Sơn mài Bình Dương: Hướng phát triển nào cho các doanh nghiệp nhỏ, lẻ?
Trước sự phát triển và đô thị hóa của đất nước, những làng nghề truyền thống đang dần bị mai một. Làng nghề sơn mài lớn nhất ở Bình Dương, Tương Bình Hiệp cũng đã rơi vào tình trạng xuống dốc, người thì bỏ nghề, các cơ sở dần bị thu hẹp, có nguy cơ mai một. Bên cạnh đó, Bình Dương còn nhiều cơ sở, doanh nghiệp nhỏ, lẻ nằm rải rác trên địa bàn.
Vừa qua, phóng viên Thời báo Làng nghề Việt có cuộc gặp gỡ và trao đổi với anh Châu Hoàng Phú - chủ cơ sở sơn mài Hoàng Phú, TX. Thuận An (Bình Dương) về nghề sơn mài. Tuy chỉ là một cơ sở nhỏ với số lượng nhân công khoảng 10 người (ngày trước 40 - 50 người), không nổi tiếng như những cơ sở khác nhưng bao năm qua anh vẫn duy trì và phát triển nghề do cha mình truyền lại. Thuở bé, anh đã quanh quẩn bên những miếng gỗ, màu sơn, vỏ ốc, vỏ trứng,… nhìn thấy nhiều công đoạn, quá trình khác nhau để tạo nên một bức tranh, bình sơn mài hoàn chỉnh. Anh bị cuốn hút và đam mê nghề làm tranh sơn mài lúc nào không hay. Điểm đặc trưng của tranh sơn mài là các hình ảnh quen thuộc của cuộc sống thực tế: chân dung, phong cảnh làng quê bình dị, cây, cỏ, hoa lá… được tái hiện vào từng bức tranh, chiếc bình một các vô cùng sống động, độc đáo bởi những bàn tay tài hoa của các nghệ nhân. Nói đến tính truyền thống trong tranh sơn mài không thể chỉ đề cập đến kỹ thuật chất liệu mà phải xem xét cả phong cách tạo hình và nội dung chủ đề. Vì nếu chất liệu có tốt đến đâu cũng sẽ trở nên vô hồn nếu thiếu bàn tay điêu luyện, tài năng, sự cảm nhận sâu sắc của người nghệ nhân, người họa sĩ vẽ. Họ không chỉ vẽ bằng mắt và tay mà vẽ bằng cả trái tim và cái đầu nữa…
Để hoàn thành một bức tranh, với việc xử lí nguyên liệu từ gỗ cho đến khâu cuối cùng phải trải qua 25 công đoạn, trong đó mỗi công đoạn đòi hỏi một kỹ thuật riêng, vừa tỉ mỉ lại công phu, có công đoạn phải làm đi làm lại 5, 6 lần mới đạt yêu cầu như hom, sơn lót… Để bảo đảm độ phẳng, bóng láng nghệ thuật người thợ phải gia công rất kỹ lưỡng các công đoạn, trung bình mỗi sản phẩm phải mất từ 3 đến 6 tháng mới đảm bảo yêu cầu chất lượng.
Anh Phú chia sẻ: “Tranh sơn mài rất được thị trường nước ngoài ưa chuộng, cơ sở tôi trước kia nhận được rất nhiều đơn đặt hàng và xuất khẩu tranh sang thị trường các nước Pháp, Mỹ, Tây Ban Nha… Những năm trở lại đây số lượng giảm đi rất nhiều thậm chí là không có. Mặt khác, cơ sở tôi còn phải cạnh tranh với các sản phẩm công nghiệp của các doanh nghiệp nước ngoài. Cho nên, hơn hai năm nay, tôi cố gắng tìm đường khác cho cơ sở mình bằng cách tham gia các hội chợ triển lãm để mong muốn quảng bá hình ảnh sản phẩm của mình. Thậm chí phải chịu lỗ vì chi phí vận chuyển, thuê gian hàng, nhân công rất tốn kém mà thu lại chẳng được bao nhiêu.”
