Hà Nội: 29°C Hà Nội
Đà Nẵng: 25°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 27°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 25°C Thừa Thiên Huế

Mô hình 4D phát triển nông nghiệp Việt Nam

LNV - Những ngày đầu năm 2022, nông nghiệp (NN) Việt Nam vẫn đối mặt những thách thức rất cũ, diễn ra hàng chục năm nay. Đó chính là hàng hóa nông sản xuất khẩu tiểu ngạch sang Trung Quốc bị ùn tắc. Bao giờ thì chúng ta mới giải quyết được thực trạng này một cách hệ thống và triệt để?


Thay đổi tư duy chuyển đổi sang kinh tế số nông nghiệp

Có nhiều biện pháp đã được đưa ra nhằm giải quyết vấn đề này từ phía Nhà nước, tư nhân và xã hội. Các cách tiếp cận này rất đáng quý và khá hiệu quả, nhưng chưa thực sự thay đổi tận gốc vấn đề, vì thế chưa giúp chuyển đổi hoàn toàn nền NN Việt Nam. Có lẽ chúng ta nên có một cách tiếp cận hệ thống và sâu sắc hơn: dựa trên mô hình 4D - Digital economy (Kinh tế số), Digital agriculture (Nông nghiệp số), Digital village (Làng số) và Digital farmer (Nông dân số).

Nền tảng quan trọng nhất chính là tư duy chuyển đổi sang Kinh tế số mọi lĩnh vực, trong đó có NN. Chúng ta hay nói tới chuyển đổi số doanh nghiệp nhưng ít khi chú ý tới bản chất của nó. Doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển, quan trọng nhất là bán được hàng hóa và dịch vụ cho khách hàng. Như vậy, chuyển đổi số nhìn từ góc độ kinh tế là bài toán làm thế nào để phát triển các hàng hóa và dịch vụ số hướng tới người tiêu dùng số. Lực đẩy mạnh mẽ và triệt để nhất, chính là người tiêu dùng đã chuyển sang người tiêu dùng số trong những năm gần đây.

Động lực thúc đẩy người tiêu dùng số tại Việt Nam cũng như trên toàn thế giới đó là: Các thiết bị cầm tay như smartphone ngày càng có năng lực xử lý và chức năng mạnh, nhiều hơn; 5G và sắp tới 6G sẽ tạo ra những kết nối siêu tốc độ mạnh ổn định cho các dịch vụ số; Các công nghệ mới ngày càng được thương mại hóa và đưa vào triển khai; Vũ trụ ảo ra đời tạo ra kết nối và tương tác liên tục giữa các cá nhân với nhà sản xuất; Các công cụ và phương tiện tài chính số ngày càng nhiều.

Nhằm đáp ứng các nhu cầu của khách hàng số, kinh tế - trong đó có NN - cần tập trung chuyển đổi và phát triển các sản phẩm số cho khách hàng số.

Các hướng quan trọng để phát triển sản phẩm số bao gồm: Phát triển thuộc tính số mới cho sản phẩm (các giải pháp truy xuất nguồn gốc đã tạo ra thuộc tính số mới cho sản phẩm NN khi người dùng số có thể nhanh chóng xác định nguồn gốc sản phẩm NN); Hỗ trợ nâng cao cho các sản phẩm NN truyền thống (các giải pháp bán hàng trên sàn TMĐT chính là ví dụ khi chuyển đổi số giúp số hóa việc bán hàng NN truyền thống); Kiến tạo các mô hình NN mới (giải pháp cùng đầu tư, canh tác và sử dụng các sản phẩm NN sạch giữa khách hàng và các hộ nông dân thông qua các nền tảng số); Kết hợp NN và các ngành kinh tế khác trong các sản phẩm số (NN có thể kết nối với giáo dục tạo ra những sản phẩm hướng nghiệp NN cho các em học sinh cấp 1 trên online, rất thích nghi với bối cảnh giáo dục từ xa trong đại dịch Covid-19).

Những mục tiêu quan trọng trong chuyển đổi số nông nghiệp

Khi nhìn từ góc độ Kinh tế số NN như đã nói ở trên, Chuyển đổi số NN - Digital Agriculture sẽ hướng tới hai mục tiêu quan trọng. Một là chuyển đổi các hoạt động canh tác NN thông qua áp dụng công nghệ, công cụ và nền tảng số. Hai là ứng dụng chuyển đổi số trong vận hành và quản trị doanh nghiệp - hợp tác xã và các thực thể sản xuất NN, ví dụ như OCOP.

