Sức sống mãnh liệt của làng gốm Thanh Hà

LNV - Nép mình bên bờ sông Thu Bồn hiền hòa suốt hơn 5 thế kỷ, trải qua bao thăng trầm của thời gian, làng gốm Thanh Hà (TP Hội An, Quảng Nam) đến nay vẫn ngày ngày đỏ lửa, cho ra lò những sản phẩm tuy thô mà mộc mạc, mang nét độc đáo riêng.
Giữ lửa nghề xưa

Làng gốm Thanh Hà nằm nép mình bên dòng sông Thu Bồn hiền hòa ở khối Nam Diêu (phường Thanh Hà). Đây là một làng cổ, được hình thành vào khoảng đầu thế kỷ XVI, người trong làng vốn có nguồn gốc từ Thanh Hóa vào đây khai hoang, cắm cọc làm quê hương, định cư cho đến ngày nay.

Cùng với 3 làng nghề nổi tiếng khác là làng đúc đồng Phước Kiều, làng mộc Kim Bồng, làng chiếu Cẩm Kim đã tạo nên một khối làng nghề truyền thống vững chắc, góp phần tạo nên sự phồn vinh của đô thị cổ Hội An thời đó.

Người dân phơi khô gốm sau khi tạo hình.


Đại dịch Covid-19 bùng phát, tưởng chừng như ngọn lửa nghề của làng gốm nổi tiếng hơn 500 năm tuổi ở xứ Quảng sẽ tắt hẳn. Nhưng không, ngọn lửa ấy vẫn âm ỉ cháy từng ngày, cho ra những sản phẩm độc đáo, mộc mạc mang đậm nét của làng gốm Thanh Hà.

Cuối năm 2019, nghề gốm Thanh Hà được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Đây cũng là thời gian mà làng gốm kết hợp với du lịch bản địa phát triển rực rỡ. Nhưng đại dịch Covid-19 bùng phát, nhiều hoạt động du lịch trên địa bàn TP Hội An phải dừng hẳn. Và, làng gốm Thanh Hà cũng không phải ngoại lệ. Lửa ở các lò nung nguội lạnh. Nhưng, lửa nghề cửa những nghệ nhân ở đây vẫn âm ỉ cháy từng giờ, từng ngày. Còn danh hiệu được cả làng trông đợi phải hoãn, chờ ngày hết dịch mới được đón nhận.

Cuối cùng, dịch bệnh cũng được khống chế, du khách trở lại làng, mọi thứ dần trở lại như trước, cả Thanh Hà nô nức tổ chức giỗ tổ nghề và kết hợp tổ chức đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Không khí lễ hội tràn ngập khi băng rôn treo khắp cả làng.

Ông Ngụy Trung (55 tuổi - người có hơn 20 năm kinh nghiệm làm gốm) kể: “2 năm trước, dịch Covid-19 bùng phát, mọi thứ rất khó khăn, chúng tôi phải đóng cửa lò vì không có khách, không có đơn đặt hàng. Có người phải chuyển nghề khác để mưu sinh, kiếm thêm thu nhập lo cho gia đình. Tuy nhiên, trong thâm tâm của tôi cũng như mọi người trong làng, ai nấy đều tin tưởng rằng dịch bệnh rồi cũng có ngày hết. Du lịch trở lại, làng lại đón khách đến tham quan, lò gốm sẽ lại đỏ lửa như xưa. Quả đúng vậy, bây giờ dịch hết, khách đến mỗi ngày cả trăm lượt, bà con trong làng rất phấn khởi”.

Vợ chồng ông Trung, bà Hậu tạo nét hoa văn trên sản phẩm gốm của mình.