Anh Phú còn cho biết thêm “Tranh sơn mài được đầu tư kỹ lưỡng và mất rất nhiều thời gian, công sức nhưng số lượng tiêu thụ khá chậm, vì thị trường đầu ra ngày càng eo hẹp trong khi hàng tháng mình phải chi tiêu bao nhiêu là thứ: tiền nguyên liệu, lương nhân công, tiền thuế,… Thật sự, bản thân tôi đang rất cố gắng duy trì nghề truyền thống này nhưng tình trạng vẫn không khả quan hơn thì chắc gồng không nổi nữa. Tôi rất mong các cơ quan ban ngành các cấp có biện pháp, hướng hỗ trợ cho các cơ sở, doanh nghiệp nhỏ, lẻ như chúng tôi.”
Được biết, các cơ sở, doanh nghiệp làng nghề truyền thống hiện nay hầu hết thuộc loại doanh nghiệp vừa và nhỏ, hoạt động riêng lẻ. Khó khăn lớn nhất trong việc duy trì sản xuất và phát triển là vấn đề về vốn và vấn đề tiếp cận thị trường, quảng bá sản phẩm. Tâm tư hiện nay của các nghệ nhân làng nghề này là mong mỏi có những chính sách hỗ trợ của các cấp chính quyền để đưa sản phẩm làng nghề truyền thống cạnh tranh với sản phẩm cùng loại nước ngoài.
Và sẽ thật đáng buồn khi chúng ta phải chứng kiến thêm một nghề truyền thống đang dần bị mai một!
Bảo Quỳnh
Tin liên quan
Tin mới hơn
Bắc Ninh: 12 cơ sở ở làng nghề giấy Phong Khê dừng hoạt động
09:24 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội An đón nhận “Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh” danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia
09:24 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Công nhận nghề truyền thống Hà Nội đối với nghề kim hoàn, đậu bạc Định Công
09:08 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Về miền cổ tích gốm Thanh Hà truyền thống 500 năm tuổi
10:23 | 03/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Trịnh Quốc Đạt làm việc với đơn vị trực thuộc tại thành phố Hải Phòng
15:12 | 02/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Lập Đề án phát triển Làng nghề trồng hoa Gia An Nam
13:30 | 02/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Kiên Giang
10:07 | 30/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Trăm năm kể chuyện nghề rèn
10:07 | 30/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghệ nhân ẩm thực nâng tầm món ăn truyền thống Việt
15:06 | 27/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề chè Ba Trại Phát triển bền vững
09:38 | 27/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nâng cao giá trị sản phẩm từ nghề đan võng gai của đồng bào người Thổ
10:32 | 25/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bún, phở gạo lứt khô - Đặc sản của làng nghề truyền thống Minh Khai
09:42 | 25/09/2024 OCOP
Bình Định bảo tồn và phát triển làng nghề
11:11 | 24/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hơn 100 đơn vị, doanh nghiệp sẽ tham gia Hội chợ Làng nghề năm 2024
11:04 | 24/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề chằm nón lá
09:23 | 23/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phát triển làng nghề theo hướng du lịch xanh và sạch
09:23 | 23/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Bến Tre
14:01 | 20/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội tụ tinh hoa làng nghề tại “Hội chợ Làng nghề Việt Nam lần thứ 20 – 2024”
13:13 | 20/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hải Dương: Làng nghề tạo việc làm ổn định cho lao động nông thôn
13:54 | 18/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Yên phấn đấu công nhận mới từ 1 đến 2 làng nghề
11:06 | 18/09/2024 OCOP
Nông dân Hồ Trọng Lập được vinh danh Nông dân Việt Nam xuất sắc 2024
14:59 | 17/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Rượu Lừng Hồng - Tinh hoa giá trị truyền thống từ hạt lúa nếp thơm Thái Bình
12:16 OCOP
100 gian hàng OCOP gắn với văn hóa các tỉnh Nam Bộ được giới thiệu tại huyện Thanh Trì
23:00 Tin tức
Bắc Ninh: 12 cơ sở ở làng nghề giấy Phong Khê dừng hoạt động
09:24 Làng nghề, nghệ nhân
Hội An đón nhận “Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh” danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia
09:24 Làng nghề, nghệ nhân
Chương trình OCOP 2024: Đẩy mạnh phát triển sản phẩm nông thôn
09:11 OCOP