Chuyển đổi số các hoạt động sản xuất NN có giá trị chiến lược quan trọng, đó là kiến tạo hoặc hỗ trợ tạo ra các thuộc tính số cho sản phẩm NN. Ví dụ khi các hộ nông dân thực hiện nuôi tôm trong các hệ thống năng suất cao thông qua công nghệ, thì con tôm đã chuyển đổi hoàn toàn sang con tôm số - digital shrimp. Tất cả các thông tin nuôi tôm trong cả chu trình từ tôm post cho tới tôm thành phẩm đã được số hóa, giúp cho việc lan tỏa các thuộc tính số này trên không gian số trước khi tôm thật được tiêu thụ trên thị trường. Tất nhiên, nếu như nông dân chưa thực sự chuyển đổi hết để khai thác tất cả các thuộc tính số của tôm số, thì họ vẫn có thể triển khai một số dịch vụ số như truy xuất xuất xứ của sản phẩm. Về phần ứng dụng chuyển đổi số trong vận hành và quản trị, chúng ta hoàn toàn có thể thúc đẩy và triển khai áp dụng các công cụ giải pháp số cho các quy trình kinh doanh như bán hàng, nhân sự, kiểm soát chất lượng…

Digital village (Làng số) và Digital farmer (Nông dân số) là hai thành phần đóng vai trò thực thi và triển khai những gì chúng ta đề cập trong Kinh tế số và NN số. Có thể nói sự thành bại của Kinh tế số và NN số nằm ở cách chúng ta thúc đẩy và triển khai hai thành phần này tại nông thôn Việt Nam.

Làng số, định nghĩa đơn giản chính là hạ tầng, nền tảng, môi trường và trường học số - nơi kinh tế số và NN số biến thành hiện thực thông qua các hoạt động của nông dân số. Làng số được xem là mảnh ghép còn thiếu của toàn bộ hệ sinh thái NN số. Gần đây chúng ta thường nghe nhiều về nền tảng do Bộ TT-TT thúc đẩy. Đây chính là một cấu phần quan trọng trong việc kiến tạo Làng số nhằm giúp tạo ra hạ tầng số cho nông dân số đổi mới sáng tạo và thúc đẩy sản phẩm và dịch vụ số trong NN. Tuy nhiên nền tảng số không thể nào kiến tạo đầy đủ Làng số. Các thành phần khác như hạ tầng số về truyền dẫn, năng lượng cho NN, dữ liệu cũng cần được chú trọng và phát triển.

Dữ liệu số chính là động lực cho Làng số. Một Làng số đúng nghĩa sẽ cần phải được số hóa tất cả các thông tin về diện tích, vị trí địa lý của từng mảnh ruộng trên hệ thống GIS, dữ liệu về thổ nhưỡng đất đai cũng như dữ liệu về nước và thời tiết trong Làng. Làng số trong góc cạnh NN đòi hỏi tất cả các dữ liệu NN đầu vào cần được số hóa hoàn chỉnh và truy cập theo thời gian thực, tạo điều kiện cho Nông nghiệp số tại Làng. Một vấn đề quan trọng của Làng số đó chính là nền tảng thúc đẩy các tri thức, kỹ năng số cho người nông dân. Chiều ngược lại, Làng số cần giúp cho người nông dân số hóa những tri thức kinh nghiệm có từ ngàn đời nay trong hệ sinh thái tri thức số NN của Làng số. Động lực cho chuyển đổi số ngành bất kỳ đó là sự tích lũy tri thức và kinh nghiệm thông qua số hóa tri thức nhằm bảo toàn những tinh hoa tri thức của cộng đồng và xã hội.

Cuối cùng, Nông dân số là hạt nhân quan trọng nhất để tạo nên kết quả. Nông dân số cần phải có tâm thế khởi nghiệp thay đổi chính bản thân mình vượt lên mọi thách thức của thị trường cạnh tranh, biến đổi khí hậu, NN sạch và hữu cơ, kinh tế tuần hoàn, phát triển cộng đồng và người tiêu dùng thay đổi. Mỗi nông dân phải là những chiến binh khởi nghiệp trên mảnh đất của mình trong ngôi làng số kiến tạo những sản phẩm NN số nhằm phát triển kinh tế số. Nông dân số cần phải quyết liệt đổi mới sáng tạo và tích cực tham gia vào các mô hình kinh doanh số mới để tạo những giá trị số vượt trội cho NN. Nông dân số phải hiểu và áp dụng thành thạo công nghệ, công cụ và nền tảng số để chuyển đổi số nền tảng tất cả các hoạt động NN. Muốn đạt được tất cả những điều nói trên, ngoài chính sách của Nhà nước, hỗ trợ của sở ban ngành, trợ giúp của cộng đồng, hỗ trợ của các tổ chức quốc tế… người nông dân cần phải liên tục học hỏi phát triển không ngừng kỹ năng, tri thức và công nghệ số cho bản thân. Đây chính là mối liên hệ hữu cơ giữa Làng số với Nông dân số.