Mời tôi dùng trà bằng chính bộ tách do hai vợ chồng làm ra, khuôn mặt toát lên sự hãnh diện, ông Trung nói: “Chú thấy đó, nghề gốm thì ở đâu cũng có nhưng mà không nơi nào có chất lượng gốm tuyệt hảo như Thanh Hà cả. Cái tách mà chú đang uống là gốm mộc, không phủ men bóng như các nơi khác nhưng vẫn giữ được độ bóng nhẹ và màu sắc cho sản phẩm. Còn mấy cái họa tiết là do bà nhà tôi họa đấy, chỉ khách đặc biệt hay dịp đặc biệt tôi mới mang ra để thưởng thức trà thôi”.

Nhiều năm qua, nhờ gắn kết giữa phát triển sản xuất với du lịch nên làng gốm Thanh Hà đã tạo được sức sống mạnh mẽ.

Khách nước ngoài trải nghiệm tạo hình sản phẩm gốm.

Truyền thống tiếp nối

Chỉ với hơn 35 hộ sản xuất, kinh doanh và khoảng 70 lao động làm nghề thủ công là chính nhưng làng gốm Thanh Hà luôn thu hút khách du lịch, bởi tính thô sơ, mộc mạc nhưng đa dạng sản phẩm. Tất cả công đoạn đều được làm bằng thủ công với thứ đất sét được lấy từ phía hạ lưu sông Thu Bồn. Chính cái mộc mạc đó đã làm nên thương hiệu của làng nghề có tuổi đời hơn 500 năm.

Về làm dâu làng Thanh Hà năm 1989, bà Nguyễn Thị Mỹ Dung (55 tuổi) bén duyên với nghề cho đến tận bây giờ. “Du khách khi đến đây tham quan sẽ được chứng kiến tất cả công đoạn từ nhào đất, lên bàn xoay rồi vê đất tạo hình. Khách muốn làm cái gì thì mình làm cái đó. Thậm chí, nhiều du khách cũng được tự mình trải nghiệm cả quá trình tạo ra các sản phẩm từ gốm nếu muốn họ muốn” - bà Dung chia sẻ.

Trong xu hướng bảo tồn và phát triển làng gốm, điều đáng mừng là đã xuất hiện những người thợ trẻ chịu khó tìm tòi, làm ra các loại sản phẩm mang giá trị đặc sắc. Một trong những người trẻ đó là Nguyễn Viết Lâm (24 tuổi), người đầu tiên và duy nhất cho đến hiện tại tráng men cho các sản phẩm gốm Thanh Hà. Lâm cũng chính là con trai của vợ chồng bà Mỹ Dung.

Anh Nguyễn Viết Lâm tỉ mỉ sáng tạo những chi tiết độc lạ lên sản phẩm của mình.


Chính vì sinh ra trong một gia đình có truyền thống làm gốm mà Lâm có cơ hội tiếp cận với nghề từ rất sớm. Lên 5 tuổi, anh đã tạo được những sản phẩm đơn giản, 14 tuổi anh đã làm ra những sản phẩm đòi hỏi tính kỹ thuật cao nhờ sự hướng dân của ông nội và ba. Đến 18 tuổi, chàng trai trẻ tiếp quản lại cơ ngơi của bố mẹ và bắt đầu tìm tòi, phát triển cho mình con đường riêng về gốm. Các sản phẩm gốm của Lâm tạo được nét độc đáo riêng và vẫn làm bằng thủ công nhưng đã được phủ lên lớp men rất bắt mắt.

Loại men này được Lâm trộn giữa vỏ nghêu, tro, hóa chất, sau đó nấu lên và tráng bề mặt gốm. Để tạo thành một sản phẩm gốm tráng men cần 5 công đoạn như nhồi đất, vuốt gốm, trang trí họa tiết, tráng men và nung gốm.

“Các sản phẩm làm ra từ gốm đất còn khá đơn điệu nên tôi quyết tâm mày mò tráng men lên sản phẩm để thành phẩm đẹp hơn. Ngoài ra, bản thân luôn luôn sáng tạo để xây dựng lên những chi tiết độc, lạ trên chính đôi tay của mình” - Lâm bộc bạch.

Sản phẩm tráng men hoàn chỉnh do anh Lâm tạo ra.


