truyền thống tích hợp văn hóa đa giá trị

Bảo tồn, phát huy giá trị làng nghề truyền thống tích hợp văn hóa đa giá trị

LNV - Phát triển kinh tế nông thôn không thể bỏ qua vai trò của các làng nghề, nhất là làng nghề truyền thống. Thực tế cho thấy, làng nghề đã và đang tạo nhiều việc làm, không chỉ cho người trong độ tuổi lao động mà còn cho cả người già, người khuyết tật, trẻ em, giúp tăng thu nhập và rút ngắn khoảng cách giàu nghèo tại nông thôn. Tuy nhiên, để bảo tồn và phát triển làng nghề, cần có những hướng đi bền vững.
Bao bì và thương hiệu sản phẩm làng nghề

Bao bì và thương hiệu sản phẩm làng nghề

LNV - Vượt ra khỏi vai trò vỏ bọc bên ngoài, bao bì sản phẩm còn là câu chuyện thương hiệu và thông điệp mà nhà sản xuất muốn gửi gắm. Vì vậy, thiết kế bao bì không chỉ đòi hỏi sự sáng tạo, mà còn cần sự hiểu biết sâu sắc về sản phẩm, thị trường và khách hàng.
Giải bài toán bảo vệ môi trường làng nghề

Giải bài toán bảo vệ môi trường làng nghề

LNV - Dù đã đưa ra nhiều biện pháp, giải pháp, quy định đối với các cơ sở sản xuất tại làng nghề nhưng việc bảo vệ môi trường vẫn đang gây nhiều khó khăn cho các cấp chính quyền quản lý. Bên cạnh những mặt tích cực, sự phát triển hoạt động sản xuất tại làng nghề cũng đặt ra nhiều thách thức. Trong đó, việc gia tăng phát triển cả về số lượng làng nghề và loại ngành nghề đã khiến ô nhiễm môi trường cũng ngày càng cao, nhiều nơi vượt quá tầm kiểm soát của các cấp chính quyền quản lý.
Kết nối nhà thiết kế - doanh nghiệp Tăng giá trị hàng thủ công mỹ nghệ

Kết nối nhà thiết kế - doanh nghiệp Tăng giá trị hàng thủ công mỹ nghệ

LNV - Với những giá trị của hàng thủ công mỹ nghệ (TCMN) trên mọi phương diện từ những giá trị của văn hóa dân tộc, mỹ thuật, sáng tạo, trí tuệ, tri thức và kinh tế… có thể thấy đây là một hàng hóa có nhiều giá trị lớn đối với cuộc sống con người và tiềm năng góp phần làm giàu mạnh đất nước.
Gian nan hành trình vươn tầm đặc sản OCOP 5 sao

Gian nan hành trình vươn tầm đặc sản OCOP 5 sao

LNV - Nhân dịp Tết Ất Tỵ 2025, ông Đặng Khánh Duy, Tổng giám đốc điều hành (CEO) Công ty TNHH Tân Nhiên - Chủ thể đầu tiên của tỉnh Tây Ninh có sản phẩm đạt OCOP 5 sao đã có những chia sẻ với Tạp chí Làng nghề Việt Nam.
Kết nối nhà thiết kế - doanh nghiệp Tăng giá trị hàng thủ công mỹ nghệ

Kết nối nhà thiết kế - doanh nghiệp Tăng giá trị hàng thủ công mỹ nghệ

LNV - Với những giá trị của hàng thủ công mỹ nghệ (TCMN) trên mọi phương diện từ những giá trị của văn hóa dân tộc, mỹ thuật, sáng tạo, trí tuệ, tri thức và kinh tế… có thể thấy đây là một hàng hóa có nhiều giá trị lớn đối với cuộc sống con người và tiềm năng góp phần làm giàu mạnh đất nước.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chủ trì họp hội đồng cấp Nhà nước xét tặng danh hiệu nghệ nhân thủ công mỹ nghệ

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chủ trì họp hội đồng cấp Nhà nước xét tặng danh hiệu nghệ nhân thủ công mỹ nghệ

LNV - Sáng 6/12, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã chủ trì cuộc họp Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng danh hiệu nghệ nhân trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ lần thứ 5.
Giải pháp phát triển thủ công mỹ nghệ bền vững

Giải pháp phát triển thủ công mỹ nghệ bền vững

LNV - Dù đối mặt với nhiều khó khăn nhưng ngành thủ công, mỹ nghệ Việt Nam vẫn có thể vươn lên khi thực hiện đồng bộ các giải pháp để đạt mục tiêu xuất khẩu 4 tỉ đô la vào năm 2025 và 6 tỉ đô la vào năm 2030 theo Quyết định đã Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Phái đoàn Thương mại Năng lượng Việt Nam tìm kiếm cơ hội hợp tác cho ngành điện gió ngoài khơi tại Anh

Phái đoàn Thương mại Năng lượng Việt Nam tìm kiếm cơ hội hợp tác cho ngành điện gió ngoài khơi tại Anh

LNV - Từ ngày 16 - 23/6/2025, Phái đoàn Năng lượng Việt Nam với 12 đại biểu đã thực hiện chuyến thăm và làm việc tại Vương quốc Anh, nhằm học hỏi kinh nghiệm quốc tế,
Chăn nuôi an toàn sinh học – Hướng đi hiệu quả cho người dân Văn Quan

Chăn nuôi an toàn sinh học – Hướng đi hiệu quả cho người dân Văn Quan

LNV - Chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học (ATSH) đang được nhiều hợp tác xã, hộ dân trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn tích cực triển khai, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, phòng chống dịch bệnh hiệu quả và từng bước thay đổi tư duy từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa bền vững.
Lễ khởi công xây dựng đình làng Đốc Tín

Lễ khởi công xây dựng đình làng Đốc Tín

LNV - Sáng 19/6/2025 Đảng ủy’ HĐND, UBND xã Vạn Tín, Công ty Cổ phần xây dựng số 9; Ông Nguyễn Văn Hải Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra; Ông Lê Văn Trang – Phó Chủ tịch UBND huyện Mỹ Đức; ông Nguyễn Văn Vỹ - Giám đốc Trung tâm VHTT huyện Mỹ Đức đã dự lễ khởi côn
Bắc Kạn: Xây dựng thương hiệu OCOP gắn với bản sắc và phát triển bền vững

Bắc Kạn: Xây dựng thương hiệu OCOP gắn với bản sắc và phát triển bền vững

LNV - Bắc Kạn là tỉnh miền núi, phần lớn dân cư là đồng bào dân tộc thiểu số như Tày, Nùng, Dao... Điều kiện tự nhiên cùng sự đa dạng sinh học đã tạo nên nhiều sản vật đặc trưng như miến dong Na Rì, nấm hương rừng, tinh bột nghệ, mật ong rừng, gạo nếp Khẩu nua lếc. Trước đây, những sản vật này chủ yếu tiêu thụ tự phát, nhưng nay đã được gắn sao OCOP, tạo chỗ đứng và niềm tin với người tiêu dùng.
Cách ăn uống tốt nhất giúp ngăn ngừa hình thành sỏi thận

Cách ăn uống tốt nhất giúp ngăn ngừa hình thành sỏi thận

LNV - Chế độ ăn uống không khoa học là một trong số những nguyên nhân dẫn đến hình thành sỏi thận. Vì vậy, chú ý đến những nguyên tắc cơ bản trong ăn uống có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc sỏi thận.
Giao diện di động