NN Việt Nam cần một cuộc cách mạng thật sự để thay đổi tận gốc rễ, giải quyết triệt để các thách thức cũng như những vấn đề tồn tại hàng chục năm nay. Điều này đòi hỏi cần có một tư duy hệ thống tiếp cận vấn đề từ cấp độ chiến lược - chiến thuật và giải quyết sự vụ cho hệ sinh thái NN Việt Nam. Hơn thế nữa, tư duy giải quyết cần phải mang được những nét đặc trưng văn hóa của nền NN Việt Nam đã tồn tại hàng ngàn năm lịch sử. Mô hình 4D là một tiếp cận hợp lý, và cuộc cách mạng NN Việt Nam phải được tiến hành bởi những người nông dân trong ngôi làng của họ để tạo ra những giá trị cho chính họ bằng cuộc cách mạng chuyển đổi số.

Th.S Vũ Tuấn Anh

Tin liên quan

Tin mới hơn

Huyện Đại Từ (Thái Nguyên): Vị thế mới của huyện nông thôn mới nâng cao

Huyện Đại Từ (Thái Nguyên): Vị thế mới của huyện nông thôn mới nâng cao

LNV - Đại Từ vốn là mảnh đất địa linh nhân kiệt, giàu truyền thống cách mạng và văn hoá. Qua 14 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới (NTM), huyện đã đạt nhiều thành tựu quan trọng, toàn diện. Đến nay, Đại Từ đã hoàn thành các tiêu chí để được công nhận là huyện đạt chuẩn NTM nâng cao – một dấu mốc quan trọng khẳng định sự phát triển vượt bậc của địa phương.
Lục Bình đổi thay Khi miền quê khoác áo mới

Lục Bình đổi thay Khi miền quê khoác áo mới

LNV - Xã Lục Bình, huyện Bạch Thông tỉnh Bắc Kạn đã tạo nên một “nét mới” trên vùng quê qua hành trình phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới (NTM).
Huyện Đại Từ (Thái Nguyên): Hiệu quả kinh tế mô hình nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới

Huyện Đại Từ (Thái Nguyên): Hiệu quả kinh tế mô hình nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới

LNV - Hiện nay, nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp ở huyện Đại Từ (Thái Nguyên) đã và đang phát triển tích cực, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người, góp phần nâng cao giá trị của nông sản và đóng góp vào quá trình xây dựng nông thôn mới của địa phương.
Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới

Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới

LNV - Sáng 12-6, Hội đồng Thẩm định Trung ương họp xét, thống nhất bỏ phiếu công nhận thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới cấp thành phố năm 2024. Đây là kết quả xứng đáng từ sự nỗ lực bền bỉ của cả hệ thống chính trị và người dân Thủ đô trong suốt gần 15 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới.
Huyện Đại Từ (Thái Nguyên): Nỗ lực bứt phá về đích nông thôn mới nâng cao

Huyện Đại Từ (Thái Nguyên): Nỗ lực bứt phá về đích nông thôn mới nâng cao

LNV - Là một huyện miền núi còn nhiều khó khăn nhưng với quyết tâm cao cùng sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, huyện Đại Từ đã huy động sức mạnh tổng hợp để xây dựng nông thôn mới (NTM) theo hướng bền vững, toàn diện và có chiều sâu, từng bước đạt các tiêu chí huyện NTM nâng cao.
Huyện Ba Vì (Hà Nội): Xã Phú Cường tích cực trong xây dựng NTM nâng cao

Huyện Ba Vì (Hà Nội): Xã Phú Cường tích cực trong xây dựng NTM nâng cao

LNV - Trước thời điểm chuyển sang mô hình hoạt động xã mới quy mô lớn và kết thúc hoạt động của cơ quan, chính quyền cấp huyện, chúng tôi đến xã Phú Cường, xã đồng bằng ven Sông Hồng của huyện Ba Vì, xã đang trên lộ trình xây dựng NTM nâng cao, dự kiến về đích năm 2025.