Ông Nguyễn Hào - Phó Trưởng Ban quản lý làng gốm Thanh Hà cho biết, làng đang dịch chuyển theo hướng đi mới đó là tiếp thu nét hiện đại nhưng vẫn giữ được nét truyền thống.

“Gốm Thanh Hà nổi tiếng bởi sự tỉ mỉ của các nghệ nhân, không qua một tầng bậc xử lý nào của máy móc. Nó có hồn riêng của nó. Thay đổi, là để cho phù hợp, nhưng vẫn giữ được nét riêng mang đặc trưng của làng gốm Thanh Hà” - ông Hào khẳng định.

2 năm đóng cửa vì dịch Covid-19 là thử thách với lòng yêu nghề của những nghệ nhân làng gốm. Dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào, ngọn lửa nghề vẫn nung nấu trong lòng họ. Ngọn lửa ấy đang trui rèn để cho ra những sản phẩm mang nét đặc trưng riêng của làng gốm Thanh Hà.

Công Huy/KTĐT

Tin liên quan

Tin mới hơn

Đặc sắc nghề làm muối ớt Tây Ninh - di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia

Đặc sắc nghề làm muối ớt Tây Ninh - di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia

LNV - Bên cạnh bánh tráng phơi sương Trảng Bàng, muối ớt là loại đặc sản có tiếng của tỉnh Tây Ninh. Nghề làm muối ớt tại tỉnh Tây Ninh đã được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia theo quyết định số 230/QĐ-BVHTTDL ngày 14/2/2023 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Hương quê trong chiếc bánh in

Hương quê trong chiếc bánh in

Trải qua bao thăng trầm của thời gian, nghề làm bánh in đậu xanh truyền thống vẫn được gìn giữ nơi làng quê yên bình ở xã Sơn Tịnh. Hương thơm ngọt bùi của những chiếc bánh nhỏ nhắn, mộc mạc, len lỏi trong đời sống, kết nối những ký ức của một thời gian khó với cuộc sống ngày nay.
Người Trạch Xá đưa áo dài Việt vươn xa

Người Trạch Xá đưa áo dài Việt vươn xa

LNV - Làng Trạch Xá, xã Ứng Hòa (Hà Nội) nổi tiếng với truyền thống may áo dài lâu đời, nơi quy tụ những nghệ nhân, những người thợ tài hoa, khéo léo, gắn bó với nghề bằng cả tâm huyết và kỹ năng tinh xảo.
Cao Bằng: Phát triển HTX bệ phóng vững chắc cho làng nghề cất cánh

Cao Bằng: Phát triển HTX bệ phóng vững chắc cho làng nghề cất cánh

LNV - Theo thống kê, toàn tỉnh Cao Bằng hiện có 21 làng nghề truyền thống, trong đó 8 làng nghề đã được UBND tỉnh công nhận. Làng nghề không chỉ giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc mà còn tạo ra hàng nghìn cơ hội việc làm, thu hút cả người trong độ tuổi lao động, người già, người khuyết tật và trẻ em tham gia quá trình sản xuất. Điều này góp phần tăng thu nhập và rút ngắn khoảng cách giàu nghèo tại khu vực nông thôn, đồng thời sử dụng hiệu quả các tài nguyên sẵn có tại địa phương.
Giữ nghề xưa nơi làng quê Vĩnh Thuận

Giữ nghề xưa nơi làng quê Vĩnh Thuận

LNV - Giữa nhịp sống ồn ào, tấp nập, ở xã Vĩnh Thuận (tỉnh An Giang) vẫn còn những người kiên trì 'giữ lửa' nghề truyền thống. Với họ, nghề ông bà để lại không chỉ là kế sinh nhai mà còn là niềm tự hào, là cách để giữ hồn quê giữa thời cuộc nhiều đổi thay.
Sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề Hà Nội “Nâng tầm sáng tạo, lan tỏa tinh hoa, vươn mình Hội nhập”

Sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề Hà Nội “Nâng tầm sáng tạo, lan tỏa tinh hoa, vươn mình Hội nhập”

LNV - Đây là chủ đề của của cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội năm 2025 sắp được diễn ra vào tháng 10 tại Hà Nội.