Tin khác

Huyện Tam Nông (Phú Thọ): Xã Dân Quyền vững bước vào giai đoạn phát triển mới

Huyện Tam Nông (Phú Thọ): Xã Dân Quyền vững bước vào giai đoạn phát triển mới

LNV - Xã Dân Quyền cách trung tâm huyện Tam Nông 5 km, có tổng diện tích 14,5km2, dân số trên 13.000 người, phân bổ theo 15 khu dân cư. 5 năm qua dưới sự chỉ đạo của Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Tam Nông. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Dân Quyền đã đoàn kết, phấn đấu xây dựng địa phương phát triển vững mạnh toàn diện, đạt được nhiều kết quả tích cực trong phong trào xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.
Huyện Đại Từ, Thái Nguyên: Vị thế mới của huyện nông thôn mới nâng cao

Huyện Đại Từ, Thái Nguyên: Vị thế mới của huyện nông thôn mới nâng cao

LNV - Đại Từ vốn là mảnh đất địa linh nhân kiệt, giàu truyền thống cách mạng và văn hoá. Qua 14 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới (NTM), huyện đã đạt nhiều thành tựu quan trọng, toàn diện. Đến nay, Đại Từ đã hoàn thành các tiêu chí để được công nhận là huyện đạt chuẩn NTM nâng cao – một dấu mốc quan trọng khẳng định sự phát triển vượt bậc của địa phương.
Quảng Ninh hoàn thành chương trình nông thôn mới

Quảng Ninh hoàn thành chương trình nông thôn mới

LNV - Vừa qua, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký, ban hành Quyết định 1013/QĐ-TTg về việc công nhận tỉnh Quảng Ninh hoàn thành xây dựng nông thôn mới năm 2024.
Thái Nguyên: Huyện Phú Bình đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao

Thái Nguyên: Huyện Phú Bình đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao

LNV - Ngày 2/6, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ký Quyết định số 1067/QĐ-TTg công nhận huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2024.
Đại Từ: Hiệu quả kinh tế từ các mô hình nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới

Đại Từ: Hiệu quả kinh tế từ các mô hình nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới

LNV - Hiện nay, nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp ở huyện Đại Từ (Thái Nguyên) đã và đang phát triển tích cực, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người, góp phần nâng cao giá trị của nông sản và đóng góp vào quá trình xây dựng nông thôn mới của địa phương.
Những bước tiến mới trong hành trình xây dựng nông thôn mới thông minh ở Đại Từ

Những bước tiến mới trong hành trình xây dựng nông thôn mới thông minh ở Đại Từ

LNV - Mô hình “xã thông minh”, “xóm thông minh” ở huyện Đại Từ (Thái Nguyên) bước đầu đã có những kết quả tích cực, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, hiện đại hóa quản lý và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Hải Phòng có thêm hai huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao

Hải Phòng có thêm hai huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao

LNV - Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký các quyết định công nhận huyện Vĩnh Bảo và huyện Kiến Thụy của TP Hải Phòng đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2024.
Tiền Giang: Hoàn thành xây dựng nông thôn mới

Tiền Giang: Hoàn thành xây dựng nông thôn mới

LNV - 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), 68 xã nâng cao, 14 xã kiểu mẫu, tỉnh Tiền Giang đã hoàn thành xây dựng nông thôn mới và thống nhất trình Trung ương xét công nhận tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (NTM) năm 2024.
Huyện Ba Vì (Hà Nội): Xã Tiên Phong vững vàng bước vào giai đoạn phát triển mới

Huyện Ba Vì (Hà Nội): Xã Tiên Phong vững vàng bước vào giai đoạn phát triển mới

LNV - Là xã vùng đồi gò của huyện Ba Vì, năm 2020 xã Tiên Phong đã về đích Nông thôn mới. Diện mạo của địa phương đã có nhiều khởi sắc, đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của người dân không ngừng được nâng cao.
Huyện Đại Từ xây dựng nông thôn mới nâng cao, sáp nhập không là rào cản

Huyện Đại Từ xây dựng nông thôn mới nâng cao, sáp nhập không là rào cản

LNV - Mặc dù theo chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã và không còn tổ chức cấp huyện nhưng điều đó không phải là rào cản trong việc xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiểu mẫu ở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.
Công nhận 4 huyện về đích nông thôn mới

Công nhận 4 huyện về đích nông thôn mới

LNV - Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận 4 huyện về đích nông thôn mới.
Bình Định: An Quang phát triển kinh tế, giảm nghèo về đích nông thôn mới

Bình Định: An Quang phát triển kinh tế, giảm nghèo về đích nông thôn mới

LNV - Xuất phát điểm là xã đặc biệt khó khăn của huyện nghèo vùng cao An Lão, An Quang đã nỗ lực, vượt khó tập trung phát triển kinh tế tăng thu nhập cho Nhân dân, giảm tỷ lệ hộ nghèo, thành công về đích nông thôn mới (NTM).
Xây dựng nông thôn mới tạo nền móng vững chắc cho hành trình phát triển mới

Xây dựng nông thôn mới tạo nền móng vững chắc cho hành trình phát triển mới

LNV - Trước bối cảnh sắp xếp đơn vị hành chính mới, huyện Đại Từ (Thái Nguyên) vẫn giữ vững tinh thần xây dựng nông thôn mới (NTM) là quá trình liên tục, lâu dài, có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc, là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của cả hệ thống chính trị…
Huyện Đại Từ, Thái Nguyên: Nỗ lực bứt phá để về đích nông thôn mới nâng cao

Huyện Đại Từ, Thái Nguyên: Nỗ lực bứt phá để về đích nông thôn mới nâng cao

LNV - Là một huyện miền núi còn nhiều khó khăn nhưng với quyết tâm cao cùng sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, huyện Đại Từ đã huy động sức mạnh tổng hợp để xây dựng nông thôn mới (NTM) theo hướng bền vững, toàn diện và có chiều sâu, từng bước đạt các tiêu chí huyện NTM nâng cao.
Phú Yên: Xã Hòa Phong về đích nông thôn mới kiểu mẫu

Phú Yên: Xã Hòa Phong về đích nông thôn mới kiểu mẫu

LNV - Sau nhiều năm nỗ lực, xã Hòa Phong huyện Tây Hòa (tỉnh Phú Yên) đã về đích nông thôn mới kiểu mẫu, đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được cải thiện, nâng cao.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Bình Định: Mô hình “Tàu cá mang rác nhựa về bờ” thu hút sự tham gia của 200 tàu cá

Bình Định: Mô hình “Tàu cá mang rác nhựa về bờ” thu hút sự tham gia của 200 tàu cá

Ngày 12/6, UBND thành phố Quy Nhơn phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam tổ chức Hội thảo tổng kết dự án “Nhân rộng các mô hình quản lý rác thải tổng hợp thông qua trao quyền cho khối lao động phi chính thức và thúc đẩy ki
Hội Nhà văn Hà Nội: Bàn về sáng tác văn học viết cho trẻ em

Hội Nhà văn Hà Nội: Bàn về sáng tác văn học viết cho trẻ em

LNV - “Trẻ em hôm nay - thế giới ngày mai. Đầu tư và quan tâm đến thiếu nhi là sự đầu tư thông minh cho tương lai. Song hiện nay, văn học thiếu nhi đang đứng trước những thách thức lớn bởi sức hút và cám dỗ của rất nhiều loại hình giải trí khiến các em -
Hội Chữ thập đỏ tỉnh Bình Định cầu nối những tấm lòng nhân ái

Hội Chữ thập đỏ tỉnh Bình Định cầu nối những tấm lòng nhân ái

Ngày 12/6, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Bình Định tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành Hội Chữ thập đỏ tỉnh lần thứ 8, khóa 9, nhiệm kỳ 2022 – 2027, sơ kết công tác Hội và phong trào Chữ thập đỏ 6 tháng đầu năm; tổng kết Tháng Nhân đạo năm 2025; triển khai phương hướng
Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025

Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025

UBND tỉnh Phú Yên vừa ban hành Quyết định công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025 cho các địa phương trên địa bàn tỉnh.
Phú Yên – Đắk Lắk thống nhất bố trí người làm việc tại cơ sở 2 tại Phú Yên

Phú Yên – Đắk Lắk thống nhất bố trí người làm việc tại cơ sở 2 tại Phú Yên

Ngày 12/6, tại Tỉnh ủy Phú Yên, Bí thư Tỉnh ủy Phú Yên Cao Thị Hòa An và Bí thư Tỉnh ủy Đắk Lắk Nguyễn Đình Trung chủ trì Hội nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy Phú Yên - Đắk Lắk.
Giao diện di động