Tin khác

Chiếu cói làng Vũ Hạ và khát vọng nghĩa tình

Chiếu cói làng Vũ Hạ và khát vọng nghĩa tình

LNV - Làng nghề dệt chiếu cói tại thôn Vũ Hạ, xã Phụ Dực, tỉnh Hưng Yên (trước đây là xã An Vũ, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình) đã có tuổi đời hàng trăm năm. Những chiếc chiếu cói đỏ thắm nơi đây không chỉ phản ánh nếp sống văn hóa sinh hoạt truyền thống của dân tộc, mà còn gửi gắm những thông điệp nghĩa tình, phản ánh tâm tư, tình cảm và khát vọng hạnh phúc bình dị của người Việt Nam.
Phú Xuyên - Đất làng nghề, tri ân đáp nghĩa

Phú Xuyên - Đất làng nghề, tri ân đáp nghĩa

LNV - Giữa những ngày tháng bảy một nhóm nhà thơ, nhà văn chúng tôi kết hợp cùng đoàn Cựu chiến binh tỉnh Bắc Ninh (trong đó có những người bị địch bắt tù đầy nơi Côn Đảo) đã hành hương về Phú Xuyên – Hà Nội thăm Bảo tàng chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đầy, một địa chỉ đỏ nơi vùng quê chiêm trũng.
Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Viết Thạnh gìn giữ và phát triển nghề thủ công mỹ nghệ

Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Viết Thạnh gìn giữ và phát triển nghề thủ công mỹ nghệ

LNV - Chúng tôi đến thăm làng nghề thủ công mỹ nghệ Sơn Đồng, Hà Nội ngay sau khi cả nước vận hành hoạt động bộ máy chính quyền địa phương hai cấp. Không khí tưng bừng cờ hoa khẩu hiệu, thi đua chào mừng Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025- 2030 trên các trục đường giao thông, nơi trụ sở làm việc của xã mới càng làm cho khung cảnh làng nghề nơi đây thêm tươi đẹp, sinh động.
Một ngày ghé thăm làng bánh đa Dụ Đại

Một ngày ghé thăm làng bánh đa Dụ Đại

LNV - Nằm ở xã Quỳnh An, tỉnh Hưng Yên (trước đây là xã Đông Hải, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình), làng Dụ Đại được biết đến là một trong những địa phương duy trì nghề làm bánh đa truyền thống hàng chục năm qua.
Rạng danh phường đúc đồng

Rạng danh phường đúc đồng

LNV - Đời nối đời, tiền nhân truyền lại cho hậu thế hơn 400 năm những giọt đồng đỏ au trong lửa rực, để rồi lớp hậu nhân không chỉ giữ được cơ nghiệp trăm năm, mà còn làm rạng danh cho xứ sở.
Nghề dệt lanh của người Mông trên Cao nguyên đá

Nghề dệt lanh của người Mông trên Cao nguyên đá

LNV - Người Mông trên Cao nguyên đá Đồng Văn có đời sống văn hóa đặc sắc, lâu đời với nhiều nghề truyền thống được gìn giữ qua hàng trăm năm. Nếu như cây khèn là biểu tượng cho sự tài hoa, bản lĩnh của đàn ông người Mông, thì kỹ năng se lanh, dệt vải thể hiện sự khéo léo của người phụ nữ.
Giữ lửa làng nghề đúc đồng Lộng Thượng

Giữ lửa làng nghề đúc đồng Lộng Thượng

LNV - Làng Lộng Thượng, xã Đại Đồng (làng Rồng) nổi tiếng là cái nôi của nghề đúc đồng ở tỉnh Hưng Yên. Trải qua hàng trăm năm hình thành và phát triển, làng nghề vẫn bền bỉ tồn tại, chắt chiu tinh hoa từ bàn tay người thợ thổi hồn vào từng sản phẩm thủ công mỹ nghệ, góp phần khẳng định thương hiệu đồ đồng Lộng Thượng trên bản đồ làng nghề Việt.
Làng Gốm Chăm Bình Đức: Nơi Lưu Giữ Hồn Cốt Văn Hóa Chăm

Làng Gốm Chăm Bình Đức: Nơi Lưu Giữ Hồn Cốt Văn Hóa Chăm

LNV - Nằm lặng lẽ ở vùng đất Bình Đức, tỉnh Bình Thuận, làng gốm Chăm Bình Đức – hay còn gọi thân thuộc là gốm Gọ – không chỉ là một làng nghề truyền thống, mà còn là nơi lắng đọng linh hồn văn hóa của cộng đồng người Chăm qua hàng trăm năm. Đây là nơi những đôi bàn tay khéo léo, đầy kiên nhẫn của các nghệ nhân đã và đang gìn giữ một di sản sống động, vừa là kế sinh nhai, vừa là biểu hiện của bản sắc dân tộc Chăm bền bỉ trước thời gian.
Chùa gốm sứ độc đáo bậc nhất Việt Nam bên làng nghề nghìn năm tuổi: Vừa đẹp lạ, vừa linh thiêng kỳ bí

Chùa gốm sứ độc đáo bậc nhất Việt Nam bên làng nghề nghìn năm tuổi: Vừa đẹp lạ, vừa linh thiêng kỳ bí

LNV - Chùa gốm sứ độc đáo bậc nhất Việt Nam, nằm bên làng nghề nghìn năm tuổi, vừa đẹp lạ, vừa linh thiêng kỳ bí, thu hút du khách khám phá văn hóa cổ xưa.
Rực rỡ sắc màu thổ cẩm truyền thống của phụ nữ Thái ở Nghệ An

Rực rỡ sắc màu thổ cẩm truyền thống của phụ nữ Thái ở Nghệ An

LNV - Ở bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, Nghệ An), cộng đồng người Thái đang cùng nhau phát triển nghề dệt thổ cẩm đã có lịch sử lâu đời. Bằng tình yêu nghề và đôi bàn tay khéo léo, họ âm thầm đánh thức khung cửi, giữ màu cho nghề dệt truyền thống của người Thái trên mảnh đất này.
Các làng nghề nước mắm ở Hà Tĩnh hút khách du lịch

Các làng nghề nước mắm ở Hà Tĩnh hút khách du lịch

LNV - Các làng nghề nước mắm truyền thống ở Hà Tĩnh hút khách du lịch nhờ hương vị đậm đà, quy trình chế biến thủ công và trải nghiệm văn hóa độc đáo ven biển.
Giữ làng nghề truyền thống thời 4.0

Giữ làng nghề truyền thống thời 4.0

LNV - Vùng Đông Nam Bộ có tốc độ đô thị hóa nhanh. Nhiều năm qua, nhiều hộ sản xuất, kinh doanh nghề truyền thống dần dần chuyển sang nghề khác, chủ yếu là thương mại - dịch vụ.
Chả cá Lã Vọng -  đặc sản đất Hà thành

Chả cá Lã Vọng - đặc sản đất Hà thành

LNV - Chả cá Lã Vọng - một món ẩm thực đặc trưng của Hà Nội. Miếng chả cá vàng ruộm, thơm lừng ăn kèm húng láng, thìa là, rau mùi cùng ớt tươi và mắm tôm - những thứ gia vị độc đáo chỉ có ở món này.
Nghề làm bún Đa Mai

Nghề làm bún Đa Mai

LNV - Trong khi nhiều làng nghề thủ công truyền thống đang phải đối mặt với nguy cơ mai một bởi khó khăn về đầu ra sản phẩm thì nghề làm bún tại phường Đa Mai, Bắc Giang (nay là Bắc Ninh) lại ngày càng phát triển, tạo thu nhập ổn định và đem lại cuộc sống khấm khá cho nhiều hộ dân.
Về An Giang thăm làng nghề bánh phồng Phú Mỹ

Về An Giang thăm làng nghề bánh phồng Phú Mỹ

LNV - Làng nghề bánh phồng Phú Mỹ nằm tại xã Phú Tân, tỉnh An Giang (mới), có lịch sử hàng trăm năm. Trải qua nhiều thế hệ lưu giữ và kế thừa, nghề làm bánh phồng không chỉ là sinh kế của người dân địa phương mà còn là nét văn hóa truyền thống đặc trưng, góp phần giữ gìn bản sắc làng nghề xưa.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Đại hội Đại biểu Đảng bộ xã Vân Đình lần thứ I diễn ra thành công tốt đẹp

Đại hội Đại biểu Đảng bộ xã Vân Đình lần thứ I diễn ra thành công tốt đẹp

LNV - Trong các ngày 28 và 29 tháng 7/2025, Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Vân Đình lần thứ I (nhiệm kỳ 2025 - 2030) được tổ chức thành công tốt đẹp, mở ra thời kỳ mới, đưa Vân Đình phát triển nhanh, bền vững. Đại hội với sự tham dự của 195 đại biểu tiêu biể
Hương trầm Cao Thôn: Bí quyết gia truyền và tầm quan trọng của nghề truyền thống

Hương trầm Cao Thôn: Bí quyết gia truyền và tầm quan trọng của nghề truyền thống

LNV - Từ một nghề truyền thống được truyền dạy qua nhiều thế hệ, hương trầm Cao Thôn đã trở thành sản phẩm nổi tiếng với hương thơm đặc biệt, làm ấm lòng mỗi người sử dụng. Mỗi nén hương mang trong mình sự kết hợp hoàn hảo của thảo mộc tự nhiên và bí quyết gia truyền, không chỉ góp phần làm đẹp không gian mà còn tạo công ăn việc làm ổn định cho hàng trăm lao động địa phương.
Lễ Quốc khánh 2/9 năm 2025: Người lao động được nghỉ mấy ngày, có được nghỉ liền mạch?

Lễ Quốc khánh 2/9 năm 2025: Người lao động được nghỉ mấy ngày, có được nghỉ liền mạch?

LNV - Kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 hằng năm luôn là dịp để người lao động tạm gác công việc, dành thời gian nghỉ ngơi, sum họp bên gia đình. Trong năm 2025, ngày 2/9 rơi vào thứ Ba – điều này đặt ra câu hỏi liệu người lao động có được nghỉ bù, nghỉ kèm thứ H
Tuyên Quang: Hiệu quả từ Dự án 8 - Khi phụ nữ tiên phong ứng dụng công nghệ 4.0

Tuyên Quang: Hiệu quả từ Dự án 8 - Khi phụ nữ tiên phong ứng dụng công nghệ 4.0

LNV - Triển khai Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, các cấp Hội Phụ nữ tỉnh Tuyên Quang đã lựa chọn những hoạt động phù hợp với từng nhóm đối tượng để triển khai hiệu quả. Trong đó, việc hỗ trợ thành lập tổ nhóm sinh kế, tổ hợp tác, hợp tác xã do phụ nữ làm chủ hoặc đồng làm chủ, ứng dụng công nghệ 4.0 vào sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, đã mang lại nhiều kết quả tích cực.
Đại hội Đảng bộ Công an xã Hương Sơn lần thứ I (nhiệm kỳ 2025 - 2030): “Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Sáng tạo”

Đại hội Đảng bộ Công an xã Hương Sơn lần thứ I (nhiệm kỳ 2025 - 2030): “Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Sáng tạo”

LNV - Chiều ngày 28/7/2025, được sự đồng ý của Đảng ủy xã Hương Sơn, Đảng bộ Công an xã Hương Sơn long trọng tổ chức Đại hội Đảng bộ Công an xã Hương Sơn lần thứ I (nhiệm kỳ 2025 - 2030) thành công và tốt đẹp.
Giao diện di động